Ουγγαρία: Μπορούν οι νομοθετικές ρυθμίσεις να «θεραπεύσουν» την καλά ριζωμένη διαφθορά;

Οι πρώτες τροπολογίες παρουσιάσθηκαν χθες, Δευτέρα στο Κοινοβούλιο πριν από μία σειρά νόμων που θα παρουσιασθούν την Παρασκευή επί συνόλου 17 μέτρων- «κλειδιών».

Στόχος είναι η επανόρθωση των «ανωμαλιών» και των «ελαττωμάτων» που καταγγέλλονται από τις Βρυξέλλες στις διαδικασίες των δημοσίων συμβάσεων έργου και πρόληψης της σύγκρουσης συμφερόντων.

Μία «ανεξάρτητη αρχή» θα συγκροτηθεί για να ελέγξει καλύτερα την χρησιμοποίηση των πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Λίγες ημέρες μετά την ψήφιση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της εισήγησης που κρίνει ότι η Ουγγαρία δεν είναι πλέον πραγματική δημοκρατία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την Κυριακή την παρακράτηση 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ αφήνοντας ωστόσο ανοικτή την πόρτα για διευθέτηση της σύγκρουσης.

Ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό, Γιοχάνες Χαν, δήλωσε ότι οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις «μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα», δίνοντας προθεσμία λίγων εβδομάδων στην Βουδαπέστη.

Όμως, η μη κυβερνητική οργάνωση Διεθνής Διαφάνεια, η οποία κατατάσσει την Ουγγαρία στην προτελευταία θέση ως προς την διαφθορά, εμφανίζεται «επιφυλακτική», σύμφωνα με τον Μίκλος Λιγκέτι, υπεύθυνο νομικών υποθέσεων της οργάνωσης.

Από την επιστροφή του στην εξουσία το 2010, ο εθνικιστής λαϊκιστής πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν έχει στήσει το δίκτυό του: «σημαντικοί τομείς της οικονομίας όπως οι κατασκευές, ο τραπεζικός τομέας και οι τηλεπικοινωνίες μοιράστηκαν σε ολιγάρχες ή πρόσωπα προσκείμενα στην ουγγρική εξουσία», εξηγεί ο Μίκλος Λιγκέτι.

«Έπειτα από σχεδόν 13 χρόνια καθεστώτος Ορμπάν, δεν έχουμε πλέον δημοκρατικούς ελέγχους σε λειτουργία. Το σύστημα είναι διεστραμμένο (...) και δεν είναι δυνατή η απαλλαγή από την ενδημική διαφθορά με την απλή υιοθέτηση αυστηρότερων κανόνων...Είναι πολύ αργά».

Ο οικονομολόγος Πέτερ Ακος Μποντ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Corvinus της Βουδαπέστης, εκφράζει επίσης αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα των νομοθετικών μέτρων. Ο κ. Ορμπάν «δεν αντέχει έναν εις βάθος έλεγχο. Υπερβολικά πολλοί γνωστοί και προσωπικοί του φίλοι είναι ενεχόμενοι», λέει.

Οι νομοθετικές παρεμβάσεις θα είναι αρκετές για να πείσουν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο;

Η Κομισιόν έχει στείλει το μπαλάκι στο γήπεδο του Συμβουλίου, λέει η Εουλάλια Ρούμπιο, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ζαν Ντελόρ.

Σε τρεις μήνες, οι 26 εταίροι της Ουγγαρίας θα πρέπει να λάβουν απόφαση με ειδική πλειοψηφία, πράγμα που δεν διευκολύνει την κατάσταση, λέει την ώρα που η Πολωνία είναι αντίθετη με την στέρηση των ευρωπαϊκών πόρων από την σύμμαχό της, καθώς μάλιστα και η Βαρσοβία βρίσκεται σε σύγκρουση με τις Βρυξέλλες για την παραβίαση του κράτους δικαίου.

Αν και η εν γένει πολιτική της Ουγγαρίας προκαλεί αγανάκτηση στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τα κράτη μέλη θα προσέξουν «να μην λάβουν μία απόφαση που θα είχε σημαντικές συνέπειες για τον πληθυσμό», εκτιμά η Εουλάλια Ρούμπιο.

Επιπλέον, δεν θέλουν να δυσαρεστήσουν την Βουδαπέστη, η οποία «διαθέτει δικαίωμα βέτο σε μία σειρά θεμάτων και μπορεί να ζημιώσει άλλες διαπραγματεύσεις», κυρίως εκείνες που έχουν σχέση με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Πέραν του μηχανισμού αιρεσιμότητας που συνδέεται με το κράτος δικαίου, υπάρχει το θέμα των σχεδίου ανάκαμψης μετά την πανδημία (5,8 δισεκατομμύρια ευρώ). Η Ουγγαρία είναι η μόνη χώρα που δεν έχει λάβει την έγκριση της Κομισιόν για την αποδέσμευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για τους ίδιους λόγους.

Γιατί η Βουδαπέστη έχει τόση ανάγκη τους ευρωπαϊκούς πόρους;

Πριν από την επανεκλογή του, ο Βίκτορ Ορμπάν διαβεβαίωνε ότι δεν έχει ανάγκη τα χρήματα της Ενωσης. Αλλά έκτοτε, η οικονομική κατάσταση έχει επιδεινωθεί στην χώρα αυτή με πληθυσμό 10 εκατομμυρίων κατοίκων λόγω της εκτόξευσης των τιμών της ενέργειας που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Με τον πληθωρισμό στο υψηλότερο σημείο εδώ και 25 χρόνια και την δραματική πτώση του φιορινιού, η Ουγγαρία έχει απελπιστική ανάγκη των ευρωπαϊκών πόρων, λέει ο Ακος Μποντ, πρώην κυβερνήτης της κεντρικής τράπεζας.

Αν οι οίκοι υποβαθμίσουν την αξιολόγησή τους, «υπάρχει κίνδυνος διαφυγής κεφαλαίων και νέας υποτίμησης του νομίσματος», προειδοποιεί.

Εμποροι, εκπαιδευτικοί, η δυσαρέσκεια αυξάνεται και ο χειμώνας που πλησιάζει απειλεί με εκτίναξη των λογαριασμών.

«Το θέμα δεν είναι αν θα λάβουμε τις επιδοτήσεις της ΕΕ, αλλά πότε», συνοψίζει η ευρωβουλευτής Αννα Ντόνατ, του μικρού φιλελεύθερου κόμματος Momentum.

«Τα κρατικά ταμεία είναι άδεια, η κατάσταση είναι σοβαρή», λέει καταγγέλλοντας μία καταστροφική διαχείριση της Βουδαπέστης.