Φόβοι για γενικευμένη ανάφλεξη: Γιατί η Δυτική Όχθη μπορεί να γίνει το τρίτο μέτωπο του πολέμου

Το Ισραήλ σφυροκοπά αλύπητα τον παλαιστινιακό θύλακα της Γάζας, περιοχή από όπου οι Ισραηλινοί στρατιώτες και πολίτες απομακρύνθηκαν το 2005.

Το Ισραήλ, ωστόσο, συνεχίζει να κατέχει τη Δυτική Όχθη, «λάφυρο» του πολέμου του 1967 μαζί με τη Γάζα.

Η νέα κρίση στη Μέση Ανατολή ξεκίνησε μετά από την αιφνιδιαστική επίθεση μαχητών της Χαμάς, που ελέγχουν τη Γάζα, στο Ισραήλ και τον θάνατο 1.400 ανθρώπων.

Το Ισραήλ απάντησε άμεσα με τον βομβαρδισμό του θύλακα, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου έχει πλέον ισοπεδωθεί, ενώ ετοιμάζεται τώρα για χερσαία επιχείρηση, με στόχο να εξολοθρεύσει μια και καλή τη Χαμάς.

Και ενώ οι δυτικές χώρες έχουν εκφράσει τη στήριξή τους στο Ισραήλ μετά από την επίθεση της Χαμάς, δεν κρύβουν το φόβο τους ότι η οργή που θα γεννήσει μια χερσαία επιχείρηση θα ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο πολέμου με τη Χεζμπολάχ και ένα τρίτο στη Δυτική Όχθη.

Οι συγκρούσεις μεταξύ των ισραηλινών στρατιωτών, των άποικων και των Παλαιστινίων είναι ήδη θανατηφόρες.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, πάνω από 70 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί σε βίαιες συγκρούσεις στη Δυτική Όχθη από τις 7 Οκτωβρίου μέχρι και σήμερα, ενώ οι Ισραηλινοί έχουν προχωρήσει σε πάνω από 800 συλλήψεις.

Την ίδια ώρα, οι ισραηλινές δυνάμεις προχώρησαν στο βομβαρδισμό ενός καταυλισμού Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη την Πέμπτη, σκοτώνοντας τουλάχιστον 12 ανθρώπους.

Νεκρός έπεσε και ένας αστυνομικός, όπως επιβεβαιώθηκε από την πλευρά του Ισραήλ.

Αυτή η έκρηξη βίας αποτελεί μεγάλη πρόκληση τόσο για το Ισραήλ, όσο και για την Παλαιστινιακή Αρχή, της οποίας ηγείται ο Μαχμούντ Αμπάς.
Πρόκειται για τη μοναδική παλαιστινιακή ομάδα που είναι αναγνωρισμένη διεθνώς και εδρεύει στη Δυτική Όχθη.

Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε πως βρίσκεται πλέον σε «κόκκινο συναγερμό», έτοιμος ακόμη και για το ενδεχόμενο να υπάρξουν επιθέσεις από μαχητές της Χαμάς στη Δυτική Όχθη.

«Η Χαμάς επιδιώκει να εγκλωβίσει το Ισραήλ σε πόλεμο δύο ή τριών μετώπων, μεταξύ των οποίων στα σύνορα με το Λίβανο και στη Δυτική Όχθη» δήλωσε στο Reuters ο στρατιωτικός εκπρόσωπος αντισυνταγματάρχης Τζόναθαν Κόνρικους.

«Τα επίπεδα απειλής είναι υψηλά» τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

«Δώστε όπλα στο λαό. Αφήστε τους να συγκρουστούν»

Στη Ραμάλα, που βρίσκεται στην κεντρική Δυτική Όχθη, ακούστηκαν συνθήματα υποστήριξης στη Χαμάς -κάτι ιδιαίτερα σπάνιο στην περιοχή.

Όπως εξηγούν ειδικοί, το γεγονός αυτό δείχνει ότι οι Παλαιστίνιοι της περιοχής έχουν εξοργιστεί με την κατάσταση και είναι πρόθυμοι να πάρουν τα όπλα.

