Πάρνηθα: Τα αδέσποτα κατοικίδια απειλούν την άγρια πανίδα

Σκυλιά επιτίθενται και τρώνε ελάφια και μικρά ζώα, λύκοι -που έχουν επανεμφανιστεί- σκοτώνουν και τρώνε σκυλιά, αγριογούρουνα αλεπούδες και σκυλιά μάχονται μέχρι θανάτου, ελάφια φοβισμένα από τα σκυλιά συχνά τραυματίζονται, που στις συνθήκες τις άγριας φύσης σημαίνει αργός θάνατος ή πέφτουν ευκολότερα θύματα των λύκων. Παλιότερα υπήρξαν και κρούσματα επίθεσης σκυλιών σε εκδρομείς κάτι που δεν συμβαίνει πλέον μιας και εθελοντές φιλόζωοι φροντίζουν να ταΐζουν τα αδέσποτα κι έτσι δεν είναι πλέον επιθετικά.

Είναι αλήθεια ότι ως λαός δεν φημιζόμαστε για την φιλοζωική μας συμπεριφορά αλλά το ερώτημα στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι μόνο τι κάνουμε με τους ασυνείδητους που παρατάνε τα ζώα τους, αλλά και τι δουλειά έχουν τα αδέσποτα κατοικίδια σε έναν εθνικό δρυμό

“Πρέπει να είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρώπη που επικρατεί αυτή η κατάσταση” λέει στο CNN Greece ο κ. Γιώργος Γιαννάτος, βιολόγος άγριας πανίδας στην Εταιρία Περιβαλλοντικών Μελετών ΒΙΟΣΦΑΙΡΑ, που τους τελευταίους έξι μήνες τρέχει ένα ερευνητικό πρόγραμμα για τον λύκο και το ελάφι της Πάρνηθας.
“Η παρουσία των αδέσποτων σκυλιών στο δρυμό, ανατρέπει την ισορροπία της πανίδας και δημιουργεί μια κατάσταση ζούγκλας” θα μας πει.

Επιθετικότητα

Ανεβαίνοντας στην Πάρνηθα προς το καζίνο λίγο μετά τις εγκαταστάσεις του τελεφερίκ, μπορεί να δει κανείς τα πρώτα αδέσποτα ζώα να περιφέρονται. Είναι το πρώτο σημείο στο οποίο φιλόζωοι έχουν τοποθετήσει ταΐστρες και βαρέλια με νερό. Ο Γιώργος Χιωτάκης, εθελοντής, συγκεντρώνει τροφές από φιλόζωους και τακτικά κάποιες ημέρες την εβδομάδα ανεβαίνει στην Πάρνηθα να ταΐσει τα αδέσποτα ή παραδίδει τις τροφές σε άλλους φιλόζωους που αναλαμβάνουν αυτοί το τάισμα.

“Σε επίσκεψη που κάναμε πριν από καιρό είδαμε δεκάδες σκυλιά που σιτίζονταν από τα σκουπίδια του καζίνο. Μάθαμε στη συνέχεια ότι το καζίνο ενοχλείτο από τα σκυλιά και είχε την πρόθεση να βάλει τα σκουπίδια σε κλειστό χώρο. Στη συνέχεια είχαμε ένα τραγικό συμβάν που ποτέ δεν μάθαμε ποιος ευθύνεται. Θανατώθηκαν σχεδόν όλα τα σκυλιά. Όσα γλίτωσαν εξακολουθούσαν να ζουν στην περιοχή και στη συνέχεια ο αριθμός τους αυξήθηκε που σημαίνει είχαμε αναπαραγωγή, αλλά και νέες εγκαταλείψεις.

Είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να έχουμε τροφή για τα σκυλιά. Λύνουμε πολλά προβλήματα όσων αφορά την επιθετικότητα των ζώων την οποία είχαμε διαπιστώσει όταν έκλεισε ο χώρος των σκουπιδιών στο καζίνο. Τα ζώα πεινούσαν και έκαναν επιθέσεις σε ελάφια και άλλα μικρά ζώα. Ένα ζώο χορτάτο είναι και ήρεμο. Και γι αυτό το λόγο παρακαλούμε τον κόσμο και μαζεύουμε τροφές για να διατηρούμε με αυτό τον τρόπο μια ηρεμία στην συμβίωση των ζώων. Δεν ζητάμε λεφτά παρά μόνο ξηρά τροφή για τα ζώα, η οποία καταγράφεται φωτογραφίζεται και διατίθεται αποκλειστικά στα αδέσποτα. Την πρώτη χρονιά μαζέψαμε τρεις τόνους και φέτος έχουμε ξεπεράσει τον ενάμιση τόνο μέχρι τώρα.”

