ΚΟΣΜΟΣ

Το κρανίο του «Σάνινταρ 1»... μίλησε και αποκάλυψε το κοινωνικό πρόσωπο των Νεάντερταλ

Το κρανίο του «Σάνινταρ 1»... μίλησε και αποκάλυψε το κοινωνικό πρόσωπο των Νεάντερταλ
REUTERS/Nikola Solic

Αποκαλυπτικά είναι τα νέα στοιχεία που προέκυψαν από τις εξετάσεις των ειδικών στα οστά ενός Νεάντερταλ ηλικίας 50.000 ετών, γνωστού με την ονομασία «Σάνινταρ 1», που εντοπίστηκε το 1957 στο ιρακινό Κουρδιστάν.

Οι έως τώρα αναλύσεις στα οστά είχαν δείξει πως ο Νεάντερταλ είχε δεχθεί ένα σοβαρό χτύπημα στο κεφάλι, το οποίο του είχε προκαλέσει προβλήματα στην όραση. Παράλληλα, του έλειπαν το δεξί χέρι και το αντιβράχιό του, ενώ εκτιμάται ότι πιθανότατα, υπέφερε και από νόσο που σχετίζεται με μυϊκούς πόνους και μειωμένη κινητικότητα κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης.

Οι νέες αναλύσεις στο κρανίο του έδειξαν πως ο «Σάνινταρ 1» αντιμετώπιζε προβλήματα και με την ακοή του, γεγονός που τον καθιστούσε ιδιαίτερα ευάλωτο στο άγριο περιβάλλον που ζούσε.

Το ερώτημα που προκύπτει από τις ανακαλύψεις των επιστημόνων είναι πώς μπόρεσε ο Νεάντερταλ να ζήσει ως τα 40-50 του χρόνια, όπως αποδείχθηκε από τις ειδικές αναλύσεις στην οδοντοστοιχία του. Η απάντηση είναι απλή για τους ειδικούς: Ο «Σάνινταρ 1» κατάφερε να επιβιώσει λόγω της βοήθειας που λάμβανε από το κοινωνικό του περιβάλλον.

Από όλες τις αναπηρίες του η κώφωση του δημιουργούσε τα περισσότερα προβλήματα, καθώς τον καθιστούσε εύκολη λεία για τα κάθε είδους σαρκοφάγα. «Εξαρτιόταν από άλλα μέλη της κοινωνικής του ομάδας για να επιβιώσει», όπως υποστήριξε ο ανθρωπολόγος Έρικ Τρίνκχαους.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Νεάντερταλ θα πρέπει να αντιμετώπιζε σοβαρές δυσκολίες στο κυνήγι, αλλά και σε καθημερινές εργασίες, όπως η κατασκευή εργαλείων, πέραν του κινδύνου που διέτρεχε από τα σαρκοφάγα που παραμόνευαν.

Για τους επιστήμονες η ανακάλυψη για την βοήθεια που λάμβανε δεν ήρθε ως έκπληξη, καθώς οι έως τώρα έρευνες έχουν δείξει πως οι Νεάντερταλ υποστήριζαν με πάθος την κοινότητά τους. Μάλιστα το γεγονός ότι έθαβαν τους νεκρούς τους, αποδεικνύει την κοινωνική συνοχή και αμοιβαία υποστήριξη που υπήρχε.

Ακόμη ένα σημαντικό παράδειγμα προϊστορικής κοινωνικής υποστήριξης που έχει καταγραφεί είναι η υπόθεση ενός πεντάχρονου ανθρώπου της αρχαϊκής εποχής, ο οποίος παρότι γεννήθηκε με σοβαρή εγκεφαλική βλάβη δεν εγκαταλείφθηκε, αλλά έλαβε όση βοήθεια χρειαζόταν για να επιβιώσει τουλάχιστον αυτά τα πέντε χρόνια.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες η άγρια εικόνα των ανθρώπων των σπηλαίων έχει πλέον παρέλθει και αντικατασταθεί με την πραγματική – κοινωνική ταυτότητα των Νεάντερταλ.