Ερευνητές ανέπτυξαν καινοτόμο μέθοδο για τον εντοπισμό αρχαίων πόλεων της εποχής του Χαλκού

Ο Γκόικο Μπαριάμοβιτς, ειδικός στην ιστορία της Ασσυρίας και οι συνεργάτες του Τόμας Τσέινι, Κερέμ Α. Κοσάρ και Άλι Χορτάτσου, οικονομολόγοι από το Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού, το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και το Πανεπιστήμιο του Σικάγο, αντίστοιχα, χρησιμοποίησαν αριθμητικά δεδομένα από πλάκες 4.000 ετών, οι οποίες ανήκαν σε εμπόρους της Εποχής του Χαλκού.

Η αρχαία πόλη Κανές, που βρίσκεται στη μέση της σύγχρονης Τουρκίας, ήταν ένα κέντρο εμπορίου στην περιοχή της Ανατολίας πριν από τέσσερις χιλιετίες. Οι σύγχρονοι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει αντικείμενα που προέρχονται από αυτήν, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων των 23.000 κειμένων σε σφηνοειδή γραφή, γραμμένα σε πηλό από Ασσύριους εμπόρους.

Τα κείμενα αυτά έχουν κυρίως πρακτικό χαρακτήρα -επιστολές για δουλειές, έγγραφα για φορτία, λογιστικά αρχεία, συμβόλαια κλπ. «Παραδοσιακά» η ανάλυση αυτών των κειμένων έχει ποιοτικό χαρακτήρα, δηλαδή την αναζήτηση πληροφοριών που μπορεί να βοηθούσαν στον εντοπισμό ενός αρχαιολογικού χώρου.

Στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, αυτό που κέντρισε περισσότερο τους αρχαιολόγους, ήταν οι αναφορές σε αρχαίες πόλεις και οικισμούς που σε άλλες περιπτώσεις έχουν βρεθεί και σε άλλες όχι -όπως για παράδειγμα η πόλη Ντουρχουμίτ.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Washington Post, οι ερευνητές ανέλυσαν τα ποσοτικά δεδομένα και αναφορές χιλιάδων πλακών, εξάγοντας πληροφορίες από τα αρχεία των δρομολογίων των αρχαίων εμπόρων. Με τον τρόπο αυτό κατάφεραν να δημιουργήσουν μια πολύ λεπτομερή εικόνα του εμπορίου μεταξύ των πόλεων γύρω από την Κανές πριν 4.000 χρόνια.

Αυτό που προέκυψε ήταν μια βάση δεδομένων για εκατοντάδες εμπορικές συναλλαγές μεταξύ 26 αρχαίων πόλεων: 15 από αυτές είναι γνωστές και 11 έχουν χαθεί στις ομίχλες της ιστορίας.

Καθώς στον αρχαίο κόσμο το εμπόριο ήταν σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένο από τις γεωγραφικές αποστάσεις, οι πόλεις έκαναν πολύ περισσότερο εμπόριο με άλλες πόλεις που βρίσκονταν κοντά τους, παρά με πόλεις που ήταν μακριά- και αυτή είναι η κεντρική ιδέα της έρευνας.

Ως εκ τούτου, μπορούν να δημιουργηθούν σχεδιαγράμματα όπου παρουσιάζονται οι ακτίνες εντός των οποίων θεωρείται πως βρίσκονταν οι χαμένες πόλεις, χάρη σε έναν αλγόριθμο ο οποίος λαμβάνει υπόψιν και άλλα στοιχεία γνωστών δεδομένων, όπως τις τιμές των αγαθών, τα πληθυσμιακά μεγέθη κλπ, υπολογίζοντας την απόσταση ανάμεσα σε δύο πόλεις – με βάση τις μεταξύ τους εμπορικές σχέσεις.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν 14 γνωστές πόλεις, τότε προκύπτουν 14 σετ κύκλων (με ακτίνα την απόσταση της κάθε χαμένης πόλης από την κάθε γνωστή πόλη), τα οποία υποδεικνύουν τις πιθανές θέσεις των πόλεων που δεν έχουν βρεθεί ακόμα- εκεί που τέμνονται οι κύκλοι.

Συγκρίνοντας τις εκτιμήσεις τους με άλλες εκτιμήσεις ιστορικών ανά τα χρόνια, διαπιστώθηκε ότι σε κάποιες περιπτώσεις συνέπιπταν, υποδεικνύοντας συμφωνία μεταξύ της ποιοτικής μελέτης και της ποσοτικής μελέτης -σε άλλες περιπτώσεις ωστόσο δεν ίσχυε αυτό.

Για να επαληθεύσουν τα παραπάνω, εφάρμοσαν τη μέθοδό τους για τον εντοπισμό πόλεων για τις οποίες οι θέσεις τους ήταν γνωστές. Στις δύο από τις τρεις πόλεις που δοκιμάστηκε, το μοντέλο βρήκε ακριβώς τη θέση- στην τρίτη όμως, έπεσε έξω. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές θεωρούν ότι ο αλγόριθμος λειτουργεί καλύτερα για πόλεις που βρίσκονταν κοντά στο κέντρο του ασσυριακού δικτύου και λιγότερο για τις περιφερειακές.

Σε κάθε περίπτωση, θεωρούν ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί επικουρικά στις «παραδοσιακές» μεθόδους.