Δοκιμάζει ξανά τη συνοχή της Ευρώπης η προσφυγική κρίση

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου χαρακτήρισε διχαστικές και αναποτελεσματικές τις υποχρεωτικές ποσοστώσεις στην κατανομή των προσφυγικών ροών στα κράτη-μέλη, υιοθετώντας ουσιαστικά τη θέση Πολωνίας, Ουγγαρίας και Τσεχίας, που αρνούνται να δεχθούν την μετεγκατάσταση προσφύγων από Ελλάδα και Ιταλία, όπως αποφασίστηκε το 2015. Να σημειωθεί πως η Κομισιόν έχει παραπέμψει τις τρεις αυτές χώρες στο ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη στάση τους αυτή στο προσφυγικό.

Το θέμα των μετεγκαταστάσεων συνδέεται με τη συζήτηση για την αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου, που καθορίζει την πρώτη χώρα εισόδου στην ΕΕ ως υπεύθυνη για την εξέταση του αιτήματος ασύλου από υποψήφιους πρόσφυγες, γεγονός που έχει δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα σε χώρες «πρώτης γραμμής» όπως είναι η Ελλάδα και η Ιταλία.

Για τον λόγο αυτό η Κομισιόν έχει προτείνει από τον Μάιο του 2016 την αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου, μέσω ποσοστώσεων προσφύγων ώστε να υπάρχει αποσυμφόρηση στις χώρες πρώτης γραμμής, όμως η πρόταση αυτή παραμένει στο «συρτάρι» του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς την μπλοκάρουν οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης.

Σε μια προσπάθεια να επανέλθει το κλίμα ενότητας στην Ευρωπαϊκή ένωση, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς ξεκαθάρισε την Τετάρτη πως είτε θα βρεθεί μια «ευρωπαϊκή λύση για το θέμα της μετανάστευσης ή δεν θα υπάρξει λύση».

Η πρόταση Τουσκ

Πηγή:REUTERS/Clodagh Kilcoyne

Η νέα «φωτιά» στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης άναψε όταν αποκαλύφθηκε το προσχέδιο της επιστολής του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, προς τους ευρωπαίους ηγέτες, με την οποία τους ενημέρωνε για την ατζέντα της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών, και στην οποία χαρακτήριζε διχαστικές και αναποτελεσματικές τις υποχρεωτικές ποσοστώσεις στην κατανομή των προσφυγικών ροών στα κράτη-μέλη.

Στο ειδικό έγγραφο για το μεταναστευτικό, το οποίο επισυνάπτεται στην επιστολή Τουσκ προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καλεί τους «27» να εδραιώσουν τη συνολική τους προσέγγιση και να την καταστήσουν «περισσότερο βιώσιμη, με βάση τα ασφαλή εξωτερικά σύνορα και την πρόληψη των μαζικών αφίξεων».

Συνεχίζει λέγοντας ότι «πρέπει να επιτευχθεί συναίνεση έως τον Ιούνιο του 2018 για τη μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ, βασισμένη στο πνεύμα της ευθύνης και της αλληλεγγύης».

PHOTO 1 / 10

Photo 1/10

Photo 2/10

Photo 3/10

Photo 4/10

Photo 5/10

Photo 6/10

Photo 7/10

Photo 8/10

Photo 9/10

Photo 10/10

Επιπλέον, το έγγραφο για το μεταναστευτικό επισημαίνει ότι η έως τώρα εμπειρία έχει καταδείξει τα εξής:

-Η ΕΕ μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την παράνομη μετανάστευση μόνο με την πλήρη συμμετοχή των κρατών-μελών και τη συντονισμένη χρήση μέσων και εργαλείων της ΕΕ και των κρατών-μελών.

-Κανένα κράτος-μέλος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του αυτή την κοινή πρόκληση, αλλά η αποφασιστική δράση των ηγετικών κρατών-μελών, υποστηριζόμενων από την ΕΕ και της βοήθειας από άλλα κράτη-μέλη, αποδείχθηκε αποτελεσματική όσον αφορά την εξάλειψη της παράνομης μετανάστευσης προς την Ευρώπη, όπως απέδειξε πρόσφατα ο ρόλος που έπαιξε η Ιταλία στη Λιβύη.

-Οι μεταναστευτικές ροές διαφέρουν και είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ προσφύγων και οικονομικών μεταναστών κατά την ανάπτυξη των πολιτικών μας.

-Η ad hoc χρηματοδοτική δέσμευση είναι ανεπαρκής για το μέγεθος της πρόκλησης.

- «Οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις (στην κατανομή των προσφύγων στα κράτη-μέλη) έχουν αποδειχθεί ότι είναι εξαιρετικά διχαστικές και αναποτελεσματικές».

Συνεχίζοντας, το έγγραφο του Ντ. Τουσκ για το μεταναστευτικό παραθέτει συγκεκριμένες προτάσεις «προκειμένου να διασφαλιστεί μια αποτελεσματική ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης και ασύλου».

