Ένας ΟΠΕΚ άλλου τύπου

Έχουν περάσει τρεις εβδομάδες από τη συνάντηση των δεκατριών κρατών–μελών του οργανισμού στη Βιέννη και δεν υπάρχουν σημάδια διαφωνίας μεταξύ τους. Στην πραγματικότητα, για πρώτη φορά από το τέλος του 2014 υπουργοί φαίνεται να είναι συντονισμένοι στον ίδιο σκοπό.

Είναι ακόμα νωρίς, αλλά κάποια εύσημα θα πρέπει να αποδοθούν στο νέο υπουργό πετρελαίου του Βασιλέιου, τον Χάλιντ Αλ Φαλίχ (Khalid al Falih), ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν είναι άγνωστος στον κόσμο του πετρελαίου.

Ο Αλ Φαλίχ βρίσκεται στην Saudi Aramco από το 1979 και εκεί παραμένει πρόεδρος της μεγαλύτερης εταιρείας πετρελαίου στον κόσμο, σε μια εποχή που αυτή ετοιμάζεται να μετοχοποίησει το 5% μέσα στους επόμενους 18 μήνες.

Αποτελούν πλέον παρελθόν οι απειλές για πλημμύρα της αγοράς με αργό, όπως ακούγονταν πριν από τη συνάντηση της Ντόχα, στην οποία οι παραγωγοί εντός και εκτός ΟΠΕΚ είχαν έρθει κοντά σε μία άκαρπη προσπάθεια να παγώσουν την παραγωγή. Ναι, το Βασίλειο θα διατηρήσει την δυνατότητά του να παράγει 12,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως, αλλά μην περιμένετε επέκταση της παραγωγής, η οποία κυμαίνεται 2,5 εκατ. βαρέλια κάτω από το παραπάνω επίπεδο.

Ο Αλ Φαλίχ πιστεύει ότι η αγορά επανέρχεται σε ισορροπία, λόγω της πτώσης της παραγωγής εκτός ΟΠΕΚ. Συνεπώς, δεν απαιτείται άμεση κινητοποίηση, παρά τις προσπάθειες της Σαουδικής Αραβίας και άλλων παραγωγών να σκεφτούν ιδέες για τη μείωση της παραγωγής.

Αλλά, ο συγκροτημένος βετεράνος του πετρελαίου δε συμφωνεί με τη θέση κάποιων συναδέλφων του στον Κόλπο, που θεωρούν ότι τιμή στα 50 δολάρια το βαρέλι αποτελεί ενδεδειγμένο στόχο για την ώρα.

«Δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι πρέπει οπωσδήποτε να έχουμε κάποια ενδεικτική τιμή. Πιστεύω πως πρέπει να αφήσουμε τις τιμές να έρθουν σε ένα επίπεδο, όπου η προσφορά και η ζήτηση θα ισορροπήσουν και οι επενδυτικές ροές θα επιστρέψουν εκεί που πρέπει να είναι», μου είπε ο Αλ Φαλίχ μετά από τη συνάντηση. «Δεν πιστεύω πως τα 50 δολάρια καταφέρνουν κάτι τέτοιο σήμερα», πρόσθεσε.

Προς μεγάλη μου έκπληξη υποστήριξε δημόσια ότι μια τιμή στα 60 δολάρια το βαρέλι είναι «πολύ πιθανή» προς το τέλος του χρόνου. Από τη στιγμή που μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής εκτός ΟΠΕΚ βγαίνει εκτός αγοράς, ο ίδιος θεωρεί ότι οι τιμές μπορούν να ανέβουν ακόμα περισσότερο το 2017, καθώς εξαντλούνται τα πλεονάσματα ύψους τριών δισεκατομμυρίων βαρελιών.

Παρόλα αυτά, δεν έκρυψε την ανησυχία του για το μεσοδιάστημα, ότι τα χαμηλό επίπεδο επενδύσεων σήμερα θα επανέλθει για να στοιχειώσει τη Σαουδική Αραβία και άλλους παραγωγούς του ΟΠΕΚ.

«Βλέποντας μεσομακροπρόθεσμα, ανησυχώ πως υπάρχει έλλειψη, που θα οδηγήσει σε εκτίναξη των τιμών, η οποία θα επιδράσει αντιπαραγωγικά στη μακροπρόθεσμη σταθερότητα του πετρελαίου».

Γνωρίζουμε από έρευνες στον κλάδο ότι οι επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο βρίσκονται σε μεγάλη πτώση. Η συμβουλευτική Wood Mackenzie υπολογίζει ότι επενδυτικά σχέδια αξίας 400 δισ. δολαρίων έχουν ήδη μπει στο ράφι. Αυτό είναι που ανησυχεί τον Αλ Φαλίχ.

Η δυναμική των πραγμάτων αυτή τη στιγμή είναι πολύ δύσκολη για να επιτευχθεί ένα ντιλ που να μειώνει την παραγωγή. Όμως, ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Κόλπου μού ανέφερε πως η ιδέα για πάγωμα μαζί με τους παραγωγούς εκτός ΟΠΕΚ είναι –όπως το έθεσε– «ακόμα πολύ πιθανή».

Θα ήταν πολύ δύσκολο να επιτευχθεί συναίνεση σε μια τέτοια κίνηση, προτού το Ιράν αγγίξει τα επίπεδα παραγωγής που είχε πριν από τις κυρώσεις, αλλά το τάιμινγκ για μια απόφαση ίσως να μην είναι μακριά.

Σε μία ενώπιος ενωπίω συνέντευξή του στο CNNMoney, ο υπουργός πετρελαίου του Ιράν Μπιτζάν Ναμντάρ Ζανγκενέχ (Bijan Namdar Zangeneh) είπε πως η χώρα παράγει πάνω από 3,8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Το νούμερο αυτό υπερβαίνει κατά πολύ τα όσα υποστήριζαν οι σκεπτικιστές το προηγούμενο φθινόπωρο. Αλλά, διευκρίνισε πως ο βραχυπρόθεσμος στόχος είναι τα 4 εκατομμύρια βαρέλια μέχρι τον Μάρτιο της επόμενης χρονιάς.

Όταν οι υπουργοί του ΟΠΕΚ συγκεντρωθούν στη Βιέννη στις 30 Νοεμβρίου, όλες οι χώρες θα έχουν ξεκάθαρη εικόνα για το πού βρίσκεται το Ιράν και κατά πόσο ισχύει η πρόβλεψη πολλών –συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας –πως θα έχουν εξαφανιστεί από την αγορά άλλα 750.000 βαρέλια από την παραγωγής εκτός ΟΠΕΚ.

Ενώ ο Ζάνγκενεχ προσήλθε στην εξαμηνιαία συνάντηση, υποστηρίζοντας ότι είναι χάσιμο χρόνου οι νέες ποσοστώσεις χωρίς επιβεβαίωση από τα κράτη–μέλη του ΟΠΕΚ, φάνηκε άλλος άνθρωπος προς το τέλος της συνάντησης.

«Ήταν μία πολύ παραγωγική συνάντηση και η συζήτηση διεξήχθη χωρίς εντάσεις μετά από πολλούς μήνες· και εξαιτίας αυτού του κλίματος καταφέραμε να κλείσουμε πολλές συμφωνίες», είπε με ένα συγκρατημένο χαμόγελο.

Κάπως έτσι, οι πρώτες μέρες της εποχής Αλ Φαλίχ έδωσαν ανάσες στο Ιράν, αλλά αυτή η πρωτόγνωρη συλλογικότητα ίσως έχει ημερομηνία λήξης την 30η Νοεμβρίου.

Εάν υπάρξει συλλογική επιθυμία για νέες ποσοστώσεις, η Σαουδική Αραβία και άλλοι εκτιμούν πως το Ιράν θα πρέπει να γίνει μέρος της ομάδας.

«Εάν υπάρχει κάποιο συμφέρον στο να βάλουμε ταβάνι στον ΟΠΕΚ, τότε το Ιράν θα πρέπει να συμμετέχει σε αυτό. Το Ιράν θα παγώσει όπως όλοι οι υπόλοιποι», είπε ο Αλ Φαλίχ.

* John Defterios is CNNMoney Emerging Markets Editor