Απόβαση στη Νορμανδία: 80 χρόνια από την αρχή του τέλους του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
Ο διάπλους της φορτουνιασμένης Μάγχης μέσα σε ένα αποβατικό σκάφος γεμάτο Αμερικανούς στρατιώτες, λίγο πριν την απόβαση στη Νορμανδία, στις 6 Ιουνίου 1944
AP Photo/U.S. Coast GuardD-Day και H-Hour. Η ημέρα των ημερών και η ώρα των ωρών. Στρατιωτικοί όροι που χρησιμοποιούνται για την ημέρα και την ώρα κάθε επιχείρησης απόβασης, αλλά που στη συνείδηση όλων έχουν ταυτιστεί με μία συγκεκριμένη επιχείρηση: την Απόβαση στη Νορμανδία, που πραγματοποιήθηκε σαν σήμερα, πριν από 80 χρόνια και που σφράγισε την ιστορία του κόσμου.
D-Day: 6 Ιουνίου 1945. H-Hour: 06.30.
Αυτή ήταν η απόφαση του Αμερικανού στρατηγού Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων στη δυτική Ευρώπη και αρχιστράτηγου της «Επιχείρησης Ποσειδών» (Απόβαση στη Νορμανδία) και της «Επιχείρησης Όβερλορντ» (Μάχη της Νορμανδίας).
«Σε λίγο θα λάβετε μέρος σε μια μεγάλη επιχείρηση, την οποία έχουμε προετοιμάσει εδώ και πολλούς μήνες. Τα μάτια του κόσμου είναι στραμμένα επάνω σας. Δεν θα δεχτούμε τίποτα λιγότερο από την απόλυτη νίκη. Καλή τύχη!», έγραψε ο Αϊζενχάουερ σε επιστολή του την D-1 (μία μέρα πριν την επιχείρηση).
Την επιστολή απηύθυνε στους 133.000 στρατιώτες που αποβιβάστηκαν στις ακτές της Νορμανδίας – από αυτούς οι 9.000 σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν μέσα στο πρώτο 24ωρο, πολλοί πριν καν πατήσουν το πόδι τους στη στεριά, καθώς τους θέριζαν τα γερμανικά πολυβόλα.
Ο Λόχος Ε του 16ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας Πεζικού των ΗΠΑ στο πρώτο κύμα της απόβασης στην παραλία Ομάχα. Εκεί οι Αμερικανοί αποβίβασαν περίπου 40.000 άνδρες, με 2.200 νεκρούς ή τραυματίες
AP Photo/U.S. Coast GuardΣτις 06.30 αποβιβάστηκαν οι πρώτοι Αμερικανοί στρατιώτες στις παραλίες με τα κωδικά ονόματα Γιούτα και Ομάχα και ακολούθησαν οι Βρετανοί και οι Καναδοί μία ώρα αργότερα στις παραλίες Γκολντ, Τζούνο και Σουόρντ. Μέχρι το τέλος της ημέρας, τα στρατεύματα είχαν πάρει τις κατάλληλες θέσεις ώστε να αρχίσουν την προέλαση προς τη γαλλική ενδοχώρα.
Οι δύο ελληνικές κορβέτες
Στην απόβαση συμμετείχαν δύο ελληνικά πλοία του τότε Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού, οι κορβέτες «Τομπάζης» και «Κριεζής», με πλήρωμα 155 ανδρών. Τα ελληνικά πλοία που πολεμούσαν μαζί με το βρετανικό ναυτικό, είχαν επανδρωθεί από έμπειρους αξιωματικούς του Ελληνικού Ναυτικού και από εφέδρους, οι οποίοι προέρχονταν από το Εμπορικό Ναυτικό.
