Συντάξεις: Πώς θα συνταξιοδοτηθούν οι εκπαιδευτικοί το 2022

Ένεκα της πολυπλοκότητας του συνταξιοδοτικού πλαισίου στην Ελλάδα, ιδίως κατά τα τελευταία μνημονιακά έτη, αλλά και των γραφειοκρατικών διαδικασιών που εξακολουθούν να τηρούνται, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, αλλά και επωφελές, για τον κάθε εκπαιδευτικό να έχει εκ των προτέρων γνώση για τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσει πριν και μετά την αποδέσμευσή του από την υπηρεσία.

Παραθέτουμε κατωτέρω χρήσιμες συμβουλές/κατευθύνσεις/οδηγίες, ώστε να ληφθούν σοβαρά υπόψη, κατά τη δρομολόγηση της συνταξιοδοτικής τους διαδικασίας:

1. Πλήρης επιβεβαίωση της συμπλήρωσης των προϋποθέσεων για τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης

Ιδιαιτέρως σημαντικό είναι, κατά την στιγμή της υποβολής της αίτησης, να πληρούνται οι συνδυαστικές προϋποθέσεις – χρόνος ασφάλισης και όριο ηλικίας – για να μην απορριφθεί η αίτηση. Σημειώνεται πως παγίως περίπου το 10% των αιτήσεων απορρίπτεται, λόγω ανεπαρκούς ελέγχου από την πλευρά του ασφαλισμένου ως προς τη συμπλήρωση των προβλεπόμενων εκ του νόμου προϋποθέσεων.

Ειδικότερα, οι εκπαιδευτικοί, προτού αποφασίσουν την υποβολή συνταξιοδοτικού αιτήματος, θα πρέπει να ελέγξουν εάν ανήκουν στις κατηγορίες των ασφαλισμένων που δεν θίγονται από τις νέες ηλικιακές αυξήσεις που επέφερε ο Ν. 4336/2015, δηλαδή να ανήκουν στην κατηγορία των ασφαλισμένων που συνταξιοδοτούνται με τα παλαιά όρια ηλικίας. Εάν πάλι ανήκουν στις κατηγορίες που υπόκεινται σε αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, πρέπει να βεβαιωθούν για την ορθότητα του νέου ορίου ηλικίας.

Τονίζεται ότι οι ασφαλισμένοι, οι οποίοι μέχρι τις 18/8/2015 είχαν θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, δηλαδή είχαν συμπληρώσει τόσο τις χρονικές όσο και τις ηλικιακές προϋποθέσεις που κατά περίπτωση απαιτούνται, δεν συνταξιοδοτούνται με τα νέα αυξημένα όρια ηλικίας, αλλά με τα παλαιά, δηλαδή αυτά που ίσχυαν πριν τις 18/8/2015. Συνεπώς, οι εκπαιδευτικοί, στην περίπτωση αυτή, εξαιρούνται ως προς τις μεταβολές των ορίων ηλικίας και μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να υποβάλουν αίτηση για σύνταξη, αποφεύγοντας μάλιστα τα 62 και τα 67.

2. Έγκαιρη και επαρκής γνώση των μεταβολών στον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης

Από την ημερομηνία έναρξη ισχύος του νόμου 4387/2016, δηλαδή από 13/5/2016, η κύρια σύνταξη, λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου υπολογίζεται ως το άθροισμα δύο τμημάτων, της εθνικής σύνταξης και της ανταποδοτικής σύνταξης.

Στο πεδίο των αλλαγών του υπολογισμού του ποσού της σύνταξης, κρίσιμη είναι η πληροφόρηση, σχετικά με το νέο τρόπο υπολογισμού του ποσού της σύνταξης. Οι υποψήφιοι συνταξιούχοι πρέπει να υπολογίσουν με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια τις συντάξιμες αποδοχές τους. Η σημαντικότερη πληροφορία που πρέπει να έχει ο υποψήφιος συνταξιούχος, προκειμένου να αποφασίσει την συνταξιοδότηση ή την συνέχιση της εργασίας, σχετίζεται με το ύψος του ποσού της σύνταξης που θα λάβει, εάν αποφασίσει την έξοδο στην σύνταξη. Στη συνέχεια, θα πρέπει να συγκρίνει το ύψος του ποσού της σύνταξης με το μισθό που λαμβάνει. Επίσης, θα πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένος σχετικά με τις περικοπές ή ακόμη και την πιθανότητα αναστολής της σύνταξής του (ΠΡΟΣΟΧΗ), σε περίπτωση που αποφασίσει να επιλέξει εργασία και συνταξιοδότηση ταυτοχρόνως.

