ΚΟΣΜΟΣ

Ανάλυση CNNi: Γιατί η εβδομάδα της Μέρκελ πάει από το κακό στο χειρότερο

Ανάλυση CNNi: Γιατί η εβδομάδα της Μέρκελ πάει από το κακό στο χειρότερο
REUTERS/Yves Herman

Η ταπεινωτική ήττα της Nationalmannschaft στο Μουντιάλ της Ρωσίας ήρθε να επιβαρύνει την ήδη δύσκολη εβδομάδα της ποδοσφαιρόφιλης Άνγκελα Μέρκελ. Έως την Κυριακή, η καγκελάριος πρέπει να έχει λύσει τον γρίφο του προσφυγικού, βρίσκοντας λύση που θα εξυπηρετεί και την Ευρώπη και τους συντηρητικούς εταίρους της.

Τι συμβαίνει;

Η Μέρκελ αντιμετωπίζει δύο σοβαρά προβλήματα, αμφότερα σχετιζόμενα με τη δυσλειτουργική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους αιτούντες άσυλο.

Αφενός, πρέπει να καταστείλει την ανταρσία στο ίδιο της το κόμμα. Η σκληροπυρηνική πτέρυγα των Χριστιανοκοινωνιστών, του βαυαρικού αδερφού κόμματος (CSU), ασκεί ασφυκτικές πιέσεις, σε μία προσπάθεια προσέλκυσης ψηφοφόρων από το ακροδεξιό, λαϊκιστικό, ξενοφοβικό AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία).

Η μεταναστευτική κρίση απειλεί την κυβέρνηση της Μέρκελ

Ο υπουργός Εσωτερικών και επικεφαλής του CSU, Χορστ Ζεεχόφερ είχε καταρτίσει σχέδιο για τη μετανάστευση, το οποίο προέβλεπε μείωση του αριθμού αποδοχής αιτούντων άσυλο, αύξηση των απελάσεων και τη δημιουργία αστυνομίας που άμεσα θα απορρίπτει στα σύνορα όποιον αιτούντα άσυλο έχει καταγραφεί ήδη σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Μέρκελ έχει συναινέσει σε όλα, πλην ενός: Όπως υποστηρίζει, η αυτόματη απόρριψη των αιτούντων άσυλο στα γερμανικά σύνορα συνιστά παραβίαση των ευρωπαϊκών νόμων περί ελεύθερης κυκλοφορίας και προκαλεί κακό προηγούμενο για τις υπόλοιπες χώρες.

Από θέση ισχύος, θέλοντας να εξασφαλίσει την καλύτερη δυνατή συμφωνία, ο Ζεεχόφερ απειλεί να αποχωρήσει από την κυβερνητική συμμαχία που χρονολογείται από το 1949, κάτι που ωθεί τόσο τη Γερμανία όσο και την Ευρώπη σε αχαρτογράφητα νερά.

Χορστ Ζέεχοφερ: Ο «πονοκέφαλος» της Μέρκελ που «φλερτάρει» με τους ψηφοφόρους του ακροδεξιού AfD

«Πιο πριν, ο τρόπος διακυβέρνησης της καγκελαρίου απέδιδε για δύο λόγους», εκτιμά ο πολιτικός αναλυτής, Τίμο Λοχόκι: «Πρώτον, υπήρχε ένα κενό στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας. Κι έτσι, τους χειρισμούς της στο μεταναστευτικό δεν υπήρχε κανείς να τους αμφισβητήσει. Όμως, τώρα υπάρχουν το AfD και το CSU που το κάνουν. Δεύτερον, το πολιτικό της κεφάλαιο ήταν τόσο μεγάλο ώστε είχε το περιθώριο να μην υπολογίζει τη συντηρητική πτέρυγα του κόμματός της. Όμως, το τελευταίο εκλογικό αποτέλεσμα ήταν τόσο οριακό που πια δεν έχει την ευχέρεια να μην τους λαμβάνει υπ’όψιν της».

Όλα αυτά οδηγούν στο δεύτερο πρόβλημα της Μέρκελ: Καθώς χρειάζεται ένα βιώσιμο μεταναστευτικό σχέδιο που όχι μόνο θα ικανοποιεί τους επικριτές του εσωτερικού αλλά και θα ανακουφίζει τις ηγεσίες των άλλων χωρών μελών από τους δικούς τους εσωτερικούς «δαίμονες».

