Ξεχασμένες κρίσεις: η οδύσσεια των απελπισμένων της Ερυθραίας (pics)

Οι μαρτυρίες προσφύγων που συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα με τίτλο «Θάνατος στο Δρόμο για την Ευρώπη: οι Ερυθραίοι αναζητούν ασφάλεια» συγκλονίζουν. Οι Ερυθραίοι δηλώνουν στην οργάνωση ότι έφυγαν από την πατρίδα τους για διάφορους λόγους, όπως είναι η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία επ' αόριστον, η βία, η κυβερνητική τρομοκρατία, η έλλειψη ελευθερίας και η φτώχεια. Ορισμένοι αναφέρουν ότι έχουν υποστεί βασανιστήρια, ενώ είναι διαδεδομένη η πρακτική της καταναγκαστικής εργασίας με πολύ μικρή αμοιβή επ' αόριστον. Κάθε Ερυθραία που μίλησε στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα είχε υποστεί η ίδια ή ήξερε κάποια που είχε υποστεί σεξουαλική βία, συμπεριλαμβανομένου του βιασμού.

«[...] Στην Ερυθραία δεν ξέρουμε πότε ή αν θα τελειώσει η [στρατιωτική] θητεία. Το να δουλεύεις χωρίς αμοιβή κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι σαν σκλαβιά.»
35χρονος Ερυθραίος, Tigray, Αιθιοπία, 5 Ιουλίου 2016

«[...] Πήραν τον άντρα μου στον στρατό. Έχω να τον δω πέντε χρόνια. Παίρνει 300 νάκφα [19 ευρώ] τον μήνα. Η ζωή ήταν δύσκολη. Δεν μπορούσα να επιβιώσω και αναγκάστηκα να φύγω με τα παιδιά μου.»
28χρονη Ερυθραία

«Στην Ερυθραία δεν ζεις σαν άνθρωπος. Η κυβέρνηση μπορεί να σε βάλει στη φυλακή ή να σε εκτελέσει. [...] Έφυγα προς τα σύνορα, όμως με έπιασαν και μπήκα στη φυλακή για δύο χρόνια. Οι άνθρωποι που διοικούσαν τη φυλακή μάς μεταχειρίζονταν πολύ άσχημα. Μας απειλούσαν και μας βασάνιζαν με πολλούς τρόπους. Με χτύπησαν πολλές φορές στα γεννητικά όργανα. Αυτό προκάλεσε στειρότητα. [...] Πιστεύουν ότι αν ένας άντρας δεν μπορεί να κάνει παιδιά, δεν θα θέλει τόσο πολύ να φύγει από τον στρατό και θα συνεχίσει να υπηρετεί τη χώρα. Είναι τακτική.»
28χρονος Ερυθραίος, Tigray, Αιθιοπία, 29 Νοεμβρίου 2015

Φυγή από την Ερυθραία

«Ήμασταν τέσσερις, όλες νεαρές. Τη μέρα κρυφτήκαμε σε ένα υπόγειο μέχρι να πέσει το σκοτάδι. Τη νύχτα συνεχίσαμε το ταξίδι μας με το φως του φεγγαριού. Περπατήσαμε πολλή ώρα και φτάσαμε στα σύνορα. [...] Όταν γυρίσαμε προς τα χωράφια απ' όπου είχαμε έρθει, είδαμε τρεις άλλους Ερυθραίους να διασχίζουν τα σύνορα. Τους πυροβόλησαν. Είδα τον έναν να πεθαίνει. Ένας άλλος χτυπήθηκε στο πόδι.»
19χρονη Ερυθραία, Tigray, Αιθιοπία, 3 Ιουνίου 2016

Η κατάσταση στην Αιθιοπία

Η Αιθιοπία επιβάλλει περιορισμούς στη μετακίνηση για την πλειοψηφία των προσφύγων, συμπεριλαμβανομένων των Ερυθραίων. Οι Ερυθραίοι χρειάζονται ειδική άδεια από την κυβέρνηση για να σπουδάσουν, να εργαστούν ή να φύγουν από τους καταυλισμούς. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι περισσότεροι είναι έγκλειστοι στα προσφυγικά στρατόπεδα και εξαρτώνται αποκλειστικά από τη βοήθεια, η οποία, όμως, δεν επαρκεί. Πολλοί Ερυθραίοι φοβούνται επίσης ότι οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας τους έχουν ανθρώπους στους καταυλισμούς, και καταγγέλλουν ότι παρακολουθούν, απαγάγουν και στέλνουν πρόσφυγες διά της βίας στην Ερυθραία.

