FOCUS

«Ομάδα Βάγκνερ»: Οι μισθοφόροι - νοσταλγοί του Χίτλερ και η αιματηρή ιστορία τους

«Ομάδα Βάγκνερ»: Οι μισθοφόροι - νοσταλγοί του Χίτλερ και η αιματηρή ιστορία τους
Ποιοι είναι οι μισθοφόροι της περιβόητης «ομάδας Bάγκνερ»; σε τι επιχειρήσεις λαμβάνουν μέρος και ποια είναι τα κίνητρά τους; AP

Εάν αναζητήσουμε στη μηχανή αναζήτησης της google τη φράση «Ομάδα Βάγκνερ», μας επιστρέφει 222.000 αποτελέσματα σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο.

Εάν κάναμε ακριβώς την ίδια αναζήτηση ένα χρόνο νωρίτερα, τα αποτελέσματα της google θα ήταν σαφώς λιγότερα από τα μισά.

Για την «ομάδα Βάγκνερ» έχει γίνει πολύς λόγος τον τελευταίο καιρό, και ειδικά μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου 2022, όπου οι μισθοφόροι μαχητές της συνέδραμαν τον ρωσικό στρατό στις επιχειρήσεις που λαμβάνουν χώρα στην Ουκρανία.

Ποιοι είναι όμως οι μισθοφόροι της περιβόητης «ομάδας Bάγκνερ»; σε τι επιχειρήσεις λαμβάνουν μέρος και ποια είναι τα κίνητρά τους;

Πρόκειται για μια σχετικά νεοσύστατη ομάδα, μερικών εκατοντάδων μαχητών, που αρχικά αποκαλούνταν «Σλαβικό Σώμα» και είχε ηγέτη τον απόστρατο αντισυνταγμαtάρχη Ντμίτρι Ούτκιν ο οποίος, ως το 2013, ήταν διοικητής της 700ης Αυτόνομης Μονάδας Ειδικών επιχειρήσεων της Ρωσίας. Ο Ούτκιν φαίνεται πως ήταν γοητευμένος από την ιστορία και την κουλτούρα των Ναζί.

Το όνομα της ομάδας και το στρατιωτικό διακριτικό της σήμα, προέρχονται από τον αγαπημένο συνθέτη του Αδόλφου Χίτλερ, Ριχάρδο Βάγκνερ. Μερικοί από τους μαχητές της ομάδας μάλιστα φαίνεται πως είναι και νοσταλγοί της ναζιστικής ιδεολογίας.

Πρόκειται για σκληροτράχηλους πολεμιστές, εκπαιδευμένους κάτω από ακραίες συνθήκες που μερικές φορές ξεπερνούν σε δυσκολία ακόμα και αυτές των ειδικών δυνάμεων του τακτικού στρατού. Εκτελούν στο έπακρο πάσης φύσεως αποστολές. Ανταρτοπόλεμο, καταδρομικές και αμφίβιες επιχειρήσεις, άλματα με αλεξίπτωτο καθώς και άλλες.

Η αποτελεσματικότητά τους στις αποστολές που έφεραν εις πέρας αρχικά στην Ουκρανία και στη συνέχεια στη Συρία, εκτόξευσαν τη φήμη τους.

Δραστηριότητα

Η ομάδα συγκροτήθηκε το 2014 υπό τον Ούτκιν και αμέσως πήρε μέρος στην εισβολή της Ρωσίας στην επαρχία του Ντονμπάς, όπου οι μισθοφόροι της πολέμησαν στο πλευρό των φιλορώσων αυτονομιστών.

Η ομάδα επεκτάθηκε στη Συρία το 2015, επιφορτισμένη με την ενίσχυση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ και την κατάσχεση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους. Το 2016 επίσης, ο Πούτιν απένειμε στον Ούτκιν στρατιωτικές τιμές σε συμπόσιο στο Κρεμλίνο. Ένα χρόνο αργότερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν κυρώσεις στον Ούτκιν για τις δραστηριότητές του με τη Βάγκνερ.

Η ομάδα το 2017 στράφηκε στην Αφρική υπό την καθοδήγηση του Γεβγένι Πριγκόζιν, ενός Ρώσου μεγιστάνα γνωστού ως «σεφ του Πούτιν».

