Σαν σήμερα: Η 10η Σεπτεμβρίου στην Ιστορία - Ο πιο παράξενος αγώνας μπάσκετ στην ιστορία

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Μονάχου, το 1972, έμειναν στην ιστορία για όλους τους λάθος λόγους.

Τα ξημερώματα της 5ης Σεπτεμβρίου μέλη της παλαιστινιακής οργάνωσης «Μαύρος Σεπτέμβρης», εισβάλουν στο Ολυμπιακό Χωριό του Μονάχου και πιάνουν 11 μέλη της αποστολής του Ισραήλ ως ομήρους.

Τα ελλειπή μέτρα ασφαλείας και η αποτυχημένη επιχείρηση διάσωσης οδηγούν σε 17 θανάτους και παγκόσμια φρίκη.

Εάν δεν είχε συμβεί το τρομοκρατικό χτύπημα (αυτά τα «εάν»...), οι Αγώνες αναμφίβολα θα είχαν θεωρηθεί από τους πλέον επιτυχημένους στη σύγχρονη ιστορία του θεσμού. Σε αυτούς διέπρεψε ο Αμερικανός κολυμβητής Μαρκ Σπιτς, με ένα μοναδικό επίτευγμα (7 χρυσά και ισάριθμα παγκόσμια ρεκόρ), αλλά και ο Σοβιετικός δρομέας Βαλερί Μπορζόφ, ο οποίος έσπασε την κυριαρχία των Αμερικανών, με 2 χρυσά στα 100 μ. και 200 μ.

Αν υπάρχει ένα αγώνισμα, όμως, για το οποίο οι συγκεκριμένοι Αγώνες έμειναν στην ιστορία, αυτό είναι το μπάσκετ.

Σύγκρουση δύο κόσμων

Στον τελικό του μπάσκετ συγκρούστηκαν στο Μόναχο δύο υπερδυνάμεις -στο σπορ και όχι μόνο-, δύο πολύ διαφορετικές σχολές και φιλοσοφίες και τελικά δύο κόσμοι.

Η Σοβιετική Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες ήλθαν αντιμέτωπες στο πιο παράξενο και αμφιλεγόμενο παιχνίδι όλων των εποχών και το μάτς κρίθηκε σε τρία ατελείωτα δευτερόλεπτα.

Οι Αμερικανοί ήταν οι αδιαμφισβήτητοι κυρίαρχοι στον παγκόσμιο χάρτη του μπάσκετ και παρά το γεγονός ότι τότε ο κανονισμός των Ολυμπιακών Αγώνων απαγόρευε στους επαγγελματίες αθλητές (άρα και στους παίκτες του ΝΒΑ) να πάρουν μέρος στους αγώνες, αυτό δεν τους είχε εμποδίσει να κερδίσουν αήττητοι επτά συνεχή ολυμπιακά μετάλλια, όλα δηλαδή, στους προηγούμενους αγώνες.

Από την άλλη πλευρά, η Σοβιετική Ένωση κατέθετε τα χαρτιά των αθλητών της παρουσιάζοντάς τους ως εργάτες ή στρατιώτες, ενώ ήταν φανερό ότι ήταν αθλητές καριέρας.

Φυσικά η αντιπαράθεση ανάμεσα στις δύο χώρες στους στίβους και τα γήπεδα ήταν πρωτίστως πολιτική, καθώς είμαστε στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου. Στους συγκεκριμένους Αγώνες, το κοινό στην Αμερική πίστευε ότι οι Σοβιετικοί είχαν δωροδοκήσει τους διοργανωτές των αγώνων προκειμένου να φτάσουν τα 50 χρυσά μετάλλια...

Η ομάδα των ΗΠΑ ήταν νεαρή σε ηλικία, καθώς κατά κανόνα οι πολύ καλοί παίκτες στις ΗΠΑ έπαιρναν μέρος μια φορά στους Ολυμπιακούς πριν πάνε στο ΝΒΑ και γίνουν επαγγελματίες. Απέναντί τους, η ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης ήταν ομάδα βετεράνων.