3. Χρήση/εξαγορά πλασματικών ετών

Η μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών κάνει χρήση πλασματικών ετών (στρατός, σπουδές, τέκνα κλπ.) για να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα από τα σημερινά γενικά όρια ηλικίας (62, 67). Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι γεγονός ότι η αναγκαιότητα αυτή έχει καταστεί ασύμφορη οικονομικά. Ωστόσο, σε πολλές άλλες περιπτώσεις, η αναγνώριση πλασματικών ετών ασφάλισης μπορεί να οδηγήσει στην σύνταξη σε χαμηλότερα των 67 όρια ηλικίας.

Για το λόγο αυτό, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει άμεσα να ελέγξουν την δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών ετών, καθώς η δυνατότητα αυτή μπορεί να τους οδηγήσει πολλά χρόνια νωρίτερα στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Θα πρέπει όμως, σε κάθε περίπτωση, να υπολογίσουν ταυτοχρόνως, το κόστος της εξαγοράς, καθώς, μετά την έκδοση του Ν. 4387/2016 (Νόμου Κατρούγκαλου) έχει αυξηθεί αρκετά ιδίως στο Δημόσιο.

Επισημαίνεται ότι αιτήσεις εξαγορών ή αναγνώρισης πλασματικών χρόνων, με σκοπό τη θεμελίωση δικαιώματος, μπορούν να υποβληθούν το αργότερο έως και την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Η εξόφληση μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με έκπτωση, είτε με δόσεις, είτε ακόμη και με παρακράτηση από τη σύνταξη.

4. Καταμέτρηση ενσήμων (ανακεφαλαίωση χρόνων ασφάλισης) προγενέστερων φορέων ασφάλισης

Η μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών θα πρέπει να κάνει χρήση της διαδοχικής ασφάλισης. Καθοριστικό “κλειδί” για τη συντόμευση του χρόνου απονομής της σύνταξης είναι η έκδοση πριν την αίτηση συνταξιοδότησης βεβαιώσεων για το χρόνο ασφάλισης (καταμέτρηση ενσήμων) που έχει διανυθεί πριν το Δημόσιο (π.χ ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κλπ). Με τις βεβαιώσεις ασφάλισης, πιστοποιείται ο χρόνος που έχουν διανύσει οι ασφαλισμένοι σε ένα ή σε περισσότερα Ταμεία και έτσι εξασφαλίζεται η ταχύτερη έκδοση της οριστικής απόφασης από το Δημόσιο.

5. Κατάθεση αιτήσεως προτίμησης, για λόγους υγείας ή ένεκα οικονομικών δυσχερειών

Ασφαλισμένοι, οι οποίοι πάσχουν από βαριές παθήσεις, μπορούν να υποβάλουν αιτήσεις προτίμησης, ώστε να ελεγχθεί, κατά προτεραιότητα, η περίπτωσή τους. Αυτές οι αιτήσεις είναι απαραίτητο να συνοδεύονται από γνωματεύσεις δημόσιων νοσοκομείων και να περιγράφουν πλήρως την αδυναμία του ασφαλισμένου, ενώ προκρίνεται, σε κάθε περίπτωση, η λήψη γνωμάτευσης από τα ΚΕΠΑ (Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας). Πλην των λόγων υγείας, μπορεί ο ασφαλισμένος να αιτηθεί την επίσπευση της έκδοσης της συνταξιοδοτικής του απόφασης και για σοβαρούς οικονομικούς λόγους, αποδεικνύοντας είτε την ύπαρξη δανειακών συμβάσεων (επισύναψη αντιγράφων δανειακών συμβάσεων), είτε εν γένει την κακή οικονομική τους κατάσταση (επισύναψη πρόσφατων εκκαθαριστικών σημειωμάτων Εφορίας).

