Σαν σήμερα: Η 11η Ιουλίου στην Ιστορία - Η σφαγή στη Σρεμπρένιτσα

Στις 11 Ιουλίου 1832 γεννήθηκε ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο γνωστός και ως «δυστυχώς επτωχεύσαμε», το 1920 ο Γιουλ Μπρίνερ, που ήταν Ρώσος και -κακώς- έμεινε στην ιστορία κυρίως για το εντελώς ξυρισμένο του κεφάλι, το 1934 ο θεός της κομψότητας Τζόρτζιο Αρμάνι, το 1973 ο Κώστας Κεντέρης, ο «γιος του ανέμου» που πέφτοντας από τα βάθρα έγινε τελικά φέρι μποτ, και διάφοροι άλλοι διάσημοι άνθρωποι.

Η 11η Ιουλίου είναι επίσης μια μέρα κατά την οποία συνέβησαν διάφορα ενδιαφέροντα πράγματα, αλλά στη συνείδηση του σύγχρονου κόσμου θα μείνει ως η ημέρα που ξεκίνησε η σφαγή στη Σρεμπρένιτσα.

Οφείλει να μείνει ως τέτοια, ή ακριβολογώντας, ο σύγχρονος κόσμος οφείλει να τη θυμάται ως τέτοια.

Στις 11 Ιουλίου 1995, οι δυνάμεις των Σερβοβοσνίων, υπό τον στρατηγό Ράτκο Μλάντιτς και την πολιτική κάλυψη του Ράντοβαν Κάρατζιτς και του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ολοκλήρωσαν τη σφαγή 8.000 αρρένων αμάχων μουσουλμάνων σε μία περιοχή στην οποία κυριαρχούσε το σερβικό στοιχείο.

Η Σρεμπρένιτσα είναι σύμβολο της ντροπής, όχι μόνο για το μέγεθος της σφαγής, αλλά -κυρίως- για το ότι η σφαγή αυτή συνέβη σε μία πόλη που ήταν θεωρητικά υπό την απόλυτη προστασία των Ηνωμένων Εθνών. Οι 100 Ολλανδοί κυανόκρανοι που επόπτευαν την περιοχή αποδείχθηκαν ανεπαρκείς από κάθε άποψη, ενώ η βοήθεια που τους είχε υποσχεθεί ο ΟΗΕ ήλθε μετά το τέλος του μακελειού. Οι Σερβοβόσνιοι αφέθηκαν στην πραγματικότητα ανενόχλητοι όσο επιτελούσαν αυτό που οι ίδιοι θεωρούσαν καθήκον τους· να καθαρίσουν την περιοχή από τους Βόσνιους Μουσουλμάνους.

Στις σφαγές πήραν μέρος και 12 Έλληνες. Ανήκαν στην Ελληνική Φρουρά Εθελοντών και ήταν είτε μέλη της νεοναζιστικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή» ή μισθοφόροι.

Η σφαγή στη Σρεμπρένιτσα κατέδειξε για μια ακόμη φορά την ανεπάρκεια -πρακτική ή θεσμική- του ΟΗΕ, αλλά και της διεθνούς κοινότητας: Ελάχιστοι άνθρωποι καταδικάστηκαν γι αυτήν στα διεθνή δικαστήρια, σε αντίστιξη με τους δεκάδες χιλιάδες που θρηνούν κάθε χρόνο έκτοτε τους περίπου 8.000 σφαγιασθέντες.

Το 2007 ένα δικαστήριο στην Ολλανδία έκρινε ότι η χώρα είχε μερική ευθύνη για τη σφαγή...

Η 11η Ιουλίου στην Ιστορία

1936, Νέα Υόρκη. Ο Τζέσε Όουενς, του Ohio State University, στα αριστερά, και ο Ραλφ Μέτκαλφ του Marquette University, φωτογραφίζονται πριν των αγώνα των 100 μέτρων στα προκριματικά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο Όουενς κέρδισε τον αγώνα.

1937, Λος Άντζελες. Η Μαρλέν Ντίχτριχ και ο σύζυγός της Ρούντολφ Ζίμπερ, Γερμανός σκηνοθέτης, στο Λος Άντζελες, επιβιβάζονται στο τρένο για τη Νέα Υόρκη, προκειμένου να φύγουν μετά με το πλοίο για την Ευρώπη.

1938, Άγκυρα. Η πρωτεύουσα της Τουρκίας επεκτείνεται πολεοδομικά και κοινωνικά και θέλει να αποδώσει τιμές στη νεολαία της, με μια γιορτή στο Εθνικό Στάδιο της πόλης.

1941, Οξφόρδη. Πεθαίνει ο Σερ Άρθουρ Έβανς, Βρετανός αρχαιολόγος, που ανακάλυψε τη Μινωική πολιτεία της Κνωσού.

1961, Νέα Υόρκη. Η ηθοποιός Μέρλιν Μονρόε, σε καροτσάκι, φεύγει από το νοσοκομείο στη Νέα Υόρκη. Η ηθοποιός εισήχθη στα επείγοντα με πόνους στην κοιλιακή χώρα.

1968, Ρώμη. Ο βραβευμένος με Όσκαρ ηθοποιός Σίντνεϊ Πουατιέ με ένα από τα πέντε παιδιά του στο αεροδρόμιο Φιουμιντσίνο της Ρώμης. Ο ηθοποιός βρίσκεται με την οικογένειά του για διακοπές στην Ιταλία, μετά το κινηματογραφικό φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν στην Ισπανία.

1977, Νέα Υόρκη. Μέλη της Κου Κλουξ Κλαν γύρω από ένα φλεγόμενο σταυρό, κατά τη διάρκειά διαδήλωσης της οργάνωσης.

1983, Χόλιγουντ. Ο Τζον Τραβόλτα και ο Σιλβέστερ Σταλόνε με τη σύζυγό του, Σάσα, φτανουν στην παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας «Staying Alive». Ο Σταλόνε έγραψε, σκηνοθέτησε και ήταν παραγωγός της ταινίας.

1988, Αθήνα. Τρομοκρατική ενέργεια που αποδίδεται στον Παλαιστίνιο Αμπού Νιντάλ, σημειώνεται στο ελληνικής ιδιοκτησίας κρουαζιερόπλοιο «City of Poros», που πλέει στον Αργοσαρωνικό με 471 επιβάτες. Η επίθεση έχει ως συνέπεια να χάσουν τη ζωή τους 9 άνθρωποι και να τραυματιστούν 71.

1995, Σρεμπρένιτσα. Το καλοκαίρι του 1995, στο απόγειο του εμφυλίου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις υπό τον στρατηγό Ράντκο Μλαντιτς πολιόρκησαν και κατέλαβαν την πόλη της Σρεμπρένιτσα. Ακολούθησε σφαγή, με 8.000 αμάχους να εκτελούνται μέσα σε λίγες ώρες. Πρόκειται για πιο αποτρόπαιο έγκλημα πολέμου στην Ευρώπη μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

2000, Ντέρμπαν. Ο Obed Ndwandwe, που ζει με το AIDS, ξεντύνεται στο σπίτι του, μερικά χιλιόμετρα βόρεια του Ντέρμπαν, στη Νότια Αφρική. Η περιοχή είναι εκείνη με το υψηλότερο γνωστό ποσοστό ανθρώπων που ζουν με τον ιό. Υπολογίζεται ότι στα επόμενα χρόνια, 28 εκατομμύρια παιδιά στην Αφρική θα χάσουν τον έναν από τους δύο γονείς τους από AIDS.