Τουρκική εισβολή στο Αφρίν: παζάρια και ανταλλάγματα στην πλάτη των Κούρδων

Με αναλώσιμη εμπροσθοφυλακή τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες του φιλοτουρκικού Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA), η Άγκυρα έχει εμπλακεί σε πολύνεκρες μάχες κατά των Κούρδων του YPG τους οποίους ταυτίζει με το PKK. Καθώς, όμως, οι κουρδικές αυτές δυνάμεις είναι εταίροι της Ουάσιγκτον στη μάχη κατά του ISIS, ορατός είναι ο κίνδυνος, Τουρκία και ΗΠΑ, δηλαδή οι δυο μεγαλύτερες χώρες του ΝΑΤΟ, να βρεθούν ‘απέναντι’.

Γιατί τώρα;

Η Τουρκία, καιρό τώρα, απειλούσε με αυτήν την στρατιωτική επιχείρηση.

Την αφορμή, τελικώς, για την εισβολή έδωσε η εξαγγελία, στις 13 Γενάρη, των ΗΠΑ περί συγκρότησης μεθοριακής δύναμης 30.000 ανδρών στη βορειοανατολική Συρία με τους μισούς να προέρχονται από τις λεγόμενες Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) -ένας στρατιωτικός συνασπισμός όπου τον πρώτο λόγο έχουν οι Κούρδοι του YPG- για την αποτροπή διείσδυσης στοιχείων του ISIS από την Τουρκία, το Ιράκ και τον ποταμό Ευφράτη, ο οποίος ουσιαστικά διαχωρίζει τις περιοχές των Κούρδων από τα εδάφη που ελέγχει το καθεστώς της Δαμασκού (χάρτης).

O Ερντογάν εξεμάνη, κατήγγειλε την υπό σύσταση μεθοριακή δύναμη ως «στρατό τρομοκρατών» και διατράνωσε ότι Τουρκία και αντικαθεστωτικοί αντάρτες σύντομα θα καταστρέψουν τις «φωλιές του τρόμου» στα σύνορά της, «αρχής γενομένης από το Αφρίν και το Μανμπίτζ».

Αφρίν και Μανμπίτζ

Το Αφρίν, με επίκεντρο την ομώνυμη πόλη, δεν γειτνιάζει με τα άλλα δύο κουρδικά καντόνια, δηλαδή το Τζαζίρα και το Κομπάνι (στο οποίο βρίσκεται η πόλη Μανμπίτζ. Και τα τρία αυτά καντόνια συγκροτούν μια de facto αυτόνομη περιοχή στη βόρεια Συρία, τη Ροζάβα ή Δυτικό Κουρδιστάν)· το χωρίζει ένας θύλακος που ελέγχεται από τους φιλοτούρκους αντάρτες του FSA (χάρτης). Η απομόνωσή του το καθιστά ευάλωτο εξυπηρετώντας, ταυτοχρόνως, τους σχεδιασμούς του Ερντογάν.

Αν το Αφρίν και το Μανμπίτζ ‘πέσουν’ τότε οι υποστηριζόμενοι από την Τουρκία αντάρτες θα έχουν υπό τον έλεγχό τους μια συνεχόμενη έκταση 200 χιλιομέτρων, στα βόρεια σύνορα της Συρίας, στη δεξιά πλευρά του Ευφράτη.

Οι ΗΠΑ εστιάζουν την προσοχή τους στο Μανμπίτζ -και στις εν γένει συμπαγείς περιοχές των Κούρδων όπου έχουν βάσεις- και προσπαθούν να αποτρέψουν επιχειρήσεις και εκεί, όπως απείλησε ο Ερντογάν.

Σύμφωνα με την ανάλυση του Soufan Group, «οι ΗΠΑ, εξαρτημένες ούσες από τους Κούρδους αντάρτες στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους αλλά και δίχως διάθεση να τα ‘σπάσουν’ τελείως με τους Τούρκους, προσπάθησαν να βαδίσουν σε μια πολύ λεπτή γραμμή στη Συρία. Καθώς το πεδίο της μάχης συρρικνώνεται στη χώρα, αυτή η γραμμή είναι περίπου αδύνατον να διατηρηθεί. Η Ουάσιγκτον θα πρέπει πιθανότατα να περιορίσει πολύ την υποστήριξη προς τους Κούρδους -κάτι το οποίο μπορεί να εκληφθεί ως ακόμη μία αμερικανική προδοσία προς εκείνες τις λίγες ομάδες που με συνέπεια στήριξαν τις ΗΠΑ στη Συρία και το Ιράκ- διαφορετικά ρισκάρει έμμεση, ενδεχομένως και άμεση, σύγκρουση με τη σύμμαχο, στο ΝΑΤΟ, Τουρκία».

