Σαν σήμερα: 24 Δεκεμβρίου: Γίνονται θαύματα; Φυσικά - Και τα κάνουν οι άνθρωποι
Η 24η Δεκεμβρίου είναι η 358η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και 360η σε δίσεκτα έτη. Για το χριστιανικό κόσμο είναι η παραμονή των Χριστουγένων, με ό,τι σημαίνει αυτό για τον καθέναν. Στις 24 Δεκεμβρίου 2014 συνέβη ένα θαύμα. Όχι μεταφυσικό, αλλά της ύψιστης μορφής: της ανθρώπινης.
Κάθομαι μπροστά στον υπολογιστή και προσπαθώ να παραγγείλω στο σούπερ μάρκετ που βέβαια δεν κάνει αποστολές πριν το νέο έτος και σκέφτομαι ότι πρέπει να σύρω το φυσικό σώμα μου στο σούπερ μάρκετ, που είναι μια επίπονη διαδικασία την παραμονή των Χριστουγέννων και να το σύρω να πάρει και δώρα που είναι μια ακόμη πιο επίπονη.
Είμαστε όλοι κουρασμένοι, ταλαιπωρημένοι, οι γιορτές για τους περισσότερους είναι απλώς 1-2 μέρες -συχνά όχι πολύ επιθυμητής- υπερ-κοινωνικοποίησης μετά από ένα χρόνο ατελείωτης δουλειάς και αγωνίας, που θα τον ακολουθήσει άλλος ένας.
Θέλουμε όλοι ένα χριστουγεννιάτικο θαύμα, ακόμη κι αν δεν πιστεύουμε στα θαύματα ή ούτε καν στα Χριστούγεννα. Το χρειαζόμαστε.
Κλείσε για λίγο τα μάτια
Είναι παραμονή Χριστουγέννων του 1914 και αντί για το σπίτι ή το γραφείο σου, ή το σούπερ μάρκετ, στέκεσαι μέσα στις λάσπες σε ένα πλημμυρισμένο χαράκωμα. Είσαι στο Δυτικό Μέτωπο και μόλις πέρασες πάνω από ένα σκοτωμένο για να πας να πιάσεις σκοπιά.
Το ηθικό σου είναι στα τάρταρα, όμως ακόμη πιστεύεις ότι με αυτό το νέο έτος το έθνος σου θα βαδίσει προς τη νίκη, όπου κι αν είναι αυτή η νίκη, αρκεί να είναι κάπου έξω απ' αυτό το καταραμένο χαράκωμα.
Προς ώρας, όμως, κάνεις βήματα επί τόπου σε μια απελπισμένη προσπάθεια να ζεσταθείς κάπως. Όλα είναι ήσυχα στο Δυτικό Μέτωπο, όπως είναι συνήθως τις νύχτες, όταν δεν γίνεται κάποια ξαφνική επίθεση από δω ή από κει, ακούγονται μόνο σποραδικά κάποιες φωνές στη γλώσσα σου ή τη γλώσσα του άλλου απ' απέναντι.
Ξαφνικά ακούγονται τα κάλαντα. Τη μία εκδοχή, τη δική σου, την ξέρεις, αρχίζεις να σιγοτραγουδάς κι εσύ. Την άλλη δεν την ξέρεις, αλλά ακούγεται γλυκιά, ακόμη και σ' αυτή τη σιχαμένη γλώσσα που έχεις συνδέσει τους τελευταίους μήνες με το θάνατο.
Μετά κάποιος φωνάζει να μην πυροβολήσει κανείς. Το φωνάζει κι άλλος. Μια σκιά βγαίνει από το χαράκωμα. Κι άλλη. Κι από απέναντι το ίδιο. Πράγματι, δεν πυροβολεί κανείς.
