«Λευκάδα η πόλη του ποδήλατου»: Υπαίθρια εικαστική παρέμβαση με έργα της Καίτης Χόρτη

H γλύπτρια Καίτη Ματαφιά Χόρτη κατάγεται από την νησί, στο οποίο επιστρέφει κάθε καλοκαίρι γιατί αισθάνεται πως την συνδέουν πολλά με αυτό. Έχει μέσα της τις μυρωδιές του νησιού, τις βόλτες στον κάμπο και στη Γύρα όπου έτρεχε με το ποδήλατο μικρή και όπου έμαθε και τις κόρες της να κάνουν ποδήλατο.

Από τις 18 Ιουλίου στην «ξέρα» του Ιβαριού (Λιμνοθάλασσα) της Λευκάδας, οι επισκέπτες μπορούν να δουν την υπαίθρια εικαστική παρέμβαση επτά έργων μεταλλοτεχνίας η οποία έχει τίτλο «Λευκάδα, η πόλη του ποδήλατου».

«Παρατηρώντας τα δεκάδες ποδήλατα που κυκλοφορούν στην πόλη μού γεννήθηκε η ιδέα να φτιάξω κάποιο έργο με εξαρτήματα ενός ποδήλατου. Το πρώτο ποδήλατο που μετέτρεψα σε έργο ήταν το παλιό ποδήλατο του Βασίλη Κατωπόδη (Καλάκιας), και αναπαριστά μια γυναίκα, τη Ζωή-ποδήλατο (έχει και μεταφορική έννοια). Μετά από αυτό συγκέντρωνα ποδήλατα με σκοπό να φτιάξω κι άλλα έργα. Το δεύτερο ήταν η Πεταλούδα. Ένα δύσκολο έργο που στήθηκε επάνω σε ένα σπαστό ποδήλατο. Ακολούθησε η κατασκευή του μεγαλειώδους Ερωδιού. Αμέσως μετά το Παρυδάτιο πουλί, η Πεταλούδα στο ποδήλατο, η Πασχαλίτσα, η Μελισσούλα και έπεται συνέχεια...», λέει στο CNN Greece η κ. Χόρτη.

Γιατί αποφασίσατε τοποθετήσετε τα έργα σας στην Λευκάδα, ρωτάω: «Πολλές φορές ένας τόπος μου "μιλάει". Έτσι και η Λευκάδα -τόπος των γονιών μου- με κάνει να βιώνω διαφορετικά την επαφή με το τοπίο. Η απαράμιλλη ομορφιά της Γύρας που κρύβει κάτω από το απέριττο τοπίο μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα αλλά και η πρόσβαση στην πόλη με εκείνο το συνεχές αεράκι του πελάγους μου δημιουργούν συναισθήματα που πρέπει με κάποιο τρόπο να τα εκφράσω.» λέει η κ. Χόρτη και προσθέτει:

Η έκφρασή τους ήρθε αυθόρμητα μέσα από τις κατασκευές των έργων μου από παλιά ποδήλατα. Άλλωστε η πόλη της Λευκάδας είναι ο ιδανικός τόπος για ποδήλατο. Είτε πηγαίνεις για ψώνια και δουλειές στην πόλη είτε πηγαίνεις βόλτα στον κάμπο με τις ελιές είτε πηγαίνεις για μπάνιο στον Άη Γιάννη, στη Γύρα ή στο Κάστρο, μπορείς να βρίσκεσαι συνεχώς σε ένα ποδήλατο. Το αεράκι που φυσάει όπου κι αν βρίσκεσαι σε κάνει να αισθάνεσαι πουλί που κοντράρει με τον άνεμο και προσπαθεί να καλύψει την απόσταση.

