Saudi Aramco: Εξαπολύοντας τον γίγαντα

Τα πρώτα κοιτάσματα στο βασίλειο ανακαλύφθηκαν το 1933. Εκείνα τα χρόνια, η Standard Oil από την Καλιφόρνια κρατούσε τα ηνία, αφήνοντας την παρακαταθήκη της.

Στις εκτεταμένες εγκαταστάσεις του Νταχράν όλα θυμίζουν Καλιφόρνια: τα σπίτια, οι λευκοί φράχτες, οι στάβλοι.

Μπορεί να μοιάζουν αμερικανικά, αλλά σήμερα η Saudi Aramco διατηρεί ξεκάθαρα το σαουδικό DNA της. Τα στελέχη της εταιρείας περηφανεύονται για το χαμηλότερο κόστος παραγωγής στον κόσμο και γι’ αυτό που αναφέρουν ως το καλύτερο ρεκόρ στη διαχείριση στον πετρελαϊκό τομέα.

Ο χαμηλών τόνων πετρελαϊκός γίγαντας μπαίνει σε διαδικασία ανοίγματος στον έξω κόσμο με την πολιτική του δεύτερου τη τάξει διαδόχου, πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο οποίος επιθυμεί για την Aramco κεντρικό ρόλο στο επονομαζόμενο «2030 Vision» όραμά του.

Ο πρίγκιπας θέλει να ξεκλειδώσει με δημόσια εγγραφή (IPO) πάνω από 2 τρισ. δολάρια – ένας φιλόδοξος στόχος μετά από την απότομη πτώση των τιμών του πετρελαίου. Από το 2018, ένα ποσοστό μετοχών έως 5% μπορεί να πωληθεί σε χρηματιστήρια, όπως αυτά στη Νέα Υόρκη, στο Λονδίνο, στο Χονγκ Κονγκ και στο Ριάντ.

Η Aramco είναι μακράν ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου. Τα 10 εκατ. βαρέλια που παράγει ημερησίως είναι υπερδιπλάσια αυτών του κοντινότερου ανταγωνιστή της, της ρωσικής Rosneft.

Είχα μια σπάνια ημέρα υψηλών συναντήσεων στην Aramco, που ξεκίνησε από τα κεντρικά στο Νταχράν και κατέληξε στα κοιτάσματα του Σαιμπάχ στο θρυλικό Empty Quarter στα σύνορα με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Η διάρκειας μιας ώρας ενημέρωση έγινε από τον διευθύνοντα σύμβουλο Αμίν Νάσερ, ο οποίος δείχνει να προετοιμάζει ανέτως την ομάδα των 64.000 εργαζομένων του για τον μεγάλο, κακό κόσμο των διεθνών αγορών.

«Ιδιωτικοποιώντας το –ας το πούμε– πετράδι του στέμματος είναι κάτι σημαντικό και αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης για ό,τι έχουμε. Είναι σημαντικό να το μοιραστούμε με τον υπόλοιπο κόσμο, μου είπε ο Νάσερ σε μια ωριαία τετ-α-τετ συνέντευξη.

Δεν αποθαρρύνεται από τις σημερινές τιμές στα 40-50 δολάρια και αποφεύγει επιδέξια την ερώτησή μου για το αν θα ήταν σοφότερο να μπει στο χρηματιστήριο με τιμές στα 100 δολάρια κατά μέσο όρο.

«Η αγορά πετρελαίου είναι πάντα κυκλική... Θα πάρει κάποιο καιρό και οι τιμές θα είναι εκεί που θα είναι, όταν ξεκινήσει η μετοχοποίηση.

Πριν από την άφιξή μου στην Ανατολική Επαρχία, υπήρχαν αναφορές ότι η Aramco βρισκόταν ήδη σε συζητήσεις με τρεις πιθανούς συνεταίρους: την ExxonMobil, την BP και την κινεζική Sinopec. Αλλά, ο Νάσερ δεν δίστασε να διαψεύσει αυτήν την εικασία.

«Δεν είμαστε σε καμιά συζήτηση με καμιά από αυτές τις εταιρείες για το θέμα της ιδιωτικοποίησης», είπε.

Αλλά, αυτό που ξεχώρισα κατά τη διάρκεια της ημέρας μου στην Aramco-land είναι πώς ο πρίγκιπας διάδοχος θέλει να μεγιστοποιήσει όλες τις δεξιότητες που ο ενεργειακός γίγαντας έχει να προσφέρει. Η εταιρεία χρησιμοποιείται ως Δούρειος Ίππος που θα βάλει εντός των τειχών τη μεταρρυθμιστική ατζέντα του πρίγκιπα.

Η Aramco ήδη επιβλέπει την κατασκευή εκπαιδευτικών κέντρων, δημοτικών σχολείων, αυτοκινητοδρόμων και του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της χώρας του King Abdullah University of Science and Technology (KAUST) βορείως της Τζέντα.

Αυτή είναι, ίσως, μόνο η εισαγωγή. Ο Νάσερ είπε ότι εντός διαστήματος μιας δεκαετίας, η Aramco θα δημιουργήσει στη χώρα μισό εκατομμύριο θέσεις εργασίας, διακόσιες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και πενήντα τεχνολογικές επιχειρήσεις.

Οι στόχοι της Aramco αντανακλούν αυτούς του προέδρου της Χαλίντ Αλ Φαλίχ, ο οποίος όχι μόνο ανέλαβε προσφάτως τη θέση του υπουργού Ενέργειας, αλλά επιπλέον θα επιβλέπει τα υπουργεία Βιομηχανίας και Ορυκτών σε ένα διευρυμένο χαρτοφυλάκιο.

Ο Αλ Φαλίχ βρίσκεται στην Aramco από το 1979 και έχει χτίσει τη φήμη ενός σοβαρού άντρα που τηρεί το λόγο του και, όπως η Aramco, φέρνει αποτελέσματα.

Αλλά, τίθεται το ερώτημα: έχει τεθεί ο πήχης πολύ ψηλά για την υπερομάδα της Aramco;

Ο επιθετικά φιλόδοξος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν βιάζεται. Αφότου η χώρα έκαψε αποθεματικά ύψους 115 δισ. δολαρίων το περασμένο έτος, είναι πρόθυμος να σπάσει την εξάρτηση από το πετρέλαιο. Χρειάζεται μια αρχική έκρηξη ανάπτυξης με 1% και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Η ανεργία τρέχει με ρυθμούς που ξεπερνούν το 11%, με τα ποσοστά νεανικής ανεργίας να ανέρχονται σε διπλάσια επίπεδα.

Οι αλλαγές που βλέπω επί του πεδίου μού φέρνουν στη μνήμη μια συνέντευξη που είχα πάρει δεκαπέντε χρόνια πριν με τον Πίτερ Μπράμπεκ–Λέτμαθ, όταν ήταν CEO στη Nestle. Συζητούσαμε για το μεγαλύτερο μάθημα που είχε πάρει ως επικεφαλής ενός παγκόσμιου επιχειρηματικού ομίλου.

Περιμένοντας δύο δεκαετίες έως ότου αναλάβει την κορυφαία θέση στον ελβετικό γίγαντα τροφίμων, μίλησε για τον βατήρα εκκίνησης στην μεταμόρφωση μιας επιχείρησης μεγέθους 237 δισ. δολαρίων.

Μετά από έναν χρόνο προσπαθειών, συνειδητοποίησε ότι οι συνεργάτες του πάσχιζαν να βρουν το ρυθμό τους. Αναδιοργάνωσε την ομάδα του και, όπως λέει το ρητό, τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Σήμερα, η Nestle είναι ένα από τα ακριβότερα εμπορικά σήμερα παγκοσμίως.

Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί για να δει εάν η Saudi Aramco –με δεκαπλάσια αξία αυτής της Nestle– μπορεί να αποφύγει το στραβοπάτημα, προσφέροντας όλα όσα ο νεαρός πρίγκιπας έχει κατά νου.

* John Defterios is CNNMoney Emerging Markets Editor