Και μπροστά σου, γίνεται το αδιανόητο: Οι σκιές ενώνονται στη γη του πουθενά ανάμεσα στα χαρακώματα, μισοφωτισμένες από τη διαρκή λάμψη του πολέμου, αυτήν την απόκοσμη λάμψη που κάνει τον κόσμο να μοιάζει με σκηνή από μια κόλαση που δεν φαντάστηκε ούτε ο ίδιος ο διάβολος.
Οι σκιές γελάνε, τραγουδάνε και ανταλλάσσουν δώρα. Έχεις πεθάνει ίσως; Σου τρύπησε μια σφαίρα το μυαλό όταν άναβες εκείνο το τσιγάρο και δεν το κατάλαβες; Αυτό είναι η κόλαση τελικά; Παγιδεύεσαι εδώ, σ' αυτό το χαράκωμα, βλέποντας τα φαντάσματα των νεκρών να γλεντάνε παρέα στη νεκρή ζώνη;
Οι σκιές ανάβουν τσιγάρα. Πολλά τσιγάρα που δίνουν ο ένας στον άλλον. «Ίσως γι αυτό έγινε τόσο δημοφιλές πράγμα το τσιγάρο», σκέφτεσαι. «Για κάποιον λόγο, είναι πάντα μια ανακούφιση».
«Δεν βαριέσαι, θα βγω κι εγώ», σκέφτεσαι. «Αφου έχω πεθάνει ήδη, τι σημασία έχει άλλη μια σφαίρα;». Και βγαίνεις. Και περπατάς ήρεμος και γαλήνιος προς τον εχθρό...
Μια στιγμή λογικής μέσα στην τρέλα
Η «εκεχειρία των Χριστουγένων», η συνάντηση των αντιπάλων στη νεκρή ζώνη του Δυτικού Μετώπου συνέβη πράγματι και σ' αυτήν έλαβαν μέρος εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες στρατιώτες.
Σήμερα, σχεδόν 100 χρόνια μετά, το γεγονός θεωρείται ως ένα διάλειμμα λογικής μέσα στην τρέλα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, μια αυθόρμητη προσπάθεια των κατώτερων βαθμίδων του στρατεύματος να δημιουργήσουν μια ειρήνη που θα μπορούσε ίσως ν' ανθίσει και γενικότερα αν δεν υπήρχε η παρέμβαση στρατηγών και πολιτικών.
Η πραγματικότητα της Χριστουγεννιάτικης Εκεχειρίας, ωστόσο, είναι μια λίγο λιγότερο ρομαντική και πιο ρεαλιστική ιστορία. Ήταν μια υπόθεση που σε κάποια σημεία πέρασε απαρατήρητη και σε άλλα είχε βαθύ αντίκτυπο σε όσους συμμετείχαν.
Πολλές αναφορές σε αυτήν είναι μπερδεμένες ή αντιφατικές. Άλλες, που γράφτηκαν πολύ μετά το γεγονός, δίνουν μια πιο ολοκληρωμένη οπτική. Η αληθινή ιστορία, όμως, εξακολουθεί να είναι εντυπωσιακή ακριβώς λόγω της φύσης της: είναι εντελώς «ανθρώπινη» και ως εκ τούτου ακόμη πιο ισχυρή.
Μήνες νωρίτερα, εκατομμύρια στρατιώτες, έφεδροι και εθελοντές από όλη την ήπειρο είχαν ακουσει με ενθουσιασμό τα τύμπανα του πολέμου: Η ατμόσφαιρα ήταν εορταστική και όχι πολεμική. Αλλά η χαρμόσυνη ατμόσφαιρα δεν άργησε να καταρρεύσει. Στρατοί εξοπλισμένοι με απλά τουφέκια, πολυβόλα και ατελείωτο πυροβολικό έκαναν κάθε μέρα κομμάτια ο ένας από τον άλλο και οι άντρες χάνοντας κατά χιλιάδες και άσκοπα: Για εκατοστά γης ή και καθόλου.
Για να προστατευτούν από την τεράστια δύναμη πυρός του πυροβολικού, οι στρατιώτες διατάχθηκαν να σκάψουν χαρακώματα και να προετοιμαστούν για τις επιθέσεις του επόμενου έτους.