Ανάμεσα στους παίκτες και δύο συνονόματοι, χωρίς καμία συγγένεια ωστόσο, ο Σεργκέι και ο Αλεξάντερ Μπέλοφ.

Τρία ατελείωτα δευτερόλεπτα

Από νωρίς οι Σοβιετικοί πήραν «κεφάλι» στο παιχνίδι, κρατώντας τους Αμερικανούς πίσω με 4-8 πόντους. Το ημίχρονο έληξε με σκορ 26–21 υπέρ της ΕΣΣΔ.

Στο δεύτερο ημίχρονο υπήρξε ένταση ανάμεσα σε δύο παίκτες, τον Ντουάιτ Τζόουνς, πρώτο σκόρερ των Αμερικανών και τον Μίχαελ Κόρκια. Στο 28ο λεπτό πιάστηκαν στα χέρια και αποβλήθηκαν αμφότεροι. Ταυτόχρονα αποβλήθηκε και ο Ιβάν Ντβόρνι, επειδή παραπονέθηκε από τον πάγκο.

Δέκα λεπτά πριν τη λήξη η διαφορά ήταν δέκα πόντοι υπέρ των Σοβιετικών και οι Αμερικανοί ήταν πάρα πολύ εκνευρισμένοι, αλλά επέμειναν και πίεσαν.

Τριανταοκτώ δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη του αγώνα, η διαφορά ήταν στον έναν πόντο...

Ο Νταγκ Κόλινς έκλεψε τη μπάλα από την πάσα του Αλεξάντερ Μπέλοφ και με επτά δευτερόλεπτα στη διάθεσή του κινήθηκε προς το καλάθι. Πριν φτάσει έπεσε επάνω του σαν τανκς ένας σοβιετικός παίκτης και οι Αμερικάνοι πήραν φάουλ και βολές.

Ο Κόλινς ευστόχησε στην πρώτη, ισοφαρίζοντας με μόλις 3 δευτερόλεπτα να απομένουν στον πίνακα. Την ώρα που σήκωσε το χέρι για να εκτελέσει τη δεύτερη βολή, ακούστηκε η κόρνα της γραμματείας.

Εκεί ξεκίνησαν τα τρία μεγαλύτερα σε διάρκεια δευτερόλεπτα στην ιστορία του αθλήματος.

Όσο ο Κόλινς εκτελούσε εύστοχα τη δεύτερη βολή και έφερνε τις ΗΠΑ μπριοστά στο σκορ, ο πρώτος διαιτητής του αγώνα, Ρενάτο Ριγκέτο, είχε πάει στον πάγκο της γραμματεία για να μάθει γιατί χτύπησε η κόρνα. Οι Σοβιετικοί επαναφέρουν κανονικά τη μπάλα, αφού κανείς δεν έχει σταματήσει το παιχνίδι, ο βοηθός προπονητή της ομάδας τους έχει μπει μέσα στο γήπεδο ουρλιάζοντας ότι η ομάδα έχει ζητήσει τάιμ άουτ, ο Ριγκέτο συνεχίζει να συζητάει με τη γραμματεία και τελικά το παιχνίδι διακόπτεται.

Στη φάση που βρισκόταν το παιχνίδι, ο κανονισμός δεν επέτρεπε τάιμ άουτ -αυτό έπρεπε να ζητηθεί -με το πάτημα ενός κουμπιού- πριν τις βολές, ή ανάμεσα στις δύο. Τελικά αποδείχθηκε ότι είχε όντως ζητηθεί, αλλά το σύστημα κόλλησε και το σήμα εμφανίστηκε στη γραμματεία με χρονοκαθυστέρηση.

Μέσα στον πανζουρλισμό, οι δύο πλευρές άρχισαν να τσακώνονται, ο διαιτητής δεν μπορουσε να συνεννοηθεί με τους Γερμανούς της γραμματείας που δεν μιλούσαν γρι αγγλικά και όλοι γενικώς διαφωνουσαν με όλους.

