Σαν σήμερα: Η 6η Αυγούστου στην Iστορία - Ήταν έγκλημα πολέμου η ατομική βόμβα στη Χιροσίμα;

Στις 6 Αυγούστου 1809 γεννήθηκε ο Άλφρεντ λόρδος Τέννυσον, Άγγλος ποιητής, το 1881 ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ, Σκωτσέζος επιστήμονας που μάς έδωσε την πενικιλίνη και το 1928 ο Άντι Γουόρχολ, ο για πολλούς λόγους σημαντικότερος καλλιτέχνης του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα.

Στις 6 Αυγούστου 1992, στη Βαρκελόνη, η Βούλα Πατουλίδου κατακτά το χρυσό μετάλλιο στην κούρσα των 100 μέτρων με εμπόδια στους Ολυμπιακους Αγώνες. Είναι το πρώτο χρυσό μετάλλιο στίβου που κατακτά η Ελλάδα σε Ολυμπιακούς Αγώνες μετά το 1912 και την επιτυχία του Κώστα Τσικλητήρα στο άλμα εις μήκος άνευ φοράς.

Τότε ήταν που η Πατουλίδου είπε το περίφημο «για την Ελλάδα ρε γαμωτο!» και πέσανε να την φάνε, διότι αυτό ήταν το σημαντικό, όχι η επιτυχία της...

Στις 6 Αυγουστου όμως είναι και η ημέρα που μάθαμε ότι το Ινόλα Γκέι είναι όνομα. Το μάθαμε όλοι, αλλά κυρίως το έμαθαν 70.000 Ιάπωνες που εξαϋλώθηκαν από την έκρηξη της πρώτης ατομικής βόμβας πάνω από τα κεφάλια τους.

«Θεέ μου, τι κάναμε;»

Ο Πολ Τίμπετς, Πολ Γουόρφιλντ Τίμπετς τζούνιορ για την ακρίβεια, είχε πει σε συνέντευξή του το 1975: «Είμαι περήφανος που μπόρεσα να αρχίσω με το τίποτα, να σχεδιάσω την επιχείρηση και να δουλέψει όσο τέλεια δούλεψε. Κοιμόμουν ήσυχος κάθε βράδυ» και το 2005: «Αν με βάλετε στις ίδιες συνθήκες, σίγουρα, θα το ξανάκανα».

Δεν θα μπορούσε να περιμένει κανείς κάτι πολύ διαφορετικό από έναν άνθρωπο που βάφτισε το βομβαρδιστικό αεροσκάφος του με το όνομα της μαμάς του (αθάνατε Φρόιντ) και ξεκίνησε ένα πρωί να ρίξει μια βόμβα με ουράνιο-235 στα κεφάλια μιας ολόκληρης πόλης.

Σε αντίθεση με τον Τίμπετς, τα άλλα μέλη της αποστολής δεν κοιμόντουσαν καθολου καλά στο υπόλοιπο της ζωής τους και ευτυχώς: Ο Ρόμπερτ Λιούις, βλέποντας την έκρηξη μονολόγησε δυνατά και με τρόμο: «Θέε μου, τι κάναμε;»

Είναι ένα πολύ σωστό ερώτημα. Αυτό που έκαναν ήταν να ξεκινήσουν τον Ψυχρό Πόλεμο και να στοιχειώσουν την ανθρωπότητα για τα επόμενα 50 χρόνια και βάλε, αν όχι ακόμη και σήμερα.

Πέραν του ότι σκότωσαν πάνω από 100 χιλιάδες ανθρώπους, αμάχους επί το πλείστον, με το πάτημα ενός κουμπιού, αυτό μπορεί να θεωρηθεί και λεπτομέρεια μπροστά στον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος πέρασε στην εποχή του μεγάλου τρόμου.

Ήταν έγκλημα πολέμου οι δύο ατομικές βόμβες;

Αν ρωτάτε εμένα, σαφώς.

