Σαν σήμερα: 5 Δεκεμβρίου - Το Τρίγωνο των Βερμούδων και το φαινόμενο Baader-Meinhof

Στα ανοιχτά της νοτιοανατολικής ακτής των ΗΠΑ, υπάρχει ένα σημείο του ωκεανού που συνοδεύεται από μια τρομακτική φήμη.

Εικάζεται ότι ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ έγραψε το έργο του «Η Καταιγίδα» για ένα πλοίο που εξαφανίστηκε μυστηριωδώς στο Τρίγωνο των Βερμούδων. Μπορεί, αν και την εποχή του Σαίξπηρ το κενοφανές για τα πλοία ήταν να μην εξαφανιστούν μυστηριωδώς.

Όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος διέσχισε το σημείο, έγραψε στο ημερολόγιό του για μια τεράστια φλόγα που έπεσε στη θάλασσα (πιθανώς μετεωρίτης) ένα βράδυ και ότι ένα παράξενο φως εμφανίστηκε στον ορίζοντα λίγες μέρες μετά. Επίσης, έγραψε για παράξενες ενδείξεις στις πυξίδες του, γεγονός που μάλλον οφείλεται στο ότι τότε το σημείο ήταν ένα από τα μονα στη Γη όπου ο πραγματικός βορράς και ο μαγνητικός βορράς ευθυγραμμίζονταν. Θα εξηγήσουμε πιο κάτω γι αυτό.

Έκτοτε, ο μύθος του Τριγώνου των Βερμούδων γιγαντώθηκε. Πλοία που το διασχίζουν εξαφανίζονται χωρίς ίχνος. Πτήσεις που πετούν πάνω από τα νερά του χάνονται για πάντα από τα ραντάρ. Τα μυστηριώδη συμβάντα έχουν εμπνεύσει ιστορίες με εξωγήινους ή με μεταφυσικά φαινόμενα που ανήκουν περισσότερο στη «ζώνη του λυκόφωτος» παρά στον φυσικό μας κόσμο. Το Τρίγωνο των Βερμούδων, αποφασίσαμε ότι είναι ένα στοιχειωμένο μέρος και άντε να μας το βγάλεις από το μυαλό.

Το Τρίγωνο των Βερμούδων υπήρξε πράγματι το σημείο στο οποίο έγιναν πολλές «διάσημες» εξαφανίσεις.

Ο θεός, οι Αριανοί και άλλα μυθικά πρόσωπα

Μια από αυτές συνέβη το Μάρτιο του 1918 όταν το USS Cyclops, ένα φορτηγό πλοίο του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού με πάνω από 300 άνδρες και 10.000 τόνους μεταλλεύματος επάνω του, βυθίστηκε κάπου μεταξύ των νησιών Μπαρμπέιντος και του κόλπου Τσέσαπικ. Το Cyclops δεν έστειλε ποτέ σήμα κινδύνου κινδύνου και μια εκτεταμένη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη συνέχεια δεν βρήκε καθόλου συντρίμμια. «Μόνο ο θεός και η θάλασσα ξέρουν τι συνέβη στο πλοίο», είπε ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Γούντροου Γουίλσον, βολικός ο θεός όταν δεν έχουμε άλλες εξηγήσεις. Το 1941 δύο από τα αδελφά πλοία του Κύκλωπα εξαφανίστηκαν με τον ίδιον τρόπο, στην ίδια διαδρομή.

Ένα μοτίβο άρχισε να σχηματίζεται, στο οποίο τα πλοία που διέσχιζαν το Τρίγωνο των Βερμούδων είτε εξαφανίζονταν, είτε βρίσκονταν εγκαταλελειμμένα. Το Δεκέμβριο του 1945, πέντε βομβαρδιστικά του Πολεμικού Ναυτικού που μετέφεραν 14 άνδρες απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο του Φορτ Λόντερντεϊλ της Φλόριντα, για να πάρουν μέρος σε κάποια άσκηση.

Ο αρχηγός της αποστολής, γνωστής ως Πτήση 19, έχασε τον προσανατολισμό του και τα πέντε αεροπλάνα πετουσαν άσκοπα μέχρι που τελείωσαν τα καύσιμα και έπεσαν στη θάλασσα.

