"Τι ζητάμε; Ίσια δικαιώματα"

Οι γυναίκες που ήρθαν προσωρινά μόνο και έμειναν για πάντα. Οι γυναίκες που δεν το βάζουν κάτω, παρόλο που εγκλωβίστηκαν στην Ελλάδα της κρίσης, και ζητούν ίσα δικαιώματα κόντρα στο ρατσισμό, την ξενοφοβία και το σεξισμό.

5 μονόλογοι βασισμένοι σε προσωπικές μαρτυρίες μεταναστριών

Δεκαέξι από αυτές τις γυναίκες εμπιστεύθηκαν τις προσωπικές τους ιστορίες στην ηθοποιό και συγγραφέα Μαρία Τσιµά. Οι μαρτυρίες τους ήταν τόσο δυνατές που στάθηκαν έμπνευση για τους 5 μονολόγους της παράστασης “Ίσια Δικαιώματα”, που παρουσιάζεται στον πολυχώρο Vault μέχρι τις 2 Ιουνίου.

Οι ηθοποιοί της παράστασης μας μίλησαν η κάθεμία για το ρόλο της και μας εξομολογήθηκαν τι ήταν αυτό που τις άγγιξε περισσότερο στη γυναίκα που υποδύονται.

H Λορέτα από τη Σιέρα Λεόνε

Η Στέλλα Ράπτη ενσαρκώνει μια γυναίκα που έχει γράψει τη δική της ιστορία στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των μεταναστών στη χώρα μας. Η Λορέτα είναι μια γυναίκα η οποία στα 18 της χρόνια άφησε τη Σιέρα Λεόνε και το μονάκριβο παιδί της και άλλαξε ήπειρο. Δεν έχει ξαναδεί το παιδί της από τότε. Είναι στην Ελλάδα φροντίζοντας ηλικιωμένους και είναι μία γυναίκα η οποία έχει “μεταβολίσει” αυτή την εμπειρία σε μια στάση ζωής βαθιά πολιτική και μια γυναίκα πρωτοπόρος στην Ελλάδα για το δικαίωμα στην ιθαγένεια, μας είπε η κ. Ράπτη. Έχει φτάσει, όπως λέει και μέσα στο κείμενο, μέχρι τη Βουλή. Είναι ένας άνθρωπος ο οποίος είναι νικητής, ακόμα και τώρα σπουδάζει, έχει πάει στο σχολείο και προσπαθεί όχι μόνο να καλυτερεύει τον εαυτό της, αλλά να καλυτερεύει τις συνθήκες για τους ανθρώπους που βρίσκονται στην ίδια θέση μ’αυτήν. Αυτό με συγκινεί πάρα πολύ βαθιά.

Η Οξάνα από τη Λιθουανία

Η Αμαλία Τσεκούρα ενσαρκώνει την Οξάνα από τη Λιθουανία, το ρόλο της παράστασης που ίσως γεννά τα πιο αντιφατικά συναισθήματα, αφού προέκυψε από την ένωση δύο ακραία διαφορετικών μαρτυριών. Η μία γυναίκα που φρόντιζε μια ηλικιωμένη ήταν απίστευτα τρυφερή μαζί της, ενώ η άλλη κατέφευγε στη βία, κάθε φορά που ένιωθε ότι δεν μπορεί να αντεπεξέλθει. Είναι μια γυναίκα που έφτασε στην Αθήνα με το ζόρι -όπως όλες λίγο πολύ. Με την πρώτη ευκαιρία θα γυρνούσε πίσω. Αυτό που με γοήτευσε σε αυτόν το μονόλογο ήταν ότι δεν είχε κανένα εφόδιο να συνεχίσει εδώ με όλες τις δυσκολίες, ότι δεν μπόρεσε να αντλήσει από πουθενά δύναμη, μας είπε η κυρία Τσεκούρα.