Η Ρωσία, οι ΗΠΑ, τα σενάρια, ο Ερντογάν

Η Μόσχα αρνείται ότι ‘άναψε’ το πράσινο φως για την επιχείρηση. Όμως εκείνη ελέγχει τον εναέριο χώρο δεξιά του Ευφράτη (αριστερά τον έλεγχο έχει η Ουάσιγκτον) ενώ ο ίδιος ο Ερντογάν είπε ότι προϋπήρξε της χερσαίας εισβολής συμφωνία με τη Ρωσία. Μάλιστα, λίγο πριν αυτή ξεκινήσει, ανώτατοι αξιωματικοί και στελέχη των υπηρεσιών ασφαλείας της Τουρκίας βρίσκονταν στη Μόσχα ενώ εγκαίρως δόθηκε εντολή στις ρωσικές δυνάμεις στο Αφρίν να το εγκαταλείψουν.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ούτε οι Αμερικανοί ούτε οι Ρώσοι έχουν κάνει την παραμικρή κίνηση για να εμποδίσουν τις τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, ενώ ταυτοχρόνως δεν παραλείπουν να ‘θωπεύουν’ τους Κούρδους. Οι δε Ρώσοι τους κάλεσαν και στο συνέδριο για την ειρήνευση στη Συρία που θα γίνει στο τέλος του μήνα στο Σότσι. «Πλέον, δεν έχει νόημα για μας να παρευρεθούμε», είπε στο Ρόιτερς ηγετικό τους στέλεχος.

«Συγχαρητήρια ΝΑΤΟ, τώρα έχεις πραγματικούς τζιχαντιστές στις τάξεις σου και όχι μόνο κράτη που τους υποστηρίζουν. Ο δεύτερος μεγαλύτερος στρατός του ΝΑΤΟ, σ’ ένα χωριό κοντά στο Αφρίν μαζί με τους τζιχαντιστές αντάρτες του, προετοιμάζονται να επιτεθούν στους Κούρδους που νίκησαν τον ISIS. Γερμανικά τεθωρακισμένα χρησιμοποιούνται για την επίθεση στο μοναδικό μέρος στη Συρία που υπάρχει ειρήνη εν μέσω πολέμου», γράφουν οι Κούρδοι στο φέισμπουκ, στο συνοδευτικό κείμενο ενός βίντεο που δείχνει Τούρκους στρατιώτες μαζί με τους συμμάχους τους του FSA να αλαλάζουν ενώ κάπου-κάπου ακούγεται και η ιαχή ‘Αλλάχου Εκμπάρ (ο Θεός είναι Μεγάλος)’.

Και τα δύο σενάρια που διακινούνται ευρέως -το ένα με τη Μόσχα πρωταγωνίστρια, το άλλο με την Ουάσιγκτον- καταλήγουν σε ‘θυσία’ του απομονωμένου Αφρίν.

Σ’ αυτό που πρωταγωνιστούν οι Ρώσοι, αφήνονται οι φιλοτούρκοι αντάρτες του FSA να κυριαρχήσουν στο Αφρίν για να παραχωρήσουν, σε αντάλλαγμα, τη γειτονική περιοχή Ιντλίμπ, που τώρα ελέγχουν, στη Δαμασκό (χάρτης).

Σ’ εκείνο με πρωταγωνιστές τους Αμερικανούς, το Αφρίν ‘προσφέρεται’ για να διατηρηθούν ως έχουν τα συμπαγή κουρδικά εδάφη αριστερά του Ευφράτη.

Ο Ταγίπ Ερντογάν (θα μιλήσει σήμερα στο τηλέφωνο με τον Τραμπ) προσβλέπει και στη στήριξη των εθνικιστών ενόψει των προεδρικών εκλογών το 2019, συνεπώς ‘επενδύει’ στο Αφρίν και τη σύγκρουση με τις ΗΠΑ: «Η επιχείρηση θα τελειώσει όταν επιτύχει τους σκοπούς της. Ορισμένοι, ή η Αμερική, μας ρωτούν για τη διάρκειά της. Ρωτώ, λοιπόν, κι εγώ την Αμερική ‘Είχατε ορίσει χρόνο στο Αφγανιστάν;’ Όταν τελειώσει η δουλειά. Δεν έχουμε πρεμούρα να μείνουμε. Ξέρουμε πότε να αποτραβηχτούμε. Και δεν μας ενδιαφέρει να έχουμε την άδεια κανενός».