Φάκελος ΣΕΒ: Κάνοντας τα επόμενα βήματα για την αναβάθμιση της Εταιρικής Διακυβέρνησης
Ανανεώθηκε:
Τα επόμενα χρόνια θα είναι καθοριστικά όχι μόνο για το μετασχηματισμό της κοινωνίας και οικονομίας ώστε να είναι πιο συμβατή η καθημερινότητά μας με ένα βιώσιμο υπόδειγμα ανάπτυξης, αλλά και για την ενσωμάτωση στις αλυσίδες αξίας αρχών που άπτονται θεμάτων της κοινωνίας.
Το εγχείρημα αυτό είναι υπόθεση όλων - το κράτος, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις πρέπει να συνεργαστούν στενά και συστηματικά για να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι που έχουν τεθεί, ειδικά στην Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΕΒ ανοίγει τη συζήτηση για τα επόμενα βήματα για την αναβάθμιση της εταιρικής διακυβέρνησης, φωτίζοντας όλες τις πτυχές του ζητήματος και προσφέροντας προτάσεις και λύσεις για την επόμενη ημέρα.
Προκλήσεις και ευκαιρίες για τις διοικήσεις των επιχειρήσεων στα θέματα Εταιρικής Διακυβέρνησης και η συμβολή της αξιόπιστης πληροφόρησης
Του Αλέξανδρου Χατζόπουλου, Γενικού Διευθυντή του ΣΕΒ
Για την Ευρώπη, το πακέτο “Fit for 55” περιλαμβάνει πλήθος δράσεων που διαμορφώνουν κίνητρα και υποχρεώσεις ώστε η οικονομία να επιταχύνει τον επιθυμητό μετασχηματισμό. Αυτές μεταφράζονται σε ρυθμίσεις, παρεμβάσεις στο επίπεδο της φορολογίας, αλλαγές στον τρόπο διοίκησης των επιχειρήσεων και τους σημαντικούς πόρους που διαθέτει το Ταμείο Ανάκαμψης για να ενθαρρύνει την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.
Από την πλευρά των επιχειρήσεων, τα ζητήματα που τίθενται για την εταιρική διακυβέρνηση καταλήγουν να είναι το κομβικό σημείο όλης αυτής της προσπάθειας. Οι Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες δεν ταξινομούν απλά τις δραστηριότητές τους ως προς τη συμβατότητά τους με την επίτευξη των κλιματικών στόχων, αλλά αντίστοιχα διαμορφώνονται και πρότυπα παρακολούθησης σειράς κοινωνικών στόχων. Κυρίως, διαμορφώνεται ένα αναλυτικό πλαίσιο που περιγράφει πώς οι επιχειρήσεις με αξίες που διαπραγματεύονται σε οργανωμένες αγορές ή δραστηριοποιούνται σε επιλεγμένους κλάδους, καθώς και επιχειρήσεις που βρίσκονται στις αλυσίδες αξίας αυτών, θα λειτουργούν για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.
Στην πράξη, θα περιγράφεται αναλυτικά ένας μηχανισμός συλλογής, επεξεργασίας και παρουσίασης σχετικής πληροφορίας που θα πρέπει οι επιχειρήσεις να στήσουν και να στελεχώσουν, με διαφάνεια και αξιοκρατία. Την ευθύνη δημιουργίας αυτού του μηχανισμού θα έχουν οι διοικήσεις, οι οποίες θα ενημερώνουν για τις σχετικές τους δράσεις, αλλά και θα είναι παραλήπτες της πληροφορίας που παράγει αυτός ο μηχανισμός και θα πρέπει να αναφέρουν πώς δρουν βάσει αυτής της πληροφορίας.
Πέρα και από τις εθνικές εξελίξεις στην εταιρική διακυβέρνηση, οι οποίες εστιάζονται στην εφαρμογή του Ν. 4706/20 και την έκδοση από το Ελληνικό Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΕΣΕΔ) του πρόσφατου Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης, η Ευρωπαϊκή νομοθεσία θα περιγράφει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πληροφόρησης της διοίκησης και δομών που θα επιτρέπουν στη διοίκηση να δρα βάσει της πληροφορίας που λαμβάνει.
