Εξελίξεις «πυροδοτεί» η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ

«Ο ΟΗΕ έχει δώσει στην Ιερουσαλήμ ένα ειδικό νομικό και πολιτικό καθεστώς, που το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει προτρέψει τη διεθνή κοινότητα να σεβαστεί. Αυτός είναι ο λόγος που πιστεύουμε ότι το Συμβούλιο πρέπει να εξετάσει αυτό το θέμα κατεπειγόντως», εξήγησε ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Σουηδίας στα Ηνωμένα Έθνη, ο Καρλ Σκάου.

Μια απόφαση του ΣΑ του ΟΗΕ που υιοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2016 υπογράμμιζε ότι ο Οργανισμός «δεν θα αναγνωρίσει καμιά αλλαγή των γραμμών της 4ης Ιουνίου 1967», κάτι που συμπεριλάμβανε «την Ιερουσαλήμ», πέρα από «αυτές που θα συμφωνηθούν από τα μέρη μέσω διαπραγματεύσεων».

Η απόφαση αυτή είχε εγκριθεί με 14 ψήφους υπέρ και την αποχή της κυβέρνησης του τέως προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, που αψήφησε τις σθεναρές πιέσεις του Ισραήλ και του Τραμπ η Ουάσινγκτον να ασκήσει το βέτο της.

Μετά την ομιλία του Τραμπ την Τετάρτη, ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες τόνισε σε δημοσιογράφους: «έχω εκφραστεί με συνέπεια εναντίον μονομερών μέτρων που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την προοπτική της ειρήνης μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων. Αυτή τη στιγμή της μεγάλης ανησυχίας, θέλω να καταστήσω σαφές ένα πράγμα: δεν υπάρχει εναλλακτική στη λύση των δύο κρατών. Δεν υπάρχει σχέδιο Β», συνέχισε. «Θα κάνω το παν εντός των δυνάμεών μου για να υποστηρίξω (την προσπάθεια) οι ηγέτες των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων να επιστρέψουν σε διαπραγματεύσεις που θα έχουν νόημα», συμπλήρωσε ο Γκουτέρες.

Πώς «υποδέχθηκαν» Νετανιάχου και Αμπάς την απόφαση Τραμπ

«Σήμερα επιτέλους αναγνωρίζουμε το προφανές, ότι η Ιερουσαλήμ είναι πρωτεύουσα του Ισραήλ», είπε ο αμερικανός πρόεδρος σε έκτακτο διάγγελμά του από τον Λευκό Οίκο και αψηφώντας τις προειδοποιήσεις για πυροδότηση αναταραχής στη Μέση Ανατολή, έκανε λόγο για «αναγνώριση της πραγματικότητας», ανατρέποντας την πολιτική που ασκούσαν επί δεκαετίες οι ΗΠΑ.

Άμεση ήταν η αντίδραση της παλαιστινιακής πλευράς με τον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς να καταδικάζει και να απορρίπτει την απόφαση Τραμπ, σημειώνοντας πως η Ιερουσαλήμ είναι «η αιώνα πρωτεύουσα του κράτους της Παλαιστίνης». «Με αυτές τις λυπηρές αποφάσεις, οι ΗΠΑ υπονομεύουν σκόπιμα όλες τις ειρηνευτικές προσπάθειες και διακηρύσσουν ότι εγκαταλείπουν τον ρόλο του εγγυητή της ειρηνευτικής διαδικασίας, τον οποίο έπαιζαν τις τελευταίες δεκαετίες» πρόσθεσε ο κ. Αμπάς.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος «άνοιξε τις πύλες της κολάσεως», ήταν η πρώτη αντίδραση της Χαμάς, η οποία ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας.

Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου χαιρέτισε την απόφαση του αμερικανού προέδρου κάνοντας λόγο για μια ιστορική μέρα, ενώ προέτρεψε και άλλες χώρες να ακολουθήσουν την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ και να μεταφέρουν τις πρεσβείες τους στην Ιερουσαλήμ.