Η αποστολή τους ήταν να συνοδεύσουν τα άλλα πολεμικά και αποβατικά πλοία στην παραλία Γκολντ όπου θα αποβιβάζονταν η βρετανική 50η Μεραρχία. Στη συνέχεια παρέμειναν στα ανοικτά της παραλίας, προσφέροντας κάλυψη στα αποβατικά πλοία. Το απόγευμα εκείνης της ημέρας δέχθηκαν αεροπορική επίθεση της Λουφτβάφε, την οποία αντιμετώπισαν επιτυχώς με τα αντιαεροπορικά όπλα τους, χωρίς απώλειες. Τις επόμενες δύο ημέρες, οι δύο ελληνικές κορβέτες ανέλαβαν να συνοδεύσουν τα άδεια εμπορικά και επιβατικά πλοία πίσω στην Αγγλία.
Καταγράφοντας την απόβαση
«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να σας βοηθήσουμε να καταγράψετε τις ιστορίες σας και να σας φροντίσουμε. Αν είστε τραυματισμένοι, θα σας βάλουμε σε νοσοκομείο. Αν σκοτωθείτε, θα σας θάψουμε. Οπότε μην ανησυχείτε για τίποτα».
Αυτά ήταν τα λόγια του υποστράτηγου Κλάρενς Ρ. Χόιμπνερ της 1ης Μεραρχίας Πεζικού του αμερικανικού στρατού στους δημοσιογράφους, φωτογράφους και σκιτσογράφους που είχαν συγκεντρωθεί λίγες μέρες πριν τη D-Day στη νότια Αγγλία.
Ο πολεμικός ανταποκριτής του Associated Press Ντον Γουάιτχεντ, που αποβιβάστηκε στην παραλία Όμαχα μαζί με τους Αμερικανούς στρατιώτες. Εδώ σε παλαιότερη φωτογραφία, από τον Φεβρουάριο του 1944, όταν κάλυπτε την απόβαση στο Άντζιο της Ιταλίας
AP Photo/Bill AllenΚάποιοι παρέμειναν εκεί για τις ανταποκρίσεις τους, άλλοι επιβιβάστηκαν στα πλοία και τα αεροπλάνα μαζί με τους στρατιώτες. Ο δημοσιογράφος του Associated Press Ντον Γουάιτχεντ αποβιβάστηκε στην παραλία Ομάχα και κατέγραψε όλη τη φρίκη και τον ηρωισμό των πρώτων εκείνων στιγμών. Το ρεπορτάζ του δημοσιεύτηκε δύο ημέρες αργότερα, στις 8 Ιουνίου, καθώς το σύστημα επικοινωνίας του στρατού για τους πολεμικούς ανταποκριτές χάλασε και οι δημοσιογράφοι δεν μπορούσαν να μεταδώσουν ειδήσεις για περισσότερες από 28 ώρες.
O Γουάιτχεντ επέζησε και κατέγραψε όλη την πορεία μέχρι την απελευθέρωση του Παρισιού στις 19 Αυγούστου 1944, αλλά δεν συνέβη το ίδιο με τον 33χρονο φωτογράφο του AP Τζορτζ Μπέντε Ίρβιν, ο οποίος σκοτώθηκε στις 25 Ιουλίου κοντά στην πόλη Σεν Λο της Νορμανδίας, καθώς κάλυπτε έναν συμμαχικό βομβαρδισμό όπου κατά λάθος ορισμένα βομβαρδιστικά έριξαν το φορτίο τους στις δικές τους δυνάμεις...