Φυσικά, ένα πλαίσιο που ρυθμίζει ταυτόχρονα ένα τέτοιο μεγάλο εύρος θεμάτων και για κάθε ένα από αυτά εισέρχεται στη ρύθμιση σε επίπεδο λεπτομέρειες ενέχει σοβαρούς κινδύνους σε ό,τι αφορά τη γραφειοκρατικοποίηση της διοίκησης, ακριβώς τη στιγμή που οι διοικήσεις πρέπει να αναλάβουν με ταχύτητα αυξημένα ρίσκα και τολμηρές αποφάσεις για να ενθαρρύνουν την επίτευξη των κλιματικών στόχων στην πράξη. Το στοίχημα συνεπώς διατήρησης των θετικών διαστάσεων του εγχειρήματος και, την ίδια ώρα, διατήρησης της ευελιξίας και δυνατότητας λήψης αποφάσεων από τις διοικήσεις παραμένει μπροστά μας και πρέπει να είναι αντικείμενο μιας ολοκληρωμένης ανάλυσης.
Με αυτές τις επισημάνσεις, που πάντως μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης και αναζήτησης λειτουργικών λύσεων, παραμένει ότι οι επιχειρήσεις λειτουργούν σε μια εποχή που πρέπει να αντιλαμβάνονται τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που διαμορφώνονται πλέον με μεγάλη ταχύτητα μπροστά τους. Τόσο το νέο εθνικό πλαίσιο, όσο και το υπό διαμόρφωση ευρωπαϊκό πλαίσιο για θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, τελικά ωθούν τις επιχειρήσεις να αναβαθμίσουν τους μηχανισμούς που παρέχουν έγκαιρα αξιόπιστη πληροφόρηση στις διοικήσεις, επιτρέποντάς τους έχουν πρόσβαση ταχύτερα την πληροφορία που χρειάζεται για τη λήψη αποφάσεων.
Τα επόμενα χρόνια οι διοικήσεις επιχειρήσεων όλων των κλάδων και μεγεθών θα χρειαστεί να ενημερωθούν συστηματικά για τις αλλαγές αυτές που επιβάλλουν ταυτόχρονα η πραγματικότητα και το νέο πλαίσιο, ώστε να εξοικειωθούν με νέες έννοιες και εργαλεία διοίκησης και να τα αξιοποιήσουν προς όφελός τους. Ο ΣΕΒ, έχοντας πρωτοστατήσει στην ίδρυση του ΕΣΕΔ και την έκδοση του πρώτου Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης στην Ελλάδα, συνεχίζει σήμερα παρακολουθώντας αυτές τις εξελίξεις και στηρίζοντας δράσεις ενημέρωσης, όπως αυτές που πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα σε συνεργασία με: α) τον Σύνδεσμο Επαγγελματιών Κανονιστικής Συμμόρφωσης Ελλάδος (ΣΕΚΑΣΕ), με αντικείμενο τις πρόσφατες εξελίξεις και τα επόμενα βήματα που πρέπει να έχουν υπόψη τους οι επιχειρήσεις στα θέματα κανονιστικής συμμόρφωσης, β) τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Στελεχών Διαχείρισης Κινδύνων (ΠΑΣΥΣΔΙΚ-HARIMA) με αντικείμενο τα θέματα διαχείρισης ρίσκου που πλέον διατρέχουν όλο το φάσμα της πληροφορίας που αξιολογεί μια διοίκηση και γ) το Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών Ελλάδας (IIA Greece) με θέμα τη χρήση του εσωτερικού ελέγχου ως ένα εργαλείο αποτελεσματικότερης διοίκησης. Οι τρεις αυτές λειτουργίες, οι οποίες αποτελούν το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου των εταιρειών, βρίσκονται στο επίκεντρο της εταιρικής διακυβέρνησης και εφοδιάζουν με κατάλληλες πολιτικές, διαδικασίες, αναλύσεις και ελέγχους τις διοικήσεις, συμβάλλοντας σε καλύτερες αποφάσεις, βιωσιμότητα και ανάπτυξη.
