Φυγάς για ένα t-shirt: Η ιστορία του Ιρανού πρωταθλητή της άρσης βαρών που έτρεξε για τη ζωή του

Αφιερώνουν τη ζωή τους στην τελειοποίηση των δεξιοτήτων τους και προσμένουν με ανυπομονησία και υπερηφάνεια τη στιγμή που θα εκπροσωπήσουν τη χώρα τους και θα επιστρέψουν σπίτι με το μετάλλιο περασμένο στο στήθος.

Ο παγκόσμιος πρωταθλητής της άρσης βαρών Αμίρ Ασαντολαχζαντέ (Amir Assadollahzadeh) δεν ανήκει σε αυτές τις περιπτώσεις. Τον Νοέμβριο δεν αγωνίστηκε για τη δόξα. Όπως ο ίδιος δήλωσε στο CNNi, βρέθηκε να αγωνίζεται κυριολεκτικά για τη ζωή του.

Ο 31χρονος Ιρανός εγκατέλειψε στη μέση το τουρνουά και έτρεξε μακριά από την ομάδα και τους συμπαίκτες του.

Για καιρό αμφιταλαντευόταν μέχρι να πάρει την απόφαση που θα του άλλαζε τη ζωή, ωστόσο στις τρεις και μιση τα ξημερώματα το έκανε: έφυγε στα κρυφά από το ξενοδοχείο του στο Στάβανγκερ, τη νορβηγική πόλη που είχε καταλύσει η ομάδα.

«Πήρα ό,τι χρειαζόμουν και έφυγα», θυμάται. «Έτρεξα στη στάση του λεωφορείου αλλά είχα καθυστερήσει πέντε λεπτά. Ήταν πολύ σκοτεινά και ήμουν πολύ ανήσυχος».

Κατά την αναμονή χιλιάδες σκέψεις πέρασαν από το μυαλό του. Αισθανόταν εκτεθειμένος και ευάλωτος.

«Δεν είχα επιλογή, έφτασα τρέχοντας σε ένα βενζινάδικο και ζήτησα από έναν υπάλληλο να μου καλέσει ταξί». Μέσα από το κινητό του τηλέφωνο έκλεισε εισιτήριο για το Όσλο αλλά μετά από δεύτερες σκέψεις αποφάσισε να το κάνει οδικώς.

«Ήμουν πολύ στρεσαρισμένος και ανήσυχος ότι θα με βρουν. Κάποια στιγμή κατέβηκα από το λεωφορείο και πέταξα το κινητό μου στο νερό».

Εν τέλει έφτασε στη νορβηγική πρωτεύουσα, αλλά παρότι απείχε πάνω από 300 χιλιόμετρα από την ομάδα του, είδε με τρόμο ότι ένας συμπαίκτης του βρισκόταν στον σιδηροδρομικό σταθμό του Όσλο. Φοβούμενος ότι τον κυνηγούν, αποφάσισε να πάρει την επόμενη πτήση. Για να το καταφέρει, χρειάστηκε να τρέξει τρία χιλιόμετρα μέσα στην παγωνιά.

Ο Ασαντολαχζαντέ λέει πως αν αναγκαζόταν να επιστρέψει στο Ιράν, «είμαι 100% σίγουρος ότι θα βρισκόμουν αντιμέτωπος με τη φυλακή, τα βασανιστήρια και ίσως κάτι ακόμη χειρότερο – την εκτέλεση.

«Η ζωή σου ίσως κινδυνεύει»

Ο Assadollahzadeh δεν είναι νέος αθλητής. Εδώ και 18 χρόνια ασχολείται με την άρση βαρών, τα 11 από αυτά με τα χρώματα της εθνικής ομάδας του Ιράν, ενώ έχει κατακτήσει τέσσερις παγκόσμιους ασιατικούς τίτλους. Επίσης, είναι διαιτητής και προπονητής.

Στις αρχές του 2021, ωστόσο, η σχέση του με τον σύλλογο άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα. Ήταν όταν κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και το αφιέρωσε στους υγειονομικούς της χώρας του που μάχονται κατά της πανδημίας.

Μία τέτοια κίνηση σχεδόν σε οποιαδήποτε άλλη χώρα θα ήταν άξια χειροκροτήματος. Όχι όμως στο Ιράν, όπου ο αθλητής ερωτήθηκε γιατί δεν αφιέρωσε το μετάλλιό του στο Κασέμ Σουλεϊμανί, τον Ιρανό στρατιωτικό ηγέτη και δεξί χέρι του Ανώτατου Ηγέτη της χώρας Αγιατολάχ Χαμενεϊ που σκοτώθηκε το 2020 μετά από αμερικανική επιδρομή.

Τόσο ο Σουλεϊμανί όσο και ο Ασαντολαχζαντέ κατάγονται από την ίδια ιρανική επαρχία και η αφιέρωση του αθλητή στους υγειονομικούς θεωρήθηκε ως ένδειξη ασέβειας στη μνήμη του στρατηγού.

