Ανάλυση CNNi: Συνταγή επιτυχίας σε τέσσερα βήματα για τη συνάντηση Κιμ - Τραμπ

Ο αρθρογράφος των New York Times, Νίκολας Κριστόφ έχει ευθέως προειδοποιήσει τους Δημοκρατικούς να αποφύγουν τον κυνισμό και την τακτική της αντίθεσης στη συγκεκριμένη συγκυρία. «Δυστυχώς, οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο συμπεριφέρονται αρκούντως ‘τραμπικά’: Μοιάζουν να ενδιαφέρονται περισσότερο στον να τον υπονομεύσουν παρά να στηρίξουν μία ειρηνευτική διαδικασία με τη Βόρεια Κορέα».

Όταν πρόκειται για ζητήματα διπλωματίας, ο διάλογος, η διαβουλεύση και η αλληλεπίδραση πάντα ωφελούν.

Ωστόσο, παραμένει δύσκολο να προβλεφθεί το πώς θα εξελιχθεί μία σύνοδος (ιδίως με δύο τόσο απρόβλεπτους ηγέτες όπως ο Τραμπ κι ο Κιμ). Ακόμη κι όταν επιτυγχάνονται συμφωνίες, κάποιες φορές καταρρέουν. Το 1994, ο τότε πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον έφερε τα στοιχεία αυτά της διπλωματίας στο τραπέζι και έφυγε με το λεγόμενο «Συμφωνημένο Πλαίσιο» (Agreed Framework), με τη Βόρεια Κορέα να συναινεί στον τερματισμό συγκεκριμένων μερών του πυρηνικού της οπλοστασίου.

Ωστόσο, στο τέλος ο Κλίντον υποτίμησε το πόσο αποφασισμένη ήταν η βορειοκορεατική ηγεσία να φτιάξει πυρηνικό οπλοστάσιο και το πόσο επιθυμούσε να χρησιμοποιήσει τις διαπραγματεύσεις ως τρόπο ανάδειξής της σε πρωταγωνιστρια διεθνούς νομιμότητας.

Πολλοί αναλυτές ίσως συμφωνούν στο ότι η όποια εξέλιξη της συνόδου της Σιγκαπούρης θα είναι σίγουρα καλύτερη από την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί πέρυσι, όταν τα tweet του προέδρου Τραμπ απείλησαν με πρόκληση ενός νέου πολέμου.

Παρόλα αυτά, υπάρχουν συγκεκριμένα προεδρικά χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να αποδειχτούν κρίσιμα για την επιτυχή έκβαση των συνομιλιών.

Υπομονή

Οι πρόεδροι που έχουν διαχειριστεί ανάλογες διπλωματικές περιστάσεις κατανοούν πως λογικά αυτές εξελίσσονται σταδιακά. Είναι σπάνιο να οδηγήσει μία τέτοια συνάντηση σε διευθέτηση μακροπρόθεσμων εντάσεων ή σε τελική συμφωνία. Οι επιτυχείς διαβουλεύσεις – όπως οι διαπραγματεύσεις του Ρόναλντ Ρίγκαν με τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ για την πυρηνική συμφωνία – απαιτούν αρκετές προσπάθειες πριν καρποφορήσουν.

Μεταξύ 1985 και 1987, οι Γκορμπατσόφ και Ρίγκαν συναντήθηκαν τρεις φορές, με τις δύο συναντήσεις να έχουν αποκαρδιωτική κατάληξη, προτού οι δύο πλευρές σφίξουν τα χέρια στην τελική συμφωνία. Ο πρόεδρος Τραμπ και οι επικριτές του πρέπει να θεωρούν δεδομένο πως η σύνοδος της Σιγκαπούρης πιθανώς θα είναι η πρώτη από μία σειρά συναντήσεων, αν τελικά ευοδωθεί η όλη προσπάθεια. Ένας από τους στόχους της 12ης Ιουνίου είναι απλώς η θεμελίωση της βάσης για ένα νέο γύρο συνομιλιών.

Σαφείς στόχοι

Οι πρόεδροι που πετυχαίνουν πρέπει να είναι απίστευτα επίμονοι και ειλικρινείς στο κυνήγι του απόλυτου στόχου τους. Στο νέο του βιβλίο για τον πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, ο πρώην σύμβουλος, Στουαρτ Άιζενστατ κάνει ιδιαίτερη μνεία στην απόλυτη αποφασιστικότητα του Κάρτερ κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων του Καμπ Ντέιβιντ μεταξύ Ισραηλινών και Αιγυπτίων. Σε πολλές φάσεις, όταν διαφαινόταν πως οι δύο ηγέτες τα μάζευαν και έφευγαν (κυριολεκτικά και συμβολικά), ο Κάρτερ αρνήθηκε να επιτρέψει να συμβεί κάτι τέτοιο, εμμένοντας στο σαφές όραμά του για συμφωνία ειρήνης στην περιοχή. Ο πρόεδρος Τραμπ που διαθέτει ‘κοντή’ αφοσίωση και τείνει να επενδύει λίγο σε ένα στόχο (συχνά καυχιέται, άλλωστε, πως προτίθεται να εγκαταλείψει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων όταν αυτές δεν αποδίδουν), πρέπει να προσεγγίσει αυτήν την ευκαιρία διαφορετικά. Χρειάζεται ένα στόχο για την επίτευξη του οποίου νιώθει πως αξίζει να επενδύσει χρόνο και ενέρεια.