Η συμβολή της Κανονιστικής Συμμόρφωσης στις εταιρείες, ως μέρος του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου
Του Ευάγγελου Τσεκρέκου, Προέδρου Συνδέσμου Επαγγελματιών Κανονιστικής Συμμόρφωσης Ελλάδος (ΣΕΚΑΣΕ)
O Νόμος 4706/2020 για την εταιρική διακυβέρνηση εισήγαγε σε εταιρείες με κινητές αξίες σε ρυθμιζόμενες αγορές στην Ελλάδα, την έννοια του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου (ΣΕΕ), που έως τότε ήταν γνωστή κυρίως στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ως σύνολο μηχανισμών και διαδικασιών που συντελεί στην ασφαλή και αποτελεσματική λειτουργία της εταιρείας και μέρος της συνολικής εταιρικής διακυβέρνησης.
Σε σειρά διαδικτυακών εργαστηρίων που διοργάνωσε πρόσφατα ο ΣΕΒ σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Επαγγελματιών Κανονιστικής Συμμόρφωσης (ΣΕΚΑΣΕ), το Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών Ελλάδος (ΙAA-Greece) και τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Στελεχών Διαχείρισης Κινδύνων (ΠΑΣΥΣΔΙΚ), αναλύθηκαν θέματα που αφορούν στο ΣΕΕ ως κομβικό στοιχείο της Εταιρικής Διακυβέρνησης, στη σχέση των λειτουργιών/Μονάδων που το απαρτίζουν, ενώ δόθηκαν και πρακτικές οδηγίες/συμβουλές προς τις επιχειρήσεις που καλούνται να το εφαρμόσουν για πρώτη φορά.
Το ΣΕΕ απαρτίζεται από τρεις βασικές λειτουργίες και αντίστοιχες οργανωτικές δομές: την Κανονιστική Συμμόρφωση, τη Διαχείριση Κινδύνων και τον Εσωτερικό Έλεγχο. Από αυτές, οι δύο πρώτες είναι οι λιγότερο γνωστές, με την έννοια ότι η ύπαρξή τους ήταν απαιτητή από το σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο μόνο σε συγκεκριμένους χώρους, μέχρι πρότινος. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια και πριν την έλευση του Ν. 4706/2020, αρκετοί οργανισμοί είχαν ήδη προχωρήσει στη σύσταση Μονάδων Κανονιστικής Συμμόρφωσης, είτε ως αποτέλεσμα διάγνωσης εσωτερικών αναγκών και κινδύνων (συγκρούσεις συμφερόντων και θέματα δεοντολογίας, προώθηση της φήμης και ακεραιότητας του οργανισμού έναντι πελατών και συνεργατών), είτε ως αποτέλεσμα διάγνωσης εξωγενών κινδύνων από την επιχειρηματική τους δραστηριότητα (τη γεωγραφική επέκταση, τους αντισυμβαλλόμενους, τις νέες τεχνολογίες κ.ά.).
Η Κανονιστική Συμμόρφωση, ως μετάφραση του αγγλικού όρου “Compliance”, ενδεχομένως δεν αποδίδει στο ακέραιο την αποστολή και τους στόχους της ομώνυμης Μονάδας. Τούτο διότι, σκοπός της δεν είναι μόνο η παρακολούθηση και μέριμνα για την εφαρμογή του εκάστοτε θεσμικού/κανονιστικού πλαισίου, αλλά και η θέσπιση και εφαρμογή κανόνων δεοντολογίας και επιχειρηματικής ηθικής, ώστε, τόσο το εσωτερικό περιβάλλον του οργανισμού, όσο και οι συναλλαγές του με τρίτους (πελάτες, συνεργάτες, προμηθευτές) να γίνονται με όρους διαφάνειας και ακεραιότητας προς όφελος όλων των εμπλεκομένων μερών (οργανισμού, εργαζομένων, πελατών, συνεργατών, κοινωνίας κ.λπ.).