Τελικά ο Ριγκέτο αποφασίζει να μην δώσει το τάιμ άουτ και να συνεχιστεί το παιχνίδι από εκεί που σταμάτησε. Που σταμάτησε όμως; Στο 1 δευτερόλεπτο έλεγε ο πίνακας, στα 3 επέμεναν οι Σοβιετικοι, νέοι καυγάδες, τελικά οι Αμερικάνοι δέχτηκαν τα 3 δευτερόλεπτα, πιστεύοντας ότι δεν είναι αρκετός χρόνος για να ανατραπεί το σκορ.

Οι Σοβιετικοί από την πλευρά τους, είχαν πάρει και με το παραπάνω το τάιμ άουτ που ζήτησαν, με τη διακοπή του παιχνιδιού και όση ώρα γίνονταν οι καυγάδες, ο προπονητής εξηγούσε στους παίκτες τη στρατηγική της επίθεσης.

Με το που μπαίνουν πάλι οι παίκτες στο γήπεδο, διαπιστώνεται ότι οι Σιβιετικοί έχουν κάνει αλλαγή χωρίς να το πάρουν είδηση οι διαιτητές, ενώ η γραμματεία πάσχιζε να βάλει το χρονόμετρο στα 3 δευτερόλεπτα αλλά αυτό είχε κολλήσει στα 50 δευτερόλεπτα.

Το παιχνίδι αρχίζει, οι Σοβιετικοί επιχειρούν μια μακρινή πάσα προς τον Αλεξάντερ Μπέλοφ που είναι κοντά στο καλάθι, η κόρνα χτυπάει ξανά, οι Αμερικάνοι πιστεύουν ότι νίκησαν, η τηλεόραση έχει χάσει τα πάντα, καθώς είναι εστιασμένη στη γραμματεία, το παρκέ γεμίζει κόσμο...

Οι Σοβιετικοί απειλούν ότι θα κάνουν ένσταση, καθώς η κόρνα χτύπησε άκαιρα στην προσπάθεια της γραμματείας να επαναφέρει το χρονόμετρο, οι Αμερικάνοι υποχωρούν, το παρκέ καθαρίζεται και τα 3 δευτερόλεπτα ξεκινούν ξανά.

Στην τρίτη επαναφορά, ο Αμερικανός ΜακΜίλεν, μετά από υπόδειξη -όπως είπε- ενός από τους διαιτητές, μένει μέτρα μακριά από την τελική γραμμή και τον Σοβιετικό Εντέσκο που επανέφερε, γεγονός που αποδείχθηκε καθοριστικό. «Δεν ήταν στη δικαιοδοσία του να μου υποδείξει κάτι τέτοιο, ωστόσο φοβήθηκα πιθανή τεχνική ποινή και έτσι έκανα πίσω», είπε αργότερα ο ΜακΜίλεν. Ο διαιτητής αρνήθηκε ότι έκανε τέτοια χειρονομία στον Αμερικανό, και από τα πλάνα φαίνεται να υποδεικνύει απλά στον ΜακΜίλεν να μην υπερβεί τη γραμμή.

Οι Σοβιετικοί είχαν πλέον ανοιχτό πεδίο για να κάνουν μια μακρινή πάσα, την οποία και έκανε ο Εντέσκο. Η «χρυσή πάσα» βρήκε στην άλλη πλευρά του παρκέ τον Αλεξάντερ Μπελόφ, ο οποίος έπιασε την μπάλα, με δυο Αμερικανούς να σωριάζονται κατά τη διεκδίκησή της, και σκόραρε ένα μάλλον αμήχανο καλάθι διαμορφώνοντας το τελικό 51-50.

Η κόρνα ήχησε και πλέον ήταν οι Σοβιετικοί που όρμησαν στο γήπεδο πανηγυρίζοντας.

Οι Αμερικάνοι έκαναν ένσταση, καταλογίζοντας βήματα στον Μπέλοφ και λέγοντας ότι ο Εντέσκο πάτησε τη γραμμή προσπαθώντας να πετάξει μακριά τη μπάλα στην επαναφορά. Διαμαρτυρήθηκαν επίσης για το «ύπουλο» τάιμ άουτ που πήραν οι Σοβιετικοί. Η εξέταση της ένστασης κράτησε 18 ώρες και τελικά απορρίφθηκε. Η ομάδα των ΗΠΑ δεν πήγε στην απονομή και οι παίκτες δεν πήραν ποτέ τα ασημένια τους μετάλλια.

