Τα «έξυπνα» όπλα εφιάλτης του μέλλοντος;
Είναι τουλάχιστον ανησυχητικό το ότι το πιο δυστοπικό φιλμ του 2017 είναι όχι χολιγουντιανής αλλά πανεπιστημιακής έμπνευσης. Το ‘Slaugterbots’ δεν είναι σύλληψη αυτών που, χάριν τέχνης και εντυπωσιασμού, αρέσκονται στις κινηματογραφικές υπερβολές αλλά εκείνων που, ακριβώς λόγω ειδικής και βαθιάς γνώσης, μπορούν να προβλέψουν τα δυσοίωνα.
Όταν, προ μηνών, ο μεγιστάνας και πρωτοπόρος, Ήλον Μασκ είχε χαρακτηρίσει την τεχνητή νοημοσύνη και, γενικότερα, την ανάπτυξη «έξυπνων» και αυτόνομων όπλων, ως τη σοβαρότερη απειλή για την ανθρωπότητα, πολλοί τον λοιδόρησαν. Τους φόβους του, ωστόσο, φαίνεται να συμμερίζονται κι άλλοι, εκπρόσωποι της αμερικανικής διανόησης, επιστήμονες, ερευνητές, καθηγητές πανεπιστημίων – μεταξύ αυτών ο Στίβεν Χόκινγκ και ο Μπιλ Γκέιτς.
Στο Slaugterbots, ένα επτάλεπτο φιλμ, συνεργασία μεταξύ του καθηγητή του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια, Στούαρτ Ράσελ και του Ινστιτούτου Future of Life, περιγράφεται σύντομα, πλην γλαφυρά, ένας εφιαλτικός κόσμος όπου «έξυπνα» drone, σε μέγεθος παλάμης, «οπλισμένα» με το εφόδιο της τεχνητής νοημοσύνης, εισβάλλουν παντού, επιλέγουν τους στόχους τους μέσω της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπων και σκορπούν θάνατο και όλεθρο με τα εκρηκτικά που φέρουν.
Στο φιλμ, χιλιάδες φοιτητές και γερουσιαστές δολοφονούνται, όταν drone εισβάλλουν σε πανεπιστήμια και το Καπιτώλιο. «Έχουμε μία ευκαιρία να αποτρέψουμε το μέλλον που μόλις είδατε. Όμως, το παράθυρο στη δράση κλείνει γρήγορα», υπερθεματίζει αντί επιλόγου, ο Ράσελ, ένας καθηγητής τεχνητής νοημοσύνης.
Δεν επρόκειτο για το αποτέλεσμα μίας καλλιτεχνικής έκλαμψης μιας ομάδας επιστημόνων αλλά για μία ύστατη προσπάθεια ενημέρωσης, αφύπνισης και οικοδόμησης στήριξης για μία παγκόσμια απαγόρευση σε όποιου είδους αυτόνομο οπλικό σύστημα που δεν προϋποθέτει στοιχειώδη ανθρώπινο έλεγχο. Η κυκλοφορία του μικρού μήκους φιλμ συνέπεσε με το Συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών για Συμβατικά Όπλα στη Γενεύη.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, τέτοιες σφαγές μεγάλης κλίμακας είναι αδύνατες σήμερα. Ωστόσο, δεδομένης της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης, ίσως αυτό αλλάξει στο μέλλον. Προειδοποιούν δε, πως πολλά ισχυρά έθνη είναι ήδη σε τροχιά ανάπτυξης αυτόνομων οπλικών συστημάτων και η παρθενική χρήση τους θα πυροδοτήσει μία άνευ προηγουμένου παγκόσμια κούρσα οπλικού ανταγωνισμού. Επιπλέον, προειδοποιούν πως, σε επίπεδο ατόμων, τα drone αυτά ίσως σύντομα γίνουν εύκολα διαθέσιμα σε τρομοκρατικές οργανώσεις ή «μοναχικούς λύκους» που θα μπορούν να πετυχαίνουν το στόχο των πολλαπλών απωλειών με ελάχιστα περίπλοκο τρόπο.
Τον περασμένο Αύγουστο, 116 εξέχουσες προσωπικότητες της παγκόσμιας τεχνολογίας, είχαν αποστείλει ανοιχτή επιστολή προς τον ΟΗΕ, ζητώντας την απαγόρευση των φονικών ρομποτικών οπλικών συστημάτων που, όπως τόνιζαν, θα «ανοίξει το κουτί της Πανδώρας».