Κι όμως κάποτε υπήρχαν δάση στην Ανταρκτική

Όμως, νέα ανακάλυψη μας πληροφορεί πως δεν ήταν πάντα έτσι. Αντιθέτως, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη προσφάτως, όλο αυτό το λευκό τοπίο που βλέπουμε σήμερα, πριν από περίπου 280 εκατομμύρια χρόνια φιλοξενούσε αρκετά καταπράσινα δάση!

Το καλοκαίρι που πέρασε, ο γεωλόγος Erik Gulbranson μαζί με μία ομάδα επιστημόνων βρήκαν απολιθώματα από το παλαιότερο πολικό δάσος, το οποίο φαίνεται να υπήρχε πριν οι δεινόσαυροι περπατήσουν στη Γη.

Μετά από αυτή τους τη σπουδαία ανακάλυψη, οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν στοιχεία για το πώς τα δάση κάποτε κατάφεραν και άκμασαν σε ένα τέτοιο μέρος.

Η Ανταρκτική πριν από τόσα εκατομμύρια χρόνια είχε διαφορετικές θερμοκρασίες απ' ό,τι τα πιο πρόσφατα χρόνια και ήταν μέρος της αρχαίας σούπερ-ηπείρου, Γκοντβάνα, που περιελάμβανε Αφρική, Νότια Αμερική, Αραβία, Ινδία και Αυστραλία.

Σύμφωνα με τον Gulbranson, οι κορμοί των δέντρων που βρέθηκαν δηλώνουν ότι τα φυτά κατάφεραν να επιβιώσουν σε συνθήκες απόλυτου φωτός ή απόλυτου σκότους για μεγάλες χρονικές περιόδους, ωστόσο η ανάπτυξή τους ήταν κακή, γεγονός που υποδηλώνει πως ακόμη και τότε το περιβάλλον δεν ήταν κατάλληλο.

Πηγή: CNNi/Erik Gulbranson

Κλειδί για την έρευνα η ηφαιστειακή στάχτη

Το πιο δύσκολο σημείο των ερευνών είναι η ακριβής χρονολόγηση των ευρημάτων. Ο Erik Gulbranson εξηγεί πως τα 280 εκατ. χρόνια που υπολογίζουν είναι μία πρόβλεψη, καθώς το δάσος θα μπορούσε να είναι είτε νεότερο ή παλαιότερο κατά 20 εκατομμύρια χρόνια.

Οι ερευνητές καθόρισαν αυτή την υποθετική ηλικία με βάση τη χρονολόγηση των απολιθωμάτων των φύλλων που βρέθηκαν κοντά και της φυτικής γύρης που διατηρήθηκε στα ιζηματογενή πετρώματα.

Απολιθώματα αποκαλύπτουν τα μυστικά των αρχαιότερων δέντρων στη Γη

Το σχέδιο τους αυτή τη φορά είναι να αποσπάσουν ένα ορυκτό που ονομάζεται ζιρκόνιο, δημιουργημένο από ηφαιστειακή τέφρα, με σκοπό την ακριβέστερη ραδιομετρική χρονολόγηση.

«Το δάσος που βρήκαμε πέρσι ήταν θαμμένο κάτω από ηφαιστειακή στάχτη και μάλλον αυτός ήταν και ο λόγος που διατηρήθηκε τόσο καλά» αναφέρει ο Gulbranson στο CNNi.

Η ομάδα ελπίζει πως μια μέρα θα μπορέσει να συγκρίνει τα πολικά αυτά δάση με άλλα «νεότερα» απολιθώματα δέντρων:

«Ένας από τους κύριους στόχους μας είναι η μελέτη γύρω από το πώς αυτά τα πολικά οικοσυστήματα άλλαξαν κατά τη διάρκεια της πιο σημαντικής μαζικής εξαφάνισης».

Η μαζική εξαφάνιση στο τέλος της Πέρμιας περιόδου πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια ήταν τόσο σοβαρή που αφάνισε πάνω από το 90% όλων των ειδών από την επιφάνεια της γης, συμπεριλαμβανομένου του πολικού δάσους που ανακάλυψε ο Gulbranson και η ομάδα του.

Δεν γνωρίζουμε τι προκάλεσε αυτή τη μαζική εξαφάνιση, αλλά μια θεωρία το αποδίδει σε τεράστια έκλυση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα επί 200.000 έτη, εξηγεί ο Gulbranson. Το αποτέλεσμα ήταν οι υψηλότερες παγκόσμιες θερμοκρασίες και η οξύνιση των ωκεανών.

Αρκτικά δάση στο μέλλον;

Κατά τη μελέτη κορμών δέντρων από πριν και μετά τη μαζική εξαφάνιση, ο Gulbranson υποθέτει πως μόνο ένα είδος θα μπορούσε να επιβιώσει σε ένα οικοσύστημα γεμάτο με διοξείδιο του άνθρακα, πριν την εξαφάνιση.

Όσον αφορά το μετά, ο επιστήμονας υποστηρίζει πως υπήρχε λιγότερο διοξείδιο στην ατμόσφαιρα, μια μεγαλύτερη ποικιλία αειθαλών και φυλλοβόλων δένδρων καθώς και ένα σταθερότερο οικοσύστημα.

Ο Gulbranson ανέφερε επίσης ότι το έργο του θα μπορούσε να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις της σύγχρονης κλιματικής αλλαγής.

Τέλος, υποστηρίζει πως η σύγχρονη υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να οδηγήσει στη «μετανάστευση» δασών στο Βόρειο Πόλο, σε μέρη όπως η Σιβηρία και ο Καναδάς.

Πληροφορίες από CNNi / The 280 million-year-old forest in the South Pole