Η σιδηρά κυρία της Γερμανίας χρειάζεται ένα σχέδιο που θα επιταχύνει τον επαναπατρισμό και την απέλαση των αιτούντων άσυλο αλλά και θα εγγυάται ένα δίκαιο τρόπο κατανομής και επανεγκατάστασης σε όλη την Ευρώπη – κι όχι μόνο στη χώρα άφιξής τους – για τους μετανάστες που έχουν ήδη λάβει άσυλο στην Ευρώπη. Η Μέρκελ χρειάζεται αυτό το σχέδιο τώρα, μέχρι την 1η Ιουλίου, ημέρα λήξης του τελεσιγράφου του Ζεεχόφερ.

Μπορεί να δώσει λύση;

Η Μέρκελ ίσως είναι η μόνη από τους Ευρωπαίους ηγέτες που μπορεί να λύσει το γρίφο του μεταναστευτικού. Η ίδια έγινε η συγκυριακή «αρχιτέκτων» της μεταναστευτικής πολιτικής το 2015, όταν αποφάσισε να επιτρέψει την είσοδο δεκάδων χιλιάδων αιτούντων άσυλο που είχαν διασχίσει πεζή τα Βαλκάνια μέχρι τη Γερμανία. Κι είναι αυτός ο λόγος που σήμερα οι επικριτές της εκτός Γερμανίας και εντός του κόμματός της την φέρνουν προ των ευθυνών της – παρότι ο αριθμός των αιτούντων άσυλο που φτάνουν στην Ευρώπη έχει μειωθεί δραματικά.

Η Σύνοδος Κορυφής στις 28 και 29 Ιουνίου δίνει στη Μέρκελ την δυνατότητα να «επανορθώσει» - τουλάχιστον στα μάτια των επικριτών της. Εντούτοις, είναι δύσκολο να εξασφαλίσει μία ευρεία συμφωνία και από τις 28 χώρες της Ε.Ε. Προς το παρόν, έχει στο πλευρό της τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν. Η στήριξη της Γαλλίας, ωστόσο, δεν επιτεύχθηκε χωρίς τίμημα: Ενώ η Γαλλία θα στηρίξει τη Γερμανία στο μεταναστευτικό, η Γερμανία σε αντάλλαγμα θα στηρίξει τις φιλοδοξίες της Γαλλίας για ευρύτερη οικονοµική ολοκλήρωση, συναινώντας στη δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.

Το όραμα του Μακρόν: Ευρωστρατός, κοινός προϋπολογισμός ευρωζώνης, λιγότερη γραφειοκρατία

Ποιο είναι το σχέδιο;

Η αιχμή του δόρατος κάθε βιώσιμου σχεδίου είναι η εξασφάλιση περισσότερων πόρων για τις χώρες στα σύνορα της Ευρώπης – όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία και η Βουλγαρία – για την άμεση και αποτελεσματική εξέταση των αιτήσεων ασύλου.

Η Ιταλία θέλει να εγκαταστήσει κέντρα διαλογής μεταναστών εκτός Ευρώπης, πιθανώς στη Βόρεια Αφρική, ωστόσο για λόγους νομικούς και πρακτικούς κάτι τέτοιο δεν μοιάζει εφικτό.
Έπειτα, η Μέρκελ θα χρειαστεί συμφωνίες τόσο με τις χώρες από τις οποίες προέρχονται οι αιτούντες άσυλο (Αφγανιστάν, Ιράκ, Νιγηρία, μεταξύ άλλων), ώστε να δεχτούν την απέλαση όσων απορριφθούν, όσο και με τις πρόθυμες, για επανεγκατάσταση προσφύγων, χώρες όπως η Ολλανδία και η Σουηδία.

Υπ’αυτήν την έννοια, η Μέρκελ μπορεί ανακουφίσει τη δυσαρέσκεια εκτός Γερμανίας και να εκτονώσει την πολιτική κρίση στη χώρα της.

Ωστόσο, όλα αυτά μοιάζουν πολλά για να επιτευχθούν έως την Κυριακή. Κι ένα «πανευρωπαϊκό σχέδιο» ίσως αποτελεί περισσότερο φαντασίωση παρά πολιτικό ρεαλισμό.

«Η καγκελάριος εξαρτάται από δυνάμεις που δεν μπορεί να ελέγξει», προσθέτει ο Λοχόκι: «Ό,τι κι αν συμβεί, δεν έχει σημασία. Αυτό που μετράει είναι αν το CSU αποδεχτεί ό,τι εκείνη μπορεί να προσφέρει. Αλλά κι αν ακόμα το αποδεχτεί, η ίδια πρόκληση για την ηγεσία της μπορεί να επαναληφθεί σε δύο ή τρεις εβδομάδες».

Angela Merkel's bad week could still get a lot worse by Atika Shubert