Σαν σήμερα: Η 8η Αυγούστου στην Ιστορία - Όταν ο Τύπος έκανε ακόμη τη δουλειά του: Έριχνε Προέδρους

Στις 8 Αυγούστου 1879 γεννήθηκε ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, Μεξικανός στρατιωτικός και επαναστάτης, που αψήφισε τις ΗΠΑ, σπάνιο. Το 1900 γεννήθηκε ο σπουδαίος και πρωτοπόρος Αλέξης Μινωτής, το 1919 ο Ιταλός σκηνοθέτης Ντίνο ντε Λαουρέντις και το 1937 ο Ντάστιν Χόφμαν, χωρίς συστάσεις.

Στις 8 Αυγούστου 1974 ο Ρίτσαρντ Νίξον, πρόεδρος των ΗΠΑ, έκανε το αδιανόητο: Βγήκε στην τηλεόραση και ανακοίνωσε ότι παραιτείται του αξιώματός του.

Οι Αμερικάνοι παρακολουθούσαν άναυδοι. Τον είχαν επανεκλέξει μόλις δύο χρόνια νωρίτερα, το Νοέμβριο του 1972, με μία από τις πιο σαρωτικές νίκες στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Μέχρι εκεί όλα καλά.

Το «Βαθύ Λαρύγγι» και δύο επίμονοι ρεπόρτερ

Λίγους μήνες νωρίτερα, στα μέσα Ιουνίου του 1972 πέντε άντρες είχαν συλληφθεί ενώ επιχειρούσαν να διαρρήξουν το αρχηγείο του Δημοκρατικού Κόμματος στο κτιριακό σύμπλεγμα Watergate της Ουάσιγκτον. Η υπόθεση είχε περάσει στα πάρα πολύ ψιλά, τα οποία είναι, να ξέρετε, συνήθως και οι σημαντικότερες ειδήσεις.

Και μετά, εμείς οι πιστοί υπηρέτες της ενημέρωσης αποκτήσαμε τους παντοτινούς ήρωές μας: Ο Καρλ Μπέρνσταϊν και ο Μπομπ Γούντγουορντ, δύο δημοσιογράφοι της εφημερίδας Washington Post, αποφάσισαν να βγάλουν άκρη στο κουβάρι.

Ο Τζον Γούντγουορντ (δεξιά) και ο Καρλ Μπέρνσταϊν κέρδισαν βραβείο Πούλιτζερ και μια θέση στις καρδιές όλων μας για τις αποκαλύψεις τους (AP Photo)

Με επιμονή, πείσμα, ρίσκο και κυρίως με την «πλάτη» του εντύπου στο οποίο εργάζονταν, η υπόθεση άρχισε να ξεδιπλώνεται σε ένα σκάνδαλο άνευ προηγουμένου, κατά το οποίο αποκαλύφθηκε ότι η κυβέρνηση του Νίξον παρακολουθούσε τους Δημοκρατικούς και με βάση τα όσα μάθαινε μανιπουλάριζε τα πάντα· ανάμεσα σ' αυτά τα πάντα και το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ο Γούντγουορντ και ο Μπέρνσταϊν, με τη βοήθεια ενός πληροφοριοδότη με τον κωδικό «Βαθύ Λαρύγγι», συνέδεσαν τελικά τις υποκλοπές με το γραφείο του Νίξον, αποκάλυψαν μια ευρείας κλίμακας επιχείρηση συγκάλυψης και τελικά απέδειξαν ότι μόνο «δημοκρατικά» δεν ήταν εκλεγμένος ο Νίξον.

Το «Βαθύ Λαρύγγι», όπως αποκαλύφθηκε χρόνια αργότερα, ήταν ο Μαρκ Φελτ, τότε υποδιευθυντής του FBI.

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την υπόθεση, αλλά βαριέστε να διαβάσετε τα δεκάδες βιβλία που έχουν γραφτεί γι αυτήν, δείτε την ταινία «Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου», του Άλαν Πάκουλα, Ρέντφορντ και Χόφμαν στους ρόλους των δημοσιογράφων και ένα πολύ καλογυρισμένο φιλμ.

Μπορούμε να κουβεντιάζουμε μέρες, αν όχι χρόνια, για το Γουότεργκέιτ. Πενήντα χρόνια αργότερα όμως, τα βασικά του σημεία παραμένουν ίδια:

Πόσο δημοκρατική είναι τελικά η δημοκρατία; Πόσο εύκολο είναι για τους πολιτικούς να χειρίζονται τους ψηφοφόρους; Πόσο ανεξάρτητες πρέπει να είναι οι εξουσίες μεταξύ τους; Και κυρίως, ποιος είναι ο ρόλος του Τύπου;

Ο Γούντγουορντ και ο Μπέρνσταϊν απειλήθηκαν, κινδύνευσαν, ρίσκαραν τις καριέρες τους αν όχι τις ίδιες τους τις ζωές, αλλά επέμειναν. Ίσως αν δεν είχαν την κάλυψη του εντύπου τους όλα αυτά να μην είχαν συμβεί ποτέ.

