Αφγανοί πρόσφυγες στο Ιράν στρατολογούνται για να πολεμήσουν εναντίον Σύρων ανταρτών

«Για εμένα ήταν απλώς θέμα χρημάτων, δεν έχω δει κανέναν να εμπλέκεται (στον πόλεμο) εκεί από θρησκευτικά κίνητρα», σχολιάζει ένας εξ αυτών, ο οποίος έχει επιστρέψει στην Καμπούλ αφού έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή του σε έναν πόλεμο τα διακυβεύματα του οποίου αγνοεί.

Σιίτης, μέλος της κοινότητας των Χαζάρων, γεννημένος στην Καμπούλ, ο «Σαμς» πήγε δύο φορές στη Συρία το 2016, διηγείται στο AFP διατηρώντας την ανωνυμία του.

Αρχικά ήταν μια υπόθεση που αφορούσε κυρίως τους Αφγανούς πρόσφυγες στο Ιράν, έναν πληθυσμό περίπου 2,5 εκατομμυρίων ανθρώπων στην πλειονότητά τους χωρίς χαρτιά, ωστόσο στη συνέχεια η περιπέτεια αυτή προσέλκυσε Αφγανούς όλων των ηλικιών, χωρίς εργασία, που στρατολογούνται να πολεμήσουν στον πόλεμο κάποιων άλλων, παρά τα 40 χρόνια συρράξεων στη χώρα τους.

Οι Ιρανοί στρατολόγοι στράφηκαν πρώτα στους Αφγανούς πρόσφυγες στη χώρα τους, μια μειονότητα φτωχή, σε βάρος της οποίας γίνονται διακρίσεις, για να επανδρώσουν την Ταξιαρχία των Φατιμίδων, που αποτελείται από 10.000 ως 20.000 σιίτες Αφγανούς και μάχεται εναντίον των σουνιτών Σύρων ανταρτών.

«Το 2016 πήγα στο Ιράν ελπίζοντας να βρω δουλειά, όμως έπειτα από έναν μήνα αποφάσισα να πάω στη Συρία», αφού τον πλησίασαν Αφγανοί στρατολόγοι, εξηγεί ο 25χρονος αυτός άνδρας.

«Σε ενθαρρύνουν: θα υπερασπιστείς ιερούς τόπους, θα είσαι μαχητής της ελευθερίας. Κι αν επιστρέψεις ζωντανός, έχεις δικαίωμα να λάβεις δεκαετή άδεια παραμονής στο Ιράν. Σου προσφέρουν 1,5 εκατομμύριο τόμαν (περίπου 300 με 400 ευρώ) τον μήνα στο κέντρο στρατολόγησης. Και όταν υπογράψεις, είναι διπλάσιο το ποσό», προσθέτει.

(REUTERS/Omar Sobhani/Φωτογραφία αρχείου)

Οι στρατολόγοι ζητούν αμοιβή 100 δολάρια, στη συνέχεια οι νέοι στρατιώτες στέλνονται στη Ντελιτζάν, νότια της Τεχεράνης, για να εκπαιδευτούν για έναν μήνα μαζί με άλλους Αφγανούς, ηλικιών «14 με 60 ετών».

Την πρώτη φορά ο «Σαμς» έμαθε να χειρίζεται ένα Καλάσνικοφ, τη δεύτερη στοιχειώδεις γνώσεις πυροβολικού, πάντα στο πλευρό των Φρουρών της Επανάστασης. Εκείνοι είναι που στέλνουν με αεροπλάνα τους νέους στρατιώτες στη Συρία.

Η πρώτη του αποστολή ήταν κοντά στη Δαμασκό, από τον Μάιο ως τον Ιούνιο του 2016, όπου φρουρούσε έναν στρατώνα. Τα πράγματα πήγαν καλά, οπότε ο «Σαμς» επέστρεψε στο Ιράν τον Σεπτέμβριο.