1. Παρακολούθηση της πορείας έκδοσης της συνταξιοδοτικής απόφασης

Αρκετοί εκπαιδευτικοί «επαναπαύονται» μετά την υποβολή του αιτήματος συνταξιοδότησής τους και την κατάθεση των αναγκαίων δικαιολογητικών και αμελούν να παρακολουθήσουν την πορεία έκδοσης της συνταξιοδοτικής τους απόφασης στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα, αφενός μεν να αγνοούν, εάν κατά τη διεκπεραίωση του αιτήματός τους, ο αρμόδιος υπάλληλος του Ταμείου και χειριστής του συνταξιοδοτικού τους φακέλου έχει ανάγκη από συμπληρωματικά δικαιολογητικά ή ζητά περαιτέρω διευκρινίσεις ή έγγραφα από άλλα Ταμεία (κατά κόρον, σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης) για να απονείμει τη συνταξιοδοτική παροχή, αφετέρου δε έρχονται αντιμέτωποι ακόμη και με τον κίνδυνο της απόρριψης του αιτήματός τους. Προς τούτο, προκρίνεται σε κάθε περίπτωση η τακτική επίσκεψη του ασφαλισμένου στο ΓΛΚ, ώστε να ενημερώνεται εγκαίρως και επαρκώς για τυχόν κωλύματα ή άλλες ατέλειες του συνταξιοδοτικού του φακέλου.

ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΑΒΕΙ ΥΠΟΨΗ ΤΟΥ Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ

• Με το άρθρο 46 του Ν. 4777/2021 "Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας, αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις" (ΦΕΚ 25/17-2-2021) άλλαξε η ημερομηνία της κατάθεσης των αιτήσεωνπαραίτησης εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
• Ειδικότερα, στο άρθρο 46, προβλέπεται ότι οι αιτήσεις παραίτησης των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που υποβάλλονται μετά την πρώτη εργάσιμη ημέρα που έπεται του πρώτου δεκαημέρου του Φεβρουαρίου, καθώς και κατά τη διάρκεια του αμέσως επόμενου διδακτικού έτους, γίνονται αποδεκτές με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, ύστερα από γνώμη του Κεντρικού Υπηρεσιακού Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Κ.Υ.Σ.Π.Ε.) ή του Κεντρικού Υπηρεσιακού Συμβουλίου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Κ.Υ.Σ.Δ.Ε.), για εξαιρετικούς λόγους, όπως βαριές και δυσίατες ασθένειες, οι οποίες αποδεικνύονται από πιστοποιητικά υγειονομικής επιτροπής ή δημόσιου νοσοκομείου, ή για ιδιαίτερα σοβαρούς οικογενειακούς λόγους.
• Αίτηση παραίτησης μόνιμου εκπαιδευτικού πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσηςπου υποβάλλεται από 1ης Φεβρουαρίου μέχρι και την πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά την πάροδο του πρώτου δεκαημέρου του Φεβρουαρίου θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή και λύεται αυτοδικαίως η υπαλληλική σχέση στις 31 Αυγούστου. Επομένως, οι αιτήσεις παραίτησης των εκπαιδευτικών θα γίνουν φέτος από την Τρίτη 1 Φεβρουαρίου 2022 μέχρι την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2022. Σε αυτή την περίπτωση, θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή και λύεται αυτοδικαίως η υπαλληλική σχέση στις 31 Αυγούστου 2022.
• Μετά την ημερομηνία αυτή οι αιτήσεις παραίτησης των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης γίνονται αποδεκτές με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, ύστερα από γνώμη του Κ.Υ.Σ.Π.Ε.ή του Κ.Υ.Σ.Δ.Ε., για εξαιρετικούς λόγους, όπως βαριές και δυσίατες ασθένειες, οι οποίες αποδεικνύονται από πιστοποιητικά υγειονομικής επιτροπής ή δημόσιου νοσοκομείου, ή για ιδιαίτερα σοβαρούς οικογενειακούς λόγους.