Εθελοντές περιθάλπουν ένα τραυματισμένο αδέσποτο σκυλί. Πηγή: CNN Greece

Δερβενοχώρια

Η περιοχή από το τελεφερίκ μέχρι το καζίνο έχει αδέσποτα σκυλιά σε πολλά σημεία. Κανείς δεν ξέρει πόσα ακριβώς είναι γιατί διαρκώς γίνονται νέες εγκαταλείψεις. Από τη πλευρά των Δερβενοχωρίων μάλιστα η κατάσταση είναι χειρότερη.
“Εδώ είναι χειρότερα από την Πάρνηθα” λέει στο CNN Greece η κυρία Καίτη Ζερβάκη.
“Γιατί εδώ υπάρχουν πολλές ταβέρνες. Έτσι αυτοί που τα παρατάνε θεωρούν ότι θα είναι και ευτυχισμένα και θα έχουν να τρώνε. Κάθε άλλο παρά έτσι είναι η κατάσταση. Φαγητό δεν έχουν και έχουν και πάρα πολύ κακοποίηση. Έχει πάρα πολλές φόλες στην περιοχή. Όποτε μαζεύονται πολλά σκυλιά στο χωριό ρίχνουν φόλες για να τα ξεκάνουν.

Παλιότερα τουλάχιστον εγκατέλειπαν εδώ μόνο τα μεγάλα σκυλιά. Τώρα πλέον παρατάνε και μικρά σκυλιά ράτσας που μπορεί ο άλλος να το έχει αγοράσει 500 ή και 1000 ευρώ. Δεν υπάρχει πλέον διάκριση.
Αυτά τα σκυλιά που έχουν γεννηθεί εδώ, αν επιβιώσουν και μεγαλώσουν δεν κινδυνεύουν. Όταν όμως παρατήσεις ένα σκυλί που έχει μεγαλώσει σε ένα σπίτι δύσκολα θα επιβιώσει σε συνθήκες άγριας φύσης. Έχουμε βρει επανειλημμένα σκυλιά τραυματισμένα από άγρια ζώα.”

Από την πλευρά των Δερβενοχωρίων πρέπει να υπάρχουν περίπου 40 αδέσποτα σκυλιά και δεκάδες γάτες που επιβιώνουν με τη βοήθεια φιλόζωων. Πολλές γάτες μάλιστα σκοτώνονται από τα σκυλιά όπως μας λέει ο κ. Στέργιος. Εθελοντές προσπαθούν να τα πιάσουν για να τα στειρώσουν αλλά δεν είναι πάντα εύκολο. Οι ίδιοι καταγγέλλουν ότι ο δήμος Αχαρνών δεν έχει πιάσει ποτέ κανένα σκυλί για να το οδηγήσει στο ΔΙΚΕΠΑΖ (Διαδημοτικό Κέντρο Περίθαλψης Αδέσποτων Ζώων) για στείρωση και όσα έχουν πιαστεί είναι από ιδιώτες εθελοντές. Ακόμη όμως και στην περίπτωση που ένα ζώο στειρωθεί, επιστρέφει στο βουνό μιας και δεν υπάρχει άλλος χώρος να φιλοξενηθεί αλλά και γιατί αυτό προβλέπεται από τον νόμο για τα αδέσποτ. Επιπλέον η διαδικασία για να στειρωθεί ένα αδέσποτο είναι χρονοβόρα και αποτρεπτική για τους εθελοντές.

Χρονοβόρες διαδικασίες

“Έχουν πιαστεί περίπου 20 σκυλιά στην περιοχή της Πάρνηθας τα οποία έχουν στειρωθεί” θα πει στο CNN Greece η εθελόντρια κυρία Ειρήνη Παπαδάκου
“Προσωπικά έχω πάρει πολλά σκυλιά τα έχω στειρώσει με δικά μου έξοδα, αλλά δεν έχω καταφέρει να επανεντάξω παρά ένα μόνο σκυλί. Αυτή τη στιγμή έχω πάρει έξι σκυλιά από τον εθνικό δρυμό και ψάχνω να βρω σπίτι για να αποκατασταθούν.
Έχουμε καταφέρει να τα κατεβάσουμε σε χαμηλότερο υψόμετρο από το καζίνο με τις προσπάθειες που κάνουμε να τα σιτίζουμε. Είναι μεγάλη επιτυχία να κατεβαίνουν τα σκυλιά χαμηλότερα για να αποφύγουμε την αναπαραγωγή στο Δρυμό.
Ο Δήμος δεν έχει συλλάβει ούτε ένα ζώο. Όλα τα ζώα έχουν συλληφθεί από εμάς. Το πρόβλημα είναι ότι με τη διαδικασία που ακολουθείται ο εθελοντής που θα πιάσει ένα ζώο για να το πάει για στείρωση θα πρέπει να το κρατήσει σπίτι του όσες μέρες χρειαστεί για να πάρει σειρά στο ΔΙΚΕΠΑΖ και να έρθει το όχημα να το πάρει και να τα στειρώσει.”