Η Κανονιστική Συμμόρφωση διαφοροποιείται από τη Νομική Υπηρεσία, καθώς η τελευταία μεριμνά, κυρίως, για την ερμηνεία του νόμου, την παροχή νομικής συμβουλής και τη συμβατική αποτύπωση του νομοθετικού πλαισίου, ενώ η Κανονιστική Συμμόρφωση χρησιμοποιεί μεθόδους και εργαλεία για την αξιολόγηση του κινδύνου (μη) συμμόρφωσης, την εφαρμογή του νομοθετικού/κανονιστικού πλαισίου (πολιτικές, διαδικασίες, ελέγχους, εκπαίδευση κ.ά.) και την ενημέρωση της Διοίκησης. Επιπλέον, η Κανονιστική Συμμόρφωση διαφοροποιείται από τη Διαχείριση Κινδύνων. Η τελευταία αξιολογεί πάσης φύσης κίνδυνο και όχι μόνο τον κανονιστικό, ενώ, συνήθως, δεν έχει συμβουλευτικό ρόλο σχετικά με την εφαρμογή των νομικών/κανονιστικών και δεοντολογικών κανόνων. Ο Εσωτερικός Έλεγχος, ως τρίτη γραμμή, έχει εκλεκτικό ρόλο, με κύριο στόχο τη διασφάλιση έναντι της Διοίκησης, της επάρκειας του πλαισίου των μηχανισμών (πολιτικών, διαδικασιών, προγράμματος ελέγχων, προγράμματος εκπαίδευσης) που έχουν τεθεί στην πρώτη (επιχειρηματικό, εμπορικό κομμάτι) και τη δεύτερη γραμμή (Κανονιστική Συμμόρφωση και Διαχείριση Κινδύνων).
Ωστόσο, μεταξύ των τριών γραμμών είναι σκόπιμο να υπάρχει στενή και καλή συνεργασία, διότι ως μέρη του ΣΕΕ έχουν κοινό στόχο και η ενημέρωση προς τη Διοίκηση πρέπει βασίζεται σε κοινή κατανόηση και αντίληψη. Ενδεικτικά, τόσο ως προς την ταξινόμηση και αξιολόγηση των κανονιστικών κινδύνων, όσο και ως προς το (διακριτό) πρόγραμμα ελέγχων, θα πρέπει συνεργάζονται αντίστοιχα η Κανονιστική Συμμόρφωση με τη Διαχείριση Κινδύνων, και η Κανονιστική Συμμόρφωση και με τον Εσωτερικό Έλεγχο, επί τη βάση κοινών ορισμών, αλλά και ως προς τα αποτελέσματα των ελέγχων τους.
Ο “Compliance Officer” θα πρέπει να διαθέτει ποικίλες ικανότητες, όπως κατανόηση των νομοθετημάτων, αντίληψη και αξιολόγηση του κινδύνου, γνώση των δραστηριοτήτων του οργανισμού, καθώς και επικοινωνιακές και συμβουλευτικές δεξιότητες. Παράλληλα, θα πρέπει να διαθέτει κύρος, προσωπικότητα και ειδικό βάρος, ώστε να αντιμετωπίζει ψύχραιμα τις δύσκολες καταστάσεις στις οποίες, εκ του ρόλου του, μπορεί να εμπλακεί (π.χ. κατά την αξιολόγηση συγκρούσεων συμφερόντων) και να ενημερώνει τη Διοίκηση παρουσιάζοντας τις σωστές διαστάσεις των κανονιστικών κινδύνων και των μέτρων περιορισμού τους.