Την ίδια μέρα, ένα αεροσκάφος διάσωσης και το 13μελές πλήρωμά του εξαφανίστηκαν επίσης. Μετά από μια τεράστια έρευνα εβδομάδων που απέτυχε να βρει οποιοδήποτε στοιχείο, η επίσημη έκθεση του Ναυτικού έγραφε ότι ήταν «σαν να είχαν πετάξει στον Άρη».

Πλοία και αεροπλάνα αρχίζουν να αποφεύγουν το σημείο, κάνοντας κύκλους γύρω του...

Κάτι πιο αληθοφανές;

Υπάρχουν και οι ψύχραιμοι βέβαια, οι οποίοι αρχίζουν να αναρωτιούνται γιατί συμβαίνουν όλοα αυτά, αλλά με επιστημονικούς όρους. Η πιο προφανής εξήγηση είναι η αυτονόητη:

Ο ωκεανός είναι ένα πάρα πολύ επικίνδυνο μέρος και δεν είναι ασυνήθιστο, ακόμη και σήμερα, κάτι να πάει στραβά όταν τον διασχίζεις. Ο βόρειος Ατλαντικός ιδιαίτερα. Ρωτήστε και τον Τιτανικό.

Το Τρίγωνο των Βερμούδων εκτείνεται μεταξύ του Μαϊάμι, του Σαν Χουάν, του Πουέρτο Ρίκο και του νησιού των Βερμούδων. Καλύπτει εκατοντάδες χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό, μια τεράστια και εξαιρετικά πολυσύχναστη περιοχή με μεγάλη κίνηση από πλοία που έρχονται και φεύγουν από την Ανατολική Ακτή και τον Κόλπο του Μεξικού.

Πήρε το όνομά του από ένα άρθρο του 1964 στο περιοδικό Argosy, το οποίο συνέδεε μερικές εξαφανίσεις στην περιοχή με αυτό που ονόμασε «το θανάσιμο Τρίγωνο των Βερμούδων». Εκτός από τις υπερφυσικές ιστορίες, μια σειρά από πιο ρεαλιστικές εξηγήσεις για το φαινόμενο έχουν προταθεί όλα αυτά τα χρόνια, που κυμαίνονται από τον ιδιαίτερο μαγνητισμό έως τις επικίνδυνες φυσαλίδες.

Το γεγονός ότι μέσα στο Τρίγωνο των Βερμούδων υπάρχει μεγάλη κίνηση θα μπορούσε να εξηγήσει μέρος του μυστηρίου. Οποιαδήποτε περιοχή με πολλά πλοία που διέρχονται από αυτήν είναι βέβαιο ότι θα δει περισσότερα ατυχήματα από ένα μέρος με λιγότερη. Σαν τους δρόμους είναι και η θάλασσα. Ας το συνδυάσουμε τώρα με το γεγονός ότι το Τρίγωνο των Βερμούδων σαρώνεται συχνά από τυφώνες και δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί τα πλοία μπορεί περιστασιακά να βυθίζονται εκεί.

Μια άλλη κοινή εξήγηση για το Τρίγωνο των Βερμούδων βασίζεται στον μαγνητισμό. Ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος της Γης δεν είναι ο ίδιος με τον γεωγραφικό της Βόρειο Πόλο, πράγμα που σημαίνει ότι οι πυξίδες συνήθως δεν δείχνουν ακριβώς τον Βορρά.

Μόνο κατά μήκος των γραμμών οι οποίες ευθυγραμμίζονται με τον μαγνητικό και τον γεωγραφικό βορρά, οι πυξίδες είναι πραγματικά ακριβείς. Μια τέτοια γραμμή εκτείνεται από τη λίμνη Superior μέχρι τον Κόλπο του Μεξικού κοντά στο Τρίγωνο των Βερμούδων. Μια θεωρία υποστηρίζει ότι οι ναυτικοί μπορεί να παρασσύρονται όταν βρίσκονται πολύ κοντά στη γραμμή αυτή και να χάνουν το δρόμο τους, καθώς οι πυξίδες τους «τρελαίνονται». Σε συνδυασμό με τα συχνά ρηχά νερά της διάσπαρτης με νησιά Καραϊβικής, αυτά τα σφάλματα ναυσιπλοΐας θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην προσάραξη ή και τη συντριβή των πλοίων σε υφάλους και βράχια.

Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι το Τρίγωνο των Βερμούδων μπορεί να φιλοξενεί μια μεγάλης κλίμακας μαγνητική ανωμαλία, στην οποία οι γραμμές του μαγνητικού πεδίου της Γης είναι στρεβλωμένες. Αυτό, επίσης, θα μπορούσε να προκαλέσει λάθη πλοήγησης. Αυτό, πάντως, δεν έχει αποδειχθεί στις έρευνες.

Πιο πρόσφατα, επιστήμονες έχουν προτείνει ότι οι βυθίσεις πλοίων στο Τρίγωνο των Βερμούδων θα μπορούσαν να οφείλονται σε τεράστιες φυσαλίδες που απελευθερώνονται από υποθαλάσσια κοιτάσματα μεθανίου.

Ο βυθός της περιοχής είναι γνωστό ότι περιέχει μεγάλους θύλακες αερίου που θα μπορούσαν να απελευθερωθούν ξαφνικά, μετατρέποντας τον ωκεανό σε μια αφρώδη σούπα που καταπίνει τα πλοία.

Μια παρόμοια διαδικασία πιθανότατα δημιούργησε τεράστιους κρατήρες στον πυθμένα της θάλασσας κοντά στη Νορβηγία. Όμως, αν και ο ίδιος ο μηχανισμός έχει νόημα, δεν υπάρχουν στοιχεία για πρόσφατη απελευθέρωση μεθανίου από την περιοχή γύρω από το Τρίγωνο των Βερμούδων. Η τελευταία φορά που συνέβη κάτι παρόμοιο στην περιοχή ήταν πριν από περίπου 15.000 χρόνια.

Μια άλλη εξήγηση για το Τρίγωνο των Βερμούδων είναι η παρουσία τεράστιων κυμάτων. Αυτά τα κύματα μπορούν να σχηματιστούν απροσδόκητα και να φτάσουμ σε ύψος δύο ή και τρεις φορές αυτό τοων υπολοίπων. Βρετανοί ερευνητές χρησιμοποίησαν μοντέλα εργαστηρίου και υπολογιστών για να προσομοιώσουν τις επιπτώσεις των κυμάτων αυτών, ύψους άνω των 30 μέτρων, στα πλοία.

Τα μεγάλα σε μήκος πλοία θα μπορούσαν να πιαστούν αιωρούμενα ανάμεσα σε δύο κορυφές κυμάτων χωρίς τίποτα να τα στηρίζει από κάτω και να σπάσουν στη μέση. Όμως, ενώ τα κύματα αυτά είναι σίγουρα ικανά να ανατρέψουν ή να σπάσουν ένα πλοίο, δεν έχουμε οριστικά στοιχεία που να τα συνδέουν με καμία από τις ναυτικές καταστροφές στο Τρίγωνο των Βερμούδων.

Παιχνίδια του μυαλού

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν αναγνωρίζει το Τρίγωνο των Βερμούδων και η περιοχή δεν εμφανίζεται σε κανέναν επίσημο χάρτη. Και το Λιμενικό Σώμα και το Υπουργείο Άμυνας απέφυγαν επανειλημμένα να δώσουν στην περιοχή, ή στους θρύλους της, οποιαδήποτε σημασία.

Επιπλέον, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι η περιοχή δίνει υψηλότερα ποσοστά θαλάσσιων ή αεροπορικών καταστροφών από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, αφού ληφθεί υπόψη ο όγκος της κίνησης που δέχεται.

Η αληθινή εξήγηση για το Τρίγωνο των Βερμούδων μπορεί τελικά να μην βρίσκεται στον ωκεανό, αλλά στο μυαλό μας.

Το μυαλό μας είναι κατά κανόνα προκατειλημμένο προς τα περίεργα γεγονότα και δυσκολεύεται να καταγράψει με ακρίβεια τις στατιστικές αποκλίσεις. Για παράδειγμα, είναι πιο πιθανό να θυμόμαστε πράγματα που φαίνονται πολύ ιδιαίτερα, όπως ένα πλοίο που εξαφανίζεται χωρίς εξήγηση, παρά κάτι πιο συνηθισμένο, όπως ένα πλοίο που βυθίζεται σε έναν τυφώνα. Κι ας είναι πάρα πολύ περισσότερα τα δεύτερα.

Και μόλις εστιάσουμε σε κάτι, αυτό το κάτι μπορεί να αποτελέσει τη βάση για περαιτέρω προσοχή. Είναι μια μορφή αυτού που ονομάζεται ψευδαίσθηση της συχνότητας, γνωστό στην ψυχολογία ως φαινόμενο Baader-Meinhof.

Οι ρίζες της ονομασίας προέρχονται από τη Γερμανία, κατά τη μεταπολεμική εποχή. Το 1986, ο Τέρι Μούλεν έστειλε ένα γράμμα στην εφημερίδα St. Paul’s Pioneer Press, αφηγούμενος μια προσωπική εμπειρία. Σύμφωνα με την αφήγησή του, διάβασε για πρώτη φορά το όνομα της τρομοκρατικής ομάδας Baader-Meinhof σε άρθρο μιας εφημερίδας. Από τη στιγμή που έμαθε για την ύπαρξή της, άρχισε να βλέπει το όνομα της οργάνωσης παντού.

Αφού δημοσιεύτηκε το γράμμα του, ο Μούλεν έλαβε πολλά γράμματα από άλλους ανθρώπους που του διηγούνταν παρόμοιες εμπειρίες. Από εκείνο το γεγονός, ο Μούλεν επινόησε τον όρο, για να περιγράψει αυτό το παράξενο αντιληπτικό φαινόμενο. Τι μας λέει το φαινόμενο;

Ουσιαστικά, μόλις προσέξουμε κάτι μια φορά, τείνουμε να το παρατηρούμε πιο συχνά γύρω μας. Αυτό μπορεί να μας κάνει να πιστεύουμε ότι ό,τι έχουμε παρατηρήσει είναι πιο συνηθισμένο, όταν, στην πραγματικότητα, απλώς το παρατηρούμε περισσότερο.

Είναι κι αυτό που προκαλεί υστερία «παρακολούθησης» στους σημερινούς ανθρώπους, που κουβεντιάζουν για χιόνια με τους φίλους τους και όταν επιστρέφουν στο σπίτι «βλέπουν» παντου στο ίντερνετ διαφημίσεις για σκι.

Δεν είναι καθόλου παράξενο αυτο, μην ανησυχείτε, συμβαίνει σε όλους, έτσι είναι προγραμματισμένος ο εγκέφαλός μας, να έχει επιλεκτική αντίληψη, για να μπορεί να αντεπεξέλθει στο βομβαρδισμό πληροφοριών που δέχεται κάθε μέρα.

Φανταστείτε το σαν ένα νέο φάκελο που ανοίγετε στον υπολογιστή σας, για να αποθηκεύσετε μια ομάδα δεδομένων. Στο ίντερνετ ο συγκεκριμένος φάκελος θα βγαίνει πάνω πάνω.

H καινούρια πληροφορία, που ξαφνικά βλέπετε παντού, ήταν πάντα εκεί. Αυτό που συνέβη είναι ότι προηγουμένως δεν ήταν σημαντική για σας, γι’ αυτό και ο εγκέφαλός σας την αγνοούσε. Όμως, τώρα που τη μάθατε, το μυαλό σας αρχίζει να την αντιμετωπίζει ως σχετική, κι έτσι την προσέχετε.

Σε αντίθεση με το Τρίγωνο των Βερμουδων, το φαινόμενο Baader-Meinhof, μπορεί να οδηγήσει σε παράνοια, σε προκατάληψη στην ανάλυση δεδομένων και πολλά ακόμη.

Τώρα που το μάθατε, ας πούμε, υπάρχει περίπτωση να το βλέπετε συνέχεια μπροστά σας...