Και δεν το λέω μόνο εγώ, το ζήτημα προκάλεσε τεράστια αντιπαράθεση μετά το τέλος του πολέμου, το μόνο που έσωσε τις ΗΠΑ από τα διεθνή δικαστήρια ήταν το γεγονός ότι ήταν ο απόλυτος νικητής του πολέμου και η χώρα από την οποία κρέμονταν όλοι, ή σχεόν όλοι. Και κυρίως ήταν η χώρα που θα «έσωζε» τον κόσμο από τους κακούς κουμμουνιστές.

Στη δίκη του Τόκιο, οι συνήγοροι των Ιαπώνων κατηγορούμενων, αλλά και μέρος των κατηγόρων, έθεσαν το ζήτημα, αλλά η λογική του «προχωράμε και ξεχνάμε» επικράτησε. Υποθέτω ότι για τους νομικούς θα ήταν πολύ ενδιαφέροντα τα πρακτικά, αλλά εμείς δεν είμαστε νομικοί και μόνο σφαιρικά μπορούμε να δούμε το θέμα.

Ή και όχι τόσο σφαιρικά και να επικεντρωθούμε σε δύο βασικους άξονες: Τον ηθικό και το αποτέλεσμα, εκ του οποίου κρίνονται συχνά τα πράγματα.

Πράγματι, δύο βόμβες και 100.000 εξαϋλωμένους Ιάπωνες μετά, η χώρα του Ανατέλοντος Ηλίου έκανε το αδιανόητο: Συνθηκολόγησε.

Θα είχε ηττηθεί έτσι κι αλλιώς, όμως, αυτό είναι βέβαιο και οι Αμερικάνοι ετοίμαζαν απόβαση. Όμως, μπλεγμένος σε μια κατάσταση που θα επαναλαμβανόταν χρόνια αργότερα στο Βιετνάμ, ο Χάρι Τρούμαν έβλεπε τους Αμερικάνους ψηφοφόρους να μην θέλουν άλλα φέρετρα, άλλους νεκρούς, άλλο πόλεμο.

Οι λόγοι που έριξαν τη βόμβα οι Αμερικάνοι έχουν αναλυθεί, υπεραναλυθεί και ξανα-αναλυθεί, δεν είναι εκεί το θέμα. Ούτε καν εάν θα μπορούσαν να το αποφύγουν. Φυσικά και θα μπορούσαν.

Το θέμα είναι ποιοι θέλουμε να είμαστε ως πολιτισμός και μέχρι που μπορούμε να φτάσουμε στην αυτοδικαιολόγηση, όταν κάτι μάς βολεύει.

Χρόνια αργότερα, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, το θεωρητικό έργο του οποίου συνδέθηκε με τη δημιουργία της βόμβας, έγραψε μια επιστολή στους Ιάπωνες μαθητές:

«Σε παλιότερες εποχές, τα έθνη ζούσαν με αμοιβαία άγνοια και στην πραγματικότητα το ένα μισούσε ή φοβόταν το άλλο. Το πνεύμα της αδελφικής συνεννόησης μεταξύ τους ας κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος. Με αυτή την πίστη, εγώ, ένας γέρος άνθρωπος, χαιρετώ εσάς, Ιάπωνες μαθητές, από μακριά και ελπίζω πως η γενιά σας κάποτε θα τοποθετήσει τη δική μου στην ντροπή».

Για τις ατομικές βόμβες δεν τιμωρήθηκε ποτέ κανείς. Κάποιοι, λίγοι, ίσως έχασαν τον ύπνο τους, αλλά αυτό δεν αρκεί. Θεσμικά, η ρίψη των βομβών παρέμεινε ατιμώρητη και ως εκ τούτου και δικαιολογημένη, ανοίγοντας ένα ολόκληρο σύμπαν δυνατοτήτων σε όσους πέρασαν τα επόμενα 50 χρόνια με το δάχτυλο πάνω από το κουμπί.

Θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να έχουν τιμωρηθεί; Βεβαίως. Θα άλλαζε αυτό το σύγχρονο κόσμο; Βεβαίως επίσης.

