Ντοκουμέντο: Το λάβαρο και η «Κάσσα» με τις δαπάνες των Ψαριανών στην Ελληνική Επανάσταση (vid&pics)

Το λάβαρο και το βιβλίο με τα έσοδα - έξοδα των Ψαριανών στην Ελληνική Επανάσταση

«Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη,
περπατώντας η δόξα μονάχη
μελετά τα λαμπρά παλικάρια
και στην κόμη στεφάνι φορεί
γινωμένο από λίγα χορτάρια
που 'χαν μείνει στην έρημη γη…»

Το επίγραμμα του Διονύσιου Σολωμού, περιγράφει την ολική καταστροφή που υπέστησαν τα Ψαρά από τις 20 έως τις 22 Ιουνίου 1824.

Άλλωστε παρά την πανωλεθρία και την ισοπέδωση του νησιού, η σθεναρή αντίσταση των κατοίκων στα στρατεύματα του Ιμπραήμ Πασά, καταγράφηκε στη συνείδηση Επαναστατών και Ευρωπαίων ως νίκη.

"Η Κάσσα των Μετρητών του 1823". Φωτό: Κάτια Τσιμπλάκη.

Τμήμα από σελίδα της "Κάσσας"/ Φωτό: Κάτια Τσιμπλάκη.

Το CNN Greece φέρνει στο φως δυο από τα ελάχιστα κειμήλια που διασώθηκαν από την καταστροφή των Ψαρών το 1824. Και τα δύο φυλάσσονται στο δήμο Ερέτριας, όπου τα μετέφεραν μετά τη σφαγή, οι ελάχιστοι επιζώντες κάτοικοι. Στην Ερέτρια, οι Ψαριανοί, έχτισαν το νέο τους σπιτικό και ονόμασαν την πατρίδα τους «Νέα Ψαρά». Η δήμαρχος Ερέτριας κ. Αμφιτρίτη Αλημπατέ παρουσιάζει στην κάμερα του CNN Greece τα δύο αυτά ιστορικά κειμήλια.

Πρόκειται για τη σημαία που κήρυξαν οι Ψαριανοί την Ελληνική Επανάσταση και το βιβλίο «η Κάσσα των μετρητών του 1823» που καταγράφει πόσα χρήματα έδωσαν οι Ψαριανοί κατά τον Αγώνα της Απελευθέρωσης. Η ελληνική σημαία στο δεξί τμήμα της είναι ποτισμένη με αίμα των αγωνιστών ενώ το βιβλίο με τα έσοδα - έξοδα έχει και αυτό κόκκινα δακτυλικά αποτυπώματα με αίμα. Προφανώς είναι από χτυπημένο Ψαριανό, ο οποίος στην προσπάθειά του να ξεφύγει από τούρκους στρατιώτες, άρπαξε το βιβλίο προκειμένου να μην καταστραφεί.

Στην Ερέτρια κειμήλια της επανάστασης των Ψαριανών

«Αυτό το λάβαρο έχει αποτυπωμένα την πεμπτουσία του αγώνα και την αυταπάρνηση που έδειξαν οι Ψαριανοί για την πατρίδα», λέει η κ. Αλημπατέ στο CNN Greece και προσθέτει ότι υψώνεται σε εθνικές επετείους αποτελώντας αδιάψευστο πειστήριο της βαριάς κληρονομιάς του τόπου. Τη σημαία κρατούν στις εθνικές εορτές νέοι από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Κωνσταντίνος Κανάρης» που είναι ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές. Ο δήμος Ερέτριας πρόσφατα συντήρησε το ιστορικό αυτό κειμήλιο.Το επένδυσε στην πίσω όψη του με ύφασμα και το φυλάσσει κάτω από ειδικές συνθήκες.

Εκτός όμως από τη σημαία των Ψαριανών, στο δήμο Ερέτριας φυλάσσεται και η "Κάσσα των Μετρητών του 1823". Το βιβλίο είναι φυλλομετρημένο, γραμμένο με πένα και χωρισμένο σε δύο μέρη. Στο πρώτο αναγράφεται αναλυτικά πόσα χρήματα προσέφερε η κάθε οικογένεια Ψαριανών στον αγώνα και στο δεύτερο πόσα δαπανήθηκαν και για ποιο σκοπό. Επίσης, καταγράφονται και τα έσοδα από εμπορικές και αγροτικές δραστηριότητες που δόθηκαν για την Ελληνική Ανεξαρτησία.