Η στελέχωση των νεοσύστατων Μονάδων Κανονιστικής Συμμόρφωσης, στο πλαίσιο της εφαρμογής του Ν.4706/2020, μπορεί να προέλθει είτε από το υφιστάμενο ανθρώπινο δυναμικό της επιχείρησης, είτε από την αγορά, με κριτήρια ως προς την επιλογή αυτή, το μέγεθος του οργανισμού, το αντικείμενο και τις εργασίες του, τους συνεργάτες/πελάτες ή άλλους «stakeholders», αλλά και τις προσδοκίες της Διοίκησης από τη Μονάδα. Προϋπόθεση για την αποτελεσματική λειτουργία της Μονάδας είναι η διασφάλιση της ανεξαρτησίας του Compliance Officer, με κατάλληλη «γραμμή αναφοράς» προς Επιτροπή του Διοικητικού Συμβουλίου (π.χ. την Επιτροπή Ελέγχου).
Tέλος, σημαντικές για την εξέλιξη του ρόλου του Compliance Officer είναι οι νέες τεχνολογίες και οι δυνατότητες που αυτές προσφέρουν, με παράλληλη, βέβαια, εμφάνιση νέων κινδύνων, ιδιαίτερα στα θέματα απάτης.
Εν κατακλείδι, η Κανονιστική Συμμόρφωση, μαζί με τις άλλες δύο λειτουργίες του ΣΕΕ, ενισχύει την καλή εταιρική διακυβέρνηση και εξοπλίζει τη Διοίκηση με χρήσιμες υπηρεσίες που συμβάλλουν στην καλύτερη λήψη αποφάσεων και στην εταιρική ανάπτυξη. Η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του Ν.4706/2020 δεν είναι μια απλά μια υποχρέωση των εισηγμένων εταιρειών που πρέπει να τηρηθεί, αλλά μια στρατηγική κίνηση ουσίας η οποία προσδίδει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου κλειδί για την εταιρική διακυβέρνηση: Η συμβολή του Εσωτερικού Ελέγχου
Της Βέρρας Μαρμαλίδου, CIA, CRMA, Πρόεδρος | ΙΙΑ Ελλάδας, Μέλος ΔΣ & Treasurer | ΕCIIA
Στις 9 Μαρτίου 2022 πραγματοποιήθηκε διαδικτυακό εργαστήριο με θέμα «Το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου κλειδί για την εταιρική διακυβέρνηση: Ο Εσωτερικός Έλεγχος» σε συνεργασία του ΣΕΒ με το Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών Ελλάδας – ΙΙΑ Greece, με μεγάλη συμμετοχή.
Το ΙΙΑ - The Institute of Internal Auditors - καθοδηγεί το επάγγελμα του εσωτερικού ελέγχου (internal audit) επί 80 έτη σε περισσότερες από 190 χώρες, εκδίδει το International Professional Practices Framework στο οποίο συμπεριλαμβάνονται τα γνωστά Πρότυπα (Standards) για την εφαρμογή του εσωτερικού ελέγχου, εκδίδει τη διεθνώς αναγνωρισμένη Πιστοποίηση Certified Internal Auditor (CIA) όπως και Certification in Risk Management Assurance (CRMA) και διενεργεί ερευνητικό έργο για τον εσωτερικό έλεγχο. Στην Ελλάδα εκπροσωπείται από το ΙΙΑ Ελλάδας. Ένας επαγγελματικός φορέας με 40 ετών παρουσία στην Ελλάδα, 850 ενεργά μέλη και πάνω από 5.000 φίλους. Παρέχει εκπαίδευση με σχεδόν 70 σεμινάρια ετησίως και προετοιμάζει τους υποψηφίους για το CIA - τη μόνη πιστοποίηση για τον εσωτερικό έλεγχο με παγκόσμια απήχηση και αναγνώριση - καθώς και για το COSO Internal Control Integrated Framework Certificate.
Στόχος του workshop ήταν να εξετάσουμε την πλευρά του εσωτερικού ελέγχου ως βασικό πυλώνα χρηστής εταιρικής διακυβέρνησης.
