Η εγκαταλελειμμένη βίλα του εκκεντρικού γκαλερίστα Αλέξανδρου Ιόλα στα χέρια του Δήμου Αγ.Παρασκευής

Τώρα πια, η βίλα στην Αγία Παρασκευή δεν θυμίζει σε τίποτα την αίγλη του παρελθόντος, τις προσωπικότητες που φιλοξενήθηκαν, τα αντικείμενα που την κόμισαν, τα πάρτι, τις συζητήσεις..

Η μυθική μαρμάρινη βίλα της χλιδής είναι σήμερα ένα κτίριο-φάντασμα. Η μεγάλη συλλογή έργων τέχνης του Αλέξανδρου Ιόλα «εξαφανίστηκε» με το που άφησε την τελευταία του πνοή, το 1987, σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης, νικημένος από το ΑΙDS. Ο θρύλος, λέει πως η περιουσία του έφυγε με κοντέινερ μέσα στη νύχτα και πως από την βίλα έλλειπαν οι πόρτες, οι ντουλάπες, μέχρι και τα πόμολα.

Εγκαταλήφθηκε, λεηλατήθηκε, χαρακτηρίστηκε διατηρητέο, απαλλοτριώθηκε, δίχασε... Τελικά, όμως, φαίνεται ότι οι περιπέτειες του εντυπωσιακού κτιρίου θα έχουν ένα αίσιο τέλος αφού η βίλα περνά στα χέρια του Δήμου Αγίας Παρασκευής.

Moυσείο Ιόλα η μυθική βίλα του

Όπως λέει στο CNN Greece o δήμαρχος της Αγίας Παρασκευής, Γιάννης Σταθόπουλος, στόχος του Δήμου είναι να μετατρέψει το κτίριο σε ένα μουσείο όπου θα φιλοξενούνται έργα που κάποτε ανήκαν στον συλλέκτη αλλά και έργα καλλιτεχνών που ανέδειξε ο ίδιος.

Στα 3 εκατομμύρια ευρώ η τιμή του κτιρίου

«Η αγορά της Βίλας έχει συμφωνηθεί και ψηφιστεί από το Δημοτικό Συμβούλιο της Αγίας Παρασκευής. Έχουν, μάλιστα ,καθοριστεί και οι ετήσιες δόσεις» όπως λέει ο Δήμαρχος Γιάννης Σταθόπουλος. Το ποσό μάλιστα είναι 3 εκατομμύρια ευρώ.

Οι διαπραγματεύσεις, όπως λέει ο Δήμαρχος Αγ. Παρασκευής, ήταν δύσκολες αφού η τιμή ξεκίνησε από ψηλά και έπρεπε να φτάσει σε λογικά πλαίσια προκειμένου να μπορεί γίνει η αγορά από τον Δήμο. Τα συμβόλαια θα γίνουν μετά το καλοκαίρι, τότε, η διαδικασία της αγοραπωλησίας θα ολοκληρωθεί και η διάσημη βίλα θα περάσει από τον τωρινό της ιδιοκτήτη στον Δήμο Αγ. Παρασκευής.

Επόμενος αγώνας η ανάπλαση του κτιρίου

Το εγχείρημα έχει ακόμα μπροστά του δρόμο με βασικότερο ζήτημα την χρηματοδότηση της ανάπλασης. «Επόμενος αγώνας», όπως λέει ο Δήμαρχος, «είναι η ανάπλαση του κτιρίου, η οποία χρειάζεται αρκετά χρήματα αφού πρέπει να γίνει μελέτη βιωσιμότητας, μελέτη ανάπλασης και έπειτα θα δημοπρατηθεί»

.

«Υπάρχουν προγράμματα του ΕΣΠΑ από την περιφέρεια και κάποια ακόμη προγράμματα από όπου περιμένουμε κάποια χρήματα», λέει ο Δήμαρχος.

Στη συνέχεια, τονίζει ότι η νομική δυνατότητα που δίνεται είναι η μετατροπή του κτιρίου σε μουσείο. «Ήδη έχουμε βάσιμες ενδείξεις ότι θα έχουμε έργα και αντικείμενα του Ιόλα. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν ενδιαφερθεί ήδη να βοηθήσουν»

Όπως λέει ο κ. Σταθόπουλος η αγορά δεν είχε επιτευχθεί μέχρι σήμερα καθώς οι τιμές εκκίνησης ήταν διαφορετικές. Χαρακτηριστικά στην πολιτιστική Ολυμπιάδα είχε γίνει προσπάθεια να αγοραστεί από το υπουργείο Πολιτισμού προς 9 εκατομμύρια ευρώ.

«Η επιτυχία του Δήμου είναι ότι αγόρασε 7 στρέμματα με μια Βίλα 1700 τ.μ διώροφη με υπόγειο στα 3 εκατομμύριά ευρώ με 6 ετήσιες δόσεις» λέει ο κ. Σταθόπουλος.