Ωστόσο η αμερικανική διπλωματία προέτρεψε το Ισραήλ να είναι συγκρατημένο στις αντιδράσεις του για την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσά του, καθώς προεξοφλεί πως θα υπάρξουν έντονες αντιδράσεις, ενώ παράλληλα αξιολογεί τις δυνητικές απειλές για τις αμερικανικές εγκαταστάσεις και τους Αμερικανούς, σύμφωνα με έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που περιήλθαν σε γνώση του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς.

Αν και αναγνωρίζεται «ότι θα χαιρετίσετε δημόσια αυτή την είδηση», ζητείται από τους ισραηλινούς κυβερνητικούς αξιωματούχους «να είστε συγκρατημένοι στις επίσημες αντιδράσεις σας», σύμφωνα με το πρώτο έγγραφο, με ημερομηνία 6η Δεκεμβρίου, που περιλαμβάνει σημεία που οι αμερικανοί διπλωμάτες στο Τελ Αβίβ κλήθηκαν να μεταφέρουν σε ισραηλινούς κυβερνητικούς αξιωματούχους. «Περιμένουμε ότι θα υπάρξει αντίδραση σε αυτή την είδηση στη Μέση Ανατολή και σε όλο τον κόσμο. Ακόμη αποτιμούμε τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η απόφαση στις αμερικανικές εγκαταστάσεις και το προσωπικό μας στο εξωτερικό», προστίθεται.

Το δεύτερο έγγραφο, επίσης με ημερομηνία 6η Δεκεμβρίου, αναφέρει ότι δημιουργήθηκε μια ειδική επιχειρησιακή ομάδα για να «παρακολουθεί τις παγκόσμιες εξελίξεις» μετά την ανακοίνωση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Ένας αμερικανός αξιωματούχος σχολίασε πως είναι η συνήθης πρακτική να δημιουργούνται τέτοιες ομάδες «κάθε φορά που υπάρχουν ανησυχίες για την ασφάλεια των αμερικανικών κυβερνητικών υπαλλήλων ή των πολιτών των ΗΠΑ».

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ απέφυγε να κάνει σχόλια για αυτά τα έγγραφα.

Στο πρώτο έγγραφο περιέχονται επίσης οδηγίες προς διπλωμάτες στις πρεσβείες στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στη Ρώμη και στη διπλωματική αποστολή των ΗΠΑ στην έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις Βρυξέλλες.

Οι αμερικανοί διπλωμάτες καλούνται να προτρέψουν τους Ευρωπαίους να επιχειρηματολογήσουν πως η απόφαση του Τραμπ δεν προκαταλαμβάνει το «τελικό καθεστώς» της Ιερουσαλήμ, που οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι πρέπει να διευθετήσουν όταν καταλήξουν σε μια συμφωνία ειρήνης.

«Βρίσκεστε σε θέση-κλειδί για να επηρεάσετε τη διεθνή αντίδραση σε αυτή την ανακοίνωση και σας ζητούμε να επιμείνετε στην πραγματικότητα» ότι το ζήτημα του τελικού καθεστώτος της Ιερουσαλήμ επαφίεται στη διαπραγμάτευση μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστίνιων, αναφέρεται στο έγγραφο. «Γνωρίζετε ότι αυτή είναι μια μοναδική κυβέρνηση. Κάνει τολμηρές κινήσεις. Αλλά χρειάζονται τολμηρές κινήσεις ώστε οι ειρηνευτικές προσπάθειες να είναι επιτέλους επιτυχημένες», προστίθεται στο κείμενο.

Με γενική απεργία «απαντούν» οι Παλαιστίνιοι

Παλαιστινιακές οργανώσεις κάλεσαν την Τετάρτη σε γενική απεργία σήμερα Πέμπτη και πορείες το μεσημέρι, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, με κοινή τους ανακοίνωση.

Αντιδρώντας στο κάλεσμα των παλαιστινιακών πολιτικών οργανώσεων, το παλαιστινιακό υπουργείο Παιδείας κήρυξε την Πέμπτη αργία και προέτρεψε τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους φοιτητές να πάρουν μέρος στις σχεδιαζόμενες κινητοποιήσεις στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, στη Λωρίδα της Γάζας και στις περιοχές της Ιερουσαλήμ όπου ζουν Παλαιστίνιοι.

