Ανησυχία και αντιδράσεις μετά την «πυρηνική» απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ

Το βράδυ της Τρίτης ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίστηκε ενώπιον δημοσιογράφων στον Λευκό Οίκο και ανακοίνωσε την απόφαση του, η οποία αναμενόταν με μεγάλη αγωνία από την παγκόσμια σκηνή. Παρά τις προειδοποιήσεις που είχε δεχθεί από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, ανακοίνωσε πως οι ΗΠΑ αποσύρονται από τη συμφωνία, που πολλάκις είχε χαρακτηρίσει «ελαττωματική» και μια «μεγάλη ντροπή». Ανακοίνωσε, επίσης, ότι από πλευράς των ΗΠΑ θα επιβληθούν αυστηρότατες οικονομικές κυρώσεις στο Ιράν.

«Σε μερικά λεπτά, θα υπογράψω ένα προεδρικό διάταγμα για να ξεκινήσει η διαδικασία επιβολής αμερικανικών κυρώσεων έναντι του ιρανικού καθεστώτος» είπε ο κ. Τραμπ, και συμπλήρωσε: «Κυρώσεις θα επιβληθούν και σε οποιαδήποτε χώρα βοηθάει το Ιράν στην αναζήτησή του για την απόκτηση πυρηνικών. Οι ΗΠΑ δεν θα είναι όμηρος πυρηνικού εκβιασμού».

Όπως τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος, η συμφωνία με το Ιράν δεν έχει επαρκείς μηχανισμούς για να αποφευχθούν οι παρατυπίες «από πλευράς του καθεστώτος».

Κατά τη διάρκεια του διαγγέλματός του εξαπέλυσε «πυρά» και κατά της κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα. «Την περίοδο που οι ΗΠΑ είχαν το “πάνω χέρι” η καταστροφική αυτή συμφωνία έδωσε σε αυτό το καθεστώς -και είναι ένα τρομακτικό καθεστώς- δισεκατομμύρια δολάρια, και μάλιστα μέρος του ποσού αυτού σε μετρητά, κάτι που εμένα ως πολίτη με ντρόπιασε» είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, και συμπλήρωσε: «Θα μπορούσε εκείνη την περίοδο να είχε γίνει μια εποικοδομητική συμφωνία. Αλλά αυτό δεν συνέβη. Στην “καρδιά” της συμφωνίας για το Ιράν ήταν η φαντασίωση ότι ένα δολοφονικό καθεστώς επιθυμεί να έχει ένα ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα».

Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι είναι «έτοιμος και πρόθυμος» να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία με το Ιράν, όταν η χώρα «είναι έτοιμη». Υπογράμμισε δε, ότι θέλει μια αληθινή και βιώσιμη λύση στην «πυρηνική απειλή του Ιράν».

Reuters/Jonathan Ernst

Η αντίδραση του Ιράν

Η πρώτη αντίδραση του προέδρου του Ιράν, Χασάν Ροχανί ήταν να τονίσει πως η Τεχεράνη θα παραμείνει στην πυρηνική συμφωνία, χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ σε αυτήν. Παράλληλα, όμως, πρόσθεσε ότι έδωσε εντολή στα στελέχη της πυρηνικής βιομηχανίας της χώρας του να είναι έτοιμα να συνεχίσουν την ανάπτυξη της πυρηνικής βιομηχανίας χωρίς κανέναν περιορισμό, εφόσον χρειαστεί.

Σε τηλεοπτικό διάγγελμά του ο Ιρανός πρόεδρος είπε ότι η απόφαση που έλαβε ο Ντόναλντ Τραμπ υπήρξε μια «ιστορική εμπειρία» για την Τεχεράνη και κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι ουδέποτε τήρησαν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν.

Σήμερα, Τετάρτη, ο πρόεδρος της Βουλής του Ιράν, ο οποίος θεωρείται πως εκφράζει τους δικαστικούς λειτουργούς της Ισλαμικής Δημοκρατίας, επιτέθηκε με δριμύτητα στον Τραμπ αναφορικά με την απόφασή του.

«Ο Τραμπ δεν έχει τη διανοητική ικανότητα να χειρίζεται τα θέματα», έκρινε ο Αλί Λαριτζανί.

Τη λύπη τους εκφράζουν Γαλλία – Γερμανία – Βρετανία

Σε κοινή τους ανακοίνωση Γαλλία, Γερμανία και Βρετανία, εξέφρασαν τη λύπη τους για την απόφαση του Αμερικανού προέδρου.

«Θα εργαστούμε συλλογικά σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, καλύπτοντας τις πυρηνικές δραστηριότητες, την μετά το 2025 περίοδο, το βαλλιστικό πρόγραμμα και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, ιδίως στη Συρία, την Υεμένη και το Ιράκ» επισήμανε ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε tweet που έστειλε λεπτά αφότου μίλησε ο Ντόναλντ Τραμπ.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας, δήλωσε πως η χώρα του θα προσπαθήσει να κρατήσει ζωντανή τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Θα προσπαθήσουμε να κρατήσουμε ζωντανή αυτή τη σημαντική συμφωνία, που διασφαλίζει ότι η Μέση Ανατολή και ο κόσμος στο σύνολό του είναι πιο ασφαλής», τόνισε ο Μάας, μιλώντας στη γερμανική δημόσια τηλεόραση ARD.

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι ζήτησε από τη διεθνή κοινότητα να παραμείνει στη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Μαζί με την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα, θα διατηρήσουμε αυτή τη πυρηνική συμφωνία», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Σε αντίστοιχη έκκληση προχώρησε μέσω ανακοίνωσής του και ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, που ζήτησε από τις υπόλοιπες χώρες να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους.

Με τη σειρά του, ο Ρώσος πρέσβης στα Ηνωμένα Έθνη, Ντμίτρι Πολιάνσκι, εξέφρασε την απογοήτευση της Μόσχας από την απόφαση του Αμερικανού προέδρου αλλά δεν εξεπλάγη. Λίγη ώρα αργότερα, και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε «την έντονη απογοήτευσή του» για την απόφαση Τραμπ.

Κριτική από τον Μπαράκ Ομπάμα

«Πιστεύω ότι η απόφαση να τεθεί σε κίνδυνο το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ) χωρίς καμία παραβίαση της συμφωνίας από το Ιράν, είναι ένα σοβαρό λάθος».

Αυτό τόνισε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, η κυβέρνηση του οποίου είχε συνάψει τη συμφωνία με τους διεθνείς συμμάχους της.

Στο πλευρό του Τραμπ ο Μπενιαμίν Νετενιάχου

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε «θαρραλέα και σωστή» την απόφασή του Αμερικανού προέδρου. Τόνισε δε, ότι το Ισραήλ «εκτιμά βαθιά» την απόφαση αυτή και είπε ότι η συμφωνία που είχε επιτευχθεί το 2015 με την Τεχεράνη είναι μια «συνταγή για την καταστροφή».

Με τη σειρά του, ο υπουργός Άμυνας Αβίγκντορ Λίμπερμαν χαιρέτισε επίσης την απόφαση του Τραμπ, λέγοντας ότι «θα γονατίσει το ιρανικό καθεστώς».