Ο Νίξον προσπάθησε μέχρι το τέλος της ζωής του να αποκαταστήσει το όνομά του χωρίς επιτυχία. Ο αντικαταστάτης του, Τζέραλντ Φορντ, τον γλίτωσε από το αυτονόητο, τη δίκη και πιθανώς τη φυλακή. Οι δύο δημοσιογράφοι πήραν βραβείο Πούλιτζερ. Η υπόθεση πέρασε στην ιστορία.

Σήμερα, ιδιαίτερα στην Ελλάδα αλλά όχι μόνο, το Γουότεργκεϊτ είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Κι ο Τύπος έχει τη μοναδική ευκαιρία να ανακτήσει τη χαμένη του τιμή: Να ελέγχει την πολιτική, νομοθετική και εκτελεστική εξουσία και όχι να αποτελεί μέρος της.

Αν θα επιλέξει να το κάνει, είναι μια άλλη ιστορία.

Η 8η Αυγούστου στην Ιστορία

1936, Ισπανία. Ένα κοριτσάκι και ο μικρότερος αδελφός της στην πόρτα του σπιτιού τους στην πόλη Ρομπορεγκόρντο, βόρεια της Μαδρίτης. Η πόλη βομβαρδίστηκε και από τους Εθνικιστές αλλά και από τους αντάρτες και τα παιδάκια έχασαν και τους δύο τους γονείς.

1936, Νέα Υόρκη. Το γερμανικό αερόπλοιο Χίντεμπουργκ πάνω από το Μανχάταν.

1936, Βερολίνο. Χαρούμενος για τη διπλή του νίκη, ο Τζέσε Όουενς ποζάρει στο Βερολίνο. Ο Όουενς κέρδισε τα 100 μέτρα ανδρών και το άλμα εις μήκος.

1942, Βομβάη. Ο Μαχάτμα Γκάντι περιτριγυρισμένος από τους οπαδούς του στο παν-Ινδικό συνέδριο στη Βομβάη, υπογράφει αυτόγραφα, λίγο πριν τη σύλληψή του. Τα αυτόγραφα θα πωληθούν προς περίπου 1.65 δολάρια το ένα, και τα έσοδα θα πάνε στους φτωχούς της χώρας.

1951, Λονδίνο. Η πριγκίπισσα Ελισάβετ της Αγγλίας, μετέπειτα βασίλισσα Ελισάβετ Β', ο πρίγκιπας Φίλιππος και τα παιδιά τους, πρίγκιπας Κάρολος και πριγκίπισσα Άννα στον κήπο του Clarence House.

1962, Χόλιγουντ. Το φέρετρο με το άψυχο σώμα της Μέρλιν Μονρόε μεταφέρεται από το περεκκλήσι στο οποίο εψάλη η νεκρώσιμος ακολουθία, στην κρύπτη στην οποία θα ταφεί.

1967, Καλιφόρνια. Ο Τζορτζ Χάρισον, με τη σύζυγό του Πάτι Μπόιντ, στο Σαν Φρανσίσκο.

1968, Μπιάφρα. Μικρά παιδιά περιμένουν με αγωνία να πάρουν τρόφιμα. Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις και τα Ηνωμένα Έθνη δίνουν αγώνα για να ταΐσουν του πεινασμένους της Μπιάφρα και να σώσουν ζωές.

1971, Μπελφάστ. Βρετανοί στρατιώτες έχουν πάρει θέσεις στις εισόδους καταστημάτων στο κέντρο του Μπελφάστ, στη Βόρεια Ιρλανδία, η οποία συγκλονίζεται από ταραχές.

1974, Νέα Υόρκη. Άνθρωποι περιμένουν για το λεωφορείο και διαβάζουν στην εφημερίδα τα νέα για την απόφαση του Προέδρου Νίξον να παραιτηθεί.

1983, Κονέκτικατ. Ένας λευκός καρχαρίας, μήκους 6 μέτρων και βάρους 1.600 κιλών πιάστηκε από δύο ψαράδες μετά από 10 ώρες μάχης. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους καρχαρίες που έχουν εντοπιστεί ποτέ.

1991, Μπάρι. Χιλιάδες Αλβανοί που έφυγαν από τη χώρα τους για να ξεφύγουν από τη φτώχεια και συχνά την πείνα, στιβάζονται στο λιμάνι του Μπάρι, περιμένοντας να ζητήσουν άσυλο στην Ιταλία.