Ανάλυση CNΝi: Τι σημαίνουν οι επιθέσεις με drone στη Ρωσία και πώς θα αλλάξουν τη ροή του πολέμου

Καθ΄ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, drone στοχεύουν τακτικά ρωσικές πόλεις, μεταξύ των οποίων η Μόσχα.

Η πιο δραματική ημέρα για τις ρωσικές δυνάμεις ήταν η περασμένη Παρασκευή, όταν και επλήγη σημαντικό ρωσικό λιμάνι, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας, και υπέστη ζημιές ένα πολεμικό πλοίο.

Το Κιέβο έχει ξεκινήσει επιχείρηση αποπροσανατολισμού από την ουκρανική αντεπίθεση -που ακόμη δεν έχει αποφέρει αποτελέσματα στο πεδίο της μάχης- και μετέφερε τον πόλεμο στη Ρωσία.

Η απόφαση αυτή δεν είναι χωρίς ρίσκο για το Κίεβο, που προσπαθεί να πάρει το προβάδισμα του πολέμου, διατηρώντας, παράλληλα, τις σχέσεις του με τις δυτικές χώρες που δεν επιθυμούν να βλέπουν την κατάσταση να κλιμακώνεται.

Το CNNi παρουσιάζει όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για τις νέες αυτές εξελίξεις.

Το μπαράζ των επιθέσεων

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ότι ο πόλεμος «επανέρχεται σταδιακά» στη Ρωσία.

Επίθεση με drone δέχτηκαν, προ ημερών, κτήρια στη Μόσχα ενώ μερικές ημέρες αργότερα στο «στόχαστρο» μπήκε για δεύτερη φορά ο ίδιος ουρανοξύστης.

Αντίστοιχα περιστατικά είχαν σημειωθεί, όπως είχαν καταγγείλει Ρώσοι αξιωματούχοι, και τους δύο περασμένους μήνες -δηλαδή τον Ιούνιο και τον Ιούλιο.

Το πιο σοβαρό, όμως, σημειώθηκε τον Μάιο στο Κρεμλίνο. Τότε, δημοσιοποιήθηκαν δραματικά βίντεο των όσων διαδραματίστηκαν στον ουρανό πάνω από το κτήριο – σύμβολο της ρωσικής δύναμης.

Η Ουκρανία δεν έχει αναλάβει επίσημα την ευθύνη για τις επιθέσεις αυτές, αλλά οι απαντήσεις της στις κατηγορίες των Ρώσων είναι όλο και πιο επιθετικές όσο περνάει ο καιρός.

Ο Ντάγκλας Μπαρί, ανώτερος αναλυτής του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, είπε στο CNNi ότι το Κίεβο δεν θα μπορεί να αρνείται την ανάμειξή του στις επιθέσεις αυτές για πολύ καιρό ακόμη.

«Φαίνεται πλέον σαν να υπάρχει μια σιωπηρή παραδοχή ότι ήταν εκείνοι» τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Ο Ουκρανός υπουργός Ψηφιακής Μεταρρύθμισης Μιχάιλο Φέντοροβ, ο οποίος είναι επικεφαλής του «στρατού» των drone της χώρας, είχε δηλώσει πριν από λίγο καιρό ότι θα αυξηθούν οι επιθέσεις αυτού του τύπου, στο πλαίσιο της προσπάθειας του Κιέβου να εντείνει την αντεπίθεσή της και να διώξει τα ρωσικά στρατεύματα από τα ουκρανικά εδάφη.

Περιορισμένα αλλά αποτελεσματικά οπλικά συστήματα

Είναι δύσκολο να εξακριβωθεί ακριβώς ποια οπλικά συστήματα χρησιμοποιούνται στις επιθέσεις αυτές αλλά και ποια κτήρια μπαίνουν στο στόχαστρο.

