Ραδιενέργεια στην Ευρώπη: «Δεν καταγράψαμε κανένα περιστατικό ή βλάβη» λέει η Ρωσία

Όπως τόνισε η υπηρεσία την Τρίτη, η Ρωσία δεν κατέγραψε «κανένα περιστατικό ή βλάβη» στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της. Παρόλα αυτά, επιβεβαιώνει ότι ανιχνεύτηκαν υψηλά επίπεδα του ραδιενεργού ισοτόπου από τη μετεωρολογική της υπηρεσία.

Η ανακοίνωση της Rosatom γίνεται μία ημέρα αφόρου η μετεωρολογική υπηρεσία της Ρωσίας επεσήμανε ότι ανίχνευσε σε ορισμένες περιοχές της χώρας «εξαιρετικά υψηλά» επίπεδα του ραδιενεργού ισοτόπου ρουθηνίου-106 στο τέλος Σεπτεμβρίου.

Έτσι, επιβεβαιώνονται ουσιαστικά οι εκτιμήσεις των επιστημόνων του Ινστιτούτου Ακτινοπροστασίας και Πυρηνικής Ασφάλειας (IRSN) της Γαλλίας, σχετικά με την πιθανή προέλευση του ραδιενεργού στοιχείου που είχε εντοπιστεί στις αρχές Οκτωβρίου.

Τα υψηλότερα επίπεδα ρουθηνίου-106, σύμφωνα με τις ρωσικές υπηρεσίες, ανιχνεύθηκαν στο Αργκαγιάς, ένα χωριό στην περιοχή του Τσελιάμπινσκ στα νότια Ουράλια, όπου το συγκεκριμένο ισότοπο ήταν σε επίπεδα 986 φορές υψηλότερα από τα συνήθη.

Το Αργκαγιάς απέχει περίπου 30 χιλιόμετρα από τον πυρηνικό σταθμό του Μαγιάκ, όπου το 1957 είχε σημειωθεί σοβαρό πυρηνικό ατύχημα. Πλέον στις εγκαταστάσεις του πραγματοποιείται μόνο επεξεργασία χρησιμοποιημένων πυρηνικών καυσίμων.

Η ρωσική υπηρεσία είχε διευκρινίσει ότι στη συνέχεια ρουθήνιο εντοπίστηκε στο Ταταρστάν και αργότερα νοτιότερα στη Ρωσία, ενώ από τις 29 Σεπτεμβρίου και μετά «σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, από την Ιταλία και προς τη βόρεια Ευρώπη».

Η Greenpeace της Ρωσίας κάλεσε τη Rosatom να ξεκινήσει έρευνα σε βάθος και να δώσει τη δημοσιότητα τα αποτελέσματά της. Όπως έγινε γνωστό, η οργάνωση θα ζητήσει επίσης από τις εισαγγελικές αρχές της χώρας να ερευνήσουν μήπως υπήρξε συγκάλυψη πυρηνικού ατυχήματος.

Στα μέσα Οκτωβρίου η Rosatom είχε ανακοινώσει ότι «σε δείγματα μεταξύ 25 Σεπτεμβρίου και 7 Οκτωβρίου (…) δεν είχε ανιχνευθεί ρουθήνιο-106, πλην της περιοχής της Αγίας Πετρούπολης», απορρίπτοντας με αυτό τον τρόπο τα συμπεράσματα των ευρωπαϊκών δικτύων ελέγχου της ραδιενέργειας.

Ρουθήνιο 106 εντοπίστηκε και στην ελληνική ατμόσφαιρα

Στις 10 Οκτωβρίου 2017, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας ανακοίνωσε ότι ανιχνεύθηκαν εξαιρετικά μικρές ποσότητες ραδιενέργειας στην ελληνική ατμόσφαιρα από τις 27 Σεπτεμβρίου έως τις 5 Οκτωβρίου.

Αποκάλυψε, επίσης, ότι το ισότοπο που ανιχνεύτηκε είναι το ρουθήνιο-106 (Ru-106). Ωστόσο, η επιτροπή εξήγησε ότι δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει από πού προήλθε το ισότοπο και πώς έφτασε στη χώρα μας. Αντίστοιχα ευρήματα αναφέρθηκαν την ίδια περίοδο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων η Ιταλία, η Ελβετία, η Γερμανία, η Φινλανδία, η Αυστρία και η Σλοβενία. Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας τόνισε ότι επρόκειτο για «μη αναμενόμενα ευρήματα» που «δεν έχουν καμία ραδιολογική σημασία». Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι θα πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω.

Οι μετρήσεις της ΕΕΑΕ και του εθνικού δικτύου των συνεργαζομένων με αυτήν εργαστηρίων ανίχνευσαν στην ατμόσφαιρα ίχνη ρουθηνίου-106 σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις, κάτω των πέντε χιλιοστών του μπεκερέλ ανά κυβικό μέτρο αέρα (mBq/m3).

Μόλις δύο ημέρες αργότερα, στις 12 Οκτωβρίου, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) εξέδωσε νέα ανακοίνωση, στην οποία ανέφερε ότι οι ανιχνεύσιμες ποσότητες του ραδιενεργού ισοτόπου ρουθηνίου 106 στην ατμόσφαιρα της χώρας μας είναι σχεδόν μηδενικές.

Οι μετρήσεις της επιτροπής και του εθνικού δικτύου των συνεργαζομένων εργαστηρίων, κατά την περίοδο 5 έως 11 Οκτωβρίου έδειξαν ότι τα ίχνη ρουθηνίου στην ατμόσφαιρα κυμαίνονται σε συγκεντρώσεις που αγγίζουν το όριο ανίχνευσης, καθώς είναι πια μικρότερες των 0,2 mBq/m3, δηλαδή κάτω του ενός πέμπτου του χιλιοστού του Μπεκερέλ σε ένα κυβικό μέτρο αέρα.

Επεσήμαινε δε, ότι η πηγή προέλευσης των ευρημάτων αυτών δεν βρίσκεται στην ελληνική επικράτεια και παραμένει άγνωστη.

Οι Γάλλοι έλυσαν το «μυστήριο»

Το μυστήριο της προέλευσης του ρουθηνίου 106 έλυσαν τελικώς επιστήμονες του ινστιτούτου πυρηνικής ασφάλειας της Γαλλίας.

Όπως ισχυρίστηκαν, η ραδιενέργεια είναι αποτέλεσμα κάποιου πυρηνικού ατυχήματος στη Ρωσία ή στο Καζακστάν.

Το ατύχημα, σύμφωνα με τους Γάλλους επιστήμονες, σημειώθηκε κατά πάσα πιθανότητα σε χώρο διαχείρισης πυρηνικών αποβλήτων είτε σε κέντρο πυρηνικής ιατρικής και είχε ως αποτέλεσμα να «απελευθερωθεί» το χημικό στοιχείο ρουθήνιο-106 (Ru-106).

Για να μπορέσουν να εντοπίσουν που σημειώθηκε το περιστατικό οι επιστήμονες μελέτησαν αναλυτικά τα στοιχεία για τον καιρό εκείνης της περιόδου για να μπορέσουν να υπολογίσουν από πού έφτασε το χημικό στοιχείο στις ευρωπαϊκές χώρες.

Οι εκτιμήσεις τους αναφέρουν πως δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για κάποιο ατύχημα σε πυρηνικό αντιδραστήρα.

Ακόμη, σύμφωνα με τους ίδιους, η διαρροή ήταν ανάμεσα σε 100 και τα 300 τεραμπεκερέλ.