Η κατάσταση στο Σουδάν

«Έφτασα στο Σουδάν και με έβαλαν σε έναν από τους καταυλισμούς. Περίμενα εκεί πάνω από δύο χρόνια. Προσπάθησα να συνεχίσω το ταξίδι μου [...] αλλά μας έπιασαν στο βόρειο Σουδάν και μας έβαλαν φυλακή. "Αν δεν έχετε ταυτότητα πρόσφυγα, θα γυρίσετε πίσω στην Ερυθραία" μας είπαν. Με πήγαν πίσω στην Ερυθραία, όπου φυλακίστηκα αμέσως. Ήμουν σε φυλακή υψηλής ασφάλειας για έναν μήνα κι έπειτα με πήγαν σε άλλη φυλακή, όπου έμεινα έξι μήνες. Μας άφησαν όταν ήρθε νέος διοικητής στην περιοχή. Μου είπαν να γυρίσω στην εργασία μου [...] αλλά εγώ πήγα στην οικογένειά μου. Αυτό έγινε πρόβλημα για όλους, καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να ρωτάνε διάφορα, οπότε έφυγα ξανά.»
28χρονος Ερυθραίος, Tigray, Αιθιοπία, 13 Ιουλίου 2016

πηγή: MSF

Η κατάσταση στη Λιβύη

«Οι διακινητές μάς είπαν ότι τους χρωστάμε 5.500 δολάρια και ότι έπρεπε να πληρώσουμε για να πάμε στην ακτή και να φύγουμε για την Ευρώπη. Επικοινώνησα με την οικογένεια και τους φίλους μου για να με βοηθήσουν. Μου πήρε δύο εβδομάδες να μαζέψω τα χρήματα, αλλά έμεινα στη Λιβύη τρεις μήνες. Ήμουν τυχερός. Κάποιοι άλλοι που γνώρισα είναι ακόμη εκεί και βρίσκονταν εκεί για πάνω από έναν χρόνο όταν έφτασα εγώ. Κάποιες γυναίκες βιάστηκαν, έμειναν έγκυες και γέννησαν εκεί. Το μέρος όπου με κρατούσαν είναι φρικτό. Είναι κρυφό, κανείς δεν το ξέρει. Το να σε χτυπάνε είναι φυσιολογικό.»
23χρονος Ερυθραίος, στο σκάφος έρευνας και διάσωσης Aquarius, 5 Οκτωβρίου 2016

«Ήμουν υγιής όταν έφυγα από την Ερυθραία. Τώρα είμαι άρρωστη και αδύναμη. Το μέρος όπου μας κρατούσαν είχε μία τουαλέτα, η οποία είχε διαρροή μέσα στο δωμάτιό μας, που ήταν μικρό και γεμάτο ανθρώπους. Όλο μου το σώμα έχει φουσκάλες και άλλα δερματικά προβλήματα, όπως ψώρα. Κοιτάξτε τα πέλματά μου: είναι πολύ πρησμένα και έχουν εξανθήματα. Φανταστείτε ότι το έχω αυτό για μήνες χωρίς καμία ιατρική φροντίδα. Με πεθαίνει. Στους τοίχους ήταν γραμμένα πολλά μηνύματα σε διάφορες γλώσσες, όπως "Μην τα παρατάς": αυτά με βοήθησαν.»
Ερυθραία γυναίκα, στο σκάφος έρευνας και διάσωσης Aquarius, 5 Οκτωβρίου 2016

πηγή: MSF

«Μας κρεμούσαν ανάποδα από τους αστράγαλους και μας χτυπούσαν στα πέλματα. Εκείνο το μέρος το είχαν Λίβυοι, αλλά πηγαινοέρχονταν διακινητές από διάφορες χώρες. Η κακομεταχείριση είναι ανυπόφορη. Μας αντιμετωπίζουν σαν σκλάβους. Μας πουλάνε, συχνά σε ομάδες των 15. Οι Νιγηριανοί και οι Γκανέζοι πωλούνται για 600 δηνάρια [400 δολάρια], ενώ οι Ερυθραίοι, οι Σομαλοί και οι Αιθίοπες για 2.000 δολάρια. Μια μέρα ήρθε στη φυλακή μια ομάδα ανδρών. Στην αρχή νομίζαμε ότι ήταν αστυνομικοί ή "αγοραστές", όταν όμως πλησίασαν κάλυψαν τα πρόσωπά τους με μαύρα μαντίλια και επιτέθηκαν στους ανθρώπους που είχαν τη φυλακή. Έπεσαν πολλοί πυροβολισμοί και σκοτώθηκαν επτά άνθρωποι. Ήθελα να δραπετεύσω. Ύστερα από επτά μήνες, με πούλησαν σε έναν Λίβυο, αλλά λίγες μέρες μετά ήρθε ένας άλλος και με έκλεψε μαζί με μερικούς άλλους. Μας έδινε να φάμε μόνο τρεις χουρμάδες τη μέρα. Ήμασταν τόσο απελπισμένοι που αποφασίσαμε ότι ήταν καλύτερα να πεθάνουμε προσπαθώντας να ξεφύγουμε παρά να ζούμε έτσι. Τρέχαμε ασταμάτητα, μέχρι που βρήκαμε ένα χωράφι με καρπούζια. Φάγαμε μερικά για να πάρουμε δυνάμεις. Ένας γέρος Λίβυος μας έδωσε λίγο ψωμί και ζωγράφισε έναν χάρτη στην άμμο για να μας δείξει τον δρόμο για την Τρίπολη.»
27χρονος Ερυθραίος, στο σκάφος έρευνας και διάσωσης Aquarius, 29 Ιουλίου 2016