Και αυτό γιατί και τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία αρνούνται να σχολιάσουν τα περιστατικά και να δημοσιοποιήσουν περισσότερες λεπτομέρειες.

Οι επιθέσεις αυτές είναι περιορισμένες, έχουν προκαλέσει λίγες απώλειες και δεν στοχεύουν σε πολυκατοικίες.

Εκ διαμέτρου αντίθετες, δηλαδή, από τις επιθέσεις αδιακρίτως εξαπολύει η Μόσχα σε ουκρανικές πόλεις.

Ο Keir Giles, ειδικός σε θέματα Ρωσίας και συγγραφέας βιβλίων για την εξωτερική της πολιτική, είπε στο CNNi ότι παρότι δεν είμαστε σίγουροι ότι τα drones πλήττουν τους πραγματικούς τους στόχους, φαίνεται πως τα κτήρια αυτά σχετίζονται με τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία.

«Υπό αυτή την έννοια, είναι πολύ διαφορετικές οι επιθέσεις από όσα έχουμε δει από την Ρωσία, που εξαπολύει τρομοκρατικά χτυπήματα» τόνισε ο ίδιος.

Και συνέχισε:

«Το ερώτημα για τι πώς ακριβώς η Ουκρανία πραγματοποιεί τις επιθέσεις παραμένει ανοιχτό».

Υπογράμμισε δε, πως το γεγονός ότι τα drones φτάνουν στους στόχους τους δείχνει ότι υπάρχουν κενά στις άμυνες της Ρωσίας.

Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεταφέρουν «μια μικρή κεφαλή και χρησιμοποιούνται σπάνια, οπότε η στρατιωτική τους επίδραση είναι μάλλον περιορισμένη».

«Το είδος των συστημάτων που χρησιμοποιεί η Ουκρανία είναι απλά αλλά για τη χρήση τους είναι αποτελεσματικά» λέει ο Μπαρί.

Προσώρας δεν υπάρχουν υπόνοιες ότι τα εν λόγω όπλα έχουν φτάσει στη Ρωσία ως δωρεά από τη Δύση.

«Πρόκειται για συστήματα που η Ουκρανία μπορεί να παράγει μόνη της» εξηγεί ο Μπαρί.

Όμως τα απλά αυτά συστήματα επιτρέπουν στο Κίεβο να στείλει στρατιωτικά μηνύματα στους Ρώσους πολίτες ενώ παράλληλα να συνεχίζει και την αντεπίθεσή της εντός Ουκρανίας.

«Στόχος είναι να δείξουν στη Μόσχα ότι μπορούν να την αγγίξουν» λέει ο Μπαρί.

Ο πόλεμος μεταφέρεται στη Ρωσία

Για το Κίεβο δεν έχει σημασία που η στρατιωτική αξία των επιθέσεων με τα drones είναι τόσο μικρή. Και αυτό γιατί παίζουν έναν πολύ σημαντικότερο ρόλο στον πόλεμο.

«Η Ουκρανία γνωρίζει ότι η κοινή γνώμη της Ρωσίας και η αντιμετώπιση του πολέμου σε περιοχές “κλειδί” είναι κάτι που πρέπει να κυνηγήσουν για να τελειώσει ο πόλεμος» εξηγεί ο Giles, και συνεχίζει:

«Όσο η Ρωσία μπορεί να συνεχίσει να υποστηρίζει ότι ο πόλεμος είναι κάτι που συμβαίνει κάπου αλλού, τίποτα δεν θα αλλάξει τη στήριξη των πολιτών».
Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν συζητήσει ανοιχτά την προπαγανδιστική αξία των επιθέσεων αυτών.

Ο Yurii Ihnat, εκπρόσωπος Τύπου της ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας, είπε ότι οι τελευταίες επιθέσεις στη Μόσχα επιδιώκουν να ταρακουνήσουν τους Ρώσους που, από την αρχή της εισβολής στην Ουκρανία το Φεβρουάριο του 2022, θεωρούσαν ότι ο πόλεμος ήταν κάτι μακρινό, κάτι που δεν τους άγγιζε.

