Μουσική: Τι αποκαλύπτουν τα ακούσματά μας για τo μυαλό και την προσωπικότητά μας

Η ακρόαση ενός αγαπημένου, οικείου τραγουδιού μπορεί να μας μεταφέρει αμέσως σε μια άλλη στιγμή της ζωής μας, επαναφέροντας λεπτομέρειες με εκπληκτική σαφήνεια.

Παράλληλα, επιστήμονες υποστηρίζουν ότι υπάρχει ευεργετική συσχέτιση μεταξύ της μουσικής και των ασθενών με Αλτσχάιμερ ή άνοια. Η επανειλημμένη ακρόαση μουσικής που έχει προσωπικό νόημα βελτιώνει την προσαρμοστικότητα του εγκεφάλου σε ασθενείς με πρώιμη νόσο του Αλτσχάιμερ ή ήπια γνωστική εξασθένηση.

Η ακρόαση μουσικής με ιδιαίτερο νόημα διεγείρει νευρικές οδούς στον εγκέφαλο που τους βοήθησε να διατηρήσουν υψηλότερα επίπεδα λειτουργικότητας, σύμφωνα με τον Μάικλ Τοτ, συγγραφέα μιας μελέτης που διεξήχθη από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο και δημοσιεύτηκε στο Journal of Alzheimer's Disease τον Νοέμβριο.

Αυτά τα τραγούδια έχουν μοναδική σημασία, όπως για παράδειγμα το μουσικό κομμάτι που χόρεψε ένα ζευγάρι στην γαμήλια τελετή του, και οδηγούν σε αυξημένη απόδοση στα τεστ που σχετίζονται με την μνήμη. Τα ευρήματα θα μπορούσαν να υποστηρίξουν στο μέλλον τη συμπερίληψη της μουσικής στη θεραπεία ασθενών με γνωστικά προβλήματα.

Οι αλλαγές ήταν πιο αξιοσημείωτες στον προμετωπιαίο φλοιό, γνωστό ως το κέντρο ελέγχου του εγκεφάλου, όπου «εδράζεται» η λήψη αποφάσεων, η διαχείριση της κοινωνικής συμπεριφοράς, η έκφραση της προσωπικότητας και ο σχεδιασμός πολύπλοκης νοητικής συμπεριφοράς.

Όταν οι ασθενείς άκουγαν μουσική που σήμαινε κάτι για εκείνους, εντοπιζόταν η ενεργοποίηση ενός μουσικού νευρωνικού δικτύου που συνδέει διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου, όπως προκύπτει από τις μαγνητικές τομογραφίες που ελήφθησαν από τους ασθενείς πριν και μετά την ακρόαση της εν λόγω μουσικής. Η λειτουργία διέφερε όταν οι ασθενείς άκουγαν νέα, άγνωστη μουσική, η οποία ενεργοποιούσε μόνο ένα συγκεκριμένο μέρος του εγκεφάλου που είχε συντονιστεί στην ακρόαση.

Στη μελέτη έλαβαν μέρος μόνο 14 συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένων έξι μουσικών, και άκουγαν ειδικά επιμελημένα playlist για μία ώρα την ημέρα για τρεις εβδομάδες. Αλλά αυτοί οι συμμετέχοντες είναι οι ίδιοι από μια προηγούμενη μελέτη που εντόπισε τους νευρικούς μηχανισμούς για τη διατήρηση των αναμνήσεων που σχετίζονται με τη μουσική σε όσους βιώνουν πρώιμη γνωστική έκπτωση.

«Είτε είσαι ισόβιος μουσικός είτε δεν έχεις παίξει ποτέ ένα όργανο, η μουσική είναι ένα κλειδί πρόσβασης στη μνήμη σου, στον προμετωπιαίο φλοιό σου», δήλωσε ο Τοτ, καθηγητής της Μουσικής Σχολής και της Ιατρικής Σχολής Temerty και ο οποίος κατέχει ερευνητική έδρα στη Μουσική, τις Νευροεπιστήμες και την Υγεία.

«Είναι απλό. Συνεχίστε να ακούτε τη μουσική που αγαπήσατε όλη σας τη ζωή. Τα αγαπημένα σας τραγούδια όλων των εποχών, αυτά τα κομμάτια που έχουν ιδιαίτερο νόημα για εσάς, γυμνάζουν το μυαλό σας».

Η σύνδεση με την προσωπικότητά μας

Την ίδια ώρα, η μουσική σχετίζεται με την επιθυμία μας να επικοινωνούμε, να λέμε ιστορίες και να μοιραζόμαστε αξίες μεταξύ μας, και έχει βαθιές ρίζες στους πρώιμους ανθρώπινους πολιτισμούς.

Έτσι, ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όπως έχουμε σφυρηλατήσει τις σχέσεις μεταξύ μας, έτσι έχουμε και δεσμούς με ορισμένα είδη ή μουσικά στυλ ως τρόπο έκφρασης της προσωπικότητάς μας.

Μια πρόσφατη μελέτη σε έξι ηπείρους με περισσότερους από 350.000 συμμετέχοντες έδειξε ότι οι τύποι προσωπικότητας συνδέονται με ορισμένες μουσικές προτιμήσεις.

Έτσι, η μουσική εμπίπτει σε πέντε κύριες κατηγορίες στυλ. Η μελωδική μουσική, συνδέεται με την soft rock, την R&B και άλλα είδη ρομαντικών στίχων και αργών ρυθμών, ενώ η έντονη μουσική είναι πιο δυνατή, πιο επιθετική, όπως πανκ, κλασική ροκ, heavy metal και power pop. Οι υπόλοιπες κατηγορίες περιλαμβάνουν «σύγχρονη» μουσική (electronica, ραπ, λάτιν και Euro-pop), «εκλεπτυσμένη» (κλασική, όπερα, τζαζ) και «ανεπιτήδευτη» (χαλαρωτική, κάντρι).

Τα ευρήματα αποκάλυψαν άμεσους δεσμούς μεταξύ των εξωστρεφών χαρακτήρων και της σύγχρονης μουσικής, των πιο ευχάριστων προσωπικοτήτων με την χαλαρωτική και μελωδική μουσική και των πιο ανοιχτών ανθρώπων με τα εκλεπτυσμένα και σύγχρονα είδη μουσικής.

Βάσει αυτών των ευρημάτων εκτιμάται ότι ένας εξωστρεφής χαρακτήρας θα απολάμβανε το Shivers του Εντ Σίραν, ενώ μια πιο ανοιχτή προσωπικότητα θα προτιμούσε τη Νίνα Σιμόν ή το Space Oddity του Ντέιβιντ Μπάουι...

What music reveals about our minds, Ashley Strickland, CNNi