Μεταμόσχευση: οι λίστες αναμονής, η αγωνία και οι δωρητές οργάνων (vid)
«Το πρώτο πράγμα που ζήτησα μετά την μεταμόσχευση καρδιάς ήταν να κάνω ένα μπάνιο. Το πρώτο μου μπάνιο ήταν σαν ένα θεόσταλτο δώρο, δεν μπορώ να περιγράψω την χαρά μου όταν ένιωσα το νερό να πέφτει πάνω μου», λέει στο CNN Greece, ο Σωτήρης Χαραλάμπους.
Ανήκει στους τυχερούς. Έστω και μετά από μεγάλη ταλαιπωρία και αναμονή βρέθηκε μόσχευμα κατάλληλο για εκείνον. Μέσα από αυτό το χειρουργείο ξαναγεννήθηκε. Ο χαμός ενός νέου ανθρώπου σε τροχαίο στον Πύργο Ηλείας και η απόφαση των γονιών του να δωρίσουν τα όργανα του, του έδωσαν ζωή και γι αυτό δηλώνει ευγνώμων:
«Όταν ξύπνησα έκλαιγα. Μπορούσα να αναπνεύσω ξανά. Ακούμπησα τα χέρια μου στο στήθος μου και έπιασα γάζες κι όχι τα καλώδια της τεχνητής καρδιάς, βέβαια για μεγάλο διάστημα άκουγα τον ήχο του μηχανήματος».
Ο Σωτήρης Χαραλάμπους μετά την μεταμόσχευση
Μέχρι την ηλικία των 30 ετών, ο Σωτήρης Χαραλάμπους ζούσε μια φυσιολογική ζωή μέχρι που κόλλησε μια ίωση και άρχισε να νιώθει έντονη αδιαθεσία.
Οι γιατροί διέγνωσαν ότι είχε Κοξάκι. Ο ιός του είχε προκαλέσει διατατική μυοκαρδιοπάθεια και είχε καρδιακή ανεπάρκεια τελικού σταδίου. Πήγε στο Λονδίνο για να μεταμόσχευση, αντί γι αυτό όμως μπήκε σε πειραματικές θεραπείες, οι oποίες τον βοήθησαν σημαντικά επί 20 χρόνια.
Το 2010, καθώς η κατάσταση της υγείας του χειροτέρεψε, μπήκε στη λίστα για μόσχευμα.
Ο Σωτήρης Χαραλάμπους με την τεχνητή καρδιά
Για να αντέξει του έβαλαν τεχνητή καρδιά . Επί ενάμιση χρόνο άκουγε μέρα – νύχτα το τικ-τακ από το μηχάνημα που τον κρατούσε στη ζωή.
«Ήταν ένα μαρτύριο διότι έπρεπε να είσαι συνέχεια κοντά σε ρεύμα. Θα έπρεπε να είσαι στην κυριολεξία στην πρίζα. Οι μετακινήσεις εκτός σπιτιού πολύ περιορισμένες. Δεν μπορούσα να κάνω μπάνιο, δεν μπορούσα να κοιμηθώ, δεν μπορούσα να περπατήσω και ανά πάσα στιγμή υπήρχε ένα ρίσκο να σταματήσει η τεχνητή καρδιά και να πεθάνω επιτόπου.[...] Ήμουν ένας ζωντανός νεκρός αλλά με αισιοδοξία για το μέλλον, πάντα πίστευα ότι θα βρεθεί μόσχευμα», λέει ο Σωτήρης Χαραλάμπους.
Ακούμπησε την λύση του προβλήματος του τέσσερις φορές αλλά και τις τέσσερις απογοητεύτηκε. Ο καρδιοχειρουργός στο Ωνάσειο που θα του έκανε την μεταμόσχευση έκρινε ότι τα μοσχεύματα δεν ήταν σε καλή κατάσταση.
Όταν κλήθηκε για 5η φορά πήγε μεν στο νοσοκομείο αλλά δεν ήλπιζε ότι θα προχωρήσει η διαδικασία. Ευτυχώς διαψεύστηκε.
Η μεταμόσχευση καρδιάς έγινε τον Απρίλιο του 2014 κι από τότε ζει μια φυσιολογική ζωή. Μάλιστα ένα χρόνο μετά το χειρουργείο έτρεξε στον ημιμαραθώνιο κι από τότε παίρνει μέρος κάθε χρονιά στα 5 χλμ.
Στον ημιμαραθώνιο της Αθήνας ένα χρόνο μετά την μεταμόσχευση
Με την νέα του καρδιά και γεμάτος αυτοπεποίθηση ο Σωτήρης Χαραλάμπους σε ηλικία 57 ετών πλέον, πήρε μέρος στους πανευρωπαϊκούς αγώνες βόλεϋ για μεταμοσχευμένους στη Φιλανδία και κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο, τον Ιούλιο του 2016.
Στη δεύτερη θέση του βάθρου στη Φιλανδία
«Τα ποσοστά των δωρητών οργάνων στην χώρα μας είναι πολύ χαμηλά, συγκεκριμένα το 2015 είχαμε 3,5 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού όταν στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης είναι 20 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού» λέει στο CNN Greece o Γιάννης Μπολέτης, καθηγητής νεφρολογίας και διευθυντής της Μονάδας Μεταμοσχεύσεων Νεφρού στο Λαϊκό Νοσοκομείο.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ασθενείς που έχουν ανάγκη από μόσχευμα να μπαίνουν στην λίστα αναμονής για αρκετά χρόνια και κάποιοι να χάνουν την ζωή τους περιμένοντας.