Ψαρά: Το ολοκαύτωμα που ενέπνευσε τους Επαναστάτες

Ο δήμαρχος των Ψαρών κ. Κωνσταντίνος Βρατσάνος εξηγεί στο CNN Greece γιατί το ολοκαύτωμα του 1824 καταγράφηκε στη συνείδηση όλων των Επαναστατών ως νίκη και ενίσχυσε το φιλελληνικό ρεύμα με αποτέλεσμα να δουν οι Ευρωπαίοι τον αγώνα των Ελλήνων θετικά. Επίσης, μιλά για τη στρατηγική που ακολούθησαν οι Ψαριανοί στον επαναστατικό αγώνα.

«Οι Ψαριανοί μπήκαν στην Επανάσταση ανήμερα του Πάσχα και έδωσαν τα πάντα. Ψυχή και σώμα. Υλικές και πνευματικές δυνάμεις. Αφιερώθηκαν στον αγώνα.

Βασική αποστολή του ψαριανού στόλου ήταν να μην επιτρέπει τη διέλευση του τουρκικού στόλου από τα παράλια προς την ηπειρωτική Ελλάδα, όπου διεξάγονταν ο εχθροπραξίες».

Ο κ. Βρατσάνος τονίζει επίσης ότι η «θυσία των Ψαριανών ήταν στηριγμένη πάνω σε αρχές, όπως είναι η φιλοπατρία, η αυταπάρνηση, η αγωνιστικότητα και η θυσία. «Πιστεύω ότι όλα αυτά μπορούν να αποτελέσουν το δρόμο για το τι πρέπει να κάνουμε και εμείς σήμερα, για να φύγει η χώρα μας από τη δύσκολη περίοδο που περνά», λέει χαρακτηριστικά.

Νικόλαος Γύζης - Μετά την Καταστροφή των Ψαρών.

Ψαρά – Ερέτρια: Δύο πόλεις με βαριά παρακαταθήκη

• Η Επανάσταση στα Ψαρά κηρύχθηκε, ανήμερα του Πάσχα στις 10 Απριλίου 1821.
  
• Τα Ψαρά, η Ύδρα και οι Σπέτσες διέθεσαν τα πλοία τους για τον αγώνα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας.
  
• Στις 16 Απριλίου 1821 ενώθηκαν οι στόλοι των Ψαρών με της Ύδρας και άρχισαν τις ναυτικές επιχειρήσεις, με τις θρυλικές πυρπολήσεις και ναυμαχίες.
• Από τις 20 έως τις 22 Ιουνίου 1824 έγινε η καταστροφή των Ψαρών.
• Στο ολοκαύτωμα της «Μαύρης Ράχης» η πόλη των Ψαρών έπεσε στα χέρια των Τούρκων.
  
• Όσοι Ψαριανοί επέζησαν κλείστηκαν στο μικρό φρούριο.
  
• Για να μην παραδοθούν ανατίναξαν την πυριτιδαποθήκη.Μέχρι το 1912 τα Ψαρά βρίσκονταν υπό την κατοχή της Τουρκίας
  
• Στις 21 Οκτωβρίου του 1912 ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα.
• Μετά το ολοκαύτωμα της «Μαύρης Ράχης» που έγινε στις 22 Ιουνίου 1824, οι Ψαριανοί που διασώθηκαν βρήκαν καταφύγιο στη Μονεμβασιά και την Ερέτρια.
  
• Η νέα τους πατρίδα, η Ερέτρια μετονομάσθηκε σε «Νέα Ψαρά».
  
• H αδελφοποίηση της Ερέτριας και των Ψαρών έγινε το 2012 και το 2013, με τη διοργάνωση εκδηλώσεων και στους δύο δήμους.
  
• Mαζί με τη σημαία του δήμου Ερέτριας που απεικονίζει την Ερετριανή Τριήρη κυματίζει και η σημαία των Ψαρών που γράφει «Ελευθερία ή Θάνατος».
• Μεγάλοι καλλιτέχνες όπως ο Ν. Γύζης και ποιητές όπως ο Δ. Σολωμός και ο Α. Κάλβος εμπνεύσθηκαν από την καταστροφή των Ψαρών.