Συρία: Το μεγάλο διακύβευμα μετά τις αεροπορικές επιθέσεις

Οι αεροπορικές επιδρομές, που ήταν στοχευμένες, σχεδιάστηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο χρήσης χημικών όπλων από πλευράς της Δαμασκού.

Όπως εξηγεί στο CNNi, όμως, ο πραγματικός αντίκτυπος της επίθεσης θα αποτυπωθεί στις σχέσεις μεταξύ της Μόσχας και της Δύσης.

Οι «διαξιφισμοί» για το τι πραγματικά συνέβη στη Ντούμα στις 7 Απριλίου και ποιος ήταν υπεύθυνος για την φερόμενη ως επίθεση με χημικά προκάλεσαν νέα κρίση στις σχέσεις Ουάσινγκτον-Μόσχας. Οι τόνοι ανέβηκαν και από τις δύο πλευρές, με σκληρές ανακοινώσεις και χαρακτηρισμούς.

Ο Αμερικανός πρόεδρος έγραψε στο Twitter ότι: «Ο Πρόεδρος Πούτιν, η Ρωσία και το Ιράν είναι υπεύθυνοι για τη στήριξη αυτού του κτήνους, του Άσαντ, σε μια χωρίς λογική χημική επίθεση στη Συρία».

Προειδοποίησε, μάλιστα, τη Ρωσία να προετοιμαστεί γιατί οι πύραυλοι των ΗΠΑ «έρχονται» και είναι «ωραίοι, νέοι και έξυπνοι».

Και καθώς περνούσε η εβδομάδα, οι Ρώσοι αξιωματούχοι προχωρούσαν σε διαφορετικές αναγνώσεις της φερόμενης ως επίθεσης με χημικά όπλα στη Ντούμα.

Ορισμένοι μιλούσαν για «σκηνοθετημένο γεγονός», που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Άλλοι ισχυρίζονταν ότι πίσω από το χτύπημα κρυβόταν η οργάνωση «Λευκά Κράνη» της Συρίας.

Την Παρασκευή, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ είπε ότι υπάρχουν «ακλόνητες αποδείξεις πως πρόκειται για σκηνοθετημένο περιστατικό» και έκανε λόγο για «ρωσοφοβική εκστρατεία».

Έτσι, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ εκλήθη να σχεδιάσει μια «απάντηση» που ναι μεν θα τιμωρήσει τον Άσαντ και τις δυνάμεις του αλλά ταυτόχρονα θα αποτρέψει μια κλιμάκωση της έντασης με τη Μόσχα.

Η δέσμευση του 2013

Το 2013 δεσμεύτηκε να καταστρέψει τα χημικά όπλα της το 2013 μετά από φρικιαστική επίθεση εναντίον πολιτών. Με τη βοήθεια της Ρωσίας, η συμφωνία επετεύχθη.

Η Δαμασκός δεν είχε, άλλωστε, περιθώριο να κάνει και κάτι διαφορετικό. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα είχε προειδοποιήσει ότι σε περίπτωση που τα χημικά όπλα και οι εγκαταστάσεις δεν καταστραφούν, τότε θα λάμβανε στρατιωτική δράση εναντίον της Συρίας.

Η καταστροφή του οπλοστασίου και των εγκαταστάσεων έγινε με την επιτήρηση του Οργανισμού για την Απαγόρευση Χημικών Όπλων. Έτσι, οι μεγάλες δυνάμεις του πλανήτη εικάζουν ότι είτε η Συρία δεν κατέστρεψε όλα τα χημικά που είχε στη διάθεσή της είτε πως ξεκίνησε να παράγει εκ νέου τέτοια όπλα.

Η Συρία ταλανίζεται από τον εμφύλιο εδώ και επτά χρόνια. Μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν πεθάνει κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων, με ένα μικρό ποσοστό των θανάτων αυτών να οφείλονται στα χημικά όπλα.

Φαίνεται, όμως, ότι για ολόκληρη την παγκόσμια κοινότητα, η χρήση χημικών όπλων θεωρείται ιδιαίτερα απεχθής.

Μάλιστα, η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι μίλησε για «διάβρωση της συμφωνίας για την απαγόρευση των χημικών όπλων» ενώ ανώτατος αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών τόνιζε προ ημερών ότι ο πλανήτης πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του απέναντι στα θύματα τέτοιων επιθέσεων.

Τη θέση αυτή είχε υιοθετήσει, πέρσι, η κυβέρνηση Τραμπ όταν εκτόξευσε πυραύλους εναντίον αεροπορικής βάσης στη Συρία μετά από επίθεση με αέριο σαρίν εναντίον πολιτών στην πόλη Khan Sheikhoun. Τα χτυπήματα αυτά ήταν προειδοποιητικά αλλά, όπως εξηγεί στο CNNi, πιθανώς να μην έστειλαν σαφές μήνυμα στον Μπασάρ αλ Άσαντ.

Ψυχροπολεμικό κλίμα

Οι αεροπορικές αυτές επιδρομές αναμένεται να επιδεινώσουν ακόμη περισσότερο τις σχέσεις Ουάσινγκτον και Μόσχας, που ούτως ή αλλιώς βρίσκονται στο ναδίρ.

Η ικανοποίηση που επικρατούσε στο Κρεμλίνο μετά από την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ μετατράπηκε σε ενόχληση και αποξένωση κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης έρευνας για ρωσική ανάμειξη στις εκλογές του 2016.

Υπήρξαν, όμως, και κάποιες αχτίδες φωτός… Ο Τραμπ δήλωνε συχνά ότι θέλει να βελτιώσει τη σχέση του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν ενώ πέρσι το καλοκαίρι Ρωσία και ΗΠΑ συμφώνησαν να επιβλέψουν από κοινού τη δημιουργία αποστρατικοποιημένης ζώνης στη νότια Συρία. Ακολούθησε το τετ-α-τετ των δύο ηγετών κατά τη διάρκεια του G-20 και η δήλωση Τίλερσον πως: «Η σχέση με τη Ρωσία είναι πολύ σημαντική για να μην προχωρήσουμε προς τα εμπρός…».

Έκτοτε, όμως, έχουν αλλάξει πολλά… Οι δύο χώρες έχουν πολλάκις διασταυρώσει τα «ξίφη» τους στα Ηνωμένα Έθνη και τα λεκτικά «πυρά» που ανταλλάσσονται είναι βαρύτερα από ποτέ.

Μάλιστα, οι δύο χώρες αλληλοκατηγορήθηκαν για «κακή πίστη» και «απάτη» σε συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών. Φυσικά, σημαντικό αντίκτυπο στην επιδείνωση των σχέσεων των δύο χωρών ήταν και οι εκατέρωθεν απελάσεις διπλωματών.

Η επόμενη ημέρα

Τόσο η αμερικανική πλευρά όσο και η ρωσική αντιλαμβάνονται ότι μια μετωπική σύγκρουση στη Συρία θα ξεφύγει γρήγορα από κάθε έλεγχο. Και φυσικά λαμβάνουν μέτρα για να αποφευχθεί αυτό.

Αλλά η αμερικανική πλευρά πιστεύει ότι η Ρωσία μπορεί να ενθαρρύνει μυστικά τους εταίρους και τους συμμάχους της να επιτεθούν σε αμερικανικές δυνάμεις ανατολικά του Ευφράτη ποταμού.

Την Πέμπτη, ο Ali Akbar Velayati, σύμβουλος του Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν, είπε: «Ελπίζουμε ότι θα γίνουν σοβαρά βήματα για την απελευθέρωση της περιοχής αυτής και τη λήξη της αμερικανικής κατοχής».

Εκφράζονται, επίσης, φόβοι πως η Ρωσία πιθανώς να αποφασίσει να μην προσπαθήσει να «χαλιναγωγήσει» Ιρανούς μαχητές από το να προκαλούν το Ισραήλ. Παρότι ο Πούτιν έχει σε γενικά πλαίσια καλές σχέσεις με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, την περασμένη εβδομάδα ο Ρώσος πρόεδρος τον προειδοποίησε να μην προχωρήσει σε άλλες αεροπορικές επιδρομές.

Ένα είναι σίγουρο… Η ρευστή αυτή κατάσταση στη Συρία δεν μπορεί να αλλάξει άμεσα.