Διεθνής Αμνηστία: «Συνένοχη» η Ευρώπη στην καταπάτηση δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών στη Λιβύη
Η Διεθνής Αμνηστία κατηγορεί σε έκθεσή της που δίνεται σήμερα στη δημοσιότητα τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για συναυτουργία στην κράτηση προσφύγων και μεταναστών υπό φρικιαστικές συνθήκες στη Λιβύη, επικρίνοντάς τις ιδίως για τη βοήθεια που χορηγούν στο λιβυκό λιμενικό σώμα, που ενέχεται, κατά τη μη κυβερνητική οργάνωση, στην εμπορία ανθρώπων.
«Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι ηθελημένα συνένοχες στα βασανιστήρια και την καταπάτηση δικαιωμάτων που υφίστανται δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι κρατούνται από τις αρχές μετανάστευσης υπό αποκρουστικές συνθήκες στη Λιβύη», τονίζει η οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην έκθεσή της.
Η Αμνηστία κατηγορεί τους Ευρωπαίους ότι προσφέρουν υποστήριξη σε «ένα εξελιγμένο σύστημα καταπάτησης δικαιωμάτων και εκμετάλλευσης των προσφύγων και των μεταναστών» από μέρους ανδρών της ακτοφυλακής, αξιωματούχων και φυλάκων στα κέντρα κράτησης καθώς και διακινητών, με μοναδικό στόχο να εμποδίσουν τους μετανάστες να περάσουν τη Μεσόγειο και να φθάσουν στις ευρωπαϊκές ακτές.
«Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι φυλακίζονται επ' αόριστον σε κέντρα κράτησης με υπερπληθυσμό ή υφίστανται συστηματική καταπάτηση των δικαιωμάτων τους», τονίζει ο Τζον Νταλχούισεν, επικεφαλής της διεύθυνσης της Διεθνούς Αμνηστίας που είναι αρμόδια για την Ευρώπη, στο δελτίο Τύπου που συνοδεύει την έκθεση.
«Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν είναι απλά πλήρως ενήμερες για αυτές τις παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων, είναι συνένοχες», συμπληρώνει ο Νταλχούισεν.
«Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να επανεξετάσουν τη συνεργασία τους με τη Λιβύη όσον αφορά τη μετανάστευση και να επιτρέψουν στους ανθρώπους να φθάνουν στην Ευρώπη διά νομίμων οδών, πρωτίστως με τη μετεγκατάσταση δεκάδων χιλιάδων προσφύγων», κρίνει ο ίδιος.
Ακόμη, θα όφειλαν «να επιμείνουν οι λιβυκές αρχές να τερματίσουν (...) τις αυθαίρετες συλλήψεις και κρατήσεις προσφύγων και μεταναστών», συνεχίζει ο Νταλχούισεν, καλώντας να απελευθερωθούν «αμέσως» όλοι οι ξένοι υπήκοοι που βρίσκονται σε κέντρα κράτησης στη Λιβύη.
«Από τα τέλη του 2016, κράτη-μέλη της ΕΕ—ειδικά η Ιταλία—έθεσαν σε εφαρμογή μια σειρά μέτρων με στόχο να κλείσει η μεταναστευτική οδός που περνάει από τη Λιβύη και την κεντρική Μεσόγειο, χωρίς να ενδιαφερθούν για τις συνέπειες για τους ανθρώπους που αποκλείστηκαν» στη Λιβύη, υποστηρίζει η Διεθνής Αμνηστία στην έκθεσή της.
Όπως υπενθυμίζει η ΜΚΟ, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσέφεραν τη βοήθειά τους στη λιβυκή Διεύθυνση για την Καταπολέμηση της Παράνομης Μετανάστευσης, η οποία διαχειρίζεται τα κέντρα κράτησης στη Λιβύη, ενώ εκπαίδευσαν και χορήγησαν εξοπλισμό στο λιβυκό λιμενικό σώμα προκειμένου να αναχαιτίζει τους μετανάστες στη θάλασσα.
«Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες οι οποίοι αναχαιτίζονται από τη λιβυκή ακτοφυλακή μετάγονται σε κέντρα κράτησης όπου υφίστανται φρικιαστική μεταχείριση», καταγγέλλει.
«Μέχρι και σήμερα, 20.000 άνθρωποι παραμένουν κλεισμένοι σε αυτά τα κέντρα κράτησης, με υπερπληθυσμό (εγκλείστων) και ανθυγιεινές συνθήκες», αναφέρει η ΜΚΟ.
Βασανιστήρια κι εκβιασμοί
Μετά το διεθνές σκάνδαλο που προκάλεσε η μετάδοση εικόνων από ένα σκλαβοπάζαρο στη Λιβύη, η Αφρικανική Ένωση ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι σκοπεύει να επαναπατρίσει αυτούς τους 20.000 μετανάστες μέσα στις επόμενες έξι εβδομάδες.
Άνθρωποι προς πώληση: Εκεί που ζωές μπαίνουν σε δημοπρασία για 400 δολάρια
Τα συγκεκριμένα κέντρα βρίσκονται επισήμως υπό τον έλεγχο της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ) της Λιβύης, η οποία υποστηρίζεται από τη διεθνή κοινότητα. Όμως χιλιάδες άλλοι μετανάστες κρατούνται σε κέντρα που ελέγχουν παραστρατιωτικοί και είναι πέραν οποιουδήποτε κυβερνητικού ελέγχου.
Η Διεθνής Αμνηστία επισημαίνει ότι η έκθεσή της βασίζεται σε συνεντεύξεις με δεκάδες μετανάστες και πρόσφυγες, οι οποίοι μίλησαν για τις «παραβιάσεις των οποίων υπήρξαν θύματα ή των οποίων υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες», καταγγέλλοντας ιδίως τις «αυθαίρετες κρατήσεις», τα «βασανιστήρια» και την «καταναγκαστική εργασία».
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των ανθρώπων αυτών, οι μετανάστες υφίστανται βασανιστήρια μέσα στα κέντρα κράτησης από φύλακες που έχουν σκοπό να τους αποσπάσουν χρήματα.
«Αν μπορούν να πληρώσουν, αφήνονται ελεύθεροι και μπορεί επίσης να παραδοθούν σε διακινητές, οι οποίοι αναλαμβάνουν να χειριστούν την αναχώρησή τους από τη Λιβύη», σημειώνει η ΜΚΟ.
Η Διεθνής Αμνηστία κατηγορεί στην έκθεσή της τη λιβυκή ακτοφυλακή ότι ενέχεται στην εμπορία και συνεργάζεται με τους διακινητές.
Ένας μετανάστης από την Γκάμπια, ο οποίος παρέμεινε υπό κράτηση για τρεις μήνες, αφηγήθηκε σε στελέχη της οργάνωσης ότι υπέστη παρατεταμένη στέρηση τροφής και συστηματικούς ξυλοδαρμούς σε ένα κέντρο κράτησης.
«Με χτύπαγαν με έναν σωλήνα από καουτσούκ (...). Ήθελαν χρήματα για να με αφήσουν ελεύθερο. Τηλεφώνησαν στην οικογένειά μου ενώ με χτύπαγαν για να απαιτήσουν να στείλει χρήματα», ανέφερε ο μετανάστης.
Η ΜΚΟ κατηγορεί επιπλέον τη λιβυκή ακτοφυλακή ότι θέτει σε κίνδυνο τις ζωές μεταναστών στη θάλασσα και προσπαθεί να εκφοβίσει τις μη κυβερνητικές οργανώσεις οι οποίες συμμετέχουν στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης προσφύγων και μεταναστών στη Μεσόγειο. Η Διεθνής Αμνηστία υπενθυμίζει το επεισόδιο μεταξύ της λιβυκής ακτοφυλακής και της γερμανικής ΜΚΟ Sea Watch την 6η Νοεμβρίου, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον πέντε μετανάστες.