Αυστρία: Ελάχιστα «κοινά» έχουν μεταξύ τους η Βιέννη και η «Ομάδα του Βίσεγκραντ»

Λίγα εικοσιτετράωρα πριν τις πρόωρες αυστριακές βουλευτικές εκλογές της 15ης Οκτωβρίου, και στο πλαίσιο τηλεοπτικής αναμέτρησης με τον απερχόμενο Αυστριακό καγκελάριο και αρχηγό των Σοσιαλδημοκρατών Κρίστιαν Κερν, ο Στράχε είχε τονίσει πως μία κυβέρνηση στην οποία θα συμμετέχει το κόμμα του θα ενισχύσει τις επαφές της Αυστρίας με τις χώρες της Ομάδας του Βίσεγκραντ, προσθέτοντας πως θα ήταν καλό αν μπορούσε μάλιστα να γίνει και μέλος της.

Η Ομάδα του Βίσεγκραντ ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 1991 στην ομώνυμη ουγγρική πόλη του Δούναβη, μερικές δεκάδες χιλιόμετρα βόρεια της Βουδαπέστης, από τρεις κεντροευρωπαϊκές χώρες, πρώην μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας, την Ουγγαρία, την Πολωνία και την τότε ενιαία ακόμη Τσεχοσλοβακία.

Στόχος των τριών χωρών -που έγιναν τέσσερις μετά τη διάσπαση την 1.1.1993 της Τσεχοσλοβακίας σε Τσεχία και Σλοβακία- ήταν η στενότερη μεταξύ τους συνεργασία στην αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων, η προώθηση της ολοκλήρωσής τους στην ΕΕ, η ένταξή τους στο ΝΑΤΟ και ένας συντονισμός τους στους τομείς της οικονομίας, του πολιτισμού και των θεμάτων των μεταναστών.

Μετά την ένταξη στο ΝΑΤΟ (της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Τσεχίας τον Μάρτιο του 1999 και της Σλοβακίας τον Μάρτιο του 2004) που ακολούθησε κατόπιν η ένταξη και των τεσσάρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Μαΐου του 2004, η Ομάδα του Βίσεγκραντ φέρεται να ατόνησε και να περιήλθε, σύμφωνα με παρατηρητές στη Βιέννη, σε ένα είδος "χειμερίας νάρκης", από την οποία αφυπνίστηκε κάπου το καλοκαίρι του 2015 με την προσφυγική κρίση.

Γιατί η καθημερινή ροή από τα τέλη Αυγούστου-αρχές Σεπτεμβρίου εκείνης της χρονιάς, χιλιάδων προσφύγων προς την Κεντρική Ευρώπη, συνένωσε ξαφνικά σε μία κοινή αντίδραση και αντίσταση τις τέσσερις χώρες του Βίσεγκραντ, αρχικά στηρίζοντας τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν στην ύψωση φρακτών στα σύνορα της χώρας του.

Ακολούθησε η αποστολή από μέρους των τεσσάρων, στρατιωτών τους στην ΠΓΔΜ για το κλείσιμο των συνόρων προς την Ελλάδα και κατόπιν η δημιουργία κοινού σθεναρού μετώπου τους ενάντια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο θέμα ανακατανομής προσφύγων σε όλες τις χώρες της ΕΕ, όπως επίσης και η αποτυχημένη προσφυγή για το θέμα αυτό, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Η πρόσφατη πρόταση του για προσχώρηση στην Ομάδα του Βίσεγκραντ, εξηγείται από το γεγονός πως ο Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε χαιρέτισε και επαίνεσε επανειλημμένα τη στάση των τεσσάρων χωρών της ακριβώς σε αυτή την προσφυγική κρίση την οποία ο ίδιος και το κόμμα του εκμεταλλεύτηκαν κατά κόρον στις προεκλογικές εκστρατείες τους.

Τόσο σε εκείνη για τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές στη Βιέννη τον Οκτώβριο του 2015 –έχοντας περιορισμένη επιτυχία– όσο και στις πρόσφατες πρόωρες βουλευτικές εκλογές στις οποίες πέτυχαν σημαντική άνοδο της δύναμής τους, ώστε να είναι ο μελλοντικός εταίρος στην κυβέρνηση του Σεμπάστιαν Κουρτς.

Όπως μεταδίδει το αθηναϊκό πρακτορείο, ενόψει του σχηματισμού της νέας κυβέρνησης, Αυστριακοί διπλωμάτες επισημαίνουν πως η Αυστρία δεν έχει θέση και δεν θα πρέπει να θέτει καν θέμα προσέγγισης της, πόσο δε μάλλον ένταξης της, στην Ομάδα του Βίσεγκραντ, παραθέτοντας μία σειρά επιχειρημάτων, με πρωταρχικό εκείνο της συμμετοχής των τεσσάρων στο ΝΑΤΟ, με το οποίο η συνεργασία της Αυστρίας λόγω του καθεστώτος της διαρκούς Ουδετερότητας της, περιορίζεται απλά και μόνον στην αποκαλούμενη "Σύμπραξη για την ειρήνη".

Οι τέσσερις του Βίσεγκραντ βρίσκονται, όχι μόνον εξαιτίας του θέματος της ανακατανομής προσφύγων, αλλά και λόγω των ευρωσκεπτικιστικών ηγεσιών τους και της έντονης αντιευρωπαϊκής κριτικής τους, σε μόνιμη πλέον αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες, κάτι που σίγουρα δεν θα το ήθελε ένας "φιλοευρωπαίος" όπως ο Σεμπάστιαν Κουρτς.

΄Οπως ο ίδιος μάλλον δεν θα ήθελε να βρίσκεται στην ίδια Ομάδα με τις επικρινόμενες για αυταρχισμό και αντιδημοκρατική στάση τους σε πολλά ζητήματα εθνικιστικο-λαϊκιστικές κυβερνήσεις σε Πολωνία και Ουγγαρία.

Μεταξύ άλλων, οι ίδιοι διπλωμάτες στη Βιέννη επισημαίνουν και το γεγονός πως οι χώρες του Βίσεγκραντ είναι ταγμένες στην χρησιμοποίηση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, την οποία η Αυστρία με το δημοψήφισμα του 1978 έχει απορρίψει με συντριπτική πλειοψηφία και καταπολεμά έως σήμερα, έχοντας έλθει σε αντιπαραθέσεις για παράδειγμα, τόσο με την Πράγα όσο και με την Μπρατισλάβα.

Πάντως, κατά την άποψη των ίδιων, αυτά δεν εμποδίζουν την μελλοντική αυστριακή κυβέρνηση να εντείνει τη συνεργασία της με τους τέσσερις του Βίσεγκραντ, στο πλαίσιο τόσο της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης όσο και της Κεντροευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας, στην οποία συμμετέχει ένα ευρύ φάσμα συνολικά 18 χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.