Οι επιστήμονες ξεκλειδώνουν νέα μυστικά από έναν χαυλιόδοντα αρσενικού μάλλινου μαμούθ

Τα ευρήματα παρέχουν αυτό που οι ερευνητές πιστεύουν ότι είναι η πρώτη άμεση απόδειξη ότι, όπως οι ελέφαντες, τα μαμούθ βίωσαν επίσης οίστρο (musth).

Η μελέτη που περιγράφει λεπτομερώς τα ευρήματα, δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο περιοδικό Nature.

Το Musth, που σημαίνει «μεθυσμένος» στα Χίντι και Ουρντού, είναι μια περίοδος αυξημένης επιθετικότητας και απρόβλεπτης συμπεριφοράς που τροφοδοτείται από τεστοστερόνη κατά τη διάρκεια της περιόδου ζευγαρώματος, όταν οι αρσενικοί ελέφαντες γίνονται αντίπαλοι.

Προηγουμένως, οι ερευνητές συμπέραναν ότι τα μαμούθ, οι εξαφανισμένοι συγγενείς των σύγχρονων ελεφάντων, μπορεί να είχαν υποστεί οίστρο λόγω της ανακάλυψης σπασμένων άκρων χαυλιόδοντα και άλλων σκελετικών τραυματισμών που διατηρήθηκαν σε απολιθώματα.

Τα στοιχεία της αύξησης της τεστοστερόνης από οίστρο μπορούν να ανιχνευθούν σε εξετάσεις αίματος και ούρων ζωντανών ελεφάντων.

Μια ομάδα ερευνητών στράφηκε σε χαυλιόδοντες ελέφαντα και μαμούθ για να δει εάν τα στρώματά τους θα μπορούσαν επίσης να διατηρήσουν την παρουσία στεροειδών ορμονών όπως η κορτιζόλη, δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Michael Cherney, συνεργάτης της έρευνας στο Μουσείο Παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και ερευνητής στο Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν.

Εκτός από την κορτιζόλη, ο χαυλιόδοντας μαμούθ αποκάλυψε ετήσιες επαναλαμβανόμενες αυξήσεις τεστοστερόνης έως και 10 φορές υψηλότερες από την αρχική, σύμφωνα με τη μελέτη.

«Δεν ξέραμε πραγματικά τι να περιμένουμε, οπότε τα περισσότερα ήταν μια έκπληξη», είπε ο Cherney.

«Νομίζω ότι η μεγαλύτερη έκπληξη, ωστόσο, ήταν το πόσο ξεκάθαρο ήταν το μοτίβο της τεστοστερόνης» πρόσθεσε.

Οι χαυλιόδοντες ως χρονοκάψουλες

Οι ερευνητές μελέτησαν τρεις χαυλιόδοντες κατά τη διάρκεια της ανάλυσής τους, συμπεριλαμβανομένων χαυλιοδόντων δύο ενήλικων μαμούθ και ενός από έναν αφρικανικό ταύρο ελέφαντα που ήταν μεταξύ 30 και 40 ετών όταν σκοτώθηκε από έναν κυνηγό στη Μποτσουάνα το 1963.

Ο δεξιός χαυλιόδοντας του αρσενικού μαμούθ, που έζησε περίπου 55 χρόνια, ανακαλύφθηκε από μια εταιρεία εξόρυξης διαμαντιών στη Σιβηρία το 2007 και υπολογίζεται ότι πέθανε πριν από 33.291 έως και 38.866 χρόνια.

Στη μελέτη χρησιμοποιήθηκε επίσης ένας χαυλιόδοντας από ένα θηλυκό μαμούθ που έζησε μεταξύ 5.597 και 5.885 χρόνια πριν στο νησί Wrangel. Το νησί Wrangel, που κάποτε συνδέθηκε με τη βορειοανατολική Σιβηρία, είναι το τελευταίο γνωστό μέρος όπου ζούσαν μάλλινα μαμούθ μέχρι την εξαφάνισή τους πριν από περίπου 4.000 χρόνια.