Η Κλάρα από την Πολωνία

Η Κλάρα από την Πολωνία, από την άλλη, είναι η απόλυτη ενσάρκωση της ήρεμης δύναμης. “Είναι ένας καλλιεργημένος άνθρωπος που είχε σπουδάσει, είχε καριέρα μπροστά της, μια οικογένεια όχι ιδιαίτερα ευτυχισμένη και μέσα σ’όλα αυτά είναι και πολύ καλή μάνα. Δε διστάζει δηλαδή να παρατήσει τη ζωή που ήξερε, προκειμένου να φροντίσει το μέλλον των παιδιών της και γι’αυτό έρχεται εδώ. Είναι ένας άνθρωπος που αγαπά τη ζωή και πολεμά για τη ζωή.” μας εξηγεί η Ανδρομάχη Μαρκοπούλου που της χαρίζει μια στωική αυτο-κυριαρχία πάνω στη σκηνή. Αυτό που με συγκινεί πιο πολύ είναι η φράση που λέει στο τέλος: “Έτσι είναι η ζωή. Να συνεχίζει."

Η Μαρίνα από τη Γεωργία

Ο μονόλογος της Μαρίνας από τη Γεωργία είναι επίσης βασισμένος σε δύο διαφορετικές μαρτυρίες. Σε κάθε λέξη και σε κάθε νεύμα της είναι κυρίαρχο το αίτημα για αγάπη και τρυφερότητα. Η Μαρίνα, που έχει τόσο βαθιά σχέση με τη γη της και θέλει πάρα πολύ να γυρίσει πίσω και ο μόνος λόγος που μένει είναι για να συντηρεί την οικογένειά της πίσω στη Γεωργία, έχει βρει έναν τρόπο, παρόλο που της λείπουν τόσο πολύ οι δικοί της άνθρωποι και η αγάπη που δεν παίρνει, να κάνει αυτή την αγάπη επάγγελμα. Και αυτό μου φάνηκε συγκλονιστικό, μας είπε η Αναστασία Κατσιναβάκη που την υποδύεται. Το ότι αυτή η γυναίκα έχει τις φωτογραφίες από τα παιδιά της και τα εγγόνια της και το αγαπημένο της φαγητό τελετουργικά το τρώει σε ένα τραπέζι άδειο με φωτογραφίες εμένα με συγκινεί πολύ.

Η Κριστέλα από την Αλβανία

Η Κριστέλα από την Αλβανία είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Μας μιλάει ενώ είναι νεκρή, χάρη στις μυθοπλαστικές προεκτάσεις που έδωσε η συγγραφέας στην αληθινή ιστορία της, που λίγο έλειψε να φτάσει πράγματι στο θάνατο. Το μόνο που έχει αλλάξει στην ιστορία είναι το τέλος, ίσως γιατί αποδεδειγμένα οι κεραίες των περισσότερων κινητοποιούνται όταν είναι πια αργά. Η Κριστέλα μας αφηγείται την ιστορία ολόκληρης της ζωής της μέχρι το θάνατό της. Αυτό που με συγκινεί πιο πολύ σ’ αυτή την καταπληκτική ιστορία είναι ότι ολοένα υπάρχει ένα “άνοιγμα”, ολοένα αυτό το κορίτσι ανοίγει μια πόρτα, μια δεύτερη πόρτα και ακόμη και τώρα, στο θάνατο, υπάρχει η αντιμετώπιση ενός ανοίγματος σε μια νέα πόρτα”, υποστηρίζει η Μαρίνα Πανηγυράκη που ενσαρκώνει τη νεαρή Κριστέλα.

Μια ματιά ζεστή και καθαρή, μακριά από τον παραμορφωτικό φακό της επικαιρότητας

Η σκηνοθέτης της παράστασης, Ελένη Γεωργοπούλου, έχει ενορχηστρώσει μια παράσταση τέλεια “χορογραφημένη”, όπου ο λόγος ρέει αβίαστα και η σύνδεση των 5 μονολόγων είναι τόσο στενή και η εναλλαγή τους τόσο ρυθμική που δεν αφήνουν ούτε στιγμή το θεατή αμέτοχο στη θεατρική πράξη. Η ματιά της απέναντι στο κείμενο είναι καθαρή, ζεστή και ουσιαστική, ανθρώπινη χωρίς το μανδύα της φιλανθρωπίας, με ενσυναίσθηση, αλλά χωρίς λύπηση.

Διαβάζοντας το κείμενο και βλέποντας πόσο ζωντανές είναι οι ιστορίες και πώς μας συστήνουν αυτές τις γυναίκες, συγκινήθηκα βαθιά, γιατί ο χώρος που ανοίγει για αυτές τις γυναίκες είναι ένας ποιητικός χώρος, δεν είναι ο χώρος της επικαιρότητας, δεν είναι αυτό που ακούμε γι’ αυτές τις γυναίκες συνήθως, μας είπε η κ. Γεωργοπούλου, περιγράφοντας την πρώτη της επαφή με το κείμενο. Είναι αυτό που δημιουργεί μια καινούργια πραγματικότητα στη χώρα, μια πραγματικότητα που δεν γίνεται αντιληπτή άμεσα, αλλά με τα χρόνια αποκτά έναν όγκο μέσα στην ελληνική κοινωνία.

"Να πάρει ο θεατής μια επαφή με αυτό που θεωρεί ξένο και ανοίκειο."

Και είναι αλήθεια ότι, όταν σβήνουν τα φώτα, αυτό που μένει είναι το σοκ της πραγματικής ζωής που συμβαίνει δίπλα μας, το σοκ που νιώθεις όταν βρίσκεις πράγματα δικά σου, σε μέρη που από λάθος νόμιζες μακρινά.

Φεύγοντας ο θεατής από την παράσταση, θα ήθελα να πάρει μαζί του μια νεά πραγματικότητα: ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι ανάμεσά μας, συνήθως στη σκιά, χωρίς να τους δίνουμε πάρα πολύ χώρο, μας είπε η κ. Γεωργοπούλου. “Ελπίζω με την παράσταση να τους δώσουμε λίγο παραπάνω χώρο, να ακουστεί η φωνή τους και να αποκαλύψουν τον ξένο που έχουμε κι εμείς μέσα μας. Γιατί δε λένε πράγματα που είναι μακριά από μας, οι ανησυχίες τους, οι προβληματισμοί τους, τα όνειρά τους, οι έγνοιες τους είναι πολύ κοντά μας. Μπορεί να έχουν χρόνια αυτές οι γυναίκες να δουν τα παιδιά τους, αλλά δυστυχώς είναι πολλές και οι ελληνίδες μάνες με την οικονομική κρίση χαιρετάνε τα παιδιά τους σήμερα. Όταν διάβασα αυτές τις ιστορίες δε συγκινήθηκα γι αυτές τις γυναίκες, δεν τις λυπήθηκα ούτε στιγμή. Συγκινήθηκα για πράγματα που αφορούσαν εμένα. Εγώ γνώρισα τον εαυτό μου καλύτερα μέσα από αυτές τις γυναίκες και αυτό θέλω να πάρει και ο θεατής: μια επαφή με αυτό που θεωρεί ξένο και ανοίκειο.

Info: Πολυχώρος «Vault» (Μελενίκου 26, Βοτανικός, Τηλ.: 2130-356472) «Ισια Δικαιώματα» της Μαρίας Τσιμά. Σκηνοθεσία: Ελένη Γεωργοπούλου. Σκηνικά: Μικαέλα Λιακατά. Κοστούµια: Κλαιρ Μπρέισγουελ. Φωτισμοί: Μαρία Γοζαδίνου. Μουσική Επιμέλεια-Διδασκαλία: Αναστασία Κατσιναβάκη - Στέλλα Ράπτη. Ερμηνεύουν: Αναστασία Κατσιναβάκη, Ανδροµάχη Μαρκοπούλου, Μαρίνα Πανηγυράκη, Στέλλα Ράπτη, Αµαλία Τσεκούρα. Μέχρι τις 2 Ιουνίου, κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 21.00.