Τα πρώτα χαρακώματα ήταν συχνά βιαστικά και πολύ πρόχειρα κατασκευασμένα. Η τάφρος σου μπορούσε συνήθως πολύ εύκολα να γίνει στόχος για τους απέναντι σκοπευτές. Σε κακές καιρικές συνθήκες (ο χειμώνας του 1914 ήταν τρομερός) τα χαρακώματα να πλημμυρίσουν ή και να διαλυθούν.
Οι στρατιώτες, ανίκανοι να αντιμετωπίσουν το κρύο και τη βροχή, βρέθηκαν να κυλιούνται σε παγωμένη λάσπη ανάμεσα στα σώματα των νεκρών που ήταν παντού τρυγύρω σε αποσύνθεση.
Ο στρατιώτης στο Δυτικό Μέτωπο δεν μπορούσε παρά να έχει κάποιον ελάχιστο βαθμό συμπάθειας για τον αντίπαλό του, ξέροντας ότι περνά ακριβώς τα ίδια. Κι ακόμη, το 1914, η Ευρώπη διατηρούσε ένα βαθμό πολιτισμού: Τα χωριά, αν και χτυπημένα ήδη, παρέμεναν όρθια. Τα χωράφια, αν και διάτρητα από βολές πυροβολικού, δεν είχαν μετατραπεί ακόμη σε λασπώδη σεληνιακά τοπία.
Έτσι, ο άλλος κόσμος, εκείνος της ειρήνης και των πολιτών και τα κοινωνικά ήθη που τον συνόδευαν ήταν ακόμα παρόντα στο μέτωπο. Έλειπαν ο πόνος, η δυστυχία και το μίσος που συσσωρεύουν χρόνια αιματηρού πολέμου. Οι περισσότεροι φαντάροι είχαν ακόμη την επιθυμία να δουν τον εχθρό από κοντά· ήταν πραγματικά τόσο κακός όσο έλεγαν οι πολιτικοί, οι εφημερίδες και οι ιερείς;
Με λίγα λόγια υπήρχε ακόμη κάποια στοιχειώδης ανθρωπιά
Κι αυτό ήταν που έκανε δυνατή τη Χριστουγεννιάτικη Εκεχειρία του 1914.
Την παραμονή της εκεχειρίας, ο βρετανικός στρατός, που ακόμη είχε σχετικά μικρή παρουσία στο Δυτικό Μέτωπο, επάνδρωνε ένα τμήμα της γραμμής νότια από το διαβόητο Ιπρ μέχρι το κανάλι Λα Μπας, μια γραμμή μήκους περίπου 35 χιλιομέτρων.
Κατά μήκος του μετώπου αυτού ο εχθρός μερικές φορές δεν ήταν περισσότερο από λίγα μέτρα μακριά. Τόσο ο Τόμι όσο και ο Φρίτς μπορούσαν πολύ εύκολα να απευθύνουν χαιρετισμούς ή προσβολές ο ένας στον άλλον και, το σημαντικότερο, να συνάψουν σιωπηρές συμφωνίες να μην πυροβολήσουν.
Τα περιστατικά προσωρινής «σιωπηρής» εκεχειρίας ήταν πιο συνηθισμένα σε αυτό το στάδιο του πολέμου από ό,τι πιστεύουμε σήμερα. Μονάδες που μόλις είχαν λάβει μέρος σε κάποια μάταιη και αιμοσταγή επίθεση ήταν πρόθυμες να μιλήσουν και να έρθουν σε συνεννόηση με τους αντιπάλους τους για να ξεκουραστούν λίγο.
Καθώς τα Χριστούγεννα πλησίαζαν, το εορταστικό κλίμα και η επιθυμία για ηρεμία στο μέτωπο αυξανόταν καθώς άρχισαν να φτάνουν δέματα γεμάτα με δώρα από το σπίτι. Επιπλέον έφτασαν και πακέτα από το κράτος.