Σε ομιλία του στην Ουάσινγκτον ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι αποφάσισε να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως την πρωτεύουσα του Ισραήλ και να μεταφέρει την πρεσβεία των ΗΠΑ στην πόλη. Άραβες και μουσουλμάνοι σε όλη τη Μέση Ανατολή καταδίκασαν την αμερικανική απόφαση, κάνοντας λόγο για μια εμπρηστική ενέργεια.

Ειρηνικές διαμαρτυρίες σε Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα

Εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν το βράδυ, θορυβωδώς αλλά ειρηνικά, έξω από το αμερικανικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης, διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.

Περίπου 1.500 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν κοντά στο Βόσπορο, έξω από την αμερικανική διπλωματική αντιπροσωπεία όπου είχαν ληφθεί δρακόντεια μέτρα ασφαλείας. Σύμφωνα με έναν ανταποκριτή του Γαλλικού Πρακτορείου, η αστυνομία είχε περικυκλώσει την περιοχή, αποκλείοντάς την με οδοφράγματα.

Στον τοίχο του προξενείου οι διαδηλωτές έγραψαν το σύνθημα "Ελεύθερη Παλαιστίνη". Ορισμένοι εκτόξευσαν πλαστικά μπουκάλια στο κτίριο και έκαψαν ένα χαρτί με ζωγραφισμένη την ισραηλινή σημαία επάνω του.

"Δολοφόνοι Αμερικανοί, φύγετε από τη Μέση Ανατολή" και "Κάτω η Αμερική" φώναζαν οι συγκεντρωμένοι, πολλοί από τους οποίους κρατούσαν παλαιστινιακές σημαίες. Κάποιοι κάλεσαν μάλιστα την παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς "να πλήξει το Ισραήλ".

Μια παρόμοια διαδήλωση οργανώθηκε και έξω από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Άγκυρα, όπου οι συγκεντρωμένοι κρατούσαν φωτογραφίες του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο τελευταίος κάλεσε τους ηγέτες των 57 χωρών-μελών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC) στις 13 Δεκεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη για να συζητήσουν τις εξελίξεις.

Η Τουρκία και το Ισραήλ εξομάλυναν τις διπλωματικές σχέσεις τους μόλις πέρσι, μετά την κρίση που ξέσπασε το 2010 με αφορμή την ισραηλινή επιδρομή στο πλοιάριο μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας. Στην επιδρομή εκείνη είχαν σκοτωθεί δέκα Τούρκοι ακτιβιστές. Οι δύο πλευρές έχουν ενισχύσει τη συνεργασία τους, ιδίως στον ενεργειακό τομέα, ωστόσο ο Ερντογάν εξακολουθεί να επικρίνει τακτικά την ισραηλινή πολιτική απέναντι στους Παλαιστίνιους.

«Βαθιά θλίψη» από τη Σαουδική Αραβία

Η Σαουδική Αραβία εξέφρασε την «καταδίκη και τη βαθιά θλίψη» της για την αναγνώριση από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, κάνοντας λόγο για μια «αδικαιολόγητη και ανεύθυνη» ενέργεια, σύμφωνα με μια ανακοίνωση του παλατιού που επικαλούνται σαουδαραβικά ΜΜΕ. «Το βασίλειο εκφράζει τη βαθιά θλίψη του για την απόφαση να αναγνωριστεί η Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Είχε ήδη προειδοποιήσει εναντίον των σοβαρών συνεπειών που μπορεί να έχει αυτή η αδικαιολόγητη και ανεύθυνη ενέργεια», τονίζεται στην ανακοίνωση.

Η απόφαση δείχνει ότι η Ουάσινγκτον εμφορείται από προκατάληψη σε βάρος του παλαιστινιακού λαού και των δικαιωμάτων του, αναφέρεται ακόμη, πάει πίσω τις προσπάθειες να προχωρήσει η ειρηνευτική διαδικασία και παραβιάζει την ουδετερότητα όσον αφορά το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, σύμφωνα με το παλάτι.

Στην ανακοίνωση προστίθεται ότι το βασίλειο ελπίζει η αμερικανική κυβέρνηση να επανεξετάσει την απόφασή της και να συμμορφωθεί προς τη βούληση της διεθνούς κοινότητας.