Η δίκη των πρακτόρων

Στο σκαμνί κάθισαν δύο πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, της UDBA, ο Γιόσιπ Πέρκοβιτς (Josip Perković) 71 ετών και ο Ζντράβκο Μούστατς (Zdravko Mustać) 74 ετών, οι οποίοι κρίθηκαν ένοχοι για συνεργία στη δολοφονία του Στέπαν Ντουρέκοβιτς.

Ο Στέπαν Ντουρέκοβιτς (Stjepan Đureković) ήταν Κροάτης. Γεννήθηκε το 1926 στο χωριό Bukovac κοντά Petrovaradinο. Κατά τη διάρκεια του κομμουνιστικού καθεστώτος αυτομόλησε, το 1982, από τη Γιουγκοσλαβία στη Δυτική Γερμανία.

Ο Γιόσιπ Πέρκοβιτς (Josip Perković) 71 ετών και ο Ζντράβκο Μούστατς (Zdravko Mustać) 74 ετών. Πηγή: REUTERS/Michaela Rehle

Είχε επιχειρήσεις και μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ανέλαβε τα ηνία, της κρατικής επιχείρησης πετρελαίου INA της Γιουγκοσλαβίας. Μόλις έφτασε στη Γερμανία (μέσω Αυστρίας) του χορηγήθηκε πολιτικό άσυλο και άνοιξε δίαυλο επικοινωνίας με τις κροατικές εθνικές ομάδες που δρούσαν στη χώρα. Η έδρα του ήταν ο Μόναχο όπου ήδη ζούσε ο γιος του.

Ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικός με όλους όσοι τον προσέγγισαν. Μαζί με τον Ivan Botic δημοσίευε κείμενα για τη Γιουγκοσλαβική κρίση και έλεγε ότι ο πληθωρισμός και η ανεργία ήταν αποτέλεσμα της κακής εκμετάλλευσης των Κροατικών πόρων.

Εικόνα από το ρεπορτάζ της Deutsche Welle. Πηγή: www.dw.com

Ένας από τους λίγους ανθρώπους που εμπιστευόταν ήταν ο ιδιοκτήτης γκαράζ, ο οποίος όπως αποδείχθηκε έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη δολοφονία του.

Στις 28 Ιουλίου 1983 δολοφονήθηκε σε ένα γκαράζ στην οδό Sauerlacher Straße 1, στην πόλη Wolfratshausen, από πράκτορες της Γιουγκοσλαβικής Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας, γνωστή με το ακρωνύμιο UDBA. Το κωδικό όνομα της επιχείρησης δολοφονίας του ήταν «Dunav». Δολοφονήθηκε με έξι σφαίρες. Κοντά του βρέθηκαν τα νέα πύρινα άρθρα του που κατακεραύνωνε τη δικτατορική πολιτική του Τίτο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι δολοφονήθηκε και για τις απόρρητες πληροφορίες και έγγραφα που είχε στην κατοχή του τα οποία αποκάλυπταν τις σχέσεις (ενδεχόμενη κακοδιαχείρηση και διαφθορά) που είχε η επιχείρηση πετρελαίου και φυσικού αερίου - INA - της Γιουγκοσλαβίας με την Κροατία την οποία και τροφοδοτούσε με πετρέλαιο.

Στιγμιότυπο από την κηδεία του. Πηγή: http://www.br.de

Η γερμανική ομοσπονδιακή εισαγγελία άρχισε να ξετυλίγει το κουβάρι του νήματος προκειμένου να φτάσει σε εκείνους που πάτησαν τη σκανδάλη των όπλων και τον δολοφόνησαν.

Οι πληροφορίες "έδειχναν" και οι υποψίες στρέφονταν κατά του Γιόσιπ Περκοβιτς, (Josip Perković) πρώην ανωτέρου αξιωματούχου της UDBA. Θεωρείται ένας από τους πρωτεργάτες στην ίδρυση της κροατικής εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών το 1991, μετά τη διάσπαση της πρώην Γιουγκοσλαβίας και τον πόλεμο που ακολούθησε. Ήταν θέμα χρόνου η έκδοση ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψής του.

Το 2014 η Κροατία, που είχε καταφύγει ο Πέρκοβιτς, μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας έδωσε το «πράσινο φως» για την έκδοσή του. Μάλιστα για την έκδοσή του, άσκησαν σκληρό πρέσινγκ στη χώρα η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αμέσως μετά την ένταξή της Κροατίας στην Ε.Ε.

Το «βαθύ λαρύγγι» ήταν πράκτορας

Το «βαθύ λαρύγγι», ήταν, ένα επίσης στέλεχος της UDBA, ο Vinko Sindicić. Στη δίκη που έγινε τον περασμένο Ιούλιο στο Μόναχο, κατηγόρησε ως εγκεφάλους της δολοφονίας τον Perković και τον Zdravko Mustać.

Ο Σίντισιτς, είπε ότι ο Πέρκοβιτς, είχε εντολή, που προερχόταν από το γραφείο του διευθυντή Μούστατς να σκοτώσει τον Ντουρέκοβιτς. Είπε, επίσης ότι ο Πέρκοβιτς φρόντιζε όλες τις λεπτομέρειες για τη δολοφονία και πρότεινε, ως τόπο του φονικού, το γκαράζ. Όπερ και εγένετο η δολοφονία.

"Μεγάλο κεφάλι" στην επιχείρηση δολοφονίας του Đureković ήταν ο επίσης πράκτορας της UDBA, Zdravko Mustać, ο οποίος είχε βρει και αυτός καταφύγιο στην Κροατία. Η Γερμανία άσκησε σκληρές για την έκδοσή του όπως είχε κάνει και με την περίπτωση του Πέρκοβιτς. Τελικά και οι δύο εκδόθηκαν στη Γερμανία το 2014.

Ο Σίντισιτς, είπε, επίσης κατά τη διάρκεια της δίκης, ότι στην επιχείρηση δολοφονίας του Ντουρέκοβιτς συμμετείχε και μία γυναίκα, η οποία ζούσε στο Μόναχο. Πρόσθεσε δε ότι τα όπλα και οι σφαίρες της δολοφονίας μεταφέρθηκαν στη Γερμανία, μέσω της Jadroagen, μία διεθνή ναυτιλιακή και εμπορευματική εταιρεία που είχε την έδρα της στη Γιουγκοσλαβία.

Ο Σίντιτσιτς έχει περάσει περίπου δέκα χρόνια στη φυλακή, μετά την αποτυχημένη προσπάθειά του να σκοτώσει στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 1998, έναν άλλο αντιφρονούντα,τον Nikola Stedul.

Η δίκη

Ο Ζντράβκο Μούστατς κατά τη διάρκεια της δίκης. Πηγή: REUTERS/Michaela Rehle

Ο Γιόσιπ Πέρκοβιτς και ο Ζντράβκο Μούστατς, κρίθηκαν ένοχοι για συνεργία στη δολοφονία του Στέπαν Ντουρέκοβιτς και καταδικάστηκαν σε ισόβια. «Το πρωταρχικό κίνητρο ήταν να σκοτώσουν έναν επικριτή του καθεστώτος, έναν αυτονομιστή... Ο Ντουρέκοβιτς έπρεπε να φιμωθεί», είπε ο πρόεδρος του δικαστηρίου Μάνφρεντ Ντάουστερ.

Και οι δύο δηλώνουν αθώοι και όπως δήλωσαν οι συνήγοροί τους σκοπεύουν να ασκήσουν έφεση στην καταδικαστική απόφαση και να φτάσουν μέχρι το ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο της Γερμανίας.

Ο ιδιοκτήτης του γκαράζ καταδικάστηκε το 2008, επίσης σε ισόβια κάθειρξη. Σύμφωνα δε με το δικαστήριο την εποχή εκείνη συνολικά 22 Κροάτες αντιφρονούντες είχαν δολοφονηθεί στη Δυτική Γερμανία.

Ο Γιόσιπ Πέρκοβιτς.Πηγή: REUTERS/Michaela Rehle

Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι έγινε εκταφή της σορού του Ντουρέκοβιτς και τα λείψανά του επανετάφησαν το 1999 στο Ζάγκρεμπ.

Διαβάστε επίσης:
Πολιτικές δολοφονίες: Το δηλητήριο φημισμένο όπλο εξόντωσης αντιπάλων