Ο Τόμι πήρε πουτίγκες από δαμάσκηνο και «κουτιά Princess Mary»: Μια μεταλλική θήκη με χαραγμένο το μονόγραμμα της κόρης του Γεωργίου Ε' και γεμάτη σοκολάτες και καραμέλες βουτύρου, τσιγάρα και καπνό, μια κάρτα με τη φωτογραφία της πριγκίπισσας Μαρίας και ένα χαρτί με τον χαιρετισμό του Γεωργίου Ε' προς τα στρατεύματα. «Είθε ο Θεός να σε προστατεύει και να σε φέρει ασφαλή στο σπίτι», έγραφε.
Ο Φριτς πήρε κι αυτός ένα δώρο από τον Κάιζερ, το Kaiserliche, μια μεγάλη πίπα για τα στρατεύματα και ένα κουτί πούρα για υπαξιωματικούς και αξιωματικούς.
Πόλεις, χωριά και σύλλογοι υποστήριξης και από τις δύο πλευρές πλημμύρισαν επίσης το μέτωπο με δώρα, τρόφιμα, ζεστά ρούχα και ευχαριστήριες επιστολές. Οι Βέλγοι και οι Γάλλοι πήραν επίσης πακέτα, αν και όχι με τόσο οργανωμένο τρόπο όπως οι Βρετανοί ή οι Γερμανοί. Για αυτά τα έθνη τα Χριστούγεννα του 1914 ήταν πολύ θλιβερά, οι χώρες τους ήταν κατεχόμενες. Δεν είναι περίεργο που η Εκεχειρία, παρόλο που συνέβη σε ορισμένα σημεία και της γαλλικής και της βελγικής γραμμής, δεν είχε ποτέ την πραγματικότητα το εύρος που είχε στο βρετανικό τομέα.
Με το ηθικό τους να τονώνεται από ευχαριστήρια μηνύματα και την κοιλιά τους πιο γεμάτη από το κανονικό, το πνεύμα της καλής θέλησης μπήκε στα χαρακώματα.
Ένας ανταποκριτής της βρετανικής Daily Telegraph έγραψε ότι σε ένα σημείο του μετώπου οι Γερμανοί είχαν καταφέρει να περάσουν ένα κέικ σοκολάτας στα βρετανικά χαρακώματα.
Το κέικ συνοδευόταν από ένα μήνυμα που ζητούσε κατάπαυση του πυρός αργότερα εκείνο το βράδυ, ώστε να γιορτάσουν την εορταστική περίοδο και οι Γερμανοί τα γενέθλια του Λοχαγού τους. Πρότειναν, μάλστα μια «συναυλία» στις 7.30 μ.μ., λέγοντας στους Βρετανούς, ότι θα τους ενημέρωναν για την αρχή της κατάπαυσης του πυρός τοποθετώντας κεριά στα στηθαία των χαρακωμάτων τους.
Οι Βρετανοί αποδέχθηκαν την πρόσκληση και πρόσφεραν λίγο καπνό ως ένδειξη καλής πίσης. Εκείνο το βράδυ, την καθορισμένη ώρα, ξαφνικά εμφανίστηκαν κεφάλια Γερμανών από τα χαρακώματα και άρχισαν να τραγουδούν. Κάθε τραγουδι τελείωνε με παρατεταμένο χειροκρότημα και από τις δύο πλευρές. Στη συνέχεια, οι Γερμανοί ζήτησαν από τους Βρετανούς να συμμετάσχουν.
Τα μικρά Tannenbaum στολίζουν τα χαρακώματα
Ένας Τόμι φώναξε: «Προτιμούμε να πεθάνουμε παρά να τραγουδήσουμε γερμανικά». Στο οποίο ένας Γερμανός ανταπάντησε αστειευόμενος: «Θα μας σκότωνε έτσι κι αλλιώς αν το κάνατε».