Ο Αλεξάντερ Μπέλοφ, που μαζί με τους συμπαίκτες του τιμήθηκαν σαν ήρωες στη Σοβιετική Ένωση, πέθανε 6 χρόνια αργότερα, σε ηλικία 26 ετών από σάρκωμα στην καρδιά.

Μπορεί το μπάσκετ να είναι πολύ καλύτερο τεχνικά σήμερα, όμως τελικά ήταν πάντα ένα πολύ συναρπαστικό σπορ.

Η 10η Σεπτεμβρίου στην Ιστορία

1898, Γενεύη. H αυτοκράτειρα της Αυστροουγγαρίας Ελισάβετ, γνωστότερη ως Σίσσυ, δολοφονείται από τον αναρχικό Λουίτζι Λουκένι.

1919. Υπογράφεται η Συνθήκη του Σεν Ζερμέν, μεταξύ των νικητών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και της νεοσύστατης Δημοκρατίας της Αυστρίας, που βάζει τέλος στην Αυτοκρατορία της Αυστροουγγαρίας. Με τη συνθήκη αναγνωρίζεται η ανεξαρτησία της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Τσεχοσλοβακίας και του Κράτους των Σλοβένων, Κροατών και Σέρβων.

1936, Νιρεμβέργη. Περισσότεροι από 250.000 μέλη του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος παρακολουθούν στρατιωτική παρέλαση που γίνεται με την παρουσία του Αδόλφου Χίτλερ στη Νιρεμβέργη.

1939, νότια Αγγλία. Κορίτσια πηγαίνουν για μπάνιο, έχοντας τις αντιασφυξιογόνες μάσκες τους σε ένα κουτί κρεμασμένο στον ώμο τους.

1960. Ο Αιθίοπας μαραθωνοδρόμος Αμπέμπε Μπικίλα κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, τρέχοντας ξυπόλητος.

1961, Μασσαχουσέτη. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Φ. Κένεντι και η σύζυγός του, Τζάκι, προσέρχονται στην εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου για τη λειτουργία.

1964, Λονδίνο. Οι Rolling Stones, (από αριστερά) Τσάρλι Γουάτς, Μπιλ Γουέιμαν, Μικ Τζάγκερ, Κιθ Ρίτσαρντς και Μπράιαν Τζόουνς παραλαμβάνουν το βραβείο του συγκροτήματος της χρονιάς, που κέρδισαν μετά από ψηφοφορία του κοινού. Στη δεύτερη θέση ήρθαν οι Beatles.

1972, Μόναχο. Ο Αλεξάντερ Μπέλοφ, της Σοβιετικής Ένωσης βάζει το νικητήριο καλάθι και η Σοβιετική Ένωση κερδίζει με 51-50 τις ΗΠΑ στον τελικό του μπάσκετ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου.

1985, Μπέρμινχαμ. Αυτή είναι η εικόνα του Μπέρμινχαμ, μετά το ξέσπασμα ρατσιστικής βίας, η οποία προκάλεσε εμπρησμους και πλιάτσικο στο κέντρο της πόλης και σε πολλές συνοικίες.

1989, Σύνορα Ουγγαρίας-Αυστρίας. Ένας Ούγγρος αστυνομικός ελέγχει τα ταξιδιωτικά έγγγραφα Ανατολικογερμανών στα σύνορα της χώρας του με την Αυστρία. Χιλιάδες Ανατολικογερμανοί έσπευσαν να επωφεληθούν από την άρση της απαγόρεσης εξόδου από τη χώρα εκ μέρους της Ουγγαρίας και να φύγουν στη Δύση.

1991, Κροατία. Κάτοικοι της πόλης Οσίτζεκ τρέχουν να μπουν σε καταφύγιο στην κεντρική πλατεία της πόλης, καθώς ο Ομοσπονδιακός στρατός της Γιουγκοσλαβίας βομβαρδίζει την πόλη. Μια γυναίκα έχασε τη ζωής της στο βομβαρδισμό.