Ουκρανία: Πώς ο Ίλον Μασκ επηρεάζει τον πόλεμο - Οι δορυφόροι της SpaceX

Τα μικρά, εύχρηστα δορυφορικά πιάτα που κατασκευάζονται από την ιδιωτική εταιρεία πυραύλων SpaceX του Μασκ έχουν εγκωμιαστεί ευρέως ως πηγή επικοινωνίας που αλλάζει το παιχνίδι για τον στρατό της Ουκρανίας, επιτρέποντάς του να πολεμά και να παραμένει στο διαδίκτυο ακόμα και όταν τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας και Διαδικτύου έχουν καταστραφεί.

Ωστόσο, οι ανησυχίες έχουν αυξηθεί πρόσφατα σχετικά με την αξιοπιστία της SpaceX, μετά την αποκάλυψη συζητήσεων σχετικά με τη χρηματοδότησή της, αλλά και την αναφορά διακοπών κοντά στην πρώτη γραμμή.

Το CNNi ανέφερε για πρώτη φορά ότι η SpaceX έστειλε επιστολή τον Σεπτέμβριο στο Πεντάγωνο υποστηρίζοντας ότι είχε ξοδέψει σχεδόν 100 εκατομμύρια δολάρια για τη χρηματοδότηση του δικτύου Starlink στην Ουκρανία και ότι δεν μπορούσε πλέον να συνεχίσει να το κάνει. Στην επιστολή της ζητούσε από το υπουργείο Άμυνας να αναλάβει μεγαλύτερη χρηματοδότηση για τον στρατό της Ουκρανίας, την οποία υπολόγιζε ότι θα ανερχόταν σε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια το μήνα.

Μέρες μετά την αναφορά του CNNi, ο Μασκ φάνηκε να υπαναχωρεί, ισχυριζόμενος ότι η SpaceX είχε αποσύρει το αίτημα. «Στο διάολο», έγραψε ο Μασκ στο Twitter, «θα συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε την κυβέρνηση της Ουκρανίας δωρεάν».

Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της SpaceX και του υπουργείου Άμυνας συνεχίζονται παρά τον ισχυρισμό του Μασκ ότι η SpaceX απέσυρε το αίτημά της, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο της άμυνας.

«Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη. Όλοι στο κτήριο μας ξέρουν ότι θα πληρώσουμε», είπε στο CNNi ο ανώτερος αξιωματούχος του Πενταγώνου, προσθέτοντας ότι το υπουργείο επιθυμεί να έχει γραπτές δεσμεύσεις «επειδή ανησυχούμε ότι θα αλλάξει γνώμη».

Η πρόσφατη διακοπή ξεκίνησε στις 24 Οκτωβρίου και περιγράφηκε από ένα άτομο ενήμερο για την κατάσταση ως «τεράστιο πρόβλημα» για τον στρατό της Ουκρανίας. Σύμφωνα με την πηγή αυτή, τα τερματικά είχαν αποσυνδεθεί λόγω έλλειψης χρηματοδότησης.

Από τη διακοπή επηρεάστηκε ένα μπλοκ 1.300 τερματικών που αγόρασε η Ουκρανία από βρετανική εταιρεία τον Μάρτιο και χρησιμοποιήθηκαν για επιχειρήσεις που σχετίζονται με τη μάχη.

Σύμφωνα με την πηγή, η SpaceX χρέωνε τον στρατό της Ουκρανίας 2.500 δολάρια το μήνα για να κρατήσει συνδεδεμένη καθεμία από τις 1.300 μονάδες, με το συνολικό κόστος να πλησιάζει τα σχεδόν 20 εκατομμύρια δολάρια μέχρι τον Σεπτέμβριο. Τελικά, δεν είχαν πλέον την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν, πρόσθεσε η ίδια πηγή.

Αίτημα στη Βρετανία

Πριν από τη διακοπή, το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας υπέβαλε αίτημα στις αρχές Οκτωβρίου στους Βρετανούς ομολόγους του να αναλάβουν την πληρωμή του μηνιαίου λογαριασμού των 3,25 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ωστόσο, Βρετανός αξιωματούχος δήλωσε ότι μετά τις συζητήσεις μεταξύ των υπουργείων «συμφωνήθηκε ότι υπήρχαν υψηλότερης προτεραιότητας στρατιωτικές ανάγκες».