Η 24η Δεκεμβρίου ήταν μια καλή μέρα καιρικά: η βροχή είχε δώσει τη θέση της σε καθαρό ουρανό. Σε πολλά τμήματα του Μετώπου, το κροτάλισμα των τουφεκιών και ο κρότος των οβίδων συνεχίστηκαν, αλλά σε πολύ μικρότερη συχνότητα από την κανονική. Σε κάποιους τομείς επικρατούσε μια ανησυχητική σιωπή που έσπαγε το τραγούδι και οι φωνές, κυρίως από τα γερμανικά χαρακώματα.
Σε πολλά τμήματα της γραμμής, η Εκεχειρία ξεκίνησε με την άφιξη στα γερμανικά χαρακώματα των μικροσκοπικών χριστουγεννιάτικων δέντρων, των Tannenbaum. Το θέαμα αυτών των μικρών πεύκων, διακοσμημένων με κεριά κατά μήκος των γερμανικών χαρακωμάτων, αιχμαλώτισε τη φαντασία των Τόμι, καθώς και των ανδρών του ινδικού σώματος που θυμήθηκαν την ιερή ινδουιστική γιορτή του φωτός.
Ήταν το ιδανικό έναυσμα για τους αντιπάλους να αρχίσουν να φωνάζουν ο ένας στον άλλον, να αρχίσουν να τραγουδούν και, σε ορισμένες περιοχές, να βρουν το κουράγιο να συναντηθούν ο ένας στον άλλον στη νεκρή ζώνη.
Ήδη, η βρετανική ανώτατη διοίκηση, πολύ άνετα εγκατεστημένη σε ένα πολυτελές κάστρο 35 χιλιόμετρα πίσω από το μέτωπο, είχε αρχίσει να ακούει για την εκεχειρία. Ο διοικητής του βρετανικού στρατεύματος, σερ Τζον Φρεντς, εξέδωσε αυστηρές εντολές ενάντια σε συμπεριφορές συνφιλίωσης. Ωστόσο, υπήρχαν πολλοί υψηλόβαθμοι αξιωματικοί που αντιμετώπισαν με πολύ χαλαρό τρόπο την κατάσταση. Αν μη τι άλλο, πίστευαν ότι θα πρόσφερε στους άντρες τους την ευκαιρία να ενισχύσουν τα χαρακώματα τους.
Τελικά, οι αξιωματικοί και άνδρες που συμμετείχαν στην εκεχειρία των Χριστουγέννων ήταν παραβάτες. Την ίδια ακριβώς αμφίθυμη στάση είχε και η Γερμανική Ανώτατη Διοίκησης απέναντι στην Εκεχειρία.
Η ημέρα των Χριστουγέννων ξεκίνησε ήσυχα, αλλά μόλις ανέτειλε ο ήλιος άρχισε η γιορτή. Η νεκρή ζώνη έγινε κάτι σαν παιδική χαρά. Άντρες αντάλλαξαν δώρα και κουμπιά. Σε ένα ή δύο σημεία στρατιώτες που ήταν κουρείς στην πολιτική τους ζωή, πρόσφεραν δωρεάν κούρεμα. Ένας Γερμανός, ταχυδακτυλουργός και σόουμαν, έδωσε μια αυτοσχέδια, και δεδομένων των συνθηκών, κάπως σουρεαλιστική παράσταση, παρωδία της καθημερινότητας στα χαρακώματα.
Ο Σκωτσέζος λοχαγός σερ Έντουαρντ Χαλς έγραψε χρόνια αργότερα πώς τέσσερις άοπλοι Γερμανοί πλησίασαν το χαράκωμά του στις 08.30. Βγήκε να τους συναντήσει με έναν από τους σημαιοφόρους του. «Ο επικεφαλής τους», έγραψε ο Χαλς, «ξεκίνησε λέγοντας ότι θεώρησαν σωστό να έρθουν και να μας ευχηθούν καλά Χριστούγεννα».
Ο Χαλς πήγε να αναφέρει το περιστατικό στο Αρχηγείο και επιστρέφοντας, στις 10.00, βρήκε πλήθη Βρετανών και Γερμανών στρατιωτών να κουβεντιάζουν και να περιπλανώνται ανάμεσα στα χαρακώματα, σε αντίθεση με τις εντολές του. Όχι ότι τον πείραζε, αλλά έπρεπε να φανεί ότι ακολουθούσε τις εντολές. Έτσι αναζήτησε έναν Γερμανό αξιωματικό και κανόνισε να επιστρέψουν και οι δύο πλευρές στις γραμμές τους. «Σκοτσέζοι και Ούννοι αδελφοποιούνταν με τον πιο γνήσιο δυνατό τρόπο. Αντάλλαξαν κάθε είδους αναμνηστικά, διευθύνσεις φωτογραφίες οικογενειών κ.λπ. Ένας από τους συντρόφους μας πρόσφερε σε έναν Γερμανό ένα τσιγάρο. Ο Γερμανός είπε: "Virginia;" Ο συνάδελφός μας είπε, "ναι, αυθεντικό", ο Γερμανός απάντησε "όχι ευχαριστώ, καπνίζω μόνο τούρκικα". Γελάσαμε όλοι».
Ο Χαλς τα έγραψε όλα αυτά στη μητέρα του κι εκείνη έδωσε το γράμμα στις εφημερίδες. Ο ίδιος σκοτώθηκε στο μέτωπο το Μάρτιο του 1915.
Και τώρα, ας σφαχτούμε ξανά
Σε πολλά σημεία του μετώπου η εκεχειρία των Χριστουγέννων ξεκίνησε με πιο θλιβερό τρόπο. Και οι δύο πλευρές είδαν την κατάπαυση του πυρός ως ευκαιρία να πάνε στο νεκρή ζώνη και να αναζητήσουν τα πτώματα των συμπατριωτών τους ώστε να τους δώσουν μια αξιοπρεπή ταφή. Οι αντίπαλοι αναπόφευκτα άρχιζαν να μιλάνε μεταξύ τους. Άνδρες του 6ου Συντάγματος των Χαϊλάντερ, για παράδειγμα, συμφώνησαν μια εκεχειρία ταφής με τον εχθρό. Αφού ολοκληρώθηκε το φρικιαστικό έργο της ανάπαυσης φίλων και συντρόφων, άρχισε η αδελφοποίηση.
Με την Εκεχειρία σε πλήρη εξέλιξη, υπήρξαν πολλά καταγεγραμμένα παιχνίδια ποδοσφαίρου, αν και αυτά ήταν στην πραγματικότητα απλώς «κλωτσιές» παρά ένας δομημένος αγώνας.
Την 1η Ιανουαρίου 1915, οι Times του Λονδίνου δημοσίευσαν μια επιστολή ενός ταγματάρχη του Ιατρικού Σώματος που ανέφερε ότι στον τομέα του οι Βρετανοί έπαιξαν ένα ματς με τους Γερμανούς και ηττήθηκαν με 3-2. Ο Κουρτ Ζέμις του 134ου Τάγματος Σαξονίας, έγραψε στο ημερολόγιό του: «Οι Άγγλοι έφεραν μια μπάλα ποδοσφαίρου από τα χαρακώματα και πολύ σύντομα ακολούθησε ένα ζωηρό παιχνίδι. Πόσο υπέροχα, αλλά πόσο περίεργο ήταν. Το ίδιο ένιωσαν και οι Άγγλοι αξιωματικοί. Έτσι τα Χριστούγεννα, η γιορτή της Αγάπης, κατάφεραν να φέρουν θανάσιμους εχθρούς μαζί ως φίλους για ένα διάστημα».
Η εκεχειρία κράτησε όλη την ημέρα. Κατά τόπους τελείωσε εκείνο το βράδυ, αλλά σε άλλα τμήματα της γραμμής κράτησε και την επομένη και σε ορισμένες περιοχές μερικές ημέρες ακόμη.