Την επόμενη φορά τα πράγματα ήταν διαφορετικά: Τον έστειλαν κοντά στο Χαλέπι, στην πρώτη γραμμή απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος και το Μέτωπο αλ Νόσρα, χωρίς να έχει ιδέα τι γίνεται στη μάχη αυτή, πέρα από το ότι πρόκειται για μια διαδογματική σύγκρουση σιιτών-σουνιτών. Οι στρατιώτες ήταν Ιρανοί, κάποιοι διοικητές Αφγανοί.

«Στο Χαλέπι πέσαμε σε ενέδρα: από τους 100 επιζήσαμε μόνο 15. Αν πεθάνεις, μεταφέρουν το πτώμα σου στο Ιράν», σημειώνει.

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW), η Ταξιαρχία των Φατιμίδων μετρά σχεδόν 15.000 Αφγανούς, ενώ η αντίστοιχη πακιστανική, η Ταξιαρχία Ζαϊναμπιούν, μόλις 1.000 άνδρες.

«Υπήρχαν και Πακιστανοί, Ιρακινοί, όλοι σιίτες. Ήμασταν όλοι μαζί, με τους Άραβες, δεν καταλαβαίναμε τη γλώσσα τους», αναφέρει ο «Χάλιλ», που ήταν από τους πρώτους που έφυγαν για τη Συρία το 2014, σε ηλικία 17 ετών.

«Δεν υπάρχει κανένας αξιόπιστος αριθμός, διότι η δύναμη αλ Κουντς (οι ειδικές δυνάμεις των Φρουρών της Επανάστασης) σιωπούν για το θέμα», εξηγεί ο Άχμαντ Σούζα, πρώην αναλυτής του HRW στην Καμπούλ.

(REUTERS/Caren Firouz/Φωτογραφία αρχείου)

Ο Αλί Αφιοχέχ, ερευνητής του Atlantic Council στην Ουάσινγκτον, που μεταξύ άλλων συγκεντρώνει και μελετά στοιχεία για τις κηδείες στο Ιράν, εκτίμησε στις 16 Οκτωβρίου ότι «764 Αφγανοί έχουν σκοτωθεί στη Συρία από τον Σεπτέμβριο του 2013».

Το θέμα είναι ευαίσθητο και στις δύο πλευρές των συνόρων, ενώ οι οικογένειες των μαχητών αποφεύγουν να μιλήσουν.

Σε ηλικία 18 ετών, ο γιος της Χάλα Αμίνα έχει πάει στη Συρία ήδη δύο φορές. «Όμως η οικογένειά μου δεν μου επιτρέπει να σας μιλήσω», δηλώνει η γυναίκα, μητέρα έξι παιδιών.

Σύμφωνα με τον «Σαμς», η επικοινωνία με τους νεαρούς Αφγανούς γίνεται μέσω Facebook και Telegram.

«Ο αριθμός τους είναι στρατιωτικό μυστικό», τόνισε ένας Αφγανός βουλευτής της μειονότητας Χαζάρα, ο Ραμαζάν Μπαχαρντόστ. «Τους εκμεταλλεύεται η κυβέρνηση του Ιράν και τους χρησιμοποιεί σαν σκλάβους (…) Όσον αφορά την αφγανική κυβέρνηση, η δυστυχία, η πείνα του λαού δεν είναι πρόβλημά της», κατήγγειλε.

Κατά τον ίδιο, «το θέμα έχει αναφερθεί επανειλημμένα στο κοινοβούλιο» του Αφγανιστάν. Το αφγανικό υπουργείο Εξωτερικών είχε επικοινωνήσει στις αρχές Οκτωβρίου με την Τεχεράνη έπειτα από μια έκθεση του HRW, η οποία κατήγγειλε τη στρατολόγηση εφήβων.

«Τα χρήματα και η προοπτική να αποκτήσουν άδεια παραμονής εκείνοι και οι οικογένειές τους στο Ιράν είναι τα βασικά κίνητρα», επιβεβαιώνει και ο Άχμαντ Σούζα.