“Αντί να στηρίζουν αυτές τις προσπάθειες, τους ιδιώτες εθελοντές που έχουν πιάσει τα σκυλιά μόνοι τους, έχουν μπει σε όλη αυτή τη διαδικασία και να δίνουν μια προτεραιότητα σου λένε “όχι θα πρέπει να περιμένεις, να το πάρεις σπίτι σου να το κρατήσεις μέχρι να έρθει η σειρά σου” μας λέει ο κ. Χιωτάκης. “Είναι δυνατό να παίρνει ο ιδιώτης το σκυλί στο σπίτι του και να περιμένει σε λίστα αναμονής;”

Από την πλευρά του πάντως ο Δήμος Αχαρνών υποστηρίζει ότι έχει κάνει προσπάθειες για την διαχείριση της κατάστασης. Όπως είπε στο CNN Greece o δήμαρχος Γιάννης Κασσαβός, στο Δήμο Αχαρνών έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια 850 στειρώσεις και πολλές ενέργειες ενημέρωσης τόσο για την υιοθεσία όσο για τη εγκατάλειψη κατοικίδιων. Επίσης πλην της συνεργασίας με το ΔΙΚΕΠΑΖ, ο Δήμος έχει κάνει σύμβαση με ιδιώτη κτηνίατρο για την αντιμετώπιση των έκτακτων περιστατικών.

“Γνωρίζω ότι γίνονται εγκαταλείψεις κατοικίδιων στην περιοχή ειδικά εκεί που υπάρχουν ταβέρνες. Κάνουμε προσπάθειες αλλά γνωρίζετε ότι είμαστε ένας Δήμος, ο τέταρτος μεγαλύτερος στη χώρα με πολλά προβλήματα και με πολλά χρέη που έρχονται από το παρελθόν. Ειδικά η περιοχή του Δρυμού, που είναι μια πολύ ευαίσθητη περιοχή, φυλάσσεται αλλά όχι από τις υπηρεσίες του Δήμου. Υπάρχει ο Φορέας Διαχείρισης του Δρυμού, το Δασαρχείο και ο Σύνδεσμος της Πάρνηθας. Ο Δήμος Αχαρνών θα μπορούσε σε αυτή την αχανή έκταση να κάνει κάτι παραπάνω. Η διάθεσή μου και η άποψή μου η προσωπική είναι ότι θα πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερο ενδιαφέρον, όμως αυτή τη στιγμή δεν έχω τη δυνατότητα να κάνω κάτι παραπάνω”.

O βιολόγος Γιώργος Γιαννάτος λέει ότι τα δύο αυτά σκυλιά έχουν εντοπιστεί στο παρελθόν να τρώνε νεκρό ελάφι. Πηγή : CNN Greece

Όπως αναφέραμε και στην εισαγωγή ειδικά για την Πάρνηθα το πρόβλημα με τα αδέσποτα δεν είναι ένα απλό πρόβλημα που έχει να κάνει μόνο με την πρακτική των εγκαταλείψεων και τις κακές συνθήκες ζωής των ζώων. Η Πάρνηθα είναι ένα εθνικό πάρκο με άγρια ζωή και η παρουσία των αδέσποτων διαταράσσει σοβαρά την ισορροπία της άγριας πανίδας, Έγιναν τεράστιες προσπάθειες για να γίνει η Πάρνηθα ένα πάρκο με άγρια ζωή όπου θα υπάρχει μια ισορροπία φυτοφάγων και αρπακτικών ζώων για να μπορεί ο επισκέπτης της Αττικής να χαίρεται την άγρια φύση λίγα χιλιόμετρα από το σπίτι του και όλη αυτή η προσπάθειά κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα.

Μεγάλη ζημιά για τον Δρυμό

Όταν τα αδέσποτα δεν σιτίζονταν από τους φιλόζωους γίνονταν επιθετικά και σκότωναν ελάφια και άλλα μικρά ζώα. Επέστρεφαν δηλαδή σε μία άγρια κατάσταση. Το ότι πλέον σιτίζονται λύνει κατά μία έννοια το πρόβλημα αυτό αλλά από την άλλη δημιουργεί μια παγιωμένη κατάσταση με αγέλες σκύλων στη Δρυμό.

