Προσεχώς διώρυγα και στην Κωνσταντινούπολη – Το σχέδιο του Ερντογάν που απειλεί την Βαθονεία

Οι ανασκαφές στην περιοχή βοηθούν τους αρχαιολόγους να συμπληρώσουν τα… κενά γνώσεων και να συγκεντρώσουν στοιχεία για την ιστορία της Κωνσταντινούπολης. Παρότι έχουν διασωθεί ελάχιστα κτίρια της εποχής, αυτά προσφέρουν αρκετές πληροφορίες για το παρελθόν της πόλης.

Αυτή η ιστορική αναζήτηση, όμως, πιθανότατα να λάβει σύντομα τέλος, εάν, φυσικά, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καταφέρει να γίνει το… δικό του. Και έτσι, η Βαθονεία κινδυνεύει να βρεθεί πολύ σύντομα κάτω από νερό.

Σύμφωνα με το Politico, τον περασμένο μήνα ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του σκοπεύει να ξεκινήσει ένα «τρελό έργο», όπως το αποκάλεσε. Και ποιο είναι αυτό; Η κατασκευή μιας διώρυγας, παράλληλης με τον Βόσπορο –τον φυσικό πορθμό που χωρίζει την Ευρώπη και την Ασία.

Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Ερντογάν αλλά και πλήθος επιστημόνων αναφέρουν ότι το σχέδιο της τουρκικής κυβέρνησης –το οποίο θα μετατρέψει την ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης σε νησί- απειλεί ιστορικά μνημεία, το φυσικό περιβάλλον ενώ, παράλληλα, θα διογκώσει τον ήδη υψηλό προϋπολογισμό της χώρας.

Πηγή: Murat Cetinmuhurdar/Presidential Palace/Handout via REUTERS

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μίλησε για πρώτη φορά για το μεγαλεπήβολο αυτό σχέδιο το 2011 αλλά έκτοτε το «όραμά» του ξεχάστηκε. Κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Σερβία τον περασμένο μήνα, όμως, ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι τα έργα θα ξεκινήσουν μέσα στους επόμενους μήνες.

«Μια νέα διώρυγα, παράλληλη στο Βόσπορο, αυτό που λέμε ‘Κανάλ Ιστανμπούλ’ είναι το όνειρό μου» είπε στις 10 Οκτωβρίου ο Ερντογάν, μιλώντας κατά τη διάρκεια επιχειρηματικού συνεδρίου στο Βελιγράδι.

«Θεού θέλοντος, θα θέσουμε τα θεμέλια στα τέλη αυτής της χρονιάς ή στις αρχές του 2018… Υπάρχουν οι διώρυγες του Σουέζ, του Παναμά και τώρα θα δημιουργηθεί και της Κωνσταντινούπολης» δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος.

Μεγαλεπήβολα κατασκευαστικά σχέδια

Η κατασκευή της διώρυγας είναι ένα μόνο από τα τεράστια κατασκευαστικά έργα που έχει βάλει στο «πρόγραμμα» η τουρκική κυβέρνηση. Μεταξύ αυτών και η κατασκευή του τρίτου αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης, καθώς και αρκετές γέφυρες. Τα έργα αυτά θα ολοκληρωθούν μέχρι το 2023, τη χρονιά που συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ίδρυση της τουρκικής δημοκρατίας. Και πόσο θα κοστίσει η κατασκευή αυτής της διώρυγας;

Η κυβέρνηση λέει 10 δισ. δολάρια αλλά οι επικριτές του προέδρου δηλώνουν ότι το ποσό αυτό είναι πολύ χαμηλό.

«Έργο-εφιάλτης»

Η διώρυγα των 43χλμ θα ξεκινά από τη Μαύρη Θάλασσα θα περνά μέσα από τη λίμνη της Βαθονείας και θα καταλήγει στον Μαρμαρά, αφού πρώτα έχει περάσει μέσα από δάση και αγρούς. Μέχρι στιγμής, η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει αποκαλύψει πολλές πληροφορίες για το έργο ή τη διαδρομή που θα ακολουθήσει η διώρυγα. Ακόμη και αυτά που έχουν γίνει, όμως, γνωστά είναι αρκετά για να προκαλέσουν την ανησυχία οικολογικών οργανώσεων.

«Το αποκαλούν μόνοι τους το “τρελό έργο” αλλά εμείς το λέμε “έργο-εφιάλτη”» είπε ο Onul Akgül, μέλος της περιβαλλοντικής οργάνωσης Βόρεια Δασική Άμυνα, με έδρα την Κωνσταντινούπολη.

Επιστήμονες προειδοποιούν ότι η διώρυγα θα διαταράξει τις λεπτές ισορροπίες που επικρατούν στην περιοχή από τη Μαύρη Θάλασσα έως τα βόρεια της Κωνσταντινούπολης και τη Θάλασσα του Μαρμαρά, στα νότια της Πόλης. Η διώρυγα αναμένεται να αυξήσει τα επίπεδα του υδροθείου στον Μαρμαρά, λένε οι ειδικοί, κάτι που θα κάνει την περιοχή να μυρίζει ακριβώς σαν κλούβιο αυγό…

Πηγή: TOLGA BOZOGLU/ ΕPA

Η κατασκευή πιθανότατα να καταστρέψει και αρχαιολογικά μνημεία όπως η Βαθονεία, μια πόλη που έχει αποκαλύψει Βυζαντινά μυστικά, όπως για παράδειγμα τα φάρμακα της εποχής. Εκεί έχουν εντοπιστεί, επίσης, και σημαντικά αρχαία ευρήματα.

Η διώρυγα αναμένεται να βρει στο… δρόμο της και το σπήλαιο Γιαριμπουργκάζ, έναν από τους αρχαιότερους οικισμούς της Ευρώπης. Την ίδια ώρα, ειδικοί εξηγούν ότι το οικοσύστημα της περιοχής θα δεχτεί πλήγμα ενώ θα επηρεαστεί και η πανίδα . Δεν αποκλείεται, επίσης, να μολύνει πηγές νερού στη δυτική Κωνσταντινούπολη. «Περίπου 13 περιφέρειες παίρνουν νερό από τη λίμνη αυτή» δήλωσε ο Nuray Çolak, ερευνητής και ακτιβιστής.

«Είναι το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε στην Κωνσταντινούπολη και στην Τουρκία. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς σκέφτονται ένα τέτοιο έργο. Δεν είναι ούτε λογικό ούτε εφικτό» είπε ο ίδιος.

Τι ισχυρίζεται η τουρκική κυβέρνηση

Η κυβέρνηση Ερντογάν, όμως, ισχυρίζεται ότι το έργο είναι απαραίτητο. Και αυτό επειδή ο Βόσπορος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στην αύξηση της ναυτικής κίνησης.

Θεωρείται μια από τις πιο πολυσύχναστες πλωτές οδούς, με περίπου 53.000 πλοία να ταξιδεύουν στα νερά του κάθε χρόνο. Μεταξύ αυτών και τάνκερ που μεταφέρουν επικίνδυνα υλικά δίπλα από τα αρχαία μνημεία της Τουρκίας σχεδόν καθημερινά.

Τα τελευταία χρόνια, δεν έχουν γίνει σοβαρά ατυχήματα. Αλλά μια πετρελαιοκηλίδα το 2003 και η σύγκρουση ενός τάνκερ στη μάντρα μιας έπαυλης το 2015 ανέδειξαν ότι ένα σοβαρό ατύχημα μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες.

«Με το “Κανάλ Ιστανμπούλ”, η κίνηση πλοίων που απειλούν τη ζωή και τα πολιτιστικά μνημεία γύρω από τον Βόσπορο θα ελαχιστοποιηθεί» είπε τον Σεπτέμβριο ο Αχμέτ Αρσλάν, υπουργός Μεταφορών, Ναυτιλίας και Επικοινωνιών.

Το σχέδιο της τουρκικής κυβέρνησης έχει ήδη προκαλέσει «έκρηξη» τιμών οικοπέδων στις περιοχές από όπου αναμένεται να περάσει η διώρυγα. Παρόλα αυτά, ορισμένοι οικονομολόγοι αμφισβητούν τη βιωσιμότητα του έργου και τονίζουν ότι και άλλα μεγάλα έργα δεν είχαν καλή μοίρα ούτε έφεραν την επιθυμητή οικονομική άνοδο.