«Δώστε όπλα στο λαό. Αφήστε τους να συγκρουστούν. Θα δείξουμε τι μπορούμε να κάνουμε» είπε ο Σαλάχ, ένας 20χρονος διαδηλωτής.

Με τη σειρά του, ο αξιωματούχος της Φατάχ Mowafaq Sehweel είπε στο Reuters:

«Πρέπει να αφήσουμε τα ηνία και να χρησιμοποιήσουμε το όποιο μέσο για να πολεμήσουμε την κατοχή».

Άλλοι δεν εμφανίζονται το ίδιο έτοιμοι να πάρουν τα όπλα.

Ο Nizar Mughrabi, ιδιοκτήτης αρχιτεκτονικής εταιρείας, δήλωσε με τη σειρά του ότι είναι αηδιασμένος από την επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα αλλά δεν είναι ακόμη έτοιμος να πάρει τα όπλα.

«Ο Νετανιάχου θέλει να πολεμήσει, ο Χανίγια (σ.σ. ανώτατος πολιτικός ηγέτης της Χαμάς) θέλει να πολεμήσει. Βάλτε τους σε μια έρημο με όπλα και αφήστε τους να πυροβολήσουν ο ένας τον άλλο» τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι και αναλυτές από το Ισραήλ απαριθμούν σειρά παραγόντων που ναι μεν ρίχνουν λάδι στη φωτιά, ωστόσο παράλληλα μειώνουν τις πιθανότητες μιας ανάφλεξης.

Ένας εξ αυτών των παραγόντων είναι οι εκατοντάδες συλλήψεις που έχει κάνει το Ισραήλ στη Δυτική Όχθη το τελευταίο διάστημα.

Η Χαμάς ισχυρίστηκε ότι ένας από τους λόγους της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ ήταν και οι επιθέσεις στους Παλαιστίνιους της Δυτικής Όχθης.

Οι συλλήψεις, ωστόσο, έχουν μειώσει τα βίαια περιστατικά στη Δυτική Όχθη, όπως υποστηρίζει ο Mustafa al-Khawaja, ένας 52χρονος Παλαιστίνιος ακτιβιστής.

«Στη Γάζα, υπάρχει χρόνος να οργανώσει στρατό η Χαμάς. Εδώ, οι κατακτητές (σ.σ. το Ισραήλ) μπορεί να προχωρήσει σε επιχειρήσεις σε καθημερινή βάση. Δεν υπάρχει χρόνος να αναπτυχθεί στρατός ή να οργανωθούν πολιτικής δυνάμεις».

Το περίπλοκο παζλ της Δυτικής Όχθης

Η Δυτική Όχθη είναι ένα περίπλοκο «παζλ» πόλεων, ισραηλινών οικισμών και σημείων ελέγχου του Ισραηλινού στρατού, που χωρίζουν στη μέση της παλαιστινιακές κοινότητες.

Μετά το 1967, το Ισραήλ έχει χωρίσει τη Δυτική Όχθη σε μεγάλες περιοχές που ελέγχει το ίδιο και μικρότερες, όπου τον πρώτο λόγο έχουν οι Παλαιστίνιοι.

Υπάρχουν, επίσης, και ορισμένα σημεία όπου Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί μοιράζονται τα αστικά καθήκοντα και τις υποχρεώσεις ασφαλείας.

Οι απόψεις για τη χρήση βίας εναντίον των Ισραηλινών διίστανται στη Δυτική Όχθη, ιδιαίτερα καθώς κάποιος απομακρύνεται από τη Ραμάλα και κατευθύνεται προς τις πιο φτωχές περιοχές.

Οι απελπισμένοι νεαροί άνδρες που είναι εγκλωβισμένοι σε καταυλισμούς εμφανίζονται πιο έτοιμοι για ένοπλο αγώνα σε σχέση με επιχειρηματίες της Ραμάλα και Παλαιστίνιους αξιωματικούς.