Στην πραγματικότητα, υπάρχουν σημεία του μετώπου που διήρκεσε μέχρι το 1915.
Ο λοχαγός Τζέι Σι Νταν, γιατρός του Βασιλικού Πυροβολικού, του οποίου η μονάδα είχε λάβει δύο βαρέλια μπύρας από τα γερμανικά στρατεύματα, κατέγραψε πώς ξεκίνησαν ξανά οι εχθροπραξίες στο τμήμα του μετώπου του.
«Στις 8.30 πυροβόλησα τρεις φορές στον αέρα και σήκωσα μια σημαία που έγραφε "Καλά Χριστούγεννα" και ανέβηκα στο στηθαίο. Οι Γερμανοί σήκωσαν ένα σεντόνι που έγραφε "ευχαριστώ" και ο Γερμανός Λοχαγός εμφανίστηκε στο στηθαίο. Υποκληθήκαμε και χαιρετίσαμε και κατεβήκαμε στα αντίστοιχα χαρακώματα μας και εκείνος πυροβόλησε δύο φορές στον αέρα. Και ο πόλεμος άρχισε ξανά».
Ο πόλεμος όντως ξεκίνησε ξανά, γιατί η Εκεχειρία δεν είχε καμία ελπίδα να διατηρηθεί. Οι ρομαντικοί ισχυρίζονται ότι η Εκεχειρία ήταν μια προσπάθεια κανονικών ανθρώπων να τερματιστεί η σφαγή. Στο μυαλό του κοινού τα γεγονότα έχουν μυθοποιηθεί και ίσως αυτή είναι η πιο σημαντική κληρονομιά της Χριστουγεννιάτικης Εκεχειρίας σήμερα.
Είναι παρήγορο να πιστεύουμε, ανεξάρτητα από το πραγματικό σκεπτικό και τα κίνητρα, ότι οι στρατιώτες και οι αξιωματικοί δεν ήθελαν να μισιουνται και να σκοτώνονται, ήθελαν να κατεβάσουν τα όπλα τους και να απλώσουν το χέρι της καλής θέλησης, της ειρήνης, της αγάπης και της Χριστουγεννιάτικης αλληλεγγύης.
Και το έκαναν. Όμως, οι ίδιοι άνθρωποι, την επόμενη μέρα, άρχισαν να εξοντώνουν και πάλι ο ένας τον άλλον.
Κι αυτή δεν ήταν μια χριστουγεννιάτικη ιστορία, είναι μια ιστορία για το ανθρώπινο είδος.
Καλά Χριστούγεννα σε όλους σας.
Σαν σήμερα: Η 24η Δεκεμβρίου στην Ιστορία
1938, Βρυξέλλες. Το χιόνι σκεπάζει την πρωτεύουσα του Βελγίου την παραμονή των τελευταίων ειρηνικών Χριστουγέννων που θα ζήσει η πόλη.
1942, Τέξας. Ο ιερέας του σμήνους βομβαρδιστικών του Σαν Άντζελο, στο Τέξας, ευλογεί τους εκπαιδευόμενους ανάμεσα σε εκπαιδευτικές πτήσεις. Τα πληρώματα εκπαιδεύονται σε τόσο εντατικούς ρυθμούς που δεν υπάρχει η πολυτέλεια να σταματήσουν ούτε καν την παραμονή των Χριστουγέννων. Ο ιερέας είναι κι εκείνος πιλότος.
1946, Παλαιστίνη. Βρετανοί στρατιώτες προσεύχονται στο ιερό του Ναού της Γέννησης στη Βηθλεέμ. Περισσότεροι από 30.000 πιστοί ήλθαν στην πόλη για να προσκυνήσουν στο Ναό.