Κι αν σας ενδιαφέρει μια περιήγηση στον κόσμο του Διεθνούς Δικαίου, μπορείτε να κάνετε μια βόλτα εδώ: Θα τιμωρηθεί η Ρωσία για την Ουκρανία; Το περίπλοκο και εύθραυστο Διεθνές Δίκαιο

Η 6η Αυγούστου στην Iστορία

1928, Πίτσμπουργκ. Γεννιέται ο Άντι Γουόρχολ, Αμερικανός καλλιτέχνης της ποπ αρτ.

1936, Βερολίνο. Οι Αμερικανοί αθλητές Τζέσε Όουενς και Φρανκ Γουίκοφ προπονούνται στο Ολυμπιακό χωριό του Βερολίνου.

1945, Τινιάν. Ο πιλότος Πολ Τιμπετς χαιρετάει από το κόκπιτ του βομβαρδιστικού του, λίγο πριν απογειωθεί για να πετάξει την πρώτη ατομική βόμβα πάνω από τη Χιροσίμα. Μια μέρα νωρίτερα, ο Τίμπετς ονόμασε το B-29 του Ινόλα Γκέι, από το όνομα της μητέρας του.

1945, Χιροσίμα. Καπνός σηκώνεται 7.000 μέτρα πάνω από τη Χιροσίμα μετά την έκρηξη της πρώτης ατομικής βόμβας που χρησιμοποιήθηκε σε καιρό πολέμου.

1945, Χιροσίμα. Η πόλη μετά την έκρηξη της ατομικής βόμβας, που άφησε πίσω της 140.000 νεκρούς.

1962, Παρίσι. Στο ατελιέ του Πιέρ Καρντέν, τρία μοντέλα διαβάζουν για τον απρόσμενο θάνατο της Αμερικανίδας ηθοποιού Μέρλιν Μονρόε.

1963, Νίκαια. Η Dame Μαργκό Φοντέιν και ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ κατά τη διάρκεια πρόβας στο θέατρο De La Verdure στη Νίκαια της Γαλλίας, καθώς ετοιμάζονται για παραστάσεις που θα δώσουν εκεί με το βασιλικό Μπαλέτο της Αγγλίας.

1963, Όκλαντ. Ο σερ Έντμουντ Χίλαρι επιστρέφει θριαμβευτικά στην πατρίδα του, τη Νέα Ζηλανδία, αφού έχει γίνει ο πρώτος άνθερωπος που πάτησε την κορυφή του Έβερεστ.

1970, Χιροσίμα. Ένα μεγάλο πλήθος έχει συγκεντρωθεί για να τιμήσει την επέτειο από την καταστροφή της πόλης από την ατομική βόμβα.

1992, Βαρκελόνη. «Για την Ελλάδα ρε γαμωτο!» Η Βούλα Πατουλίδου κατακτά το χρυσό μετάλλιο στην κούρσα των 100 μέτρων με εμπόδια στους Ολυμπιακους Αγώνες της Βαρκελόνης. Είναι το πρώτο χρυσό μετάλλιο στίβου που κατακτά η Ελλάδα σε Ολυμπιακούς Αγώνες μετά το 1912 και την επιτυχία του Κώστα Τσικλητήρα στο άλμα εις μήκος άνευ φοράς.

1998, Ουάσινγκτον. Η Μόνικα Λεβίνσκι, η μαρτυρία της οποίας ίσως καθορίσει το μέλλον της κυβέρνησης Κλίντον, φτάνει στο Ομοσπονδιακό δικαστήριο στην Ουάσινγκτον για να πει τη δική της πλευρά της ιστορίας αναφορικά με το φημολογούμενο ειδύλλιο ανάμεσα στην ίδια και τον Πρόεδρο Κλίντον.

1998, Αθήνα. Ένας κάτοικος της περιοχής κοιτάζει απελπισμένος, καθώς η φωτιά καίει τα βόρεια προάστεια της Αθήνας.