«Πάντα υπάρχει κάτι να πετάει στη Ρωσία και στη Μόσχα. Τώρα, ο πόλεμος επηρεάζει και αυτούς που μέχρι τώρα δεν απασχολούνταν με αυτόν. Όσο και αν θέλουν οι ρωσικές αρχές να υποστηρίξουν ότι κατάφεραν να αναχαιτίσουν τα πάντα, κάτι ξεφεύγει και υπάρχουν χτυπήματα» ανέφερε ο ίδιος.

Οι επιθέσεις με τα drone έχουν προκαλέσει ανησυχία στις στρατιωτικές τάξεις της Μόσχας, που ήδη βρίσκεται σε έντονο αναβρασμό.

Ένας γνωστός στρατιωτικός μπλόγκερ έγραψε πως η Ρωσία δεν είχε θωρακίσει τα κτήρια από τέτοιες επιθέσεις, με το Ινστιτούτο Έρευνας του Πολέμου να γράφει σε πρόσφατο update του ότι:

«Οι ρωσικές αρχές πιθανότατα θα δυσκολευτούν να εξισορροπήσουν την ανάγκη να καταπνίξουν την εγχώρια ανησυχία για τις συνεχιζόμενες επιθέσεις με drone βαθιά στη Ρωσία, δεδομένης και της συνεχιζόμενης άρνησης του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να ενημερώσει πλήρως τη ρωσική κοινωνία για τον πόλεμο και τις αντίστοιχες συνέπειές του».

Η αξία του αιφνιδιασμού

Όπως γράφει το CNNi, το να «διαβάσει» κάποιος την κοινή γνώμη στη Ρωσία είναι εξαιρετικά δύσκολο. Ωστόσο, έχουν αρχίσει να κυκλοφορούν οι πρώτες μαρτυρίες όσων επηρεάζονται από τις επιθέσεις drone.

«Οι φίλοι μου και εγώ νοικιάσαμε ένα διαμέρισμα και ήρθαμε εδώ για να ηρεμήσουμε. Κάποια στιγμή ακούσαμε μια έκρηξη. Ήταν σαν ένα κύμα, πηδήξαμε όλοι όρθιοι» είπε ένας μάρτυρας στο Reuters, μετά από τις επιθέσεις του Σαββατοκύριακου στη Μόσχα.

«Υπήρχε πολύς καπνός και δεν μπορούσες να δεις τίποτα. Από πάνω φαινόντουσαν φλόγες» τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Ο Giles αναφέρει:

«Φαίνεται πως (σ.σ. οι επιθέσεις με drone) έχουν κάποια αξία αιφνιδιασμού, με τους Ρώσους να αντιλαμβάνονται πλέον ότι δεν είναι προσωπικά προστατευμένοι από τα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία».

Το εάν, όμως, οι επιθέσεις αυτές θα πείσουν τους Ρώσους να σταματήσουν να στηρίζουν τον πόλεμο, παραμένει ασαφές.

Από τη μια πλευρά, το αφήγημα του Πούτιν για τον πόλεμο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους αβάσιμους ισχυρισμούς ότι η Ουκρανία αποτελεί απειλή για τη ρωσική ασφάλεια και ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» ήταν απαραίτητη για να διασφαλιστούν τα συμφέροντα της Ρωσίας.

Οι πρόσφατες επιθέσεις μπορούν χρησιμοποιηθούν για να καταρριφθεί το επιχείρημα αυτό, όσο συνεχίζεται ο πόλεμος.

Μετά από 18 μήνες ανοργανωσιάς και διχόνοιας, γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τους ιθύνοντες να διαψεύσουν ότι τα πολεμικά σχέδια της Ρωσίας αποτυγχάνουν.