Τεχνογνωσία

Οι επιτυχημένοι πρόεδροι φέρνουν ειδήμονες στις συναντήσεις τους, ώστε να ξέρουν πού μπαίνουν και τι φιλοδοξούν να πετύχουν – ακόμη κι όταν κρατούν μία πιο διαλλακτική στάση. Παρότι υπάρχουν πολλά σημεία σύγκρισης μεταξύ Ρίτσαρντ Νίξον και Ντόναλντ Τραμπ για παράδειγμα, οι γνώστες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής δεν ανήκουν σ’αυτά. Ο Νίξον μπήκε στις συνομιλίες με τους Σοβιετικούς και τους Κινέζους με τεράστια γνώση των περιφερειακών και στρατιωτικών ζητημάτων που διακυβεύονταν. Ο Νίξον είχε τον υπουργό Εξωτερικών του, τον Χένρι Κίσινγκερ στο πλευρό του (όπως ο Ρίγκαν είχε τον Τζορτζ Σουλτς) κι, έτσι, έμπαινε στην αίθουσα διαπραγματεύσεων με ισχυρή, ρεαλιστική γνώση των παραμέτρων των διαβουλεύσεων. Αλλά και κατανόηση τού πώς ήταν μία στέρεη, βιώσιμη συμφωνία.

Οι πρόεδροι πρέπει να έχουν την ικανότητα να διακρίνουν και τις κακές συμφωνίες. Είναι υψηλός ο κίνδυνος ο Κιμ Γιονγκ-ουν να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει το ζήλο του Τραμπ για επίτευξη συμφωνίας ως ευκαιρία να προστατεύσει τις πυρηνικές επιδόσεις του ενώ παράλληλα να κερδίσει διεθνή νομιμότητα. Σ’αυτή τη φάση, η στοιχειώδης έλλειψη γνώσης για τα θέματα είναι η μεγαλύτερη αδυναμία του προέδρου Τραμπ. Τα κενά στο υπουργείο Εξωτερικών και το διπλωματικό σώμα μπορεί να αποδειχτούν αχίλλειος πτέρνα.
Ο πρόεδρος πρέπει ακόμη να είναι γνώστης και ευαίσθητος στο πώς ενδεχόμενη συμφωνία θα επηρεάσει τους βασικούς συμμάχους. Το ξέσπασμα του Τραμπ πριν την αποχώρησή του από τη G7 δεν καθησυχάζει τους «έξι» πως η ενότητα του κόσμου αποτελεί το πρώτο μέλημα για τον Αμερικανό πρόεδρο.

Μυστικότητα

Οι επιτυχημένοι πρόεδροι πρέπει να είναι πρόθυμοι να κρατήσουν τα χαρτιά τους κλειστά, παραμένοντας εχέμυθοι ως προς τη στρατηγική τους, χωρίς να βάζουν τα πάντα στο τραπέζι. Οι Νίξον και Κίσινγκερ σχεδίαζαν την επίσκεψη στην Κίνα υπό απόλυτη μυστικότητα. Η πρόκληση αυτή θα είναι πιο δύσκολη από ποτέ, σε μία εποχή 24ωρης, ατέρμονης ενημέρωσης. Ο πρόεδρος Τραμπ θα πρέπει να αντισταθεί στην απερίσκεπτη και ασυγκράτητη παρόρμησή του στα tweet. Ο λόγος που η μυστικότητα είναι τέτοιας σπουδαιότητας είναι πως οι περισσότερες διαπραγματεύσεις είναι εύθραυστες, τεταμένες και πάντα επιρρεπείς προς κατάρρευση. Η επιτυχία τους απαιτεί πειθαρχία, συγκέντρωση και ηρεμία.

Μπορεί ο πρόεδρος Τραμπ να ανταποκριθεί σε όλες αυτές τις προκλήσεις; Πολλοί αμφιβάλλουν και άλλοι διατηρούν επιφυλάξεις για την ίδια τη σύνοδο της Σιγκαπούρης. Πράγματι, ο πρόεδρος έχει κάνει πολλά για να τροφοδοτήσει όλη αυτή την αμφισβήτηση, επιμένοντας πως δεν ήταν απαραίτητο να προετοιμαστεί πολύ. Και τα σχόλιά του, τους τελευταίους μήνες πριν τη σύνοδο, έχουν πυροδοτήσει εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και των παραδοσιακών συμμάχων της, δημιουργώντας μειωμένη αισιοδοξία για το πώς θα καταφέρει να χειριστεί την άλλη πλευρά.

Ωστόσο, το γεγονός πως η συνάντηση θα γίνει, είναι ένα θετικό βήμα προς στην παγκόσμια ειρήνη. Ας ελπίσουμε πως ο πρόεδρος είναι πρόθυμος να ρίξει μία ματιά σε κάποιες από τις ενέργειες των προκατόχων του, όταν εκείνοι υπέγραφαν συμφωνίες, κάνοντας τον κόσμο ασφαλέστερο.

Julian Zelizer, Four steps for a successful Trump-Kim summit