«Οι δότες στην Ελλάδα είναι λίγοι γενικά και σαν δότες συμπαγών οργάνων και σαν δότες μυελού των οστών ακόμη και σαν αιμοδότες. Υπάρχει ένα γενικό θέμα αντίληψης και νοοτροπίας. Δεν ενδιαφέρονται όσο θα έπρεπε για την δωρεά. Οι λίστες αναμονής είναι μεγάλες και διευρύνονται διαρκώς» λέει ο διευθυντής της Μονάδας Μεταμοσχεύσεων Νεφρού στο Λαϊκό Νοσοκομείο.
Από το 2003 μεταμόσχευση πνευμόνων δεν γίνεται στην χώρα μας. Όταν υπάρχει μόσχευμα στέλνεται στην Βιέννη κι εκεί πηγαίνουν για να μεταμοσχευθούν κυρίως νέοι ασθενείς με κυστική ίνωση.
Για να ξεκινήσει η διαδικασία της δωρεάς στην πράξη θα πρέπει να έχει επέλθει ο εγκεφαλικός θάνατος του ασθενούς. Μετά ακολουθεί ο «σωματικός» θάνατος, δηλαδή αυτός όλων των οργάνων του σώματος με ένα μεσοδιάστημα 48-72 ωρών. Στο μεσοδιάστημα αυτό, επέρχεται προοδευτικά η απορρύθμιση όλων των λειτουργιών του οργανισμού.
«Εγκεφαλικά νεκρός σημαίνει νεκρός. Διατηρούμαι την αναπνοή με τον αναπνευστήρα τα άλλα όργανα δεν λειτουργούν, κυκλοφορεί αίμα και διατηρεί για μερικά 24ωρα τα ζωτικά όργανα και σε αυτή την φάση είναι κατάλληλος ο χρόνος για να γίνει η δωρεά», εξηγεί στο Cnn Greece o καθηγητής νεφρολογίας, Γιάννης Μπολέτης.
Για να δωθούν τα όργανα για μεταμόσχευση βασική προϋπόθεση είναι ο δωρητής να νοσηλεύεται διασωληνωμένος σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας καθώς μόνο τότε είναι δυνατή η διατήρηση της βιολογικής ζωής των οργάνων με τεχνητά μέσα.
Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) τα όργανα τα οποία μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι:
- οι νεφροί
- η καρδιά
- το ήπαρ
- οι πνεύμονες
- το πάγκρεας
- και τμήμα του λεπτού εντέρου.
Ιστοί και κύτταρα που μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι:
- το δέρμα
- τα οστά
- οι χόνδροι
- οι βαλβίδες της καρδιάς
- ο κερατοειδής χιτώνας του οφθαλμού
- και τα αιμοποιητικά κύτταρα
Κάποια όργανα μάλιστα μπορούν να χωριστούν και να μεταμοσχευθούν σε δύο διαφορετικούς λήπτες, συγκεκριμένα:
- οι νεφροί
- οι πνεύμονες
- και το ήπαρ
Ποιος μπορεί να γίνει δωρητής οργάνων
Όλοι οι ενήλικες ανεξαρτήτως ηλικίας και κατάστασης της υγείας τους, μπορούν να δηλώσουν στον Ε.Ο.Μ. την επιθυμία τους, μετά τον θάνατό τους να βοηθήσουν ασθενείς συνανθρώπους τους και να αποκτήσουν έτσι την κάρτα δωρητή.
Σημαντική είναι η βιολογική και όχι η χρονολογική ηλικία ενώ κάποιο πρόβλημα υγείας δεν αποτελεί πάντα αντένδειξη για να γίνει κάποιος δωρητής οργάνων.
Το δέντρο της Ζωής
Εννέα σύλλογοι μεταμοσχευμένων θέλοντας να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους προς τις οικογένειες των δωρητών συμπαγών οργάνων και μυελού των οστών φύτεψαν στην πλατεία Συντάγματος ένα δέντρο και το ονόμασαν «το δέντρο της ζωής»:
• Σύνδεσµος Αιµοδοτών - Δωρητών Οργάνων Σώµατος και Μέριµνας Υγείας «Κωστάκης Μεσογίτης»
• Πανελλήνιος Σύλλογος Μεταµοσχευθέντων εκ Νεφρού
• Σωµατείο Ηπατοµεταµοσχευµένων Ελλάδος «ΗΠΑΡχω»
• Σύλλογος Μεταµοσχευµένων Καρδιάς-Πνεύµονα «Σκυτάλη»
• Σύλλογος Μεταµοσχευµένων Μυελού των Οστών «Δώρο Ζωής»
• Πανελλήνιος Αθλητικός Σύλλογος Μεταµοσχευµένων «ΔΡΟΜΕΑΣ»
• Σύλλογος Αθλούµενων Νεφροπαθών (Σ.Α.Ν.)
• Αθλητικός Σύλλογος Μεταµοσχευµένων και Νεφροπαθών «Λέοντες του Πειραιά»
• “ΔΙΑΓΟΡΑΣ” Παναττικός Αθλητικός Σύλλογος Μεταµοσχευµένων και Νεφροπαθών
Μεταμοσχευμένοι ασθενείς δίπλα από το Δέντρο της Ζωής στην πλατεία Συντάγματος
Μέσα από αυτό θέλουν να στείλουν το μήνυμα προς όλους ότι η Δωρεά Οργάνων είναι Δώρο Ζωής.