Τουρκία: Τα στοιχήματα εντός κι εκτός συνόρων για τον Ερντογάν

Το νεοθωμανικό πλάνο και η στρατηγική του Τούρκου Προέδρου θα είναι πέρα από «ανηφορικά» και δυσάρεστα, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας καθώς έχει ο ίδιος φροντίσει να αφήσει ανοιχτά πολλά και σημαντικά ζητήματα.

Η εφιαλτική πραγματικότητα στο εσωτερικό της χώρας

Ο Ερντογάν είναι ο πολιτικός που από την θέση του πρωθυπουργού, όταν αυτή είχε την μεγαλύτερη βαρύτητα στα πολιτικά πράγματα της γείτονος, είχε καταφέρει εφαρμόζοντας μία συγκεκριμένη οικονομική πολιτική να βγάλει την χώρα του από την στενωπό της ανέχειας, της ανεργίας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και να την φέρει μπροστά σε μία νέα περίοδο ανάπτυξης, με πολλαπλάσιες άμεσες ξένες επενδύσεις και κυρίως κατακόρυφη αύξηση του βιοτικού επιπέδου και του ΑΕΠ.

Είναι ο ίδιος άνθρωπος που αλλάζοντας τις συνταγματικές ισορροπίες για να παραμείνει στο πολιτικό προσκήνιο ως πρωταγωνιστής έχει φέρει την Τουρκία στην ίδια, για κάποιους σε χειρότερη, κατάσταση από αυτή που την παρέλαβε πριν από σχεδόν 21 χρόνια.

Η οικονομία χωρίς αμφιβολία είναι ένα από τα βασικά «στοιχήματα» τουλάχιστον για το πρώτο μισό της θητείας του Ερντογάν κι αυτό γιατί οι αγορές προβληματίζονται έντονα με τις πρακτικές και τον τρόπο που επιλέγει ο «Σουλτάνος» να κινείται η οικονομία.

Ο τεράστιος πληθωρισμός σε συνδυασμό με τις απόσυρση σημαντικών κεφαλαίων από την τουρκική αγορά είναι αδύνατο να αντιμετωπιστούν με «ισλαμιστικές» πρακτικές σταθερών ή μειούμενων επιτοκίων.

Μπορεί ο Ερντογάν να πιστεύει πως οι τράπεζες κανονικά θα έπρεπε να δανείζουν δωρεάν αλλά είναι πρακτικά αδύνατο να αλλάξει τον δυτικόστροφο τρόπο με τον οποίο είναι δομημένη η οικονομία στην χώρα του.

Η Τουρκία δεν θα γίνει σε καμία περίπτωση Ιράν και οι αγορές, τα χρηματιστήρια και τα spreads θα συνεχίσουν να δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στο οικονομικό επιτελείο του Τούρκου Προέδρου.

Ο Ερντογάν έχει δυνατότητα να κάνει στροφή και έχει και νωπή λαϊκή εντολή εάν το αποφασίσει.

Αυτό που είναι βέβαιο σε αυτή την περίπτωση είναι πως αυτή η κίνηση θα είναι δυσάρεστη και εξόχως πιεστική για την τουρκική κοινωνία η οποία ήδη πληρώνει πολύ ακριβά τα Erdoganomics…

Αναλυτές εκτιμούν πως στην πραγματικότητα ο ρεαλισμός θα κερδίσει και ο Τούρκος Πρόεδρος θα αναγκαστεί να κάνει στροφή, σε διαφορετική περίπτωση η χρεοκοπία δεν είναι καθόλου απίθανο σενάριο.

Η συγκεκριμένη κατάσταση θα φέρει εσωστρέφεια στην γείτονα.

Όταν η Τουρκία πιέζεται από πραγματικές κρίσεις στο εσωτερικό και επιλέγει να ομφαλοσκοπεί είναι ιστορικά επιβεβαιωμένο πως γίνεται στοχευμένα «επικίνδυνη» και στο εξωτερικό.

Οι ισορροπίες τρόμου στο εξωτερικό

Πολλά και κρίσιμα είναι και τα κεφάλαια που παραμένουν ανοιχτά, είτε από επιλογή είτε από «ανάγκη» για τον Τούρκο Πρόεδρο και στο εξωτερικό της Τουρκίας.

Είναι σαφές πως η Τουρκία πιέζεται εδώ και αρκετούς μήνες από ΗΠΑ και ΝΑΤΟ να άρει το «βέτο» για την ένταξη της Σουηδίας στην βορειοατλαντική συμμαχία.