Τα θέματα που αναπτύχθηκαν ανέδειξαν τις αρμοδιότητες του εσωτερικού ελεγκτή σύμφωνα με το Ν. 4706/2020 για τις εισηγμένες εταιρίες από τον κ. Α. Δημητριάδη με πρακτικό παράδειγμα την εταιρία του. Η κ. Μ. Λιακοπούλου παρουσίασε τη διαδρομή της εταιρίας της για την εφαρμογή των απαιτήσεων του νόμου. Αναλύθηκε το COSO Internal Control – Integrated Framework ως ένα εργαλείο Διοίκησης και Ελέγχου από τον κ. Β Μονογιό, ενώ από την κ. Σοφία Μάνεση, επισημάνθηκε η σημασία της αξιολόγησης της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου εσωτερικά από την ίδια τη Μονάδα αλλά και εξωτερικά από κατάλληλο αξιολογητή, υπηρεσία που πλέον προσφέρει το ΙΙΑ Ελλάδας σε συνεργασία με το ΙΙΑ Γαλλίας.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες ήταν οι απόψεις των κ. N. Λαμπρούκου και του κ. A. Πιλάβιου σε συζήτηση με θέμα «Ο Εσωτερικός Έλεγχος με τα μάτια της Διοίκησης».
Ο κ. Πιλάβιος επεσήμανε ότι η Επιτροπή Ελέγχου στηρίζεται σε δύο πυλώνες: τον εξωτερικό και τον εσωτερικό ελεγκτή. Για το λόγο αυτό είναι σημαντική η ανεξαρτησία των δύο αυτών, κάτι που με το νέο νόμο, ειδικά για τον εσωτερικό ελεγκτή, επιτυγχάνεται και μέσω της πρότασης της Επιτροπής Ελέγχου για το διορισμό του επικεφαλής του Εσωτερικού Ελέγχου. Αναφέρθηκε στη σημαντικότητα του έργου του εσωτερικού ελεγκτή ως εσωτερικού αξιολογητή του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου της εταιρίας αλλά και ως συντονιστή των άλλων γραμμών της εταιρίας. Επεσήμανε δε, ότι η κουλτούρα για την εταιρική διακυβέρνηση θα αλλάξει προς το καλύτερο σταδιακά.
Ο κ. Λαμπρούκος τόνισε ότι οι εταιρίες επενδύουν στην εταιρική διακυβέρνηση γιατί εκφράζουν μέσω αυτής τις αξίες τους και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη προσβλέπουν σε αυτήν. Η εταιρική διακυβέρνηση «επιστρέφει πίσω» την επένδυση που έγινε και ανέφερε ότι για κάθε εταιρία η εφαρμογή του νόμου ήταν διαφορετική εμπειρία: για άλλες ένα βότσαλο στη λίμνη και για άλλες μια κοτρώνα. Πρέπει να αποφεύγουμε την υπερβολή και να κρατάμε την ουσία, ενώ τόνισε ότι είναι μία εξαιρετική ευκαιρία για τον εσωτερικό ελεγκτή μέσω του νέου νόμου να αναβαθμίσει το έργο του. Τέλος, εξήγησε με πρακτικό τρόπο τη διαδρομή της εταιρίας του για την επίτευξη όσων απαιτεί ο νόμος.
Στη συζήτηση συμμετείχε και η πρόεδρος του Ινστιτούτου, η οποία μίλησε για τη σημασία των Προτύπων του IIA, ξεκαθάρισε ότι διεθνώς αναγνωρισμένη πιστοποίηση σημαίνει ότι είμαι αποδεκτός στην παγκόσμια αγορά εργασίας, έδωσε το παράδειγμα των ελεγκτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και παρότρυνε όλους να είναι «επαγγελματικά relevant-απόλυτα δηλαδή σχετικοί με τις εξελίξεις» ώστε να εισακούεται η «φωνή» τους και πραγματικά να συμβάλουν στη βιωσιμότητα των εταιριών τους - το δεύτερο σπίτι μας όπως είπε - στους δύσκολους αυτούς καιρούς.
