Το λιμάνι στη Μέση Ανατολή που θα μπορέσει να ανταγωνιστεί τη Σιγκαπούρη

Ενώ οι επιχειρήσεις παγκοσμίως εστιάζουν στο απρόσμενο ντιλ του Αλγερίου ανάμεσα στα 14 μέλη του ΟΠΕΚ, οι ηγέτες του εμιράτου στην νοτιοανατολική ακτή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων έβαλαν μπροστά ένα μεγάλο ορόσημο.

Από το σημείο που στεκόμουν σε ένα ρυμουλκό στον Κόλπο του Ομάν, παρατηρούσα το «The Kelly», ένα σούπερ τάνκερ με χωρητικότητα δύο εκατ. βαρελιών ελλιμενισμένο σε έναν νέο σταθμό φορτοεκφόρτωσης.

Τα εγκαίνια ήταν η τελευταία φάση μιας επένδυσης ύψους 5,5 δισ. δολαρίων, με σκοπό να χτιστεί στη Μέση Ανατολή μία εγκατάσταση που να ανταγωνίζεται το Ρότερνταμ ή τη Σιγκαπούρη.

Η Φουτζάιρα άρχισε να συλλαμβάνει το σχέδιο από το 1991, όταν εξαιτίας του Πολέμου του Κόλπου πολλά δεξαμενόπλοια παρέμεναν έξω από το λιμάνι, χωρίς να μπορούν να ταξιδέψουν βορειότερο δια μέσου των Στενών του Ορμούζ.

Το μεγαλύτερο ποσό των επενδύσεων στην εγκατάσταση –κρατικό χρήμα και χρήμα του ιδιωτικού τομέα– είχε δεσμευτεί πάνω στις μεθυστικές εποχές των 100 δολαρίων το βαρέλι.

Το 2012, τα ΗΑΕ ολοκλήρωσαν έναν αγωγό 370 χλμ. (230 μιλίων) από τις πετρελαιοπηγές τους στο εσωτερικών της χώρας έως το λιμάνι. Σήμερα, μπορούν να αποθηκεύσουν έως 60 εκατ. βαρέλια αργού, ποσότητα ισοδύναμη με την σαουδαραβική παραγωγή έξι ημερών ή περί τα δύο τρίτα της ημερήσιας παγκόσμιας ζήτησης.

Αλλά, η Φουτζάιρα δεν έχει πει την τελευταία της κουβέντα. Αξιωματούχοι του λιμανιού είπαν ότι θα αυξήσουν τη χωρητικότητα τα επόμενα δύο χρόνια ώστε να ανταγωνιστούν τη Σιγκαπούρη, τον πετρελαϊκό κόμβο της Ασίας. Από τη Σιγκαπούρη σήμερα περνούν σχεδόν 90 εκατ. βαρέλια αργού, ενώ από το Ρότερνταμ 190 εκατ. βαρέλια.

Ο υπουργός Ενέργειας των ΗΑΕ Σουχάιλ Αλ Μαζρούι (Suhail Al Mazroui) είπε ότι οι τοπικοί αξιωματούχοι έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν την επέκταση παρά την πτώση των τιμών του πετρελαίου από το 2014.

«Θέλουμε να μπούμε στον διεθνή ανταγωνισμό», είπε ο Αλ Μαζρούι. «Νομίζω ότι θα βρεθούμε στην κορυφή, όταν φτιάξουμε τον δεύτερο τερματικό σταθμό», για σούπερ τάνκερ ή VLCC στην ιδιόλεκτο της βιομηχανίας.

Τα ΗΑΕ διπλασιάζουν τα στοιχήματά τους, ώστε να εξασφαλίσουν το μερίδιό τους στην αγορά για το αργό πετρέλαιο που παράγουν. Οι πελάτες ζυγίζουν την ασφάλεια στον εφοδιασμό, την ευκολία στην μεταφορά και τα χαμηλά κόστη ασφάλισης, όλα δηλαδή όσα προσφέρει η Φουτζάιρα.

«Νομίζω ότι η δυνατότητα να φέρουμε αυτό το πλοίο πλήρως φορτωμένο –πρόκειται για το βαθύτερο λιμάνι στη Μέση Ανατολή– δίνει άλλη διάσταση σε αυτόν τον αναπτυσσόμενο κόμβο», είπε ο Κρίστοφερ Μπέικ (Christopher Bake), μέλος την εκτελεστικής επιτροπής της Vitol, μιας από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως εταιρείες εμπορίας αργού.

Η τοποθεσία έχει, επίσης, μεγάλο πλεονέκτημα. Στην περιοχή βρίσκονται τα δύο τρίτα των γνωστών ενεργειακών αποθεμάτων.

Και το λιμάνι επιτρέπει στο πετρέλαιο να παρακάμπτει τα Στενά του Ορμούζ, μια κρίσιμη αρτηρία από την οποία διέρχεται το 30% του πετρελαίου που διακινείται παγκοσμίως σε ημερήσια βάση.

Τα Στενά συνδέουν τον Κόλπο με τον υπόλοιπο κόσμο. Το Ιράν βρίσκεται στην μία πλευρά των Στενών, όπου πρόσφατα σημειώθηκαν αψιμαχίες μεταξύ αμερικανικών και ιρανικών πλοίων.

Ειδικοί του ενεργειακού κλάδου διατείνονται ότι ο νέος τερματικός σταθμός δημιουργεί ένα «επίπεδο ψυχολογικής άνεσης» και χαμηλώνει τα κόστη ασφάλισης για της πλοιοκτήτριες εταιρείες. Υπάρχουν σχεδόν 600 σούπερ τάνκερ ή Very Large Crude Carriers που κάνουν το γύρο του κόσμου και η ασφάλεια είναι ζωτικής σημασίας λόγω του ωφέλιμου φορτίου.

«Με τα VLCC που έχουμε σήμερα και τόσο μεγάλο αποθηκευτικό χώρο στη Φουτζάιρα, είναι πραγματικά η αυγή μιας εποχής που θα έπρεπε να είχε υπάρξει είκοσι χρόνια πριν», είπε ο Φεριντούν Φεσαρακί (Fereidun Fesharaki), πρόεδρος της FACTS Global Energy.

Αλλά, τα ΗΑΕ παίζουν ένα πολύ μεγαλύτερο στρατηγικό παιχνίδι. Η Φουτζάιρα ταιριάζει με την καλοστημένη «στρατηγική του δρόμου του μεταξιού» που ορίζεται από το υπουργείο Εξωτερικών, ώστε να προωθηθεί το εμπόριο ανάμεσα στα ΗΑΕ και τις δύο μεγαλύτερες αναδυόμενες αγορές βάσει πληθυσμού και ανάπτυξης, την Κίνα και την Ινδία.

«Ολόκληρη η βιομηχανία αναπτύσσεται και η ανάγκη για παράδοση και εμπορία πετρελαίου αλλάζει», είπε ο Χαλίλ Ιμπραήμ (Khalil Ibrahim), γενικός διευθυντής οικονομικών υπηρεσιών (CFO) του Λιμανιού της Φουτζάιρα. «Μετά την ανάδειξη της Ινδίας και της Κίνας σε νέους παίκτες της παγκόσμιας οικονομίας, υπάρχει ισχυρή ζήτηση εκ μέρους τους για πετρέλαιο και άλλα προϊόντα. Έτσι, το λιμάνι της Φουτζάιρα εξυπηρετεί ως σημείο μεταφόρτωσης πετρελαίου για τη Μέση Ανατολή».

Σύμφωνα με διευθυντικά στελέχη στις δύο εγκαταστάσεις αποθήκευσης, οι χερσαίες δεξαμενές λειτουργούν σε συνθήκες πληρότητας. Ως εκ τούτου, σούπερ τάνκερ όπως το «The Kelly» χρησιμοποιούνται για αποθήκευση στη θάλασσα. Με την έναρξη της λειτουργίας του νέου τερματικού σταθμού και τη δυνατότητα ελλιμενισμού έως και 160 δεξαμενόπλοιων, θα το κάνουν ακριβώς στην καρδιά της πετρελαϊκής ζώνης του πλανήτη.

* John Defterios is CNNMoney Emerging Markets Editor