Η κίνηση για το τουρκικό «ναι» στην Φινλανδία ήρθε λίγο μετά την επίσκεψη Μπλίνκεν στις σεισμόπληκτες περιοχές στα ανατολικά της χώρας.

Ο Ερντογάν δεν είναι απίθανό να δώσει το «οκ» σύντομα και για την Σουηδία ειδικά εάν καταφέρει να λάβει κάποια από όσα είχε ζητήσει από την Ουάσιγκτον (F-16).

Το ζήτημα της Σουηδίας φαίνεται όμως να έχει αποφασιστεί πριν από τέλος της προηγούμενης θητείας και αναμένεται να προχωρήσει με μικρές αλλά σημαντικές νίκες της Τουρκίας που ως απώτερο στόχο έχει να ηγεμονεύσει στην ευρύτερη περιοχή της ανατολική Μεσογείου.

Οι σχέσεις με το ΝΑΤΟ εάν η Τουρκία αποσύρει τα εμπόδια για την Φινλανδία θα επανέλθουν σε εξαιρετικό επίπεδο και αυτό θα τονώσει περαιτέρω τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ρωσία.

Άγκυρα και Μόσχα έχουν τα τελευταία δύο χρόνια εξόχως στενή συνεργασία και ενδεικτικό της συγκεκριμένης σχέσης είναι πως το εμπορικό ισοζύγιο ανάμεσα στις δύο χώρες έχει πενταπλασιαστεί από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Σε αυτό τον πόλεμο η Τουρκία του Ερντογάν είναι ξεκάθαρο πως θα διατηρήσει τις αποστάσεις από την Δύση, επιμένοντας πως ο Πούτιν αξίζει καλύτερης συμπεριφοράς και από την άλλη θα προβάλλει την διαπραγματευτική της ισχύ συνομιλώντας για κρίσιμα ζητήματα, όπως η συμφωνία για σιτηρά ή η προμήθεια τουρκικών drones, και με το Κίεβο το οποίο δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει επιλογές και να ασκεί σήμερα άμεσα πιέσεις.

Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν θέλει να διαταράξει όμως ούτε τις σχέσεις με τις χώρες του Κόλπου τις οποίες με ιδιαίτερο «κόπο» έχει φέρει σε επίπεδα «επιβίωσης» ειδικά για την εσωτερική του οικονομία.

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας ο οποίος τους τελευταίους μήνες λαμβάνει σημαντικές ενισχύσεις σε ξένο νόμισμα από τις χώρες του Κόλπου θέλει πάντως να θέσει ένα όριο στην συγκεκριμένη «αιμοδοσία» καθώς φαίνεται να του στερεί συγκριτικά πλεονεκτήματα ειδικά σε περιοχές στις οποίες επιθυμεί να διατηρήσει αυξημένη επιρροή όπως για παράδειγμα η Λιβύη.

Οι σχέσεις Τουρκίας και Δυτικής Ευρώπης είναι εξόχως δύσκολο να μεταστραφούν. Μπορεί ο Ερντογάν να δέχθηκε συγχαρητήρια από αρκετούς ευρωπαίους ηγέτες για την επανεκλογή του, μεταξύ αυτών και του Εμανουέλ Μακρόν, αλλά για την Ευρώπη η Τουρκία παραμένει περισσότερο κίνδυνος από φίλος με προοπτική.

Η «γαλάζια πατρίδα» και το επικίνδυνο «χέρι φιλίας»

Αναφορικά με την Ελλάδα δεν θα ξάφνιαζε καμία ελληνική κυβέρνηση μία αναδίπλωση από την πλευρά της Τουρκίας στις διμερείς σχέσεις.

Είναι ένα «παιχνίδι» το οποίο η Άγκυρα εφαρμόζει εδώ και δεκαετίες και σε καμία περίπτωση δεν ισοδυναμεί με υπαναχώρηση ή αλλαγή πλεύσης.

Δεκάδες φορές στο πρόσφατο παρελθόν η Τουρκία έχει επαναφέρει φιλική ρητορική προς την Αθήνα ζητώντας πάντοτε «διάλογο» με ατζέντα και αιτήματα τα οποία η χώρα μας ούτε θέλει, ούτε και πρέπει να διαπραγματευτεί.

Σημαντική θα πρέπει να είναι και η προσοχή από την Ελληνική πλευρά στην περίοδο της τουρκικής εσωστρέφειας που είναι προ των πυλών καθώς οι εσωτερικές κρίσεις της Τουρκίας γίνονται παραδοσιακά «διεθνείς» αρκεί να αποπροσανατολιστεί η κοινή γνώμη.