FOCUS

Νέο όχι των Τούρκων για Θεία Λειτουργία στην Παναγία Σουμελά

Κάτια Τσιμπλάκη

Κυριακή, 02 Ιουλίου 2017 16:05

Νέο όχι των Τούρκων για Θεία Λειτουργία στην Παναγία Σουμελά

Νέο όχι είπαν οι τουρκικές αρχές στο αίτημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να τελεσθεί Θεία Λειτουργία, ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου στην Παναγία Σουμελά. Η απάντηση που έδωσαν ήταν ότι συνεχίζονται οι εργασίες αποκατάστασης του μοναστηριού με αποτέλεσμα οι χώροι του να μην είναι επισκέψιμοι. Όπως διαβεβαίωσαν η ιστορική μονή θα είναι επισκέψιμη πριν το Δεκαπενταύγουστο του 2018.

Ωστόσο, δεν διευκρίνισαν εάν θα δώσουν εκ νέου «το πράσινο φως» προκειμένου να τελεσθεί Θεία Λειτουργία μετά την αποπεράτωση των εργασιών. Σύμφωνα με το λακωνικό δελτίο τύπου που εξέδωσε η Πρωτόθρονη Εκκλησία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, θα τελέσει στις 23 Αυγούστου 2017, τη Θεία Λειτουργία στα ερείπια της Ιεράς Μονής της Παναγίας Φανερωμένης κοντά στην Αρτάκη Κυζίκου.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Νίκος Αρβανιτίδης.

Αριστερά: Το εσωτερικό της Μονής. Δεξιά: Ο Οικουμενικός Πατριάρχης και ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής.

Οι εργασίες αποκατάστασης

Οι εργασίες στην Παναγία Σουμελά πραγματοποιούνται από το 2015, παρά το ότι το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, είχε διαβεβαιώσει ότι θα ολοκληρώνονταν μέσα σε ένα χρόνο. Σύμφωνα με το υπουργείο θα στηριχθεί ο βράχος που έχει ανεγερθεί το μοναστήρι και μεταξύ άλλων θα συντηρηθούν οι τοιχογραφίες. Το 73% των κτισμάτων θα αποκατασταθούν.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της διαδικτυακής έκδοσης της Daily Sabah που επικαλείται τηλεγράφημα του πρακτορείου Anadolu το έργο αναμένεται να κοστίζει περίπου 1.3 εκατομμύρια δολάρια.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Νίκος Αρβανιτίδης.

Το μοναστήρι μοιάζει σαν να είναι σμιλεμένο στο βράχο.

Με βάση τα στοιχεία του ίδιου δημοσιεύματος και στο παρελθόν είχε γίνει προσπάθεια για την αποκατάσταση του μνημείου. Τις εργασίες πραγματοποιούσαν ούτε για ένα, ούτε για δύο, αλλά για 14 χρόνια έξι εταιρείες. Το αποτέλεσμα; Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα να προκληθούν ζημιές στο μοναστήρι.

Η Μονή Παναγίας Σουμελά είναι από τα πιο δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα της Τουρκίας και εντάσσεται στο χάρτη των μνημείων του Θρησκευτικού Τουρισμού.

Άλλωστε, κάθε χρόνο το επισκέπτονται χιλιάδες Έλληνες. Το 2010 συνόδευσαν τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, χιλιάδες προσκυνητές για να παρακολουθήσουν τη Θεία Λειτουργία που τέλεσε μετά από σχεδόν 90 χρόνια.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Παύλος Μακρίδης.

Τοιχογραφίες στην Παναγία Σουμελά στην Τραπεζούντα

Ένα από τα πιο δημοφιλή μνημεία της Τουρκίας

Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Τουρισμού της Τουρκίας, τους πρώτους 6 έξι μήνες του 2012 το μνημείο ήταν ανάμεσα στα 13 πιο δημοφιλή και περισσότερο επισκέψιμα. Η λίστα περιλάμβανε συνολικά 189 μουσεία και 131 ιστορικά μέρη. Πέντε χρόνια μετά, η επισκεψιμότητα του μνημείου έχει εκτιναχθεί. Μεταβαίνουν στον ιερό τόπο περίπου ένα εκατομμύριο επισκέπτες, από τους οποίους οι περισσότεροι είναι Άραβες.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Κώστας Τσιρώνης.

Νέοι μαζεύουν το αγίασμα.

Ολικό… Lifting στις Χριστιανικές εκκλησίες της Τραπεζούντας

Εκτός από το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά ήδη ανακαινίζεται και ο ναός της Αγίας Βαρβάρας που βρίσκεται στο δρόμο που οδηγεί προς το ιερό προσκύνημα. Οι εργασίες ανακαίνισης ανέδειξαν την ιστορική του αξία. Ο ναός έχει θέα την Παναγία Σουμελά και γύρω του θα χτισθούν βεράντες. Επίσης θα υπάρχει η δυνατότητα και για 3D ξενάγηση.