Δείγματα της δουλειάς του Ίρβιν και άλλων ηρωικών φωτορεπόρτερ περιλαμβάνονται στη συλλογή φωτογραφιών που ακολουθεί:
Ο στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ επισκέπτεται αλεξιπτωτιστές της 101ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας στη βάση της Βασιλικής Αεροπορίας στο Γκρίνχαμ Κόμον της Αγγλίας, τρεις ώρες πριν οι άνδρες επιβιβαστούν στα αεροπλάνα τους για το πρώτο κύμα επίθεσης, στις 5 Ιουνίου 1944
Πηγή: AP Photo/U.S. Signal CorpsΑμερικανοί στρατιώτες φορτώνουν τα μεταγωγικά πλοία στο Μπρίξαμ της Αγγλίας, πριν ξεκινήσει η απόβαση
Πηγή: AP PhotoΟ υποπλοίαρχος Ουίλιαμ Β. Πάτεν ενημερώνει το πλήρωμά του σε λιμάνι της Αγγλίας πριν αρχίσει η εισβολή στη Γαλλία, στις 6 Ιουνίου 1944. Ο Πάτεν και οι σύντροφοί του ήταν βετεράνοι της Τυνησίας, του Σαλέρνο, του Άντζιο και της Λικάτα
Πηγή: AP PhotoΠλήρως εξοπλισμένοι και μεταφέροντας ο καθένας μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών, οι Αμερικανοί στρατιώτες ανεβαίνουν σε ένα αποβατικό σκάφος κάπου στην Αγγλία, στις 6 Ιουνίου 1944
Πηγή: AP PhotoΑμερικανοί στρατιώτες συνωστίζονται στο αποβατικό τους σκάφος καθώς διασχίζουν τα φουρτουνιασμένα νερά της Μάγχης με προορισμό τις ακτές της Νορμανδίας, στις 6 Ιουνίου 1944
Πηγή: AP Photo/U.S. Coast GuardΚαπνίζοντας, κουβεντιάζοντας, χαμογελώντας ή απλά χαμένοι στις σκέψεις τους, Αμερικανοί αλεξιπτωτιστές, πετούν πάνω από τη Μάγχη, στις 6 Ιουνίου 1944
Πηγή: AP Photo/U.S. Signal CorpsΑεροφωτογραφία από την απόβαση στις παραλίες της Νορμανδίας, με στρατιώτες να προχωρούν μέσα στο νερό και οχήματα να αρχίζουν να κατευθύνονται προς την ενδοχώρα
Πηγή: AP PhotoTραυματισμένοι Βρετανοί στρατιώτες από τα συντάγματα του Νότιου Λάνκασαϊρ και του Μίντλσεξ βοηθούνται από συμπολεμιστές τους κατά την αποβίβαση στην παραλία Σουόρντ, στις 6 Ιουνίου 1944
Πηγή: AP Photo/British NavΑμερικανοί στρατιώτες του 16ου Συντάγματος Πεζικού που τραυματίστηκαν κατά την απόβαση στην παραλία Ομάχα, κάθονται στους βράχους του Κολβίλ-σουρ-Μερ περιμένοντας τη μεταφορά τους σε νοσοκομείο, στις 6 Ιουνίου 1944
Πηγή: AP PhotoΑεροπλάνα Lockheed Lightning, μέλη ομάδας φωτοαναγνώρισης της Αεροπορίας Στρατού των ΗΠΑ, με τα ριγέ «διακριτικά εισβολής», κατευθύνονται προς τις ακτές της Νορμανδίας για να φωτογραφίσουν τις αποβάσεις
Πηγή: AP PhotoΑμερικανικές ενισχύσεις καθώς καταφθάνουν στις παραλίες της Νορμανδίας τις ημέρες μετά την D-Day
Πηγή: AP Photo/Peter J. Carroll/US Coast GuardΑμερικανικοί πεζικάριοι έξω από το Μπρικεμπέκ περπατούν προς το Χερβούργο μετά την υποχώρηση των γερμανικών δυνάμεων στις 20 Ιουνίου 1944
Πηγή: AP PhotoΒρετανοί στρατιώτες περνούν μπροστά από τα ερείπια μιας εκκλησίας στην ολοκληρωτικά κατεστραμμένη πόλη Pont-l'Évêque, τον Αύγουστο του 1944
Πηγή: AP PhotoΜια οικογένεια Γάλλων από την περιοχή Λα Καμπ της Νορμανδίας, που απελευθερώθηκε από τους Συμμάχους, τοποθετεί λουλούδια στους τάφους Αμερικανών στρατιωτών στις 14 Ιουλίου 1944, Ημέρα της Βαστίλης. Δύο εβδομάδες μετά, στην ίδια γη θα τοποθετούνταν το πτώμα του φωτογράφου που τράβηξε αυτή τη φωτογραφία, του Τζορτζ Μπέντε Ίρβιν
Πηγή: AP Photo/George Bede Irvin