«Πρώτα με είχαν στο Bani Walid. Από εκεί μας πήγαν προς την ακτή για να πάμε στην Ευρώπη, αλλά μας σταμάτησε η αστυνομία. Μας πυροβόλησαν. Έχασα το μωρό μου από τον φόβο και την αγωνία. Ήμουν έγκυος έξι εβδομάδων. Η φίλη μου έχασε κι αυτή το μωρό της, ενώ ένα μωρό εννέα μηνών που ήταν άρρωστο πέθανε. Μας πήγαν σε μια φυλακή που λέγεται Tarhuna. Η κατάσταση εκεί ήταν απάνθρωπη. Έμεινα έναν μήνα εκεί. Χτυπούσαν τα παιδιά μας όταν έκαναν φασαρία. Τα χτυπούσαν σαν ζώα. Παραλίγο να με βιάσει ένας από τους φρουρούς. Είχε όπλο. Με ακούμπησε και μου πρόσφερε χρήματα για να κάνω σεξ μαζί του. Έβαλα τα κλάματα κι ύστερα το ανέφερα στον διοικητή. Οι αξιωματικοί και οι φρουροί βιάζουν, όμως φοβούνται τον διοικητή τους. Την άλλη μέρα με μετέφεραν μαζί με άλλες 260 Ερυθραίες σε μια φυλακή στην Τρίπολη. Ήταν γεμάτη μόνο με γυναίκες από διάφορες χώρες. Μας χτυπούσαν όλες. Δύο Νιγηριανές και μια Σομαλή εκτελέστηκαν. Έμεινα δύο μήνες πριν έρθουν να με αγοράσουν οι διακινητές. Με πήγαν σε ένα σπίτι κι ύστερα στην ακτή.»
22χρονη Ερυθραία, στο σκάφος έρευνας και διάσωσης Aquarius, Σεπτέμβριος 2016

Γιατί οι Ερυθραίοι κάνουν αυτό το ταξίδι στην Ευρώπη μέσω ξηράς και θάλασσας;

«Όταν έφυγα από το Σουδάν, ήξερα ότι το ταξίδι προς την Ευρώπη, διασχίζοντας τη Λιβύη και τη Μεσόγειο, θα ήταν πολύ επικίνδυνο και δύσκολο, ιδίως για τη μικρή μου κόρη. Τι εναλλακτική είχα όμως; Δεν μπορούσαμε να επιβιώσουμε στην Ερυθραία ή στο Σουδάν. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να πας στην Ευρώπη. Η Ευρώπη αντιπροσωπεύει την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή. Τώρα που έχω βγει ζωντανή από αυτό το ταξίδι του θανάτου, δεν θα συμβούλευα κανέναν να το κάνει. Δεν θα ευχόμουν αυτό το ταξίδι ούτε στον χειρότερο εχθρό μου. Σε κάνει να αισθάνεσαι ανάξιος, σε ταπεινώνει και σε εξευτελίζει.»
20χρονη Ερυθραία, στο σκάφος έρευνας και διάσωσης Aquarius, Σεπτέμβριος 2016

πηγή: MSF

Η ιστορία της Τζαμίλα

Η Τζαμίλα (δεν είναι το πραγματικό της όνομα) μίλησε στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα σε έναν προσφυγικό καταυλισμό στην Ελλάδα στις 9 και 10 Φεβρουαρίου 2017. Κατάγεται από μια περιοχή της Ερυθραίας κοντά στα σύνορα με την Αιθιοπία. Είναι περίπου 30 ετών. Η αφήγησή της καθηλώνει.