Οι ετήσιες αυξήσεις ανάπτυξης προσδιορίστηκαν σε κάθε χαυλιόδοντα χρησιμοποιώντας αξονικές τομογραφίες. Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα τρυπάνι που λειτουργούσε κάτω από ένα μικροσκόπιο για να αλέσουν δείγματα οδοντίνης, του μεταλλοποιημένου ιστού μέσα στα δόντια, καθώς οι χαυλιόδοντες είναι επιμήκεις κοπτήρες.

Η σκόνη οδοντίνης αναλύθηκε χρησιμοποιώντας ένα φασματόμετρο μάζας ή ένα όργανο που μπορεί να αναγνωρίσει χημικές ουσίες ταξινομώντας φορτισμένα σωματίδια.

«Είχαμε αναπτύξει μεθόδους φασματομετρίας μάζας στεροειδών για δείγματα ανθρώπινου αίματος και σάλιου και τις έχουμε χρησιμοποιήσει εκτενώς για κλινικές ερευνητικές μελέτες. Αλλά ποτέ σε ένα εκατομμύριο χρόνια δεν φανταζόμουν ότι θα χρησιμοποιούσαμε αυτές τις τεχνικές για να εξερευνήσουμε την «παλαιοενδοκρινολογία»», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Rich Auchus, καθηγητής εσωτερικής ιατρικής και φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, σε μια δήλωση.

«Έπρεπε να τροποποιήσουμε τη μέθοδο, επειδή αυτές οι σκόνες χαυλιόδοντα ήταν τα πιο βρώμικα δείγματα που αναλύσαμε ποτέ. Όταν ο Mike (Cherney) μου έδειξε τα δεδομένα από τους χαυλιόδοντες των ελεφάντων, έμεινα έκπληκτος. Μετά είδαμε τα ίδια σχέδια στο μαμούθ».

Ο χαυλιόδοντας τόσο του ελέφαντα όσο και του αρσενικού μαμούθ περιείχαν στοιχεία αύξησης της τεστοστερόνης που σχετίζεται με το οίστρο. Εν τω μεταξύ, ο χαυλιόδοντας του θηλυκού μαμούθ παρουσίασε μικρή διαφοροποίηση και πολύ χαμηλή τεστοστερόνη, όπως αναμενόταν.

Τι αποκαλύπτουν οι ορμόνες

Οι χαυλιόδοντες μοιάζουν λίγο με δαχτυλίδια δέντρων. Αναπτύσσονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ζώου, καταγράφοντας μόρια όπως ορμόνες που συνδέονται με τη συμπεριφορά και τη φυσιολογία τους. Η τεστοστερόνη συσσωρεύεται στους ιστούς και κυκλοφορεί στο αίμα.

Όταν οι επιστήμονες μελετούν χαυλιόδοντες ελέφαντα, μπορούν να προσδιορίσουν την ηλικία κατά την οποία τα ζώα βιώνουν οίστρο, αν συμβαίνει την ίδια εποχή του χρόνου και άλλους παράγοντες που τους βοηθούν να αποκαλύψουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με περιβαλλοντικούς παράγοντες και τη δυναμική του πληθυσμού, είπε ο Cherney. Η συλλογή αυτού του τύπου πληροφοριών από χαυλιόδοντες μαμούθ μπορεί να αποκαλύψει περισσότερα πράγματα για τη διάρκεια ζωής των εξαφανισμένων πλασμάτων.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους δείχνουν ότι τα αρχεία ορμονών στα δόντια θα μπορούσαν να περιέχουν βασικές πληροφορίες που μπορούν να διαρκέσουν για χιλιάδες χρόνια, ειδικά όταν μελετώνται αρχαίοι πληθυσμοί.

«Αυτή η μελέτη καθιερώνει την οδοντίνη ως χρήσιμο αποθετήριο για ορισμένες ορμόνες και θέτει το έδαφος για περαιτέρω πρόοδο στον αναπτυσσόμενο τομέα της παλαιοενδοκρινολογίας», είπε ο Cherney. «Εκτός από τις ευρείες εφαρμογές στη ζωολογία και την παλαιοντολογία, τα αρχεία ορμονών δοντιών θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ιατρικές, ιατροδικαστικές και αρχαιολογικές μελέτες», κατέληξε.

Επιμέλεια: Σπυριδούλα Σκούρα

Scientists unlock new secrets from a male woolly mammoth tusk By Ashley Strickland, CNN