«Η υπαίθρια εικαστική παρέμβαση στην ξέρα του ιβαριού της Λευκάδας ευτύχησε να στηθεί και να προσπαθήσει να ανταγωνιστεί με τα έργα μεταλλοτεχνίας τη φύση. Να δημιουργήσει μια ψευδαίσθηση του αν είναι αληθινός ή τεχνητός ερωδιός, παρυδάτιο πουλί, πεταλούδα, πασχαλίτσα, μέλισσα... Μοιάζει σαν να έχουν έρθει να καθίσουν για λίγο στο χορτάρι για να ξαποστάσουν και να συνεχίσουν το ταξίδι τους για τόπους μακρινούς. Ειδικά τη νύχτα που φωτίζονται νομίζεις πως εκπέμπουν μια απόκοσμη ακτινοβολία.», μας λέει για την περιοχή που βρίσκονται τα έργα.

"Πόσο καιρό θα βρίσκονται "ξέρα" του ιβαριού", είναι η επόμενη μου ερώτηση: «Μέχρι τις 28 Αυγούστου. Στη συνέχεια θα μεταφερθούν στον κήπο της Οικίας Ζαμπελίων στην παλιά πόλη της Λευκάδας. Ο κήπος ανήκει στο εγκαταλειμμένο κτίριο της οικίας (ιδιοκτησία Δήμου Λευκάδας). Με την ευγενική συνδρομή του Δήμου θα τοποθετηθούν τα έργα εκεί. Οι επισκέπτες θα μπορούν να τα δουν από κοντά από την τζαμαρία του Cmyk, art cafe. Θα παραμείνουν εκεί μέχρι τέλος Σεπτέμβρη.»

Όσον αφορά τις πρώτες εικόνες που αντικρίζει ο ταξιδιώτης φτάνοντας στην πόλη της Λευκάδας λέει: «Περνώντας την πλωτή γέφυρα ο ταξιδιώτης διασχίζει ένα δρόμο ο οποίος στη δεξιά του μεριά έχει τη λιμνοθάλασσα και στην αριστερή του ένα στενό δίαυλο θάλασσας. Πάντα φυσάει ένα αεράκι που έρχεται από το πέλαγος (δεξιά) και αισθάνεσαι πως σε καλωσορίζει. Στο τέρμα του δρόμο που καταλήγει στην παραλία της Λευκάδας υπάρχει μια ξύλινη γέφυρα όπου όσοι έρχονται ανεβαίνουν για να φωτογραφηθούν με φόντο τη λιμνοθάλασσα. Εκεί ακριβώς βρίσκεται η “ξέρα” που χωρίζει τη λιμνοθάλασσα από τη θάλασσα. Εκεί κάθονται τα αποδημητικά πουλιά...»

«Κάποια από αυτά τα έργα είχαν φτιαχτεί από το 2011 και μετά. Η ολοκλήρωσή τους πήρε περίπου 10 μήνες.», απαντά στην ερώτηση για το πόσο καιρό χρειάστηκε για να κατασκευάσει τα επτά αυτά έργα.

Ένα γλύπτης περνά πολλές ώρες μοναξιάς μέσα στο εργαστήριό του. Πως είναι αυτές οι ώρες ρωτάω: «Τα έργα μεταλλοτεχνίας γίνονται με τη βοήθεια τεχνίτη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση τον Ιωάννου Χ. Οπότε υπάρχει μια συνεχής συνεργασία με κάποιον προκειμένου να δημιουργηθούν τα έργα. Η σύνθεση των έργων είναι μια τόσο πολύ έντονη και γεμάτη βαθιά συναισθήματα αλλά και τεχνικά προβλήματα δημιουργία που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ώρα μοναξιάς. Εκείνη την ώρα όλες οι εικόνες που έρχονται στο μυαλό σε γεμίζουν ασφυκτικά... »

Όσον αφορά το τι επιχειρεί να προκαλέσει στον θεατή μέσα από τα έργα της, απαντά: «Βασικός μου στόχος είναι να φέρω τη φύση κοντά στην τέχνη. Θέλω να απεικονίσω με χειροπιαστό τρόπο καθετί φυσικό. Πιστεύω πως όσο πιο κοντά έρχονται αυτά τα δύο τόσο περισσότερο παίρνει ζωή το ένα από το άλλο. Και η ζωή μας θεωρώ πως έχει άμεση σχέση με την επαφή μας με τη φύση με κάθε δυνατό τρόπο.»