1968, διάστημα. Η Γη φαίνεται πίσω από τον ορίζοντα της Σελήνης, στη φωτογραφία που τράβηξε το πλήρωμα του Apollo 8. Η Earthrise, όπως ονομάστηκε, τραβήχτηκε από τον αστροναύτη Ουίλιαμ Άντερς και θεωρείται μια από τις πλέον σημαντικές φωτογραφίες όλων των εποχών. Ο φυσιολάτρης φωτογράφος Galen Rowell χαρακτήρισε την Earthrise «την περιβαλλοντική φωτογραφία με την πιο ισχυρή επιρροή που τραβήξαμε ποτέ». Πενήντα χρόνια μετά την λήψη της φωτογραφίας, ο ίδιος ο Άντερς παρατήρησε ότι «ξεκινήσαμε να εξερευνήσουμε το φεγγάρι και ανακαλύψαμε τη Γη».
1972, Νικαράγουα. Πυροσβέστες περπατούν ανάμεσα στα ερείπια που άφησε πίσω του στη Μανάγουα ο καταστροφικός σεισμός που χτύπησε την πόλη. Οι χριστουγεννιάτικες διακοσμήσεις, κρέμονται ακόμα πάνω από τα χαλάσματα.
1974, Βατικανό. Η Πλατεία του Αγίου Πέτρου, στο Βατικανό, φωτισμένη για τους εορτασμούς της έναρξης του Ιερού Έτους 1975. Κάθε Ιερό Έτος ξεκινάει για τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία την ημέρα των Χριστουγέννων.
1996, Περού. Οι φτωχοί του Περού είναι εκείνοι στους οποίους απευθύνεται κατά κύριο λόγο ο Νέστωρ Τσέρπα, ηγέτης των ανταρτών του κινήματος Τουπάκ Αμάρου (Φωτεινό Μονοπάτι) του Περού. Οι αντάρτες εισέβαλαν στην κατοικία του Ιάπωνα πρέσβη, στις 17 Δεκεμβρίου και έκτοτε κρατούν 140 ομήρους, πιέζοντας την κυβέρνηση να λάβει μέτρα για την προστασία των ασθενέστερων οικονομικά κατοίκων της χώρας.
1996, Νεπάλ. Ο 10χρονος Ρατζές Σαχάνι ανακατεύει την άσφαλτο στο τέλος της 16ωρης βάρδιάς του, την παραμονή των Χριστουγέννων. Το μεροκάματό του είναι περίπου 50 σεντς. Τα Ηνωμένα Έθνη ανακοίνωσαν ότι 1 στα 4 παιδιά εργάζεται σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
1997, Μιλάνο. Ο Γούντι Άλεν και η σύζυγός του Σουν-Γι, φτάνουν στη Σκάλα του Μιλάνου για να παρακολουθήσουν την όπερα Μάκβεθ του Τζουζέπε Βέρντι. Ο 62χρονος Άλλεν και η 27χρονη Σουν-Γι Πρέβιν, υιοθετημένη κόρη της Μία Φάροου, παντρεύτηκαν στη Βενετία την προηγούμενη Τρίτη.
1998, Αφγανιστάν. Ο ηγέτης της Αλ Κάιντα, Οσάμα Μπιν Λάντεν μιλάει σε δημοσιογράφους στα βουνά του νότιου Αφγανιστάν. Ο Μπιν Λάντεν λέει ότι οι αμερικανικοί και βρετανικοί βομβαρδισμοί του Ιράκ έχουν δημιουργήσει «ιερό καθήκον σε όλους τους Μουσουλμάνους να βρουν και να σκοτώσουν τους Αμερικάνους και τους Βρετανούς όπου και όπως μπορούν».
1999, διάστημα. Ο αστροναύτης Τζον Γκράνσφελντ κρατάει την κάμερα κατά τη διάρκεια του διαστημικού περιπάτου του. Αποστολή του ήταν να επιδιορθώσει το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ, κάτι που κατάφερε μετά από δύο περιπάτους, οι οποίοι και μεταδόθηκαν ζωντανά σε τηλεοπτική σύνδεση.