Γιατί αυξήθηκαν οι μέδουσες στις ελληνικές θάλασσες; Ο διευθυντής ερευνών του ΕΛΚΕΘΕ απαντά

Αρχικά, όπως μας εξηγεί ο κ. Χρήστου, μια αύξηση στις εμφανίσεις των μεδουσών γενικότερα έχει παρατηρηθεί όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλον τον πλανήτη, με τα βασικότερα αίτια να είναι δύο: η κλιματική αλλαγή και η υπεραλίευση.

«Η κλιματική αλλαγή έχει αυξήσει την θερμοκρασία στις θάλασσες και η υπεραλίευση έχει μειώσει τους θηρευτές της μέδουσας καθώς και τον ανταγωνισμό της για την αναζήτηση της τροφή της», αναφέρει χαρακτηριστικά ο βιολόγος.

Ως παράδειγμα, σημειώνει πως ο βασικότερος θηρευτής των μεδουσών είναι η θαλάσσια χελώνα και από τα ψάρια μεταξύ άλλων, ο ξιφίας, ο τόνος, και η γόπα.

Ερωτώμενος για εάν μπορούν να ληφθούν ενδεχομένως κάποια μέτρα για τον περιορισμό των μωβ μεδουσών αναφέρει:

«Tίποτα. Δεν μπορεί να γίνει κάνει πρακτικά ενώ και οικονομικά δεν συμφέρει ούτε δίχτυα να βάλουμε, ούτε κάποιο άλλο μέτρο να πάρουμε γιατί έχει πολύ μεγάλο κόστος. Ακόμη, δεν ξέρουμε σε ποια παραλία θα εμφανιστούν. Κάνουμε υπομονή και προσέχουμε», συμβουλεύει.

Πώς αναγνωρίζουμε τις μέδουσες – Οδηγίες προφύλαξης

«Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτή τη στιγμή είναι η μωβ μέδουσα, η Pelagia noctiluca. Αρχικά, γιατί είναι πολύ μικρή και δεν φαίνεται στο νερό και δεύτερον γιατί έχει τη μεγαλύτερη παρουσία αυτή τη στιγμή τουλάχιστον στο Αιγαίο. Είναι πιθανό σε οποιαδήποτε παραλία που συνδέεται με το Αιγαίο να τη συναντήσουμε, μπορεί και όχι. Είναι θέμα πιθανοτήτων», σημειώνει ο κ. Χρήστου και επισημαίνει πως «σε περίπτωση που τη δούμε, δεν πρέπει να την πλησιάσουμε γιατί έχει κάποια νημάτια που φτάνουν μέχρι και τα 2 μέτρα. Οπότε, έτσι μπορεί να μας τσιμπήσει και από απόσταση».

Χρειάζεται μεγάλη προσοχή, τονίζει, και συστήνει τη χρήση μάσκας θαλάσσης, ώστε οι ενήλικες να μπορούν να κάνουν έναν έλεγχο στην παραλία, ώστε να μπαίνουν μετά τα παιδιά για να απολαύσουν το νερό.

Ακόμη, προτείνει τη χρήση κολυμβητικών γυαλιών από όλους, ως μέτρο προφύλαξης.

Πρέπει να μας ανησυχεί η γαλάζια μέδουσα;

Με τη σειρά της, η γαλάζια μέδουσα (Rhizostoma pulmo), που επίσης κάνει την εμφάνισή της στις θάλασσες, έχει κάποια άλλα χαρακτηριστικά, συνεχίζει ο Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ.

«Αρχικά, είναι πολύ μεγάλη και κρατιέται στην επιφάνεια του νερού με απότέλεσμα να είναι εύκολα ορατή. Συνήθως εμφανίζεται από τον Μάιο ως τον Οκτώβριο ενώ δεν παρουσιάζει τις πυκνότητες της μωβ μέδουσας. Στην Ελλάδα έχει παρατηρηθεί οτι προτιμά παραλίες από κεντρική προς την Βόρεια Ελλάδα, και τη Δυτική Πελοπόννησο.

Ωστόσο, τονίζει πως δεν είναι τόσο συχνή η εμφάνισή της. Επίσης, το τσίμπημά της δεν είναι τόσο επώδυνο όσο της μωβ, είναι πολύ πιο ήπιο.

Μπορεί κάποιος που τον τσιμπήσει να νοιώσει ένα κάψιμο ή φαγούρα, επισημαίνει.

Τι δεν πρέπει να βάλουμε στην πληγή

Όπως επισημαίνει ο κ. Χρήστου, αμμωνία, ξύδι, γλυκό νερό και οινόπνευμα απαγορεύεται να χρησιμοποιούμε στα τσιμπήματα όλων των μεδουσών, είτε είναι οι μωβ είτε οι γαλάζιες.

Παράλληλα, στις οδηγίες που έχουν δίνουν οι ειδικοί επισημαίνεται πως καλό είναι να χρησιμοποιούμε ένα μείγμα μαγειρικής σόδας με θαλασσινό νερό για να σταματήσει η απελεύθέρωση της τοξίνης και έπειτα να προμηθευτούμε κάποιο κορτιζονούχα κρέμα μετά από συμβουλή γιατρού, ειδικά όταν αφορά παιδιά.

Τέλος ο κ. Χρήστους επισημαίνει πως «η κλιματική αλλαγή μας έχει επηρεάσει ποικιλοτρόπως και έχουμε φτάσει σχεδόν σε σημείο μη αναστρέψιμο. Οι μέδουσες είναι μια ελάχιστη από τις επιπτώσεις, ενώ υπάρχουν πολύ πιο σοβαροί κίνδυνοι για τις θάλασσες και το περιβάλλον γενικότερα».