Ποιος όμως είναι ο λόγος που στραφήκατε στην γλυπτική;

«Η επαφή μου με τη γλυπτική ήταν εντελώς τυχαία. Το 2008 είδα μια αγγελία μαθημάτων του Εργαστηρίου Περαντινού και αποφάσισα να ασχοληθώ. Έχοντας για δασκάλα την εμπνευσμένη Ευδοκία Παπουλή μπήκα σε εικαστικά μονοπάτια που δύσκολα θα μπορούσα να φανταστώ. Διδάχτηκα πολλές τεχνικές (πλαστελίνη, κερί, χυτήριο, μάρμαρο) αλλά με κατέκτησε η μεταλλοτεχνία, η τέχνη που πάει τα πράγματα παρακάτω, όπως μου αρέσει να λέω. Θαυμάζω τη Χρύσα και τη Ναταλία Μελά.»

Πηγή έμπνευσης

Υπάρχει μια βασική αρχή στη Γλυπτική. Μαθαίνεις να κοιτάς το περίγραμμα των πραγμάτων. Από τη στιγμή που ασχολήθηκα με τη Γλυπτική, το 2008, βλέπω τα πράγματα με άλλο μάτι. Το ποδήλατο είναι μία από τις μεγάλες μου αγάπες. Ειδικά στη Λευκάδα η χρήση ποδήλατου είναι μια ευχάριστη -και στην κυριολεξία μοναδική- εμπειρία!

Παρατηρώντας τα δεκάδες ποδήλατα που κυκλοφορούν στην πόλη μού γεννήθηκε η ιδέα να φτιάξω κάποιο έργο με εξαρτήματα ενός ποδήλατου. Το πρώτο ποδήλατο που μετέτρεψα σε έργο ήταν το παλιό ποδήλατο του Βασίλη Κατωπόδη (Καλάκιας), και αναπαριστά μια γυναίκα, τη Ζωή-ποδήλατο (έχει και μεταφορική έννοια). Μετά από αυτό συγκέντρωνα ποδήλατα με σκοπό να φτιάξω κι άλλα έργα. Το δεύτερο ήταν η Πεταλούδα. Ένα δύσκολο έργο που στήθηκε επάνω σε ένα σπαστό ποδήλατο. Ακολούθησε η κατασκευή του μεγαλειώδους Ερωδιού. Αμέσως μετά το Παρυδάτιο πουλί, η Πεταλούδα στο ποδήλατο, η Πασχαλίτσα, η Μελισσούλα και έπεται συνέχεια...

Η κατασκευή ενός έργου από ένα "διαλυμένο" ποδήλατο ενέχει τη δυσκολία του πώς θα χρησιμοποιήσεις κάθε κομμάτι. Για παράδειγμα μια σέλα ενός παλιού ποδήλατου μου έδωσε την ιδέα ενός κεφαλιού πουλιού. Το εξάρτημα ενός ποδήλατου μου δίνει την έμπνευση για να αρχίσω ένα έργο. Η συναρμολόγηση (όπως θα ήταν ίσως η πιο σωστή λέξη) των κομματιών σε μια νέα σιδερένια κατασκευή αρχίζει από ένα εξάρτημα ποδήλατου επί του οποίου δομείται ένα έργο. Κάθε εξάρτημα μπορεί να αποτελέσει τμήμα ενός εντελώς διαφορετικού έργου. Το σημαντικότερο είναι πως τα ποδήλατα αν και είναι μιας πρωτόλειας μορφής “εργαλεία”, είναι ολοκληρωμένα μηχανήματα που εμπεριέχουν την έννοια της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας. Με ένα ποδήλατο μπορείς να διασχίσεις όλο τον κόσμο, το ίδιο που μπορεί να κάνει κι ένας ερωδιός, μια μέλισσα, ένα παρυδάτιο πουλί...

Το ποδήλατο είναι ένα μηχάνημα που έχει πολλές ζωές. Δεν μπορείς να το πετάξεις όταν θα έχει πλέον παλιώσει ως μεταφορικό μέσο. Πρέπει να του δώσεις μια ευκαιρία ακόμη...