«Όταν πήγαινα στο λύκειο, με βίασαν. Κι αυτό είναι μεγάλη ντροπή για όλη την οικογένεια. Οι γονείς μου μού έδωσαν ένα φάρμακο για να αποβάλω, αλλά δεν είχε αποτέλεσμα. Έτσι έπρεπε να μείνω στο σπίτι όσο ήμουν έγκυος για να αποφύγω τα σχόλια της κοινότητας. Αφού γέννησα, δεν μπορούσα να μείνω εκεί. Πήγα στη Σαουδική Αραβία για να βρω δουλειά. Δεν έχω δει την κόρη μου από τότε, πάνε έξι χρόνια.

Πολλές κοπέλες από την Ερυθραία και την Αιθιοπία δουλεύουν ως υπηρέτριες στη Σαουδική Αραβία. Έπρεπε να προσποιούμαι ότι είμαι μουσουλμάνα ενώ είμαι χριστιανή ορθόδοξη, γιατί διαφορετικά θα με θεωρούσαν βρώμικη και δεν θα μπορούσα να δουλέψω εκεί, αφού κανείς δεν θα έτρωγε το φαγητό που θα μαγείρευα. Η ζωή εκεί ήταν πολύ δύσκολη για μένα. Ήμουν κλεισμένη συνέχεια στο σπίτι του αφεντικού μου και δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Όλοι με κοιτούσαν σαν να ήμουν κάτι παράξενο. Μια φορά με συνέλαβαν επειδή δεν είχα άδεια παραμονής, κι έπρεπε να δώσω πολλά χρήματα για να βγω από τη φυλακή.

Μια φίλη μού έδωσε λίγα χρήματα και με βοήθησε να φτιάξω μια ψεύτικη ταυτότητα με μαντίλα για να κρύψω τα χαρακτηριστικά του προσώπου μου. Κάποιοι άλλοι με πήγαν στους διακινητές. Δεν τους ήξερα.
Στις 4 Νοεμβρίου 2016 έφτασα στην Τουρκία. Μας κράτησαν για περίπου 25 μέρες κάπου στην Κωνσταντινούπολη. Με είχαν βάλει σε ένα δωμάτιο με άλλες δύο κοπέλες, μία Σύρια και μία Αφγανή. Δίπλα μας ήταν πολλοί άντρες, και φοβόμασταν.

Στις 2 Δεκεμβρίου με βίασε ο ένας από τους δύο διακινητές. Πονούσα πάρα πολύ, δεν μπορούσα να ουρήσω, έβγαινε υγρό από τον κόλπο μου. Η κοπέλα από τη Συρία μού έδωσε κάποια φάρμακα και μου είπε να τα παίρνω για 15 μέρες για να μην μείνω έγκυος.

Στις 4 Δεκεμβρίου έφτασα στην Ελλάδα. Είμαι πολύ στενοχωρημένη γι' αυτό που μου συνέβη. Δεν έχω μιλήσει σε κανέναν γι' αυτό, ούτε καν στον γιατρό. Δεν μπορούσα. Είναι μεγάλη ντροπή και ατίμωση. Φοβάμαι ότι οι άνθρωποι θα το μάθουν και δεν θα μου μιλάνε. Δεν ξέρω άλλες κοπέλες που να έχουν πάθει τα ίδιο. Καμία δεν θα μιλούσε γι' αυτό.

Δεν έχω επαφή με την οικογένειά μου. Την τελευταία φορά που τους μίλησα, ήμουν στην Τουρκία. Ντρέπομαι. Μετά από αυτό που μου συνέβη, δεν έχω τίποτα να τους πω. Στενοχωριέμαι που είμαι μόνη. Θέλω μόνο κάποιον να με ακούσει. Όταν έχεις μεγάλο στόμα, σε ακούνε. Εγώ δεν είμαι τέτοιος άνθρωπος.

Δεν με νοιάζει πού θα μείνω ή πού θα πάω. Ας μείνω στην Ελλάδα, δεν έχω πρόβλημα. Έφυγα για να ξεχάσω τι μου συνέβη. Έχω κουραστεί. Θέλω να μάθω, να εκπαιδευτώ σε κάτι, να δουλέψω, να αρχίσω πάλι μαθήματα στο σχολείο. Δοκίμασα τα μαθήματα που γίνονται στον καταυλισμό, αλλά δεν νιώθω καλά με τους ανθρώπους εκεί. Θέλω να φύγω από τον καταυλισμό».

πηγή: MSF

Διαβάστε ακόμη:

Ξεχασμένες κρίσεις: στην άβυσσο του Νοτίου Σουδάν (pics)

Ξεχασμένες κρίσεις: στην κόλαση της Υεμένης (pics)