“Έίναι μεγάλο πρόβλημα για το Δρυμό τα αδέσποτα” θα πει στο CNN Greece o κ. Γιώργος Γκούρλιας, ένας από τους παλαιότερους δασοφύλακες στην Πάρνηθα. “Πρόβλημα και για την πανίδα και για τους ανθρώπους. Δεν ξέρουμε αν κουβαλούν αρρώστιες, δεν έχουν κανέναν έλεγχο. Παλιότερα είχαμε ένα περιστατικό όταν επιτέθηκαν σε κάποιον ορειβάτη στην πηγή Σκίπιζα. Τον τελευταίο καιρό κάνουμε μια προσπάθεια με κάποιους φιλόζωους και το Δήμο, μεταφέραμε κάποια σκυλιά για στείρωση αλλά μετά τα επαναφέραμε εδώ μιας και δεν υπήρχε άλλος χώρος.

H σίτιση των αδέσποτων από φιλόζωους προλαμβάνει το να γίνονται επιθετικά και να κυνηγούν ελάφια. Πηγή: CNN Greece

Επιτίθενται στα ελάφια, έχουμε βρει ζώα δαγκωμένα από σκυλιά αλλά και έχουν φάει πάρα πολλές φορές κατά το παρελθόν.
Έχω δει την ώρα που επιτίθενται στο ελάφι, την ώρα που το έχουν πιάσει, την ώρα που το τρώνε. Πάρα πολλές φορές.”
“Όταν δεν τα σιτίζαμε κυνηγούσαν τα ελάφια” μας λέει και η κυρία Παπαδάκου. “Αυτό το ξέρουμε και από το δασαρχείο. Κυνηγούσαν τα ελάφια μέχρι που στο τέλος αυτά σκάγανε από την κούραση, τα σκότωναν και τα τρώγανε. Αυτό το γεγονός όμως έχει απαλειφθεί γιατί σιτίζονται πλέον τα σκυλιά σε διάφορα σημεία.
Το ότι σκοτώνονται από τους λύκους ναι ισχύει, έχω και φωτογραφίες που μπορώ να σας δείξω, σκυλιού που έχει φαγωθεί από λύκο.”

“Τα αδέσποτα κατοικίδια ζώα έχουν πολύ αρνητική επίδραση στην μεγάλη πανίδα μιας περιοχής όπως η Πάρνηθα” επισημαίνει ο κ. Γιαννάτος. Πολλές φορές κυνηγάνε ελάφια τα οποία συχνά τραυματίζονται. Επίσης κυνηγάνε μικρά ζώα όπως λαγούς τα οποία τα σκοτώνουν και τα τρώνε.
Στην περιοχή υπάρχουν πολλά αγριογούρουνα και παρουσία λύκων . Τα αγριογούρουνα που είναι και περισσότερα, διώχνουν τα σκυλιά από τις θέσεις τροφοληψίας που τους έχουν φτιάξει οι φιλόζωοι. Επίσης υπάρχει και ο ανταγωνισμός με τους λύκους που σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις ξέρουμε ότι σκοτώνουν και τρώνε σκυλιά στο βουνό.
Το εθνικό πάρκο δεν είναι μέρος απόθεσης των ζώων που δεν θέλουμε. Θα πρέπει να γίνει καταγραφή και στείρωση αλλά και καλύτερη περιφρούρηση. Αν κάποιος δει να γίνεται εγκατάλειψη ζώου να το καταγγέλλει” καταλήγει ο κ. Γιαννάτος.

Στειρώσεις και πρόληψη

Η καταγραφή η σύλληψη όλων των αδέσποτων και η στείρωση είναι το πρώτο βήμα για να καθαρίσει ο δρυμός από τα αδέσποτα. Σε αυτό συμφωνούν όλοι, εθελοντές, δασαρχείο, Δήμος και ερευνητές. Ωστόσο το πρόβλημα δεν θα λυθεί αν δεν σταματήσει η εγκατάλειψη των ζώων στην περιοχή.
“Το δασαρχείο τον τελευταίο καιρό απαντά στις εκκλήσεις μας γιατί το πρόβλημα είναι να πιαστούν τα ζώα για να στειρωθούν κάτι το οποίο είναι πολύ δύσκολο και δαπανηρό” λέει ο κ. Χιωτάκης. Το δασαρχείο έρχεται βοηθάει αλλά ποτέ δεν είναι αρκετό. Θα έπρεπε να γίνει μια ολοκληρωτική ενέργεια ώστε να μαζευτούν όλα τα ζώα, να στειρωθούν να καταγραφούν για να σταματήσει σε πρώτο στάδιο τουλάχιστον η αναπαραγωγή. Αν όμως δεν σταματήσει η εγκατάλειψη δεν πρόκειται να λυθεί το πρόβλημα.”