«Υποστηρίζουμε έναν αριθμό τερματικών σταθμών που έχουν άμεση τακτική χρησιμότητα για τον στρατό της Ουκρανίας στην απόκρουση της εισβολής της Ρωσίας», δήλωσε ο Βρετανός αξιωματούχος στο CNNi. «Εξετάζουμε και δίνουμε προτεραιότητα σε όλα τα νέα αιτήματα όσον αφορά τον αντίκτυπο που θα έχουν οι συνεισφορές στην υποστήριξη της Ουκρανίας για την υπεράσπιση του λαού της ενάντια στην αξιοθρήνητη εισβολή του Πούτιν».

Ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε τη διακοπή, χαρακτηρίζοντας τις μονάδες Starlink «πολύ σημαντικές» για τον αγώνα της Ουκρανίας εναντίον της Ρωσίας.

Η επιστολή του Σεπτεμβρίου από τη SpaceX προς το Πεντάγωνο ανέφερε ότι υπήρχαν σχεδόν 20.000 τερματικά Starlink στην Ουκρανία. Εκείνη την εποχή, κατά την παραδοχή της ίδιας της SpaceX, η πλειονότητα αυτών αγοράστηκαν πλήρως ή εν μέρει με εξωτερική χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων των ΗΠΑ, της Πολωνίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Η επιστολή ισχυριζόταν ότι αυτές οι πηγές πλήρωσαν επίσης το 30% περίπου του μηνιαίου λογαριασμού συνδεσιμότητας.

Τα τερματικά, τα οποία περιλαμβάνουν μικρά δορυφορικά πιάτα, συνδέονται με τον αστερισμό των δορυφόρων της SpaceX που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη γη, και όχι μόνο κρατούν στρατεύματα και πολίτες συνδεδεμένους στο διαδίκτυο, αλλά αποδεικνύονται ότι είναι κρίσιμης σημασίας για τη χρήση drones και πυροβολικού από την Ουκρανία.

Δεν είναι σαφές πόσους ακριβώς τερματικούς σταθμούς λειτουργεί ο στρατός της Ουκρανίας, αλλά οι 1.300 που έκλεισαν πρόσφατα συνιστούν ένα σημαντικό μέρος. Τον Ιούλιο, ο γενικός διοικητής της χώρας έγραψε στον Μασκ απευθείας, ζητώντας περισσότερους, σε μια επιστολή που είδε το CNNi, λέγοντας ότι περίπου 4.000 είχαν αναπτυχθεί από τον στρατό.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Μασκ είπε ότι από τα περισσότερα από 25.000 τερματικά που βρίσκονται τώρα στην Ουκρανία, λιγότερα από 11.000 πλήρωναν για την υπηρεσία, η οποία μπορεί να φτάσει τα 4.500 δολάρια το μήνα.

Το ερώτημα εάν η μεγαλύτερη συνεργασία με τη SpaceX θα έδινε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ ισχυρότερο έλεγχο στο σήμα Starlink στην Ουκρανία δεν έχει απαντηθεί. Επί του παρόντος, η SpaceX ελέγχει που μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι τερματικοί σταθμοί Starlink της Ουκρανίας. Οι διακοπές λειτουργίας έχουν προηγουμένως αναφερθεί από ουκρανικές μονάδες κοντά στο μέτωπο, καθώς προχωρούσαν και απελευθέρωναν περιοχές που κατείχε η Ρωσία.

Ως αποτέλεσμα, ο έλεγχος του σήματος από τον Μασκ του δίνει σημαντική επιρροή στο πεδίο της μάχης σε μια εποχή που έχει δεχθεί έντονη κριτική επειδή υποστήριξε ότι η Ουκρανία πρέπει να κάνει αγωγή για ειρήνη και να παραχωρήσει μέρος της επικράτειάς της.

Επιμέλεια, απόδοση: Σπυριδούλα Σκούρα

Ukraine suffered a comms outage when 1,300 SpaceX satellite units went offline over funding issues By Alex Marquardt and Sean Lyngaas, CNN