Συνεπώς, κατά το παγκόσμιο πρωτάθλημα IPF του Νοεμβρίου ο αθλητής είχε ειδοποιηθεί πιεστικά από ανώτερους αξιωματούχους ότι έπρεπε να εξιλεωθεί εμφανιζόμενος στο στάδιο με μια φωτογραφία του Σουλεϊμανί στη μπλούζα του.

«Όταν αρνήθηκα να φορέσω το t-shirt με απείλησαν», λέει ο παγκόσμιος πρωταθλητής. «Αν αρνηθείς, κατά την επιστροφή σου στο Ιράν τόσο εσύ όσο και η οικογένεια σου θα έχετε πρόβλημα», πρόσθεσε, «θα αντιμετωπιστείς ως άνθρωπος που αντιτίθεται στο καθεστώς και αρνείται να συνεργαστεί. Ίσως και η ζωή σου τεθεί σε κίνδυνο».

Ο Αμίρ προσπάθησε να τους πείσει ότι μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε παραβίαση των κανονισμών και θα επέφερε την αποβολή του από τους αγώνες. Σε κάθε περίπτωση, πρόσθεσε, ήταν αντίθετος στο να αναμειγνύεται η πολιτική με τον αθλητισμό, κάτι που προσπαθούσε να κάνει σε όλη την αθλητική του σταδιοδρομία.

Τη νύχτα πριν τον αγώνα, ο Αμίρ δεν είχε ύπνο. Την επόμενη μέρα η επίδοσή του ήταν πολύ χαμηλή. Οι πιέσεις συνεχίστηκαν και στον αθλητή δόθηκε τελεσίγραφο ότι ήταν η τελευταία του ευκαιρία να συμμορφωθεί με την οδηγία.

«Ή θα φορέσεις το t-shirt στον αγώνα, ώστε να βγάλουμε φωτογραφίες και βίντεο και να τις στείλουμε στο Ιράν, είτε θα προχωρήσουμε δικαστικά άμα τη επιστροφή σου στο Ιράν», ήταν η διαταγή.

Ένιωσε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να εγκαταλείψει την ομάδα, να ζητήσει άσυλο στο εξωτερικό και να μην ξαναδεί την οικογένειά του.

Είχε κάθε λόγο να ανησυχεί. Το 2018 ο Ιρανός αθλητής του πόλο Αμίρ Ντεχνταρί, μετά την άρνησή του να συναντήσει τον Ανώτατο Ηγέτη της Ισλαμικής Δημοκρατίας, συνελήφθη και καταδικάστηκε σε μαστίγωμα για απείθεια απέναντι στο καθεστώς. Πλέον βρίσκεται εξόριστος στο Βέλγιο, αρνούμενος επί δύο χρόνια να μιλήσει για τον βασανισμό του.

Πολλοί ακόμη Ιρανοί έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τη χώρα λόγω πολιτικών θέσεων ενώ για πολλά χρόνια στους διεθνείς αθλητικούς κύκλους ήταν κοινό μυστικό ότι η ιρανική κυβέρνηση δεν επιτρέπει στους αθλητές της να αγωνιστούν ενάντια σε ισραηλινούς αθλητές.

Το 2020 η Ιρανική κυβέρνηση εκτέλεσε τον πυγμάχο Αφκάρι, μετά από μια δίκη – παρωδία κατά την οποία καταδικάστηκε για φόνο.

Από τότε, όλο και περισσότεροι Ιρανοί αθλητές βρίσκουν το κουράγιο να δημοσιοποιήσουν την πίεση και τον εκφοβισμό που υφίστανται από το καθεστώς.

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ισχυρίζεται με υπερηφάνεια ότι προστατεύει τους αθλητές της μέσω του «Ολυμπιακού Χάρτη» της, αλλά έχει ενημερωθεί για τις καταχρήσεις που υφίστανται αυτοί οι αθλητές.

«Τα δάκρυα του πατέρα μου»

Κρίνοντας πάντως από τις μαρτυρίες τους, οι Ιρανοί αθλητές διαφωνούν κατηγορηματικά.

Ο Αμίρ Ασαντολαχζαντέ ταξίδεψε στη Νορβηγία διεκδικώντας την ευκαιρία να κάνει τη χώρα του και την οικογένειά του υπερήφανους.

Ένα μήνα αργότερα βρισκόταν σε ένα προσφυγικό στρατόπεδο στη Γερμανία, πριν επιστρέψει για να ζητήσει άσυλο στη Νορβηγία. Κι όλα αυτά για ένα t-shirt, εξαιτίας του οποίου βρίσκεται τώρα αντιμέτωπος με ένα τραγικά αβέβαιο μέλλον.

«Είμαι πολύ, πολύ στεναχωρημένος για το γεγονός ότι ίσως δεν ξαναδώ ποτέ την οικογένειά μου. Είναι πολύ οδυνηρό για μένα και εξαιρετικά δύσκολο να το βάλω σε λέξεις».

Ίσως δεν βρει ποτέ τις σωστές λέξεις, αλλά δεν θα ξεχάσει ποτέ τον αντίκτυπο που θα έχει στην οικογένειά του. Όταν μίλησαν στο τηλέφωνο, ο πατέρας του άρχισε να κλαίει. «Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που άκουσα τον πατέρα μου να κλαίει».