Σημειώνεται πως οι Ηνωμένες Πολιτείες του απήγγειλαν κατηγορίες το 2018 για χρηματοδότηση ρωσικών ομάδων τρολ που κατηγορήθηκαν για ανάμιξη στις προεδρικές εκλογές του 2016.

Στην Αφρική, η Βάγκνερ άρχισε να συμβουλεύει παραπαίοντες δικτάτορες, να διεξάγει εκστρατείες παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να αναπτύσσει ομάδες ψεύτικων εκλογικών παρατηρητών, σύμφωνα με δυτικούς αξιωματούχους, ειδικούς και ερευνητές των Ηνωμένων Εθνών. Εταιρίες που συνδέονται με τον Πριγκόζιν διαχειρίζονταν ακόμη ορυχεία χρυσού και διαμαντιών.

Ο ίδιος αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με τη Βάγκνερ και αμφισβήτησε ακόμη και την ύπαρξη της ομάδας. «Πρόκειται για μύθο», απάντησε σε σχετική ερώτηση.

Σύμφωνα με μαρτυρίες ανθρώπων που συμμετείχαν τόσο στην εκπαίδευση όσο και στις επιχειρήσεις στη Συρία κατά τη διετία 2015 - 2016, η εκπαίδευση που γινόταν στο Μόλκιν της Ρωσίας, ήταν δίμηνης διάρκειας και οι εκπαιδευόμενοι είχαν στη διάθεσή του πολεμοφόδια σε απεριόριστο αριθμό, συμπεριλαμβανομένων και πανάκριβων αντιαρματικών βλημάτων.

Το 2019 η «ομάδα Βάγκνερ» ανέπτυξε 160 περίπου μαχητές στην πλούσια σε φυσικό αέριο μουσουλμανική, στην πλειονότητά της, περιοχή Κάπο Ντελγκάδο, στη Βόρεια Μοζαμβίκη. Λίγες εβδομάδες αργότερα, αντάρτες του Ισλαμικού Κράτους σκότωσαν τουλάχιστον επτά στρατιώτες της Βάγκνερ, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, ενώ λίγους μήνες αργότερα, οι Ρώσοι αποχώρησαν.

Υψηλό κόστος

Οι ερευνητές των Ηνωμένων Εθνών διαπίστωσαν ότι οι δυνάμεις της Βάγκνερ στις επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην Αφρική, σκότωσαν αμάχους, λεηλάτησαν σπίτια και πυροβόλησαν πιστούς σε ένα τζαμί, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως η επιχείρηση επικεντρώθηκε σε περιοχές, όπου οι εταιρίες του Πριγκόζιν εξορύσσουν διαμάντια.

Η ομάδα δεν είναι εγγεγραμμένη ως νομική οντότητα πουθενά στον κόσμο, και οι μισθοφόροι παραμένουν παράνομοι σύμφωνα με τη ρωσική νομοθεσία.

Σύμφωνα με αναλυτές, η Βάγκνερ είναι μία «δύναμη μεσολάβησης» του υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας. Η σκιώδης ύπαρξή της επιτρέπει στο Κρεμλίνο να μειώσει τις απώλειές του στο πεδίο της μάχης και να αποστασιοποιηθεί από τις φρικαλεότητες που διαπράττουν οι μαχητές της συγκεκριμένης ομάδας.

Τέλος, σύμφωνα με το Πεντάγωνο, μερικοί από τους μαχητές φαίνεται να έχουν στρατολογηθεί από τη Συρία και τη Λιβύη.

Η Ρωσία φαίνεται να έχει χρησιμοποιήσει μισθοφόρους από αυτές τις χώρες, για να ενισχύσει τα στρατεύματά της στα ανατολικά της Ουκρανίας λόγω της εμπειρίας τους να πολεμούν στην περιοχή του Ντονμπάς τα τελευταία οκτώ χρόνια, ενώ εκτός από την έμμισθη παροχή όπλων, η Ρωσία προσπάθησε να διαμορφώσει την πολιτική 10 τουλάχιστον αφρικανικών χωρών με εκστρατείες κοινωνικής δικτύωσης και πολιτικής επιρροής.