Και ο ίδιος ο Πούτιν εμφανίζεται πιο αδύναμος όταν ο πόλεμος επιστρέφει στη Ρωσία, όπως συνέβη στις αρχές του χρόνου με την χαοτική επιστράτευση αλλά και την ανταρσία της Wagner τον Ιούνιο.

Υπό αυτό το πρίσμα, είναι εύκολο να κατανοήσει κανείς γιατί οι επιθέσεις με drone στη Μόσχα εξυπηρετούν τα στρατηγικά συμφέροντα της Ουκρανίας.

Η Δύση παρακολουθεί

Η αποστολή drones στη Ρωσία δεν είναι μια κίνηση χωρίς ρίσκο για το Κίεβο, παρά το γεγονός ότι έχει ορισμένα επιθυμητά αποτελέσματα.

Ο πιο μεγάλος «πονοκέφαλος» είναι τα αντίποινα, καθώς το Κρεμλίνο τείνει να απαντά με επιθέσεις σε πόλεις της Ουκρανίας με στόχο να δημιουργήσει πανικό στην Ουκρανία.

Αλλά οι Ουκρανοί είναι πλέον αρκετά συνηθισμένος στους ρωσικούς βομβαρδισμούς και δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι οι τελευταίες επιθέσεις έχουν κάμψει το ηθικό των πολιτών ή τη στήριξή τους στην αντεπίθεση.

Ανησυχία προκαλεί, ωστόσο, και η αντίδραση της Δύσης σε αυτές τις επιθέσεις.

Πριν από ένα χρόνο, το ενδεχόμενο η Ουκρανία να στείλει drones στη Ρωσία ήταν αδιανόητο, λόγω της σιωπηρής συμφωνίας μεταξύ των χωρών του ΝΑΤΟ και του Κιέβου ότι η Δύση θα στηρίξει μεν έναν αμυντικό πόλεμο αλλά δεν σκοπεύει να έρθει σε ευθεία αντιπαράθεση με τη Ρωσία.

Προσώρας δεν υπάρχουν στοιχεία που να συνηγορούν στο ότι η Ουκρανία χρησιμοποίησε όπλα προερχόμενα από το ΝΑΤΟ στη Ρωσία -δύσκολα θα προχωρούσε σε μια τέτοια κίνηση σε αυτή τη φάση- αλλά είναι ξεκάθαρο ότι το Κίεβο θεωρεί πως είναι ώρα ο πόλεμος να μεταφερθεί στη Ρωσία.

«Η μακροχρόνια απαγόρευση χτυπήματος στη Ρωσία που έχει τεθεί σε εφαρμογή από τους προμηθευτές… ήταν άστοχη και εσφαλμένη», λέει ο Giles.

«Για όλη αυτή την περίοδο, έπαιξε το παιχνίδι της Ρωσίας σύμφωνα με τους κανόνες της Ρωσίας».

Παραμένει πράγματι ένας βαθμός απόκλισης στο πώς βλέπουν οι δυτικοί ηγέτες τις επιθέσεις σε ρωσικό έδαφος, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να ανησυχούν ιδιαίτερα.

«Σε γενικές γραμμές, δεν υποστηρίζουμε επιθέσεις εντός της Ρωσίας», δήλωσε στους δημοσιογράφους η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρίν Ζαν-Πιερ στα τέλη του περασμένου μήνα, σύμφωνα με το Reuters.

Όμως, η αυτοπεποίθηση του Κιέβου και η προσπάθειά της να μειωθεί, έστω και σταδιακά, η ρωσική στήριξη στον πόλεμο μάλλον σημαίνει ότι τέτοιες επιθέσεις θα παραμείνουν χαρακτηριστικό της σύρραξης.

«Είναι αδύνατο να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθεί αυτό, αλλά σίγουρα θα πρέπει να περιμένουμε ότι θα συνεχιστεί τουλάχιστον στο τωρινό επίπεδο…», είπε ο Giles.