«Η επιχείρηση μου υποφέρει ήδη λόγω της έντασης» λέει ο Mughrabi.

Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας που «φρενάρει» την εμφάνιση της βίας είναι η συμφωνία του 87χρονου Μαχμούντ Αμπάς, ηγέτη της Παλαιστινιακής Αρχής, με το Ισραήλ για την ασφάλεια της περιοχής.

Ο Αμπάς καταδίκασε μεν το σφυροκόπημα του Ισραήλ στη Γάζα, την ώρα που οι δικές του δυνάμεις ασφαλείας προσπαθούσαν να καταπνίξουν τις διαμαρτυρίες στη Δυτική Όχθη.

«Η Παλαιστινιακή Αρχή θέλει να διατηρήσει την ειρήνη και ανησυχεί ότι οι πορείες χιλιάδων ανθρώπων μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε διαμαρτυρίες εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων» αναφέρει ο Παλαιστίνιος πολιτικός αναλυτής Hadi al-Masri.

Συμπλήρωσε δε ότι οι αξιωματούχοι της Παλαιστινιακής Αρχής έχουν ικανοποιητικές οικονομικές απολαβές ενώ η πληρωμή τους εξαρτάται και από την τήρηση των συμφωνιών με το Ισραήλ.

Σε περίπτωση, όμως, που ο Αμπάς χάσει τον έλεγχο ή αρρωστήσει, η κατάσταση μπορεί γρήγορα να ξεφύγει από κάθε έλεγχο, όπως υποστηρίζει ο πολιτικός αναλυτής.

Μοναχικοί λύκοι

Ο Lior Akerman, πρώην αξιωματικός της γενικής υπηρεσίας ασφαλείας Σιν Μπετ του Ισραήλ, δήλωσε ότι οι φόβοι για τη Δυτική Όχθη προϋπάρχουν του πολέμου με τη Χαμάς.

«Η Χαμάς εδώ και χρόνια κάνει ό,τι μπορεί για να ενεργοποιήσει τρομοκράτες εντός της Δυτικής Όχθης» δήλωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι τα μέτρα ασφαλείας έχουν αυξηθεί σημαντικά από τη στιγμή που ξεκίνησε ο βομβαρδισμός της Γάζας.

Παραδέχτηκε, παράλληλα, ότι οι συλλήψεις των τελευταίων ημερών ενδεχομένως να μην είχαν πραγματοποιηθεί ποτέ υπό φυσιολογικές συνθήκες.

«Χθες, ο στρατός συνέλαβε περί τους 100 τρομοκράτες στη Δυτική Όχθη. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η Σιν Μπετ θα προχωρούσε στη σύλληψη μόνο των ατόμων που ήταν βέβαιη ότι προετοίμαζαν τρομοκρατικές επιθέσεις» είπε χαρακτηριστικά.

Το Ισραήλ ανησυχεί, μεταξύ άλλων, και για το ενδεχόμενο επιθέσεων από μοναχικούς λύκους παλαιστινιακής καταγωγής, που μπορεί να στηρίζουν διαφορετικές τοπικές παρατάξεις αλλά όλοι τους απεχθάνονται την ισραηλινή κατοχή.

Ενδεικτικό είναι ότι πρόσφατες δημοσκοπήσεις έχουν δείξει ότι η στήριξη των ένοπλων οργανώσεων της περιοχής αυξάνεται ανάμεσα στους Παλαιστίνιους.
Και αυτό δεν μπορεί να αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι υπήρχε μια κάποια έκρηξη βίας στη Δυτική Όχθη και πριν την τελευταία κρίση στη Γάζα.

Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις είχαν αυξηθεί ενώ στη συνέχεια υπήρξε και αύξηση επιθέσεων εναντίον Ισραηλινών από Παλαιστίνιους.

Πάνω από 220 Παλαιστίνιοι και 29 Ισραηλινοί είχαν σκοτωθεί στη Δυτική Όχθη μέχρι την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, με βάση τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών.