Ανταπόκριση από την Καμπούλ: «Πολλοί άνθρωποι εκφράζουν βαθύ φόβο, ειδικά οι γυναίκες»

Στις αρχές Σεπτεμβρίου οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν τη σύνθεση της μεταβατικής τους κυβέρνησης, ανακηρύσσοντας Ισλαμικό Εμιράτο στο Αφγανιστάν. Στα ηνία της βρίσκεται ο Μουλάς Μοχάμεντ Χασάν Ακχούντ, εκ των ιδρυτών του ισλαμιστικού κινήματος, ενώ υπουργός Εσωτερικών αναλαμβάνει ο γιος του ιδρυτή του διαβόητου δικτύου Χακανί, Σαραχουντίν Χακάνι, ο οποίος και περιλαμβάνεται στις λίστες καταζητούμενων του FBI.

Σε αντίθεση με το ευρύτερο κίνημα των Ταλιμπάν, το δίκτυο Χακάνι έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Την ίδια ώρα, η διεθνής κοινότητα αναρωτιέται αν θα ήταν σωστό να αναγνωρίσει η Ουάσινγκτον το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Σχετικές συζητήσεις έγιναν στο προσκήνιο στη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που διεξήχθη στη Νέα Υόρκη.

Στο ερώτημα ποιες χώρες προσπαθεί να προσεγγίσει η νέα μεταβατική κυβέρνηση των Ταλιμπάν, ο Κλαούντιο απαντά: «Θέλουν να προσεγγίσουν όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής», μας λέει. Ιδιαίτερα, έχουν αναπτύξει σχέση με τη Ρωσία και την Κίνα, συνεχίζει και προσθέτει:

«Θέλουν να αναπτύξουν σχέσεις με όλους, γιατί κατάλαβαν σε αυτά τα 20 χρόνια, ότι χωρίς σχέσεις, κανείς δεν θα επιβιώσει σε αυτό το μέρος του κόσμου. Όταν ρώτησα για αρκετές χώρες, προφανώς οι πρώτες στη λίστα ήταν η Τουρκία και το Κατάρ».

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Κλαούντιο, «οι νέοι Ταλιμπάν χρειάζονται τη διεθνή προσοχή, χρειάζονται μια νέα διπλωματική προσέγγιση, προσπαθούν να συσχετιστούν με τον υπόλοιπο κόσμο. Η ουσία, όμως, είναι οι πολίτες. Πολλοί άνθρωποι εκφράζουν βαθύ φόβο αυτές τις μέρες, ειδικά οι γυναίκες».

Και παρότι μετά την κατάκτηση της εξουσίας οι Ταλιμπάν επιχείρησαν να «εξάγουν» ένα πιο μετριοπαθές προφίλ, το «σκοτάδι» φαίνεται να επιστρέφει στη χώρα με πολλούς τρόπους. Καμία γυναίκα δεν περιλαμβάνεται στη μεταβατική κυβέρνηση. Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, μάλιστα, οι Ταλιμπάν κατήργησαν το υπουργείο Γυναικείων Υποθέσεων και το αντικατέστησαν με την «Αστυνομία Ηθών», γνωστή για τις φονταμενταλιστικές θέσεις της κατά την πρώτη διακυβέρνηση των ισλαμιστών, πριν από 20 χρόνια. Επιπλέον, τα σχολεία άνοιξαν, αλλά μόνο για τα αγόρια, αφού έχουν απαγορευτεί οι μεικτές τάξεις, με εκπρόσωπο των Ταλιμπάν να υποστηρίζει ότι υπάρχουν σχέδια για να ανοίξουν σύντομα τα σχολεία θηλέων.

Επιπλέον, ήδη υπάρχουν αρκετές αναφορές για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τη χώρα, αλλά και για δολοφονίες που διέπραξαν οι Ταλιμπάν.

Μάλιστα, καθώς το πλαίσιο και οι συνθήκες αλλάζουν ριζικά για τις γυναίκες και γίνεται ολοένα πιο αυστηρό και περιοριστικό, το εν λόγω ζήτημα αποτελεί «αγκάθι» για τους Ταλιμπάν, οι οποίοι όπως φαίνεται προσπαθούν να αποκρύψουν όσο μπορούν από τον έξω κόσμο τις διαδηλώσεις στις οποίες λαμβάνουν μέρος γυναίκες που διαμαρτύρονται για τη νέα πραγματικότητα, και οι οποίες είναι αρκετές στη χώρα. Χαρακτηριστική είναι η προσωπική εμπειρία του Κλαούντιο, τον οποίο συνέλαβαν κατά τη διάρκεια μιας εκ των διαδηλώσεων αυτών και αφού τον κράτησαν για οκτώ ώρες, τον άφησαν ελεύθερο, με προυπόθεση να υπογράψει ένα χαρτί στο οποίο δήλωνε ότι δεν θα καταγράψει ξανά τέτοιες διαμαρτυρίες γυναικών και οτιδήποτε είναι κατά της κυβέρνησης.

Σε ό,τι αφορά τις ίδιες τις γυναίκες, ο Κλαούντιο, ο οποίος μίλησε με αρκετές, περιγράφει δύο διαφορετικές αντιλήψεις.

«Μερικές γυναίκες αισθάνονται αναμφίβολα τρομοκρατημένες από τη νέα κατάσταση και θέλουν να φύγουν από τη χώρα όσο πιο γρήγορα γίνεται. Από την άλλη βρήκα γυναίκες που παραπονιούνται για τη νέα διακυβέρνηση και τους κανόνες των Ταλιμπάν, αλλά δεν θέλουν να φύγουν από τη χώρα. Μου δήλωσαν κατηγορηματικά ότι θέλουν να μείνουν, γιατί -και αυτό είναι πολύ σημαντικό- «μπορεί οι Ταλιμπάν να είναι οι ίδιοι με πριν από 20 χρόνια, αλλά εμείς δεν είμαστε». Αυτό είναι πολύ σημαντικό κατά τη γνώμη μου. Πρέπει να πω επίσης ότι υπάρχουν γυναίκες που είναι υπέρ αυτής της νέας εποχής διακυβέρνησης. Κυρίως κάποιες που ήταν πρόσφυγες στο Πακιστάν και αποφάσισαν να επιστρέψουν πίσω στο νέο Αφγανιστάν. Επομένως, η πραγματικότητα έχει πολλαπλές όψεις», τονίζει.

Παράλληλα επισημαίνει πως υπάρχουν διαφορές μεταξύ των ανθρώπων που ζουν στις πόλεις, και όσων ζουν στα χωριά.

«Αυτό που μπορούμε να πούμε, είναι ότι οι άνθρωποι που έμεναν και μένουν στις πόλεις, θέλουν πιο πολύ να έχουν ελευθερία, την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία του Τύπου, την ελευθερία του να φοράνε αυτό που θέλουν. Όσοι ζουν σε αγροτικές περιοχές, είναι πιο κοντά στην ταυτότητα των Ταλιμπάν, και στην πολιτική τους προσέγγιση. Αυτή είναι η πραγματικότητα στο Αφγανιστάν τώρα».

Στο ερώτημα αν υπάρχουν άνθρωποι που είναι υπέρ της αλλαγής και του νέου καθεστώτος που ανακοινώθηκε, ο Κλαούντιο απαντά καταφατικά.

«Προφανώς υπάρχουν άνθρωποι που είναι υπέρ αυτής της νέας εποχής και συναινούν σε αυτό. Αυτό που μετράει, ωστόσο, είναι πόσοι είναι αυτοί και πόσοι οι άλλοι. Αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι ιδιαίτερα προβληματική για το Αφγανιστάν. Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι που είναι υπέρ. Υπάρχουν άνθρωποι που επέστρεψαν στο Αφγανιστάν από το Πακιστάν, γιατί αισθάνονται καλύτερα σε αυτή τη νέα πραγματικότητα. Όπως πάντα, η πραγματικότητα δεν είναι μόνο άσπρο ή μαύρο».

Εκτός όμως από τη διακυβέρνηση της χώρας, οι Ταλιμπάν έχουν να αντιμετωπίσουν και τις διαιρέσεις και αντιπαλότητες μέσα στις ίδιες τις τάξεις τους. Οι φήμες για τις διαιρέσεις είχαν προβληθεί ιδιαίτερα από ορισμένους παρατηρητές για να εξηγήσουν, μεταξύ άλλων, την καθυστέρηση του ισλαμιστικού κινήματος να παρουσιάσει τη νέα κυβέρνηση.

«Υπάρχει διαφορετική συμπεριφορά και μία από τις προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι Ταλιμπάν, είναι ότι υπάρχουν πολλοί μαχητές και πολλοί Ταλιμπάν που δεν απαντούν στους ηγέτες τους. Αυτό είναι ένα σημαντικό σημείο», σημειώνει ο Κλαούντιο.

Χωρίς την αναγνώριση από το εξωτερικό, οι Ταλιμπάν ενδέχεται να δυσκολευτούν στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης και της «ανθρωπιστικής καταστροφής» που προαναγγέλλεται από τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία δεν παύουν να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.

Οι αντιπαλότητες μεταξύ των παρατάξεων μπορεί να δημιουργήσουν και άλλα προβλήματα, ιδιαίτερα διπλωματικά, με ορισμένους γείτονες του Αφγανιστάν, υπογραμμίζουν εξάλλου οι ειδικοί.

Ένα εξίσου σημαντικό σημείο το οποίο αναδεικνύει ο Κλαούντιο, είναι κάτι που όπως μας λέει, του το υπέδειξαν οι γυναίκες με τις οποίες μίλησε. Και αυτό είναι ότι κατά την εκκένωση των ξένων δυνάμεων, αυτές πήραν μαζί τους μόνο όσους τους εξυπηρετούσαν, επι της ουσίας «κλέβοντας τα μυαλά της χώρας», αφήνοντας πίσω άλλους, οι οποίοι συνεργάστηκαν μαζί τους.

«Όλοι ζητοκραύγαζαν όταν οι Αμερικανοί και άλλες χώρες εκκένωναν πολίτες από την Καμπούλ, αλλά τι σκοπεύουμε να κάνουμε ως προς τους ανθρώπους που χρειάζονται πραγματικά βοήθεια; Ένα ενδιαφέρον σημείο που μου υπέδειξαν οι γυναίκες που μίλησα μαζί τους, ήταν πως η εκκένωση ήταν πολύ σημαντική για πολλούς Αφγανούς που συνεργάζονταν με τις ξένες δυνάμεις. Αλλά οι μισοί εξ αυτών παραμένουν στη χώρα. Επιπλέον, οι ξένες δυνάμεις, στην πράξη «έκλεψαν» τους πλέον μορφωμένους πολίτες στη χώρα, τα μυαλά της χώρας. Αυτό είναι ένα ακόμα ζωτικό σημείο», σημειώνει με έμφαση ο Κλαούντιο.