Μεταξύ άλλων, ο Ντ. Τουσκ τονίζει ότι αυτό που χρειάζεται είναι «σταθεροί» και «μακροπρόθεσμοι μηχανισμοί χρηματοδότησης», δηλαδή ένα «ειδικό χρηματοδοτικό μέσο», που θα έχει ως στόχο την εξάλειψη της παράνομης μετανάστευσης. Προτείνει, επίσης, εταιρικές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες, καθώς και με άλλες χώρες διέλευσης και προέλευσης μεταναστών και κοινή δράση για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και των μεταναστευτικών πιέσεων. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των εξωτερικών συνόρων, προτείνει «επιχειρησιακούς μηχανισμούς σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο».

Έντονη αντίδραση από την Κομισιόν

Πηγή:EPA/PETER KLAUNZER

Το έγγραφο του Ντόναλντ Τουσκ πυροδότησε την έντονη αντίδραση από την πλευρά της Κομισιόν με τον Επίτροπο Μετανάστευσης, Δημήτρη Αβραμόπουλο να το χαρακτηρίζει «απαράδεκτο». «Είναι αντι-ευρωπαϊκό και αγνοεί όλη την εργασία που κάναμε τα τελευταία τρία χρόνια, μαζί», είπε ο κ. Αβραμόπουλος και πρόσθεσε πως το συγκεκριμένο κείμενο «υπονομεύει έναν από τους βασικούς πυλώνες της ΕΕ, την αλληλεγγύη. Χωρίς αλληλεγγύη, η Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει. Αυτός ο όρος αναφέρεται στα ιδρυτικά κείμενα των Συνθηκών.

Ξεκαθάρισε μάλιστα πως η ευθύνη για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης δεν μπορεί να αναλαμβάνεται από μεμονωμένα κράτη-μέλη, αλλά αποτελεί ευρωπαϊκό θέμα, ενώ σημείωσε με νόημα πως ο ρόλος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι να υποστηρίζει «την ευρωπαϊκή ενότητα και τις αρχές».

Τίμερμανς: Είτε θα βρεθεί μια ευρωπαϊκή λύση για το θέμα της μετανάστευσης ή δεν θα υπάρξει λύση

Την άποψη ότι είτε θα βρεθεί μια «ευρωπαϊκή λύση για το θέμα της μετανάστευσης ή δεν θα υπάρξει λύση» εξέφρασε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς, μιλώντας σήμερα στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, ενόψει της αυριανής Συνόδου Κορυφής.

Πηγή:EPA/OLIVIER HOSLET

Σε ό,τι αφορά την πρόταση του Ντόναλντ Τουσκ για την εξεύρεση λύσης, μακριά από τις υποχρεωτικές ποσοστώσεις κατανομής προσφύγων, ο Φ. Τίμερμανς επανέλαβε τη θέση της Επιτροπής, όπως εκφράστηκε χθες από τον επίτροπο Αβραμόπουλο. «Η αλληλεγγύη είναι βασικό συστατικό στοιχείο της ΕΕ. Διαφωνώ ότι η μετεγκατάσταση προσφύγων που επελέγη στη φάση της κρίσης ήταν αναποτελεσματική. Περισσότερα από 32.000 άτομα έχουν μετεγκατασταθεί. Όλα τα εργαλεία χρειάζονται, αλλιώς το οικοδόμημα θα καταρρεύσει και αυτό θα προκαλέσει μόνιμη ζημιά και στην ενιαία αγορά» υπογράμμισε ο Φ. Τίμερμανς.

Επιπλέον, σημείωσε ότι για τη μεταρρύθμιση του Δουβλίνου, η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν κάνει τις προτάσεις τους και το «μπαλάκι» βρίσκεται τώρα στο γήπεδο του Συμβουλίου για να βρεθεί συμφωνία, προσθέτοντας ότι είναι σαφής ο τρόπος με τον οποίο Συνθήκες ορίζουν τη λειτουργία των νομοθετών.

«Είτε θα βρούμε μια ευρωπαϊκή λύση για το θέμα της μετανάστευσης ή δεν θα υπάρξει λύση. Μόνο μία λύση για το Δουβλίνο μπορεί να δώσει λύση και στη Σένγκεν. Δεν μπορούν περιορισμένες χώρες να φέρουν στον ώμο τους το βάρος αυτό» κατέληξε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής.

Το μεταναστευτικό στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής

Στη Σύνοδο Κορυφής που ξεκινά την Πέμπτη, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν, μεταξύ άλλων, το μεταναστευτικό, ωστόσο δεν αναμένεται να υιοθετηθούν αποφάσεις επ΄ αυτού, σύμφωνα με καλά πληροφορημένη πηγή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η οποία σημείωσε πως κατά τη διάρκεια της συνόδου θα υπάρχει κάποιο σχετικό σημείωμα του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντοναλντ Τουσκ προς τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.

Η ίδια πηγή ανέφερε ότι η συζήτηση θα είναι γενική και ότι οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν στην Σύνοδο που θα γίνει τον Ιούνιο του 2018, σημειώνοντας εκ παραλλήλου ότι είναι γνωστή η άποψη του Τουσκ ότι το ζήτημα των μετεγκατάστασεων των προσφύγων και του προσδιορισμού συγκεκριμένων ποσοστών που οφείλουν να απορροφούν τα κράτη μέλη, δεν αποδίδει. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναμένεται επίσης να προτείνει τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού οικονομικής στήριξης για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, το οποίο όπως επισημαίνουν κύκλοι προσκείμενοι στην προεδρία είναι ένα πρόβλημα που θα απασχολεί για χρόνια την ΕΕ.