Παχυσαρκία και γενετική: Πέντε «αλήθειες» που βοηθούν στην απώλεια βάρους
Η γενετική επηρεάζει το πόσο συχνά και πόσο έντονα ο εγκέφαλός μας στέλνει το σήμα της πείνας
Thought catalog / UnsplashΈντεκα χρόνια μετά την αναγνώριση της παχυσαρκίας ως ασθένειας από τον Αμερικανικό Ιατρικό Σύλλογο, η βελόνα μετακινείται από την άποψη ότι για την παχυσαρκία φταίνε όσοι την έχουν (γιατί «είναι τεμπέληδες και δεν έχουν θέληση»), στο ότι πρόκειται για μια χρόνια πάθηση που θέτει σε κίνδυνο την υγεία και μπορεί να χρειαστεί μακροχρόνια ιατρική διαχείριση.
Αλλά τι ακριβώς καθιστά την παχυσαρκία ασθένεια και είναι όλοι οι άνθρωποι που φέρουν επιπλέον βάρος «ανθυγιεινοί»;
«Ένα από τα σημαντικά πράγματα που μάθαμε είναι ότι η παχυσαρκία είναι μια εγκεφαλική κατάσταση, ελλείψει καλύτερου όρου», επισημαίνει στο CNNi ο Giles Yeo, παγκοσμίου φήμης γενετιστής στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και πρωτοπόρος στον τομέα της έρευνας για την παχυσαρκία.
«Είναι πλέον αδιαμφισβήτητο ότι η παχυσαρκία είναι εγκεφαλικό πρόβλημα: είναι ένα πρόβλημα του εγκεφάλου μας που επηρεάζει την πείνα», εξηγεί ο Yeo. «Η πείνα είναι ένα σενάριο του εγκεφάλου, παρόλο που το αίσθημα της πείνας προέρχεται από το στομάχι σας. Και τώρα γνωρίζουμε ότι η παχυσαρκία είναι απλώς ο εγκέφαλός σας που επηρεάζει το τι τρώτε και πώς τρώτε».
Ενώ το να «κουβαλάτε» επιπλέον κιλά μπορεί να οδηγήσει σε πολλές ενοχλήσεις (όπως η αρθρίτιδα και η υπνική άπνοια), ο Yeo δηλώνει ότι από μόνο του δεν θα σας σκοτώσει. Αλλά είναι επικίνδυνο να κουβαλάτε πολύ επιπλέον λίπος, διότι μόλις τα λιποκύτταρα σας γεμίσουν, τότε αυτό διαχέεται σε άλλα μέρη του σώματος, όπως τα εσωτερικά όργανα και οι μύες, που δεν είναι σχεδιασμένα να αποθηκεύουν λίπος. Και τότε είναι που αρχίζουν να ριζώνουν μεταβολικά προβλήματα, τα οποία μπορεί τελικά να οδηγήσουν σε καταστάσεις όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις.
Η γενετική παίζει σημαντικό ρόλο όσον αφορά το πόσο λίπος μπορούν να αποθηκεύσουν τα λιποκύτταρά σας και επηρεάζει επίσης το πόσο συχνά και πόσο έντονα ο εγκέφαλός μας στέλνει το σήμα της πείνας. Στο βιβλίο του «Gene Eating: The Science of Obesity and the Truth about Dieting» ο Giles Yeo δίνει πέντε συμβουλές (πέντε «αλήθειες», όπως τις αποκαλεί) που θα σας βοηθήσουν να τρώτε λογικά, για να χάσετε βάρος.
Αλήθεια #1: Η απώλεια βάρους δεν είναι εύκολη
Η απώλεια βάρους αντιβαίνει στους μηχανισμούς αυτοσυντήρησής μας. «Όποιος σας λέει ότι η απώλεια βάρους είναι εύκολη, σας λέει ψέματα», υποστηρίζει ο Yeo. «Δεν είναι εύκολο γιατί ο εγκέφαλός σας το κάνει να μην είναι εύκολο. Έτσι, όταν χάνετε βάρος, ο εγκέφαλός σας δεν το θέλει και θα προσπαθήσει να σας κάνει να ξαναπάρετε το βάρος». Αν δυσκολεύεστε να χάσετε βάρος, πρέπει να καταλάβετε ότι «δεν είναι επειδή κάνετε κάτι κακό αλλά επειδή απλά δεν είναι εύκολο».
Αλήθεια #2: Φάτε απ’ όλα, αλλά με μέτρο
Περιορίστε την πρόσληψη τροφής σε όλους τους τομείς – έστω και λίγο. «Φάτε λίγο λιγότερο από τα πάντα», λέει ο Yeo. Δεν συνιστά να προσπαθείτε να κόψετε εντελώς τις συχνά «κατηγορούμενες» ομάδες τροφίμων, όπως οι υδατάνθρακες ή τα λιπαρά. «Αν μπορείτε να πίνετε γαλακτοκομικά, τότε τα γαλακτοκομικά δεν είναι "δηλητηριώδη" για εσάς», λέει. «Τρώτε λίγο λιγότερο από όλα, αν θέλετε να χάσετε βάρος».
Αλήθεια #3: Οι τροφές που χωνεύονται αργά είναι φίλοι σας
«Τα τρόφιμα που χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να χωνευτούν σας κάνουν να αισθάνεστε πιο χορτάτοι», λέει ο Yeo. Ένα παράδειγμα είναι η πρωτεΐνη. «Δεν θα 'πρεπε να τρώτε πάρα πολύ από αυτήν, αλλά μια διατροφή με περισσότερη πρωτεΐνη σας κάνει να αισθάνεστε πιο χορτάτοι. Η κατανάλωση τροφίμων με φυτικές ίνες τείνει επίσης να σας κάνει να αισθάνεστε πιο χορτάτοι».
Αλήθεια #4: Η ποιότητα πάνω από τις θερμίδες
Εξετάστε την αξία ολόκληρης της τροφής, όχι μόνο μιας πτυχής της. «Μην μετράτε τυφλά τις θερμίδες», λέει ο Yeo. «Οι θερμίδες σας λένε για την ποσότητα του φαγητού, δεν σας λένε για τη διατροφική του ποιότητα. Ο αριθμός των θερμίδων δεν σας λέει πόση πρωτεΐνη, πόσες φυτικές ίνες, πόσο αλάτι, πόσα μικροθρεπτικά συστατικά περιέχουν οι τροφές».
Αλήθεια #5: Το φαγητό δεν είναι ο εχθρός
Κάθε φορά που συζητούν για δίαιτες, οι άνθρωποι μιλούν άσκοπα για τον αποκλεισμό των λεγόμενων κακών τροφών αντί να κατανοήσουν πώς αλληλεπιδρούν με το φαγητό. «Μην φοβάστε το φαγητό. Πρέπει όντως να διορθώσουμε το διατροφικό μας περιβάλλον και κάποιοι πρέπει να τρώνε λιγότερο φαγητό. Αλλά αν φοβάστε το φαγητό, αρχίζετε να σκέφτεστε: "Ω, πρέπει να κόψω αυτό, πρέπει να κόψω εκείνο". Πρέπει να τρώμε λίγο λιγότερο φαγητό, αλλά πρέπει να αγαπάμε το φαγητό μας».
Με πληροφορίες από: Some people are genetically predisposed to gain weight. These 5 tips can help by Andrea Kane, CNN