Επίσης, εργασίες έγιναν και στο μοναστήρι της Παρθένου Μαρίας που βρίσκεται στην επαρχία Giresun κοντά στη Μαύρη Θάλασσα. Σύμφωνα με δημοσίευμα της ηλεκτρονικής έκδοσης της Ηurriyet υπάρχουν δωμάτια φιλοξενίας για σπουδαστές και ένα παρεκκλήσι.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Κώστας Τσιρώνης.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Δημήτρης Πανάγος.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Κώστας Τσιρώνης.

Η ιστορία της Παναγίας Σουμελά

Πάνω από ποτάμι, σε βράχο του όρους Μελά, κρέμεται στην κυριολεξία η μονή της Θεοτόκου του Μελά (Σουμελά = Στου Μελά).
Η μονή της Παναγίας Σουμελά χτίστηκε- κατά μια εκδοχή - τέλη του 4ου αιώνα. Ιδρυτές της είναι δύο καλόγεροι από την Αθήνα, ο Βαρνάβας και ο Σωφρόνιος.
Στη διήγηση, του ταξιδιού τους, οι μοναχοί περιγράφουν εικόνες και συμβάντα του Βυζαντίου που θα μπορούσαν να αντιστοιχούν στην εποχή της Μακεδονικής Δυναστείας. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή η εγκατάστασή τους στην περιοχή να χρονολογείται τον 10o αιώνα.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Κώστας Τσιρώνης.

Προσκυνητής στο εσωτερικό του μοναστηριού.

Κατά την παράδοση την εικόνα που τοποθέτησαν στο μοναστήρι οι μοναχοί τη ζωγράφισε ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Την έφεραν μαζί τους από την Αθήνα για αυτό και η αρχική της ονομασία ήταν Παναγία η Αθηνιώτισσα.
Η Παναγία Σουμελά ήταν κέντρο γραμμάτων και πολιτισμού στον Πόντο. Επίσης, κατά την περίοδο των τουρκικών διώξεων οι μοναχοί περιέθαλπαν τους εκδιωχθέντες.
Σημαντικότερος δωρητής και ευεργέτης της μονής ήταν ο αυτοκράτορας Αλέξιος Γ. Σύμφωνα με την παράδοση, η γαλέρα που μετέφερε από την Κωνσταντινούπολη τον Αλέξιο Κομνηνό, καθώς περιέπλεε τα Πλάτανα, έπεσε σε θαλασσοταραχή. Ο Αλέξιος ζήτησε τη βοήθεια της Παναγίας, η οποία και του παρεσχέθη.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Παύλος Μακρίδης.

Τοιχογραφίες στην Παναγία Σουμελά.

Ο Αλέξιος εξέδωσε χρυσόβουλο υπέρ της μονής το 1364.
Το προνομιακό καθεστώς της μονής αποδέχθηκαν και οι Οθωμανοί κατακτητές μετά το 1461. Ο Σουλτάνος Σελίμ Α΄ (1467-1520) , δώρισε στη μονή πέντε λαμπάδες, ενώ επικύρωσε και ανανέωσε με αυτοκρατορικό διάταγμα τα προνόμια που είχαν παραχωρηθεί στη μονή από τους Κομνηνούς αυτοκράτορες.
Μετά το 1923 και το διωγμό των Ελλήνων από την περιοχή, οι Τούρκοι πήραν τα χειρόγραφα και τα ιερά κειμήλια της μονής. Τα δε ξύλινα τμήματά της κάηκαν το 1930.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Δημήτρης Πανάγος.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/STR.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Νίκος Αρβανιτίδης.

Φωτογραφίες από τον προαύλιο χώρο.

Από τα κειμήλια του μοναστηριού σώθηκαν η εικόνα της Παναγίας, ο σταυρός που δώρισε στη μονή ο αυτοκράτορας Μανουήλ Γ΄ (1390-1417) και το Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου, τα οποία έκρυψαν οι μοναχοί πριν την αναχώρησή τους το 1924.
Το 1931 ο Ελευθέριος Βενιζέλος, με γράμμα του προς τον πρωθυπουργό της Τουρκίας Ισμέτ Ινονού, κατάφερε να εξασφαλίσει άδεια στον ιερομόναχο Αμβρόσιο Σουμελιώτη προκειμένου να μεταβεί στην Τραπεζούντα, να βρει τα κειμήλια και να τα φέρει στο Βυζαντινό Μουσείο.
Το 1952 οι Πόντιοι μετέφεραν την εικόνα της Παναγίας Σουμελά από το Βυζαντινό Μουσείο στο νέο μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο.