FOCUS

Διπλωματία αλά τούρκα: Το παρασκήνιο των παζαριών Ερντογάν για τα F-16 και οι δύο αστερίσκοι

Διπλωματία αλά τούρκα: Το παρασκήνιο των παζαριών Ερντογάν για τα F-16 και οι δύο αστερίσκοι
Ο Τζο Μπάιντεν με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε παλαιότερη συνάντησή τους (Leon Neal/Pool Photo via AP)

Τζο Μπάιντεν και Ταγίπ Ερντογάν συνομίλησαν τηλεφωνικώς προκειμένου ο Αμερικανός Πρόεδρος να συγχαρεί τον Τούρκο ομόλογό του για την επανεκλογή του.

Τουρκικά και αμερικανικά μέσα αναφέρουν πως μεγάλο τμήμα της συζήτησης ανάμεσα στους δύο άνδρες αναλώθηκε σε μία ακόμη προσπάθεια των ΗΠΑ να επισπεύσουν τις διαδικασίες προκειμένου η Τουρκία να δώσει το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ που έρχεται εδώ και μήνες αντιμέτωπη με το τουρκικό βέτο.

Οι ΗΠΑ από την αρχή των τουρκικών «αντιστάσεων» στις οποίες περιλαμβανόταν και η Φινλανδία η οποία τελικώς πήρε τις «ευλογίες» της Άγκυρας λίγο μετά τους καταστροφικούς σεισμούς με τους δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και την επίσκεψη Μπλίνκεν στις περιοχές, πιέζουν τον Ερντογάν χρησιμοποιώντας ως μοχλό την προμήθεια νέων F-16.

Η Τουρκία είχε ξεκαθαρίσει και τελικώς το τήρησε πως Φινλανδία και Σουηδία είναι δύο διαφορετικές υποθέσεις και θα τις αντιμετωπίσει – «παζαρέψει»- ξεχωριστά.

Σήμερα οι Τούρκοι έχουν λάβει για το «ναι» στην ένταξη της Φινλανδίας ένα αντίστοιχο «ναι» από την Ουάσιγκτον για ένα πακέτο 259 εκατομμυρίων δολαρίων με το οποίο θα εκσυγχρονίσουν τον υπάρχοντα στόλο με F-16 που διαθέτουν αλλά επί της ουσίας δεν έχουν καταφέρει να ενισχυθούν στον βαθμό που θέλουν ειδικά με τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί στο Αιγαίο από τα συμβόλαια της Ελλάδας για τα Rafale και τα νέας γενιάς αμερικανικά μαχητικά.

Αυτή την στιγμή ο Ερντογάν και ο Μπάιντεν βρίσκονται θεωρητικά σε ένα σημείο στο οποίο οι ΗΠΑ εμφανίζονται να πιέζουν και η Τουρκία να ανθίσταται ζητώντας περισσότερα.

Η κατάσταση όμως δεν είναι ως φαίνεται, τόσο ανισομερής.

Ο Ερντογάν θα «πουλήσει» την ένταξη της Σουηδίας όσο πιο ακριβά γίνεται και έχει την εμπειρία να γνωρίζει πως στα δικά του χέρια είναι το πιο ισχυρό χαρτί του τραπεζιού.

Οι ΗΠΑ θέλουν την Σουηδία μέλος του ΝΑΤΟ, το αργότερο μέχρι την έναρξη της ετήσιας διάσκεψης της βορειοατλαντικής συμμαχίας στο Βίλνιους, τον Ιούλιο, την στιγμή που ο Ερντογάν θέλει να προσθέσει στο πακέτο των 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θα διαθέσει για νέα μαχητικά και άλλα σημαντικά κομμάτια.

Ένα από αυτά σύμφωνα με τους πολιτικούς και στρατιωτικούς αναλυτές έχει να κάνει με την Συρία στην οποία μπορεί να προσπαθεί εδώ και τουλάχιστον 7 χρόνια να δημιουργήσει ισχυρότερη τουρκική παρουσία – κατοχή αλλά η αμερικανική άρνηση σε συνδυασμό με την Κουρδική αντίσταση στις περιοχές της Βόρειας Συρίας δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα.

Ο Μπάιντεν και οι ΗΠΑ από την πλευρά τους μπορεί να συζητήσουν το ζήτημα αλλά με την σημερινή συνθήκη είναι σχεδόν απίθανο να δεχθούν αποχώρηση των αμερικανικών βάσεων και των δυνάμεών τους από την περιοχή.

Ακόμη ένα ζήτημα είναι πώς η Ρωσία έχει καταφέρει να φέρει κοντά ξανά μετά από 11 χρόνια δύο ορκισμένους εχθρούς στην περιοχή: τον Άσαντ και τον Ερντογάν.

Οι ΗΠΑ είναι σε θέση να γνωρίζουν πως αυτή η προσέγγιση είναι η δεύτερη επιλογή του Τούρκου Προέδρου που στόχο έχει να παρακάμψει την Ουάσιγκτον και να δώσει στην Τουρκία τα Συριακά εδάφη που διεκδικεί εδώ και χρόνια με πρόσχημα το PKK και τους Κούρδους αντάρτες που τις επιτίθενται από τις συγκεκριμένες περιοχές.

Αυτό που φαίνεται να κερδίζει σήμερα η Άγκυρα ξεκάθαρα, είναι πως έχει επιβάλλει τις διεκδικήσεις της σε ένα, με την πρώτη ματιά, άσχετο πλαίσιο συνομιλιών με τις ΗΠΑ.

Η συγκεκριμένη πρακτική στο παρελθόν έχει δώσει σημαντικά και κυρίως διαχρονικά πλεονεκτήματα στην Άγκυρα και μένει να φανεί εάν και αυτή την φορά θα είναι το ίδιο επιτυχημένη και αποτελεσματική.

Σε κάθε περίπτωση σήμερα ο Ερντογάν φαίνεται πως έχει εξασφαλίσει «προεδρική» δέσμευση από την Ουάσιγκτον πως εάν δώσει κάτι θα λάβει σίγουρα κάτι άλλο.

Μπορεί να είναι πρακτικά αδύνατο να πάρει όσα ζητάει αλλά στο τέλος της ημέρας με όρους διπλωματίας εάν κερδίζει κάτι χωρίς να χρειαστεί να θυσιάσει κάτι άλλο είσαι πάτα με την πλευρά των νικητών.

Η «αλά τούρκα διπλωματία» που ασκείται με ακρίβεια και απαρέγκλιτα εδώ και δεκαετίες ελάχιστες φορές έχει φέρει λιγότερα από όσα έχει δεσμευτεί και κυρίως από αυτά που έχει δώσει…