Η κ. Ελευθερία Σπυρίδωνος, συντονίστρια της εκδήλωσης, έκλεισε το συνέδριο ευχαριστώντας τον ΣΕΒ για την αξιόλογη πρωτοβουλία και την άψογη συνεργασία με τους τρεις φορείς: το ΣΕΚΑΣΕ, τον ΠΑΣΥΣΔΙΚ και το ΙΙΑ Eλλάδας.
Η ενίσχυση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου με τη συμβολή του Risk Management
Του Νικόλαου Γκουζέλου, Chair H.A.RI.MA., Director ICAP CRIF Risk Training Institute
Ως Πανελλήνιος Σύνδεσμος Στελεχών Διαχείρισης Κινδύνων (www.harima.gr) είχαμε τη χαρά και τη τιμή να συμμετέχουμε στη πρωτοβουλία ενημέρωσης του ΣΕΒ για τον Ν4706/20 με θέμα «Το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου: κλειδί για την εταιρική διακυβέρνηση» που ξεπέρασε κάθε προσδοκία σε συμμετοχές παρακολούθησης.
Πιο συγκεκριμένα, στο «Β’ Μέρος – Η Διαχείριση Κινδύνων» που διεξήχθη τη Τετάρτη 2 Μαρτίου 2022 (17.00-19.20), είχαμε την ευκαιρία ως Σύνδεσμος να επικεντρωθούμε στο ρόλο του Risk Officer, τη σημασία του στις εισηγμένες επιχειρήσεις και να αναλύσουμε τη προσφορά του στις Επιτροπές των Διοικητικών Συμβουλίων. Βοηθήσαμε τους συμμετέχοντες να διακρίνουν τους ασφαλίσιμους και μη κινδύνους ενώ δείξαμε τα βήματα της σταδιακής προστασίας των οργανισμών στην αντιμετώπιση κινδύνων για ένα βιώσιμο μέλλον, ξεκινώντας από τη «ραχοκοκαλιά», τον Λειτουργικό Κίνδυνο (Operational Risk).
Ο Γιώργος Χλωμούδης (Board Member of H.A.RI.MA, ICAP CRIF DPO) αναφέρθηκε στον ιδιαίτερο ρόλο του σύγχρονου Risk Officer που καλείται μέσα από μοντέλα και μεθοδολογίες διαχείρισης κινδύνων να εντοπίσει και να αναδείξει προς την Διοίκηση τη σωστή ισορροπία μεταξύ απειλών και ευκαιριών. Περιέγραψε ακόμα τις δεξιότητές του προκειμένου να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις των κινδύνων ενεργοποιώντας όλο το προσωπικό, δημιουργώντας κουλτούρα risk management.
Στη συνέχεια, ο Μάνος Κουφόπουλος (Member H.A.RI.MA., Group Chief Risk Office at Athens Exchange) εξειδίκευσε περαιτέρω την χρησιμότητα του Risk Officer στις εισηγμένες επιχειρήσεις, παρουσιάζοντας το “Risk Function Governance” στον όμιλο AthexGroup. Παρουσίασε μερικά υποδείγματα της διοικητικής δομής της εποπτείας του Διοικητικού Συμβουλίου που σε κάθε περίπτωση πρέπει να περιλαμβάνουν το ρόλο του Chief Risk Officer και για έναν επιπλέον λόγο. Το setup και τη λειτουργία του συστήματος ISO 31000 στον οργανισμό τους.
Με τον Βασίλη Δρακόπουλο (Member H.A.RI.MA., Group Insurance Manager and Captive CRO) είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε τον ρόλο του Insurance / Risk Officer στους ασφαλιζόμενους κινδύνους ως μια από τις επιλογές μεταφοράς κινδύνων. Εστίασε στην εκθετική αύξηση των ζημιών από φυσικές καταστροφές, τη σημαντική αύξηση των κινδύνων του κυβερνοχώρου, τις σημαντικές ζημιές που καταγράφονται στις καλύψεις Directors & Officers, αλλά και τη συγκριτική εικόνα διακυμάνσεων των ασφαλίστρων ανά τον κόσμο. Τέλος αναφέρθηκε στο “Allianz Risk Barometer” για το 2021 όπου είδαμε τους πέντε (5) από τους 10 αναφερόμενους κινδύνους να είναι ασφαλίσιμοι.