Όπως διευκρινίζει ο Δήμαρχος Αγ. Παρασκευής η έκφραση «ρημαγμένη βίλα» δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα καθώς η βίλα διατηρεί ακόμη της ορθομαρμάρωσή της «Έχει μάρμαρα στους τοίχους γιατί δεν του άρεσαν του Ιόλα οι μπογιατζήδες και οι σοβατζήδες», λέει ο κ. Σταθόπουλος.

«Υπάρχουν τα κατά τεκμήριο τα περισσότερα μάρμαρα, υπάρχουν τα λιοντάρια έξω, οι κίονες αλλά και το μονοπάτι που ο Νίκος ο Σταθούλης επιμένει ότι είναι Πικιώνης. Επιπλέον, ο κήπος είναι υπέροχος. Παρά την εγκατάλειψη και την απουσία των πραγμάτων που είχε κάποτε μέσα, είναι ένα σπουδαίο κτίριο, ένα κτίριο με αξία» συμπληρώνει ο Δήμαρχος Αγ. Παρασκευής

Ποιος είναι ο Αλέξανδρος Ιόλας

Μπορεί το όνομα Κωνσταντίνος Κουτσούδης να μην θυμίζει κάτι. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο με το ψευδώνυμο «Αλέξανδρος Ιόλας», με το οποίο έγινε γνωστός ο Έλληνας γκαλερίστας.

Γεννημένος το 1907, από εύπορους γονείς, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ήρθε στην Αθήνα 20 ετών. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1931 εγκαταλείπει την Ελλάδα και ξεκινά τα ταξίδια του στην Ευρώπη, επιθυμώντας να ακολουθήσει το όνειρό του να γίνει χορευτής. Το ταξίδι του στη Νέα Υόρκη στα μέσα της δεκαετία του ‘30, όμως, ήταν γραφτό να του αλλάξει για πάντα τη ζωή.

Ένας τραυματισμός στο πόδι το 1944 τον αναγκάζει να εγκαταλείψει την μέχρι τότε καριέρα του και επιδίδεται στο εμπόριο τέχνης ανοίγοντας την πρώτη του γκαλερί στη Νέα Υόρκη.

Οι γκαλερί που είχε ανοίξει σε Μιλάνο, Γενεύη, Παρίσι, Ζυρίχη, Μαδρίτη και Ρώμη δεν τον εμπόδισαν να γυρίσει στην Ελλάδα, με συστατική επιστολή του Καβάφη.

Αρχές του ’50 αγοράζει μια έκταση 25 στρεμμάτων στην Αγία Παρασκευή, με σκοπό να χτίσει ένα «χωριό καλλιτεχνών» στο οποίο θα έμεναν όλοι οι ταλαντούχοι φίλοι του... Μέχρι το 1970 όταν και έκλεισε όλες του τις γκαλερί, μοίραζε το χρόνο του σε εξωτερικό και Ελλάδα. Μόλις όμως ήρθε μόνιμα, η τεράστια συλλογή του από έργα τέχνης αμύθητης αξίας έφτασε στη χώρα μας, στη βίλα της Αγίας Παρασκευής.

Ο εκκεντρικός γκαλερίστας

Οι φήμες για τα όργια στην Βίλα της Αγίας Παρασκευής στα οποία –όπως έλεγαν- συμμετείχαν και ανήλικοι, σόκαραν τη συντηρητική Ελλάδα εκείνης της εποχής. Εφημερίδες όπως η «Αυριανή» δημοσίευαν τίτλους όπως:

«Όλη η πολιτική, καλλιτεχνική και κοινωνική σαπίλα τραπεζωνόταν στο ανάκτορο του Ιόλα»

«2.000 ντόπιες και ξένες προσωπικότητες μάζεψε ο ανώμαλος αρχαιοκάπηλος στο Γεύμα του Αιώνα»

Η επιθυμία του να δωρίσει την συλλογή του στο ελληνικό κράτος απορρίπτεται από την τότε ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού με την αιτιολογία ότι δεν υπήρχε απόδειξη πως τα έργα είχαν αποκτηθεί με νόμιμο τρόπο.

Το 1987 ο Ιόλας παρουσιάζεται στον ανακριτή με 8 ντοσιέ που αποδεικνύουν τη νομιμότητα των αγορών του. Ο ανακριτής είπε πως η υπόθεση έχει λήξει και πως θα αποκαταστήσει το όνομά του.

Ταπεινωμένος, όμως, ο Ιόλας έφυγε από την Ελλάδα το 1987 για να νοσηλευτεί σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης.

Ο Ιόλας πέθανε μόνος του στο νοσοκομείο στις 8 Ιουνίου 1987,σε ηλικία 80 ετών.

Φωτογραφίες: Eleni Karmiri