Ο Άρης Δημητριάδης (Member H.A.RI.MA., Executive Director Compliance, Risk & Insurance OTE Group of Companies-HTO, Vice Chair Transparency International Greece) αναφέρθηκε στις «αναβαθμισμένες» αρμοδιότητες των Διοικητικών Συμβουλίων σύμφωνα με τον Ν.4706/2020 και το ρόλο του Risk Officer στις Επιτροπές των εισηγμένων και μη επιχειρήσεων. Ανέλυσε ακόμα τις αρμοδιότητες μιας Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων ή όποιας άλλης Επιτροπής έχει αντίστοιχο ρόλο. Τέλος, επισήμανε τη σπουδαιότητα της ενίσχυσης του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου και ως ένα επιπλέον μέσο μετρίασης του χρηματικού προστίμου σε περίπτωση επιβολής κυρώσεων από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Η Ιωσηφίνα Δεγαΐτα (Member H.A.RI.MA., Head of Group Operational Risk at National Bank of Greece CIA, CISA, CRMA) ολοκλήρωσε τον κύκλο των ομιλιών περιγράφοντας τον θεμελιώδη ρόλο του Operational Risk Management και τα βήματα Α-Ζ για την αποτελεσματική διαχείριση των Λειτουργικών Κινδύνων. Αναφέρθηκε στα παλαιότερα αλλά και τα σύγχρονα μοντέλα των τριών γραμμών άμυνας, τη διαχείριση λειτουργικών κινδύνων στο εποπτευόμενο περιβάλλον των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και τέλος στη σημαντικότητα του χτισίματος ενός “Strong Risk Culture” με συνεχή εκπαίδευση.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Φραγκίσκο Γονιδάκη (Board Member ΒΙΟΤΕΡ ΑΕ & Επιτροπή Ελέγχου) και τον Γιάννη Πλούμπη (Board Member ΛΑΝΑΚΑΜ ΑΕ & Πρόεδρο Επιτροπής Ελέγχου ΥΑΛΚΟ ΑΕ) που συμμετείχαν στο πάνελ συζήτησης με θέμα «Η Διαχείριση Κινδύνων στις επιχειρήσεις σήμερα», το οποίο συντόνισε επιτυχημένα ο Άρης Δημητριάδης.
Επίσης, τον Νίκο Καλατζή (Chief Audit Executive at Athens Medical Group, Εκπρόσωπο IEE, Μέλος ΔΣ) και τον Αντώνη Δραμυτινό (Enterprise Risk Manager, CIA, CFE, CRMA, ICA Wind Hellas, Εκπρόσωπο ΣΕΚΑΣΕ, μέλος ΔΣ) που μας τίμησαν με την παρουσία τους και συμμετείχαν στο panel συζήτησης με θέμα «Η σχέση του Risk Officer με τον Εσωτερικό Έλεγχο και την Κανονιστική Συμμόρφωση. Συμπληρωματικός ή αλληλοκαλυπτικός;», το οποίο συντόνισε «αποκαλυπτικά» ο Πάνος Βαλαντάσης (Member H.A.RI.MA., MSc, CISA, FCCA, CIA Managing Partner at Aegean Experts).
Κλείνοντας, να ευχαριστήσω τον φίλο Δημήτρη Κουφόπουλο (Member H.A.RI.MA, Director of the Online Global MBA Programs, V. Professor Queen Mary Uni – Founder and Director of Research at Hellenic Observatory of Corporate Governance) για τη σημαντική παρουσίαση των παγκόσμιων ερευνών σχετικά με τη συγκριτικά θετικότερη απόδοση των εταιριών με στελέχωση θέσης Risk Officer σε σχέση με υιοθέτηση τακτικών risk management από Audit Committee.